Các dạng đề bài Đàn ghi ta của Lor-ca chọn lọc, cực hay – Ngữ văn lớp 12

Các dạng đề bài Đàn ghi ta của Lor-ca chọn lọc, cực hay – Ngữ văn lớp 12

Các dạng đề bài Đàn ghi ta của Lor-ca chọn lọc, cực hay

Tài liệu tổng hợp những dạng đề văn bài Đàn ghi ta của Lor-ca Ngữ văn lớp 12 tinh lọc, cực hay gồm những dạng đề đọc hiểu, đề văn nghiên cứu và phân tích, cảm nhận, nghị luận, … xoay quanh tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca. Hi vọng với những dạng đề văn bài Đàn ghi ta của Lor-ca này sẽ tương hỗ Thầy / Cô tốt hơn trong quy trình giúp học viên hiểu bài môn Ngữ văn 12 từ đó giúp những em ôn luyện để đạt điểm trên cao trong kì thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn .

1. Dạng đề đọc – hiểu (3-4 điểm)

Câu 1: Chuỗi âm thanh Li la – li la – li la trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca mang ý nghĩa gì?

* Gợi ý trả lời

– Chuỗi âm thanh Li la – li la – li la luyến láy ở đầu và cuối như khúc dạo đầu và kết thúc bản nhạc. Bài thơ khép lại nhưng thực ra âm thanh Li la … đã mở ra một quốc tế suy tưởng. Đó là chuỗi âm đệm ru lòng mai hậu, phần nào an ủi nỗi xót thương người nghệ sĩ .
→ Sự kính trọng và tri ân Lor-ca nghệ sĩ thiên tài .

Câu 2: Nghệ sĩ Lor-ca là ai?

* Gợi ý trả lời

– Phê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lor-ca ( 1898 – 1936 ) là một trong những kĩ năng sáng chói của văn học tân tiến Tây Ban Nha .
– Trước một Tây Ban Nha, dưới sự quản lý của chế độ độc tài, đã trở nên phản động về chính trị và già cỗi về nghệ thuật và thẩm mỹ, Lor-ca đã nồng nhiệt cổ vũ nhân dân đấu tranh với mọi thế lực ép chế, đòi quyền sống chính đáng đồng thời cũng khởi xướng và thôi thúc can đảm và mạnh mẽ những cải cách trong nghành thẩm mỹ và nghệ thuật. Lorca đã tự nguyện làm người du ca đi long dong với cây đàn ghita hát lên những bài ca lãng tử, dùng tiếng đàn giãi bày nỗi đau buồn và niềm khát vọng yêu thương của nhân dân .
– Ông đã bị chính sách phản động cực quyền thân phát xít bắt giam và bắn chết. Cái chết thảm khốc của Lor-ca đã dâng lên một làn sóng phẫn nộ rất là can đảm và mạnh mẽ trên quốc tế với bè lũ Phrăng-cô. Tên tuổi của Lor-ca trở thành hình tượng chống chủ nghĩa phát xít, bảo vệ văn hoá dân tộc bản địa và văn minh quả đât .

Câu 3: Ý nghĩa của lời đề từ trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca?

* Gợi ý trả lời

Ý nghĩa của lời đề từ trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca ?
– Thể hiện sự gắn bó của Lor-ca với cây đàn → Tình yêu, niềm đam mê thẩm mỹ và nghệ thuật vượt qua cả cõi sống – chết của Lor-ca .
– Lor-ca gửi đến thế hệ sau : mong ước xóa bỏ ảnh hưởng tác động của bản thân để dọn đường cho thế hệ sau vươn tới phát minh sáng tạo những điều mới hơn .
– “ khi tôi chếthãy chôn tôi với cây đàn ” – phần hồn của quốc gia Tây Ban Nha → tình yêu Tổ quốc nồng nàn .
⇒ Thể hiện vẻ đẹp của Lor-ca : người nghệ sĩ với tình yêu thẩm mỹ và nghệ thuật hùng vĩ, vĩ đại .

Câu 4: Chỉ ra 2 biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau và nêu tác dụng.

 

“ … tiếng ghi ta nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
lộng lẫy trong đáy giếng … ”
( Trích “ Đàn ghi ta của Lorca ” – Thanh Thảo )

* Gợi ý trả lời

2 giải pháp tu từ trong đoạn thơ :
– Nhân hóa : nhà thơ đã nhân hóa “ tiếng ghi-ta ” thành một nhân vật ( Lor-ca ), một thành viên con người đang “ ròng ròng máu chảy ”. Cách nhân hóa này có sức ám ảnh rất đặc biệt quan trọng, có sức quyến rũ rất lớn, nó vừa nói lên nỗi bi phẫn của Lor-ca, vừa gợi lên nỗi đau đớn xót xa của nhà thơ trước tấn thảm kịch của Lor-ca. Với cách nhân hóa này, nhà thơ Thanh Thảo đã cho tất cả chúng ta thấy : âm nhạc đã thành thân phận, tiếng đàn đã thành linh hồn, thành cả sinh thể, thân thể .
– Điệp từ : tiếng ghi ta
=> Nhấn mạnh, lặp đi lặp lại nhiều lần hình ảnh tiếng đàn để thể hiện cảm hứng và gợi ra những trường liên tưởng khác nhau – tiếng đàn là tiếng lòng, là tâm hồn Lor-ca .

