Siêu âm thai và những điều mẹ bầu cần biết

Siêu âm thai là phương pháp chuẩn đoán y khoa bằng hình ảnh giúp theo dõi tình trạng phát triển của thai nhi và sàng lọc các vấn đề tiềm ẩn. Chính vì vậy, các mẹ bầu thường rất háo hức mỗi khi siêu âm thai bởi thông qua đó mẹ có thể nhìn thấy hình ảnh con yêu của mình trong bụng.

Siêu âm thai là gì? 

Siêu âm thai nhi (siêu âm) là một kỹ thuật hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của thai nhi trong tử cung. Hình ảnh siêu âm thai nhi có thể giúp bác sĩ đánh giá sự tăng trưởng và phát triển của em bé và theo dõi thai kỳ của thai phụ. Trong một số trường hợp, siêu âm thai nhi được sử dụng để đánh giá các vấn đề có thể xảy ra hoặc giúp xác nhận chẩn đoán.

Siêu âm thai nhi đầu tiên thường được thực hiện trong ba tháng đầu thai kỳ để xác nhận có thai và ước tính thời gian sinh nở. Nếu thai kỳ không biến chứng, lần siêu âm tiếp theo diễn ra trong tam cá nguyệt thứ hai, khi nhìn thấy đầy đủ chi tiết của thai nhi. Nếu nghi ngờ thai nhi có vấn đề, bác sĩ sẽ đề xét nghiệm hình ảnh bổ sung, chẳng hạn như MRI.

Phân loại siêu âm thai 

Có 5 loại siêu âm thai, bao gồm:

Siêu âm qua ngã âm đạo

Với loại siêu âm thai nhi này, một thiết bị dạng đũa gọi là đầu dò sẽ được đưa vào trong âm đạo của thai phụ để phát ra sóng âm thanh và thu thập các phản xạ. Siêu âm qua đường âm đạo được sử dụng thường xuyên nhất trong thời kỳ đầu mang thai. 

Siêu âm qua thành bụng

Phương pháp siêu âm được thực hiện bằng cách di chuyển đầu dò qua bụng của thai phụ.

Siêu âm 2D, 3D, 4D

Siêu âm sử dụng sóng âm, không xâm lấn nên rất an toàn, cung cấp hình ảnh 2 chiều, 3 chiều và 4 chiều của thai nhi. Loại siêu âm này đôi khi được sử dụng để giúp bác sĩ phát hiện các bất thường trên khuôn mặt hoặc khuyết tật ống thần kinh.

Siêu âm Doppler

Siêu âm Doppler đo những thay đổi nhỏ trong sóng siêu âm trên mạch máu giúp phát hiện bất thường như thai chậm phát triển, tiền sản giật, nhau cài răng lược… Ngoài ra còn có thể cung cấp chi tiết về lưu lượng máu của em bé.

Siêu âm tim thai

Sử dụng sóng siêu âm cung cấp thông tin chi tiết về trái tim của em bé. Phương pháp này có thể được sử dụng để xác nhận hoặc loại trừ khuyết tật tim bẩm sinh.

Mức độ quan trọng của siêu âm thai nhi 

Siêu âm trong thời kỳ mang thai có vai trò quan trọng giúp các bác sĩ có thể theo dõi sự phát triển của thai nhi đồng thời phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh (nếu có). 

• Trong 3 tháng đầu, siêu âm để đánh giá sự hiện diện, kích thước và vị trí của thai kỳ, xác định số lượng thai nhi và ước tính thời gian sinh nở. Siêu âm cũng có thể được sử dụng để sàng lọc di truyền trong ba tháng đầu, cũng như sàng lọc các bất thường của tử cung hoặc cổ tử cung của sản phụ. 

• Trong tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba, siêu âm tiêu chuẩn được thực hiện để đánh giá một số đặc điểm của thai kỳ, bao gồm cả giải phẫu thai nhi. Siêu âm thường được thực hiện trong khoảng từ tuần 18 đến 20 của thai kỳ. 

Ngoài ra bác sĩ có thể sử dụng siêu âm thai nhi để:

• Xác nhận mang thai và vị trí của thai nhi: Một số thai nhi phát triển bên ngoài tử cung, trong ống dẫn trứng. Siêu âm thai nhi có thể giúp bác sĩ phát hiện ra thai ngoài tử cung.

• Xác định tuổi thai: Biết tuổi của thai nhi có thể giúp bác sĩ xác định ngày sinh và theo dõi các mốc quan trọng khác nhau trong suốt thai kỳ.

