Dân tộc Ê đê – Cùng tìm hiểu nét văn hóa của người Ê đê ở Đắc lắc – Chia Sẻ Kiến Thức Điện Máy Việt Nam

Dân tộc Ê đê ở Tây Nguyên nói chung, hay người Ê đê ở Đắk Lắc nói riêng có đời sống vật chất và tinh thần rất đặc sắc. Chính những giá trị văn hóa truyền thống của người Ê đê đã tạo nên những nét đặc trưng văn hóa của vùng đất Tây Nguyên.

Tây nguyên, một dải trường sơn xanh thắm với những cánh rừng đại ngàn. Nơi cư trú của hơn 20 tộc người da nâu mắt sáng, dáng vóc hiền hòa. Tây Nguyên, vùng đất cao nguyên đại ngàn đầy nắng và gió. Nơi có những bản trường ca, sử thi, thần thoại cổ xưa về đồng bào dân tộc bản địa. Đăk Lăk cái nôi của văn hóa truyền thống Tây Nguyên nơi tiềm ẩn nhiều nét văn hóa truyền thống dân gian truyền thống cuội nguồn, những phong tục tập quán liên hoan. Có một nhà văn đã nói rằng hóa Tây Nguyên là văn hóa truyền thống rừng và văn hóa truyền thống làng. Còn người Tây Nguyên là một bộ phận của mái ấm gia đình và buôn làng. Điều đó không chỉ được bộc lộ bởi đời sống hoạt động và sinh hoạt của họ luôn gắn với hội đồng mà còn thấy rõ qua cấu trúc ngôi nhà mà họ sinh sống.

Nhà dài của người Ê Đê

Nếu như người Ba Na tự hào với những ngôi nhà rộng chọc trời thì người Ê Đê tại Đắk Lắk lại được biết đến với những chiếc nhà dài truyền thống lịch sử lịch sử dân tộc. Từ bao đời nay, nơi đây đã đi vào truyền thuyết thần thoại thần thoại cổ xưa sử thi cũng như những câu truyện cổ như thể một phần của lịch sử dân tộc vẻ vang, của văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử Tây Nguyên. Nhà dài không chỉ là hình tượng vật chất của thể chế mái ấm mái ấm gia đình mẫu hệ mà còn là nơi giữ những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn ý thức của người ta Ê đê qua năm tháng .

Nhà dài của đồng bào Ê đê là một công trình văn hóa độc đáo, đó là sản phẩm tiêu biểu của tổ chức công xã thị tộc nhằm thích ứng với môi trường thiên nhiên, tránh thiên tai thú dữ và bảo vệ sự sống của các thành viên trong cộng đồng đồng, thời cũng là nơi sinh hoạt văn hóa của đồng bào.  Nhà dài của người Ê đê là nhà sàn làm, làm bằng tre nữa và bằng gỗ mặt sàn và vách tường bao quanh nhà làm bằng thân cây bương hay thân cây tre già đập dập, mái lợp cỏ tranh.  Nhà dài Ê đê do một phụ nữ làm chủ phản ánh sự tồn tại của chế độ mẫu hệ.  Nhà dài của người dân tộc Ê đê có thể dài đến 100m bởi mỗi khi một thành viên nữ trong gia đình xây dựng gia thất nhà lại được nối dài thêm, đó là nơi cư trú của đại gia đình cho hàng chục người và thể hiện danh tiếng địa vị của gia đình đó trong cộng đồng. Điều thú vị là nếu bạn muốn biết gia đình nào có bao nhiêu con gái hãy nhìn vào cửa sổ. Nhà nào có bao nhiêu cửa sổ thì có bầy nhiêu con gái.  Cửa sổ nào đóng kín nghĩa là cô gái ấy chưa bắt chồng.  Còn cửa sổ nào mở rộng có nghĩa là cô gái ấy đã bắt chồng.

Bạn đang đọc : Dân tộc Ê đê – Cùng tìm hiểu và khám phá nét văn hóa truyền thống của người Ê đê ở Đắc lắc

Đặc biệt là dài người Ê đê khi nào cũng có hai cầu thang đực và cái. Thang đực để dành cho những thành viên nam trong mái ấm gia đình, thang cái dành cho những thành viên nữ và khách. Bậc cầu thang từ đất liền đến sàn nhà luôn mang số lẻ. Người Ê đê tin rằng số chẵn là số của ma quỷ, số lẻ mới là số của con người. Trên cầu thang luôn được khắc đôi bầu vú mẹ tượng trưng cho chính sách mẫu hệ, nó cũng là lời giáo dục dù ai đi đâu về leo lên sàn nhà, cũng phải nhớ tới người mẹ thân sinh ra mình. Ngay trước cửa nhà dài, người Ê đê có thêm chiếc nồi biểu lộ mong ước no đủ đến với gia chủ. Bước qua sân trước tất cả chúng ta sẽ vào khoảng trống quan trọng nhất của ngôi nhà. Đây là nơi dùng để đón tiếp khách quý và hoạt động và sinh hoạt chung của đại gia đình. Nhà càng sang thì ngăn khách càng to và hoành tráng. Tại đây tất cả chúng ta hoàn toàn có thể chiêm ngưỡng và thưởng thức những vật phẩm quý giá và tình thương của người Ê đê. Như câu nêu, chén rượu, trống chiêng … Người dân tộc bản địa Ê đê thường sử dụng cấu trúc cột kèo bằng gỗ tốt để tạo sự chắc như đinh cho mỗi nhà, trên đó có chạm trổ rất nhiều hoa văn hình mặt trăng, ngôi sao 5 cánh, ngà voi quý hiếm hay những động vật hoang dã như rùa voi thằn lằn bộc lộ tín ngưỡng đa thần thâm thúy. Nó cũng chứng tỏ trí tưởng tượng nhiều mẫu mã và sự kết nối giữa con người Tây Nguyên với vạn vật thiên nhiên. Phần tiếp sau của nhà dài là khoảng trống riêng cho những đôi vợ chồng nơi này được chia làm nhiều buồng nhỏ mà theo thứ tự thì từ buồng thứ nhất cửa sau vào là của bà chủ nhà.