2. Dạng đề viết bài văn (4-6 điểm)

Đề 1: Phân tích tác phẩm “đàn ghi ta của Lorca”

* Gợi ý trả lời

1. Mở bài

– Giới thiệu tác giả Thanh Thảo và tác phẩm Đàn ghi ta của Lorca

2. Thân bài

– Bài thơ biểu lộ sự đồng cảm của tác giả với Lor – ca, người nghệ sĩ tự do và đơn độc, dù bị chết oan khuất vẫn hiên ngang .

2.1 Nhan đề và lời đề từ

– Nhan đề : Đàn ghi ta là niềm tự hào của Tây Ban Nha ( hay còn gọi là Tây Ban Cầm ), nó là hình ảnh của Lorca và những phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật của ông – một người nghệ sĩ thực thụ dùng lời thơ và tiếng đàn để ngợi ca tự do .
– Lời đề từ được trích trong bài thơ Ghi nhớ của Lor – ca, bộc lộ sự gắn bó của Lor – ca với cây đàn – thẩm mỹ và nghệ thuật, mặt khác Lor – ca muốn người đời sau hãy vượt qua những thành tựu nghệ thuật và thẩm mỹ của mình phát minh sáng tạo những điều mới hơn .

2.2 Người nghệ sĩ tự do đơn độc – Lorca (6 dòng đầu)

– 2 câu thơ đầu gợi liên tưởng đến khoảng trống Tây Ban Nha với những nét đặc trưng : tiếng đàn truyền thống cuội nguồn, những trận đấu bò tót .
+ Tuy nhiên hình ảnh “ tiếng đàn ” đặt cạnh hình ảnh “ bọt nước ” : thẩm mỹ và nghệ thuật của Lor – ca lộng lẫy như bọt nước, nhưng lại hoàn toàn có thể vỡ tan bất kỳ khi nào, đó cũng là số phận ngắn ngủi của Lor – ca .
+ “ áo choàng đỏ gắt ”, gợi hình ảnh đấu trường, cuộc đấu tranh nóng bức giữa một bên là khát vọng tự do, một bên là bọ phát xít độc tài .
– Trong cuộc đấu tranh, Lorca như một người hùng đơn độc đi trên hành trình dài đấu tranh cho tự do với vũ khí là nghệ thuật và thẩm mỹ và lòng yêu tự do .
– Chuỗi âm thanh “ li la li la li la ” : đây hoàn toàn có thể là âm thanh tiếng đàn, cũng hoàn toàn có thể là hình ảnh những vòng hoa li – la ( tử đinh hương ) của thảo nguyên Tây Ban Nha .

2.3. Cái chết oan khuất và bi phẫn của Lorca (12 câu tiếp)

– “ Tây Ban Nha / hát nghêu ngao ” : hình ảnh người nghệ sĩ Lorca say sưa với ca từ ngợi ca tự do trên quê nhà .
– “ bỗng kinh hoàng / áo choàng bê bết đỏ ” : cái chết bi thảm bất thần ập đến với Lorca. Cái chết ấy khiến cả “ Tây Ban Nha ” “ kinh hoàng ” bởi bọ phát xít độc tài đã giết chết một người hùng đấu tranh cho tự do, dân chủ của quốc gia Tây Ban Nha .
– “ Lorca bị điệu về bãi bắn / chàng đi như người mộng du ” : hình ảnh hiên ngang của Lorca khi cận kề cái chết, chàng chỉ mê hồn với những cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính .

2.4. Hình ảnh tiếng ghi – ta

– Nghệ thuật ẩn dụ quy đổi cảm xúc, tích hợp từ ngữ, hình ảnh độc lạ
– “ tiếng ghita nâu khung trời cô gái ấy ” : màu nâu là màu của vỏ đàn, của đất đai quê nhà, màu của làn da, mái tóc, đôi mắt của cô gái. Câu thơ là ẩn dụ về tình yêu thương .
– “ tiếng ghi ta lá xanh ” : sức sống mãnh liệt của thẩm mỹ và nghệ thuật, tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan ” : sự lộng lẫy mong manh của nghệ thuật và thẩm mỹ, cuộc sống người nghệ sĩ .
– “ tiếng ghi ta ròng ròng / máu chảy ” : cái chết bi thảm, đau đớn của thẩm mỹ và nghệ thuật, bộc lộ sự phẫn uất với chính sách phát xít độc tài và sự thương xót với người nghệ sĩ .

2.5. Sự vĩnh hằng của nghệ thuật

– “ không ai chôn cất … mọc hoang ” : hoàn toàn có thể hiểu không ai hoàn toàn có thể vượt qua thẩm mỹ và nghệ thuật Lorca, không ai bước tiếp trên hành trình dài cải cách mà bỏ “ hoang ” nghệ thuật và thẩm mỹ. Mặt khác, hoàn toàn có thể hiểu, đó là sự bất diệt của thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính, dù Lorca chết nhưng nghệ thuật và thẩm mỹ của chàng vẫn sinh sôi, tăng trưởng .
– “ giọt nước mắt ” là sự tiếc thương, “ vầng trăng ” là niềm tin nghệ thuật và thẩm mỹ, dù ở nơi tối tăm sâu thẳm thì tâm hồn trong sáng của người nghệ sĩ vẫn soi tỏ cho thế hệ sau .
– Lorca đã mất “ đường chỉ tay đã đứt ”, chàng giã từ cuộc sống hữu hạn để đến quốc tế vô hạn bằng phương tiện đi lại “ chiếc ghi ta ” – thẩm mỹ và nghệ thuật .
– “ ném lá bùa ”, “ ném trái tim ” : chính là sự giải thoát của Lorca sau khi chết. Người nghệ sĩ chân chính ý thức được “ cái chết ” của bản thân là để nghệ thuật và thẩm mỹ được tái sinh can đảm và mạnh mẽ, để hệ sau liên tục cải cách .
– “ li la li la … ” : tiếng ghi ta bất tử dù người nghệ sĩ đã chết, hoàn toàn có thể là vòng hoa tử đinh hương viếng linh hồn Lorca .

3. Kết bài

– Nêu cảm nghĩ của bản thân về bài thơ .
– Nghệ thuật : thể thơ tự do, mới lạ, đậm chất tượng trưng siêu thực, phối hợp thuần thục giữa thơ ca và âm nhạc, phối hợp ngôn từ, hình ảnh độc lạ .
– Đây là bài thơ giàu chất suy tư, mãnh liệt, phóng túng trong xúc cảm, biểu lộ sự xót thương trước cái chết bi thảm của Lorca thiên tài, là thông điệp, khát khao cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ của Thanh Thảo

Đề 2: Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca trong bài thơ “đàn ghita của Lorca”

* Gợi ý trả lời

1. Mở bài

– Thanh Thảo là một trong những nhà thơ nổi tiếng, mở màn cho phong thái thơ theo chủ nghĩa siêu thực, tượng trưng của văn học Nước Ta .
– Một trong những sáng tác ấn tượng và đại diện thay mặt cho phong thái sáng tác của Thanh Thảo đó là bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca. Trong đó hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca được thiết kế xây dựng với vẻ đẹp kiêu hùng lãng mạn gắn liền với thảm kịch cuộc sống thảm thương bằng những chi tiết cụ thể phát minh sáng tạo, những hình ảnh siêu thực mang tính tượng trưng và trừu tượng thâm thúy .

2. Thân bài

* Hình tượng người nghệ sĩ đơn độc trong con đường đấu tranh :
– Là người nghệ sĩ đa tài, là người chiến sỹ gan góc và nhiệt huyết .
– Diện mạo người nghệ sĩ được phác họa trải qua hình tượng tiếng đàn ” những tiếng đàn bọt nước ”
+ Gợi vẻ đẹp năng lực trong trẻo, sôi sục
+ Gợi sự mong manh, dễ vỡ là dự báo về cuộc sống bạc mệnh .
– Vẻ đẹp người nghệ sĩ trải qua hình ảnh ” áo choàng đỏ gắt ” : Vẻ đẹp can đảm và mạnh mẽ, kiêu hùng, gắn bó với quê nhà, luôn đấu tranh hết mình vì quyền lợi của dân tộc bản địa .
– Bi kịch của người anh hùng trải qua hình ảnh siêu thực ” vầng trăng chếnh choáng ” : Cô đơn mỏi mệt trên chính con đường đấu tranh mà ông lựa chọn .
* Hình tượng Lor-ca trong cái chết bi thảm :
– ” áo choàng bê bết đỏ ” : Cái chết đầy ám ảnh, màu đỏ vừa là màu máu của người nghệ sĩ, vừa là màu đỏ đầy tự hào của nền văn hóa truyền thống Tây Ban Nha, một ẩn dụ cho sự quyết tử vĩ đại của Lor-ca trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng quốc gia .
– Tâm hồn của Lor-ca hiện lên qua những sắc thái khác nhau của tiếng đàn, màu nâu suy tư, buồn bã, màu xanh kỳ vọng, khát khao, ” tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan / tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy ” là kết cục bi thảm của một tâm hồn nghệ sĩ cao đẹp .
– Hình ảnh siêu thực ấn tượng ” giọt nước mắt vầng trăng / lộng lẫy trong đáy giếng ” chính là sự xót thương mà tác giả dành cho Lor-ca, đồng thời bộc lộ tầm vóc vĩ đại của người nghệ sĩ trong ngoài hành tinh bát ngát, cái chết bi thảm của ông đến vạn vật thiên nhiên cũng phải nhỏ lệ xót thương, trân trọng .

3. Kết bài

– Đàn ghi ta của Lor-ca là một tác phẩm xuất sắc với phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ trừu tượng, siêu thực mới lạ của nhà thơ Thanh Thảo, mà qua đó hình tượng người anh hùng nghệ sĩ Lor-ca đã hiện lên với một diện mạo ấn tượng, sắc nét .
– Lor-ca chính là tiêu biểu vượt trội cho hình tượng người anh hùng can đảm và mạnh mẽ, gan góc dám đứng lên đấu tranh vì nhân dân, vì cải cách nền văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa .
Đề 3 : Cảm nhận tiếng đàn trong “ Đàn ghi ta của Lor-ca ”

* Gợi ý trả lời

1. Mở bài:

– Thanh Thảo là nhà thơ luôn khát khao cải cách thơ Việt, những sáng tác của ông luôn nhuốm sắc tố tượng trưng siêu thực, thơ ông còn là lời nói của những suy tư, trăn trở về cuộc sống .
– Đàn ghi ta của Lor – ca là một trong những thi phẩm rực rỡ của ông .
– Cả bài thơ tràn ngập tiếng đàn ghi ta, đây cũng chính là hình tượng điển hình nổi bật xuyên suốt tác phẩm này .

2. Thân bài:

– Đàn ghi ta là nhạc cụ truyền thống lịch sử của quốc gia Tây Ban Nha, nó có tên gọi khác là Tây Ban cầm, như vậy, tiếng đàn là biểu trưng cho quốc gia Tây Ban Nha .
– Trong lời đề từ : “ khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” : tiếng đàn ghi ta gắn bó với vận mệnh, là tâm hồn, là những phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ của người nghệ sĩ .
– Ở khổ thơ đầu, chuỗi âm thanh tiếng đàn vang lên da diết “ li la li la … ” gợi hình ảnh người người nghệ sĩ say sưa trong nghệ thuật và thẩm mỹ, gợi khoảng trống tràn ngập âm nhạc của Tây Ban Nha .
– Hình ảnh “ tiếng đàn bọt nước ” : thẩm mỹ và nghệ thuật của Lor – ca lộng lẫy như bọt nước, nhưng lại hoàn toàn có thể vỡ tan bất kể khi nào, hình ảnh như điềm báo cho số phận ngắn ngủi của Lor – ca .
– Tiếng đàn là quốc tế giới của những cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật mà Lor – ca mê hồn :
+ “ tiếng ghi ta nâu / khung trời cô gái ấy ” : màu nâu hoàn toàn có thể là màu của vỏ đàn, của đất đai quê nhà, của đôi mắt, màu da, mái tóc cô gái, Lor – ca sáng tác vì quê nhà, tình yêu, vì tình yêu, vì chính thẩm mỹ và nghệ thuật .
+ “ tiếng ghi ta lá xanh ” : nghệ thuật và thẩm mỹ của Lor – ca luôn dồi dào sức sống tuổi trẻ .

+ “tiếng ghi ta tròn bọt”: gợi đến thứ nghệ thuật trong trẻo, hoàn mĩ, tuyệt đích

– Thế nhưng, tiếng tiếng ghi ta – thẩm mỹ và nghệ thuật của Lor – ca lại chịu số phận đau thương :
+ “ tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan ” : dù đẹp, dù lộng lẫy nhưng nghệ thuật và thẩm mỹ ấy lại “ vỡ tan ” dưới tay bọn phát xít gian ác .
“ tiếng ghi ta ròng ròng / máu chảy ” : tiếng ghi ta như hòa làm một với người nghệ sĩ, chịu chung nỗi đau, cái chết với người nghệ sĩ. Đó là sự gắn bó giữa người nghệ sĩ và thẩm mỹ và nghệ thuật. Câu thơ cũng biểu lộ sự phẫn uất của tác giả trước cái chết mà bọ phát xít gây ra cho Lor – ca .
– Sau khi Lor – ca chết đi, tiếng ghi ta – nghệ thuật và thẩm mỹ Lor – ca vẫn không hề bị chôn vùi, thậm chí còn còn có sức sống mãnh liệt : “ không ai chôn cất tiếng đàn / tiếng đàn như cỏ mọc hoang ” .
+ Nhưng hoàn toàn có thể hiểu hai dòng thơ trên : sau khi Lor – ca mất, không còn ai bước tiếp con đường cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật, khiến nghệ thuật và thẩm mỹ như bị bỏ phí. Ý thơ bộc lộ sự xót xa của tác giả trước cái chết của thẩm mỹ và nghệ thuật .
– “ Lor – ca bơi sang ngang / trên chiếc ghi ta màu bạc ” : chiếc ghi ta – nghệ thuật và thẩm mỹ chính là phương tiện đi lại để Lor – ca từ giã quốc tế hữu hạn đến với quốc tế vô hạn. Chiếc ghi ta như hóa thành thứ vũ khí đầy thế lực của người nghệ sĩ .
– Âm thanh tiếng đàn cuối bài thơ : cấu trúc đầu cuối tương ứng, là sự vang vọng mãi tiếng đàn của Lor – ca trong lòng tác giả và những tình nhân thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính. Là sự vĩnh cửu của nghệ thuật và thẩm mỹ .

3. Kết bài:

– Nêu cảm nghĩ chung về hình tượng tiếng đàn .
– Nghệ thuật : thể thơ tự do, mới lạ, đậm chất tượng trưng siêu thực, tích hợp thuần thục giữa thơ ca và âm nhạc, phối hợp ngôn từ, hình ảnh độc lạ .
– Đây là bài thơ giàu chất suy tư, mãnh liệt, phóng túng trong xúc cảm, bộc lộ sự xót thương trước cái chết bi thảm của Lor – ca thiên tài, là thông điệp, khát khao cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật của Thanh Thảo

Đề 4: Cảm nhận tính nhạc trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” của nhà thơ Thanh Thảo

* Gợi ý trả lời

I. Mở bài:

Khúc tưởng niệm, khúc tri âm này lại được bộc lộ bằng những hình thức rất độc lạ. Bài thơ “ Đàn ghi-ta của Lor-ca ” có dáng dấp như một khúc tráng ca. Không chỉ thi trung hữu họa, thơ phương Đông tôn vinh thi trung hữu nhạc xem nhạc như phần hồn của thơ. Véc-len, đại diện thay mặt của trường thơ tượng trưng phương Tây yên cầu thơ trước hết là nhạc. Và Thanh Thảo cũng muốn thơ của mình phải là những giao hưởng thơ hay ru-bích thơ. Đàn ghi ta của Lor-ca là thi phẩm rất giàu chất nhạc mà Chu Văn Sơn gọi là một ca khúc thơ .

II. Thân bài:

– Tính nhạc trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” thể hiện ngay tên của thi phẩm. “Đàn ghi-ta của Lor-ca” cũng đã gợi chất nhạc rồi.

– Tính nhạc trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” thể hiện qua nhịp điệu câu thơ. Không phải ngẫu nhiên, bài thơ lại mở đầu bằng câu:

Những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt

– Như một thứ chủ âm cho một nhạc phẩm. Và chạy dọc theo chiều dài bài thơ, liên tục gọi những âm thanh của một nhạc phẩm :

Hát nghêu ngao…
Tiếng ghi ta nâu…
Tiếng ghi ta là xanh…
Tiếng ghi ta tròn…
Tiếng ghi ta ròng ròng…
Tiếng như cỏ mọc hoang…

– Phép điệp này chạy suốt bài thơ vẫn dẫn dắt mạch thơ vừa link những khổ thơ vừa tạo nên độ luyến láy của một bản nhạc. Thú vị và giật mình nhất là Thanh Thảo đã cấy, đã khảm, đã chạm khắc khuôn nhạc vào mạch thơ chuỗi âm thanh : li – la li – la li – la. Nó như một cú vê ghi-ta của nhạc công khi đệm cho người hát ca khúc. Chuỗi âm thanh ấy mở màn – có ý nghĩa như phần dạo đầu – ghi lại khoảng chừng ngắt cho người hát mở màn trình diễn ca khúc. Rồi chuỗi âm thanh đó lại khép lại bài ca : li – la li – la li – la. Nó tựa như tiếng đàn ở đầu cuối tạo dư âm khi lời hát đã ngừng. Nó có ý nghĩa như khúc ca của Thanh Thảo tiễn Lor-ca đi vào bất tử .

– Tính nhạc trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” thể hiện qua hình tượng thơ. Không phải ngẫu nhiên, Thanh Thảo lại dụng công tạo cho bài thơ có dáng dấp một ca khúc. Lor – ca, một thi sĩ lớn, kiêm nhạc sĩ, Lor – ca thường đi khắp xứ sở như một gã Di – gan đơn độc mà hát lên những bài thơ của mình. Ông được xem như là con họa mi Tây Ban Nha. Cho nên khi viết về Lor – ca mà dùng hình thức ca khúc thì thật chẳng những gợi hình ảnh Lor – ca mà còn hợp người, hợp lời tạo sự hòa hợp giữa nội dung và hình thức. Có như vậy mới đáng gọi là tri âm.

– Chất nhạc ấy phát sinh, bắt nguồn từ đâu ? Theo Thanh Thảo, chính nhạc trong nhiều bài thơ của Lor – ca đã dẫn dắt tôi viết bài thơ này. Nhưng cần nói thêm, chất nhạc đó còn vang lên từ tâm hồn thơ Thanh Thảo khi ông muốn cất lên lời ca để ca tụng nhà thơ Tây Ban Nha vĩ đại này. Sự hòa trộn, vang hưởng của hai nguồn nhạc trên đã làm nên một khúc thơ độc lạ .
– Chất nhạc này thực sự đã tạo nên một hình tượng thơ. Tiếng đàn đầy sức ám ảnh. Nó đã hình tượng cho nghệ thuật và thẩm mỹ của Lor – ca và cũng là lời ca tụng của Thanh Thảo trước một vĩ nhân .
– Những thi ảnh mà Thanh Thảo sử dụng trong bài thơ này đều là những hình ảnh còn đọng lại trong tâm lý của Thanh Thảo sau khi nhà thơ đọc thơ Lor – ca ( qua bản dịch của Hoàng Hưng ) và những tác phẩm của Hê – minh – uê viết về quốc gia Tây Ban Nha ( đương nhiên đã được cải biến ) .
– Những hình ảnh thơ lãng đãng, mơ hồ, mờ ảo ấy đọc kĩ lại thấy chúng kết nối một cách vô thức với xứ sở Tây Ban Nha, có vẻ như gần xa ám ảnh với cuộc sống, số phận, cái chết của Lor – ca. Và kì diệu thay, với những thi ảnh này, hình tượng Lor – ca hiện lên đậm nét như một thứ tượng đài mà Thanh Thảo dựng lên trang thơ để tưởng niệm ông .
– Không chỉ có vậy, cái độc lạ của bài thơ này là cách giải quyết và xử lý hình ảnh của Thanh Thảo – xử lí không ít nhuốm màu tượng trưng và siêu thực ( nhà thơ đã sử dụng thành thạo phép tương giao : Ví dụ : Tiếng đàn bọt nước ) .
– Những hình ảnh thơ ấy được sử dụng như những hình tượng thể hiện suy ngẫm và cảm hứng của tác giả : ví dụ :

Đường chỉ tay đã đứt
Dòng sông rộng vô cùng

– Những hình ảnh ấy lại được viết theo lối thẩm mỹ và nghệ thuật sắp xếp :

Giọt nước mắt vầng trăng
Long lanh trong đáy giếng

– Giữa chúng chẳng có quan hệ từ – tạo những khoảng trống để bạn đọc liên tưởng, tưởng tượng, đồng sáng tác với fan hâm mộ, tạo nên những ý nghĩa lấp lánh lung linh phong phú và đa dạng. Hay nói cách khác, Thanh Thảo đã xử lí thi ảnh rất thân mật với cách biểu lộ thẩm mỹ và nghệ thuật của Lor – ca. Học tập Lor – ca để viết về Lor – ca đúng là tri kỉ, tri âm .

III. Kết bài:

– Bài thơ là sự phối hợp hài hòa giữa tự sự và trữ tình. Mới đọc, bạn đọc bị choáng ngợp bởi chất nhạc của bài thơ, nhưng đọc kĩ ta lại thấy bài thơ được tổ chức triển khai, tăng trưởng trên cái trục thống nhất – mang tên tự sự và trữ tình. Nó bộc lộ ở cấu trúc thi phẩm. Sự phối hợp này còn lặn cả vào từng ngôn từ, từng hình ảnh thơ, từng ý thơ. Nên đọc Đàn ghi ta của Lor – ca. khiến người ta nghĩ đến những bài thơ điếu, thơ viếng và cả văn tế trong văn học ở nước ta. Nó giúp ta nghĩ Thanh Thảo dù có cải cách, học tập thơ phương Tây nhưng cái gốc vẫn là nhà thơ phương Đông .

Đề 5. Những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” của Thanh Thảo

* Gợi ý trả lời

Trưởng thành từ những năm tháng chống Mĩ cứu nước, Thanh Thảo là một trong những cây bút có nhiều đóng góp quan trọng và đặc sắc cho thơ ca hiện đại Việt Nam. Ông luôn được coi là một trong số không nhiều cây bút luôn nỗ lực cách tân thơ Việt với nhiều khám phá, thể hiện mới lạ trên phương diện nghệ thuật. Đàn ghi ta của Lor-ca là một trong những sáng tác gây được nhiều ấn tượng trong lòng bạn đọc bồi những sáng tạo nghệ thuật độc đáo.

Nét đặc sắc đầu tiên trong cách viết của Thanh Thảo ở bài thơ này là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các yếu tố ngôn từ, âm nhạc. Hoạ và nhạc vốn dĩ là những yếu tính của thơ. Thế nên mới nói “thi trung hữu hoạ”, “thi trung hữu nhạc”. Là cây bút ham cách tân, Thanh Thảo “cũng đã tạt sang âm nhạc vay mượn không ít vốn liếng đem về đầu tư cho thơ mình” (Chu Văn Sơn), ở các trường ca Những người đi tới biển, Những nghĩa sĩ cần Giuộc, Bùng nổ của mùa xuân, Đêm trên cát cấu trúc của những bản giao hưởng, xô nát đã được nhà thơ vay mượn và thể hiện khá nhuần nhuyễn. Với những bài thơ ngắn như Đàn ghi ta của Lor~ca, Thanh Thảo lại tổ chức văn bản theo thể thức của ‘ một bài hát. Hình tượng thơ và nét nhạc luôn sóng đôi để bay lên, cất lên. Và để tiếng nói của thơ mình thêm phong phú, Thanh Thảo còn mò phỏng những âm thanh từa tựa các nốt đàn ghita, mô phỏng cả lối diễn tấu vẫn thường đệm cho người hát khi diễn nữa:

“ những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li – la li – la li – la
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn ”
Giai điệu lời thơ nghe như tiếng ghi ta lãng tử, hào hoa. Âm thanh li — la li-la cất. lên gợi tiếng đàn ngân nga, ngân nga không dứt .

Vẻ đẹp của bài thơ không chỉ nằm ở sự kết hợp hài hoà giữa hai yếu tố thơ và nhạc trong cấu tứ mà còn ở những hình ảnh có sức gợi mở đa dạng, phong phú. Đàn ghi ta của Lor-ca là bài thơ nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực. Thực không dề hiểu trước hàng loạt các hình ảnh như: “tiếng đàn bọt nước”, “vầng trăng chếnh choáng”, “tiếng ghi ta nâu”, “tiếng ghi ta lá xanh”, “tiếng ghi ta tròn bọt nước”, “tiếng ghi ta ròng ròng”, “ giọt nước mắt vầng trăng”… Để “phá khoá” được sự súc tích trong những hình ảnh đó, chúng ta phải luôn ý thức rằng bài thơ là sự tích hợp những cảm xúc, sự thấu hiểu, đồng cảm, kính yêu của Thanh Thảo về cuộc đời người nghệ sĩ nổi tiếng Tây Ban Nha. Những hình ảnh trên còn được đan dệt bằng sự am hiểu thấu đáo lịch sử, truyền thống văn hoá của miền đất đã sinh ra Lor-ca. “Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt” là hình ảnh hàm chứa trong đó một nét sinh hoạt văn hoá (đấu bò tót) xen lẫn với một thời kì lịch sử đen tối của đất nước. Nó gợi nên khung cảnh chính trị, nghệ thuật Tây Ban Nha đương thời một nền chính trị độc tài, một nền nghệ thuật già nua. Lor-ca với tấm “áo choàng đỏ gắt” như một võ sĩ trên chiến trường vớỉ lời tuyên chiến, lời thách đấu mạnh mẽ. Hình ảnh “vầng trăng chếnh choáng – trên yên ngựa mỏi mòn”biểu trưng cho hành trình đơn độc của Lorca trên con đường của mình. Một hình ảnh cũng hết sức đặc sắc của bài thơ chính là hình ảnh hoa “li-la”. “Li-la” không chỉ gợi tiếng đàn mà nó còn là một loài hoa có màu tím ngát rất được người phương Tây ưa chuộng hoa tử đinh hương. Những tràng hoa như bật tím liên tiếp theo chuỗi âm thanh “li-la li—la” như để viếng hương hồn Lor-ca hay chúng là muôn ngàn đoá hoa của sự sống đang nảy nở từ cái chết đau thương của thi sĩ? Tất cả những hình ảnh đấy đã góp phần xây dựng nên bức

Tượng đài về Lor-ca – nhân vật trữ tình của bài thơ .
Hình ảnh và nhạc điệu của bài thơ được nhà thơ tân tiến bộc lộ bằng mạng lưới hệ thống ngôn từ mới lạ, văn minh. Bài thơ như giai điệu một bản nhạc, có phần nhạc đệm của đàn ghi ta. Chuỗi âm “ li-la li-la ” luyến láy sau hai câu thơ đầu gợi liên tưởng đến tiếng vang của chùm hợp âm sau tấu khúc khởi đầu. Kết thúc bài thơ, Thanh Thảo liên tục để chuỗi âm đó cất lên như thể nó là chùm hợp âm vĩ thanh của bản hoà tấu. Nét rực rỡ trong ngôn từ thơ còn được biểu lộ ở những từ ngữ miêu tả âm thanh theo lối tượng trưng, liên tục quy đổi cảm xúc ở đoạn thơ diễn đạt nỗi đau thương trước thực sự phũ phàng :
tiếng ghi ta nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Tiếng đàn ghi ta với những biến tấu khác nhau không phải về âm thanh mà về sắc tố, hình dáng đã biểu lộ chân thực nỗi lòng Lor-ca lúc ấy : “ Tiếng ghi ta nâu ” trầm tĩnh nghĩ suy, “ tiếng ghi ta xanh ” thiết tha hy vọng, “ tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan ” bàng hoàng, tức tưởi, “ tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy ” đau đớn, nghẹn ngào ..
Ngôn ngữ thơ không chỉ giàu nhạc tính, giàu hình ảnh mà còn gắn với xúc cảm, suy tưởng ( “ áo choàng đỏ gắt ”, “ áo choàng bê bết đỏ ”, “ chiếc ghi ta màu bạc ” ). Cũng có khi mạng lưới hệ thống ngôn từ biến hoá với những giải pháp tu từ so sánh ( “ chàng đi như người mộng du ”, “ tiếng đàn như cỏ mọc hoang ” ), nhân hoá ( “ vầng trăng chếnh choáng ” ), ngoa dụ ( “ không ai chôn cất tiếng đàn ” ) ẩn dụ ( “ đường chỉ tay đã đứt – dòng sông rộng vô cùng ” ) … Để cảm nhận cho tường tận vẻ đẹp nghệ thuật và thẩm mỹ của bài thơ, tất cả chúng ta không hề bỏ lỡ những phát minh sáng tạo độc lạ, những cải cách mới mẻ và lạ mắt như vậy trong lối viết của Thanh Thảo .

Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca được xuất bản năm 1985, thể hiện nỗi đau xót sâu sắc trước cái chết bi thảm của Ph.G.Lor-ca – nhà thơ thiên tài Tây Ban Nha. Sự ngưỡng mộ người nghệ sĩ đại diện cho tinh thần tự do và khát vọng cách tân nghệ thuật .của thế kỉ XX là nguyên nhân cốt lõi làm nên những đặc sắc nghệ thuật của thi phẩm này

Đề 6: Về hình tượng Lor-ca trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” của Thanh Thảo, có ý kiến cho rằng: “Đó là mẫu nghệ sĩ – chiến sĩ, vì dân thân tranh đấu cho dân chủ và tự do nên bị bọn phát xít hành hình”. Ý kiến khác thì khẳng định: “Đó là mẫu nghệ sĩ thuần túy chỉ đam mê cái đẹp và sáng tạo nghệ thuật nhưng bị giết hại oan khuất”. Từ cảm nhận của mình về hình tượng Lor-ca, anh/chị hãy bình luận ý kiến trên.