• Xác nhận số lượng thai nhi: Nếu bác sĩ nghi ngờ đa thai, siêu âm có thể được thực hiện để xác nhận số lượng em bé

• Đánh giá sự tăng trưởng của thai nhi: Bác sĩ có thể sử dụng siêu âm để xác định xem liệu thai nhi của bạn có đang phát triển với tốc độ bình thường. Siêu âm có thể được sử dụng để theo dõi chuyển động, nhịp thở và nhịp tim của bé.

• Nghiên cứu nhau thai và mức nước ối: Nhau thai cung cấp cho thai nhi các chất dinh dưỡng quan trọng và máu giàu oxy. Quá nhiều hoặc quá ít nước ối (chất lỏng bao quanh em bé) trong tử cung khi mang thai hoặc các biến chứng với nhau thai cần đặc biệt chú ý. Siêu âm có thể giúp đánh giá nhau thai và nước ối xung quanh em bé.

• Xác định dị tật bẩm sinh. Siêu âm có thể giúp bác sĩ sàng lọc một số dị tật bẩm sinh.

• Xác định nguyên nhân các biến chứng: Nếu sản phụ bị chảy máu hoặc có các biến chứng khác, siêu âm có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân.

• Thực hiện các xét nghiệm tiền sản khác: Bác sĩ có thể sử dụng siêu âm để hướng dẫn vị trí đặt kim trong các xét nghiệm tiền sản nhất định, chẳng hạn như chọc ối hoặc lấy mẫu lông nhung màng đệm.

• Xác định vị trí của thai nhi trước khi sinh: Hầu hết các em bé được định vị vị trí đầu tiên vào cuối tam cá nguyệt thứ ba. Hình ảnh siêu âm có thể cho thấy vị trí của thai nhi để bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp sinh nở thích hợp. 

Ba mốc siêu âm thai quan trọng

Thực tế, có nhiều bà mẹ chủ quan cho rằng siêu âm thai vào thời điểm nào cũng được. Nếu đã là dị tật thì chỉ cần qua máy siêu âm sẽ phát hiện ra ngay lập tức. Nhưng sự thật hoàn toàn không như các mẹ nghĩ.

Có những dạng dị tật chỉ được phát hiện qua siêu âm vào một thời điểm nhất định của thai kỳ. Ngay cả khi máy móc tốt, siêu âm đúng thời điểm mà bác sĩ chẩn đoán dị tật thiếu kinh nghiệm cũng khó có thể phát hiện được những dấu hiệu bất thường ở thai nhi.

Trường hợp siêu âm muộn, dị tật có thể trở nên nặng hơn do người mẹ không chú ý đến ăn uống, luyện tập và sinh hoạt điều độ. Khi đó tuổi thai cũng đã trễ để thực hiện đình chỉ thai nghén. Điều này sẽ gây ra cho em bé rất nhiều thiệt thòi khi chào đời.

Sau đây là 3 mốc siêu âm được coi là bắt buộc để xác định thai có phát triển bình thường hay không:

Từ 11-12 tuần

Đây là thời điểm duy nhất có thể đo độ mờ da gáy, nhằm dự đoán một số bất thường về nhiễm sắc thể nguy hiểm (gây bệnh down, dị dạng tim, chi, thoát vị cơ hoành,…). Nếu chỉ số này cao, bác sĩ sẽ chỉ định cho thai phụ chọc ối vào tuần 17-18 để chẩn đoán bệnh. Bước sang tuần thứ 13, chỉ số này không chính xác và không còn giá trị nữa.

Lần siêu âm này cũng có thể phát hiện một số dị tật khác như thai vô sọ, khe hở thành bụng, không xương mũi,… Bác sĩ cũng khuyên thai phụ nên làm thêm xét nghiệm double test để kiểm soát các bất thường bẩm sinh của thai.

Từ 22-23 tuần

Thời điểm này đã có thể quan sát được tất cả những bất thường về hình thái của thai như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng. Đó là trong trường hợp máy móc chính xác và bác sĩ có kinh nghiệm. Bởi vậy, người mẹ khi đi siêu âm nên tìm hiểu, chọn địa chỉ uy tín hoặc đến bệnh viện chuyên khoa.

Lần siêu âm này vô cùng quan trọng, vì tất cả các dị tật đều có biểu hiện ở thời điểm này và nếu cần đình chỉ thai nghén thì phải làm trước tuần thứ 28.