Cây nêu

Cây nêu của người Ê đê thường được dùng để buộc trái rượu và là mọt thành viên không hề thiếu trong những ngày diễn ra liên hoan. Không chỉ có vậy cây nêu còn bộc lộ những bước thăng trầm của cả một bộ tộc qua những họa tiết biểu lộ trên cây nêu ta hoàn toàn có thể thấy được sự sinh ra và tăng trưởng của cả tộc người. Truyền thuyết kể rằng, tổ tiên của người Ê đê là ở vùng biển nên trong tâm thức hay văn hóa truyền thống hoạt động và sinh hoạt của người Êđê cũng có tác động ảnh hưởng không ít. Điều này không riêng gì bộc lộ qua hình dáng của ngôi nhà dài, mà còn hiện hữu ở ngay chiếc ghế Kpan .

Ghế Kpan

Chiếc ghế Kpan mô phỏng hình dáng của chiếc thuyền và được đẽo từ một thân cây gỗ quý. Chân và mặt ghế liền nhau, hơi con ở hai đầu. Thông thường ghế Kpan dài hơn chục mét. Ghế Kpan chỉ dùng vào việc tiếp khách quý hoặc để những nghệ nhân nổi đánh chiêng trống trong những tiệc tùng cúng mừng của mái ấm gia đình hay hội đồng. Ghế Kpan là gia tài quý của những mái ấm gia đình giàu và có vị thế của người Ê đê.

Cồng chiêng

Vai trò của Cồng Chiêng mang một sức mạnh to lớn ảnh hưởng tác động ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ và can đảm và mạnh mẽ đến đời sống hoạt động giải trí và hoạt động và sinh hoạt của những thế hệ người Ê đê. Tước đây mái ấm mái ấm gia đình nào ở Tây Nguyên cũng có cồng chiêng. Đồng bào Tây Nguyên coi cồng chiêng như thể sức mạnh vật chất, sự phong phú và đa dạng của thành viên, mái ấm mái ấm gia đình, dòng họ và buôn làng. Cồng Chiêng là những gia tài quý giá của ông bà tổ tiên để lại, có những bộ cồng chiêng quý phải đổi vài chục con trâu, mấy con voi mới có được. Bởi vậy Chiêng là gia tài quý và hiếm được lưu giữ và truyền từ đời này sang đời khác, ăn sâu vào đời sống tâm linh của người dân tộc bản địa địa phương Ê đê .
Họ tin rằng mỗi khi vang lên âm thanh của Cồng Chiêng hoàn toàn có thể giúp con người thông tin trực tiếp đến những đấng thần linh, là chiếc cầu nối giữa những thành viên trong hội đồng từ lúc cất tiếng khóc chào đời con người đã nghe tiếng chiêng trống. Khi lớn lên dựng vợ gả chồng tiếng chiêng lại rộn ràng trong ngày vui niềm hạnh phúc. Và để có lời với tổ tiên thì cũng có tiếng chiêng, tiếng cồng. Cồng chiêng không được sử dụng một cách bừa bãi mà chỉ được sử dụng trong những nghi lễ, tiệc tùng của mái ấm gia đình và buôn làng cho những dịp tiếp khách quý. theo ý niệm tín ngưỡng của đồng bào những dân tộc bản địa Tây Nguyên thì tiếng chiêng cũng có hồn. Do đó con người phải tôn trọng quý mến thờ cúng thần chiêu, thì thần chiêng mới cho âm thanh hay trong trẻo và giúp cho con người giày sang, khỏe mạnh, ấm no, niềm hạnh phúc .
Ngoài cồng chiêng, người Ê đê còn có một loại nhạc cụ khác đó là chiếc khèn. Được sản xuất từ quả bầu khô và 6 chiếc ống nữa. Khèn dành phái mạnh sử dụng trong dịp lễ tế, liên hoan của buôn làng, trong những dịp đón khách quý. Ngày thường người trẻ tuổi Ê đê cũng rất yêu quý tiếng đàn. Họ hay thổi với nhau khi lên nương, đi rẫy, hoặc đệm trong những bài hát truyền thống lịch sử cuội nguồn. Trong mạng lưới mạng lưới hệ thống những nhạc cụ của người dân tộc bản địa địa phương Ê đê, thì bộ chiêng có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong đời sống tâm linh. Trong tiềm thức của đồng bào những dân tộc bản địa địa phương Tây Nguyên thì Giàng là một vị thần rất rất thiêng cao quý, luôn phù hộ, che trở, bảo vệ cho dân làng. Vì thế đồng bào tuyệt đối tin yêu và liên tục cúng tế. Những vật phẩm sử dụng cho việc cúng tế Giàng cũng rất phong phú và nhiều mẫu mã. Người Ê đê ở Đắk Lắc có đời sống vật chất và ý thức rất tỏa nắng rực rỡ. Chính những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn truyền thống lịch sử cuội nguồn của người Ê đê đã tạo nên những nét đặc trưng văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử của vùng đất Tây Nguyên, tạo nên nét độc lạ trong văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn so với những vùng văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử khác. Những nét văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử phong phú chủng loại và đa dạng chủng loại của người dân tộc bản địa địa phương Ê đê đã thực sự góp thêm phần vào kho tàng văn học Nước Ta những tri thức văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử lịch sử dân tộc vẻ vang quý giá .

Source: https://dvn.com.vn
Category : Ecosun