* Gợi ý trả lời

Bài thơ “ Đàn ghi ta của Lor-ca ” là bài thơ lưu lại sự cải cách về thi pháp của Thanh Thảo. Viết theo thể thơ tự do, những câu thơ dài, ngắn, phối hợp với nhau khá hòa giải, biểu lộ lòng cảm thương thâm thúy so với nhạc sĩ tài ba của quốc gia Tây Ban Nha. Lor-ca đã bị bọn phát xít sát hại dã man vào ngày 19 tháng 8 năm 1936. Thanh Thảo đã lấy câu thơ : “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” làm đề từ cho bài thơ của mình .
Lor-ca là một nghệ sĩ đa tài, để lại dấu ấn tuyệt đẹp. Về những ngành thẩm mỹ và nghệ thuật như âm nhạc, thơ ca, hội hoạ, sân khấu, nhà sưu tầm văn hóa truyền thống dân gian. Thời thơ ấu nổi tiếng thần đồng .
Sau khi lấy bang Đại học, Lor-ca cưỡi ngựa, mặc áo choàng đỏ, vai khoác đàn ghi ta đi chu du khắp nơi trên quốc gia Tây Ban Nha để màn biểu diễn nghệ thuật và thẩm mỹ, để tích lũy văn hóa truyền thống dân gian, Lor-ca sống một đời sống phóng khoáng, tự do như những võ sĩ đấu bò tót :
Những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Thanh Thảo đã phát minh sáng tạo nên 1 số ít ẩn dụ để nói lên tài nghệ và phong thái sống của Lor-ca. “ Những tiếng đàn bọt nước, .. li-la li-la li-la ” là tài nghệ âm nhạc của Lor-ca .
“ Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt ” là hình tượng cách sống long dong, tự do của Lor-ca tựa như những võ sĩ đấu bò tót trong những liên hoan. “ Với vầng trăng chếnh choáng / trên yên ngựa mỏi mòn ” là hình ảnh ẩn dụ ca tụng tâm hồn Lor-ca rất đẹp, đam mê cái đẹp .
Đoạn thơ thứ hai lên án hành vi dã man của lũ phát xít đã giết hại nghê sĩ Lor-ca :
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
Cuộc đời của Lor-ca thật ngắn ngủi ( 1898 – 1936 ). Chữ “ bỗng ” nói lên cái chết giật mình của Lor-ca. Chàng đang màn biểu diễn nghệ thuật và thẩm mỹ thì bọn phát xít điệu chàng ra bãi bắn, “ chàng đi như người mộng du … ”. Hình ảnh “ áo choàng bê bết đỏ ” căm thù hành vi dã man của bọn phát xít khát máu đã giết hại một nghệ sĩ tài danh .
Đây là đoạn thơ cảm đông nhất, thương cảm nhất của Thanh Thảo nói về cuộc sống của Lor-ca. “ Tiếng đàn ghi ta tròn bọt nước vỡ tan ” nói về cái chết của nhạc sĩ Lor-ca. Hai tiếng “ vỡ tan ” chỉ rõ cuộc sống của người nghệ sĩ đã chấm hết một cách đau thương ; chàng đã vĩnh biệt tình nhân. Hình ảnh ẩn dụ “ tiếng đàn ghi ta ròng ròng / máu chảy ” phối hợp với điệp ngữ “ tiếng ghi ta ”, bốn lần cất lên đau đớn, nghẹn ngào, nức nở như tiếng khóc :
tiếng ghi ta nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Các tính từ : ” nâu “, “ xanh “, “ tròn ” đã khẳng định chắc chắn : nhạc sĩ Lor-ca tuy bị bọn phát xít giết hại dã man, nhưng tài danh của chàng thì đời đời còn mãi, đời đời bất tử !
Thanh Thảo đã chứng minh và khẳng định “ không ai chôn cất tiếng đàn ”, không hề tiêu diệt được thẩm mỹ và nghệ thuật. “ Tiếng đàn như cỏ mọc hoang ” vẫn mãi mãi xanh tươi ; Giọt nước mắt trong vắt, tròn như mạt trăng, “ lộng lẫy trong đáy giếng ” đã nói lên sự tiếc thương cái đẹp bị tiêu diệt .
Những ẩn dụ và so sánh đã tạo nên hàng loạt hình ảnh có giá trị biểu cảm đầy ấn tượng. Chữ “ không ” trong đoạn thơ vừa phủ định vừa khẳng định chắc chắn : “ Thác là thể phách, còn là tinh anh ” :
Không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
lộng lẫy trong đáy giếng
Sau loạt đạn của lũ phát xít, số phận Lor-ca đã chấm hết : “ đường chỉ tay đã đứt ” như một định mệnh. Chàng đà bước sang quốc tế khác với hành trang “ chiếc ghi ta màu bạc ” và âm điệu “ li-la li-la li-la ” vẫn ngân vang trong cõi đời :
Lor-ca bơi sang ngang
trên ghi ta màu bạc
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt

li-la li-la li-la…

Nhan đề bài thơ “ Đàn ghi ta của Lor-ca ” là một ẩn dụ nói lên cuộc sống của nhạc sĩ Lor-ca. Thanh Thảo khẳng định chắc chắn và ca tụng Lor-ca là một nghệ sĩ thiên tài – “ mẫu nghệ sĩ thuần túy, chỉ đam mê cái đẹp phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ, nhưng bị giết hại oan khuất ! ”. “ Đàn ghi ta của Lor-ca ” là một bài thơ hay, có nhiều hình ảnh ẩn dụ rất độc lạ, rất thơ nhưng khó cảm thụ !
Xem thêm những những dạng đề văn lớp 12 tinh lọc, hay khác :

Ngân hàng trắc nghiệm miễn phí ôn thi THPT Quốc Gia tại khoahoc.vietjack.com

Source: https://dvn.com.vn
Category : Lorca

Alternate Text Gọi ngay