Từ 31-32 tuần

Đây là lần siêu âm “chốt” trước sinh nên rất quan trọng, bà bầu không nên bỏ qua. Một số vấn đề hình thái xảy ra muộn như bất thường ở động mạch, tim và cấu trúc não có thể được phát hiện. Ngoài ra, lần siêu âm này cũng giúp nhận biết tình trạng phát triển chậm trong tử cung, vốn là nguyên nhân gây suy thai và ngạt sau đẻ.

Dị tật được phát hiện trong thời điểm này tuy không thể can thiệp được nhưng có thể có cách ứng phó phù hợp khi sinh như: chọn nơi sinh, phương pháp sinh và chuẩn bị cho việc chăm sóc, chữa bệnh cho trẻ kịp thời sau đó.

Ba mốc siêu âm giúp phát hiện chính xác các dị tật ở thai nhi tuy nhiên không có nghĩa bạn chỉ siêu âm ba lần trong suốt thai kỳ. Tùy vào sức khỏe của mẹ và bé mà bác sĩ có thể hẹn bạn thời gian cụ thể để siêu âm lại và làm các xét nghiệm cần thiết.

Vì sự phát triển khỏe mạnh của bé ngay khi còn trong bào thai, việc siêu âm thai vào đúng các mốc quan trọng cần được các mẹ chú ý đặc biệt. Siêu âm chính là cách duy nhất để bạn biết bé yêu cần và muốn gì. Mẹ cần nhớ kỹ lịch khám thai để siêu âm đúng lúc.

Siêu âm nhiều có tốt không?

Không ít bà mẹ lại có quan niệm siêu âm càng nhiều càng tốt dẫn đến việc lạm dụng. Siêu âm dù không gây đau đớn và có vẻ như không có những ảnh hưởng xấu có thể nhìn thấy được. Nhưng cho đến nay, chưa ai dám khẳng định siêu âm là hoàn toàn vô hại đối với thai nhi. Nhất là khi tuổi thai còn quá nhỏ, khoảng dưới 8 tuần tuổi, là thời điểm mà các tổ chức thai đang được hình thành và sắp xếp.

Trong giai đoạn chưa ổn định về mặt cấu trúc cơ thể này, không có gì đảm bảo chắc chắn rằng thai nhi không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ loại tia nào (kể cả tia X). Chưa kể đến việc siêu âm nhiều cũng gây ra mệt mỏi cho thai phụ khi phải đi lại, chờ đợi, lo lắng và tốn kém về kinh tế.

Cần chuẩn bị gì trước khi siêu âm thai?

Trước khi siêu âm thai, mẹ bầu vẫn có thể ăn bình thường, thời điểm siêu âm trước tuần thứ 10, thai phụ cần uống nhiều nước và nhịn tiểu để bàng quang chứa đầy nước giúp hình ảnh siêu âm rõ hơn. Lưu ý trước khi siêu âm không uống rượu bia, chất kích thích, nước ngọt hoặc nước trái cây….

Khi đi siêu âm nên chọn trang phục rộng rãi, thoáng mát để quá trình siêu âm được diễn ra thuận lợi và nhanh chóng.

Siêu âm thai ở đâu tốt?

Khoa Sản – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc tự hào với 19 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản khoa, chào đón hàng nghìn em bé chào đời, với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, thiết bị hiện đại và đổi mới toàn diện mang đến dịch vụ chất lượng cao.

Khi đăng ký dịch vụ Thai sản và sinh con trọn gói tại Hồng Ngọc, mẹ bầu sẽ được hưởng chế độ chăm sóc hoàn hảo, tận tình trong suốt quá trình thai nghén và sinh nở.

Các gói Thai sản trọn gói tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc đều có danh mục siêu âm 2D, 4D định kỳ và các xét nghiệm thường quy trong quá trình mang thai, bao gồm cả các xét nghiệm sàng lọc trước sinh, phát hiện các vấn đề bất thường của thai nhi.

Bệnh viện Đa Khoa Hồng Ngọc – Phúc Trường Minh

Nếu có nhu cầu siêu âm thai và đăng kí Thai sản trọn gói quý khách vui lòng liên hệ theo Hotline 024 7300 8866 ext 0 (Số 8 Châu Văn Liêm, phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) / 024 3927 5568 ext 0 (Số 55 Yên Ninh, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội) hoặc đăng ký trực tuyến TẠI ĐÂY:

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc