“Group”, “tập đoàn” và những định danh

HOA PHẠMThứ hai, 14/1/2008

|

13:55 GMT+7

Cơ hội lớn từ sự sôi động của thị trường đang cho phép nhiều doanh nghiệp trong nước có tốc độ tăng trưởng và mở rộng nhanh đến mức đáng ngạc nhiên. Không chỉ trong ngành nghề quen thuộc của mình, mà họ còn nhanh chóng vươn ra nhiều lĩnh vực kinh doanh mới mẻ.

Vì vậy, hiện đã có rất nhiều cái tên công ty được gắn thêm những tiếp đầu ngữ, tiếp vĩ ngữ như tập đoàn, group, corp… Sự phát triển này là dấu hiệu tích cực, song nhiều trường hợp đang gây nên nỗi lo và sự rối rắm bởi sự lúng túng, thiếu đồng bộ và thiếu cả tự tin của chính các doanh nghiệp sau khi gắn thêm cho mình những tiếp đầu ngữ, tiếp vĩ ngữ kia.

Trong không thông, ngoài không suôn

Khi viết về doanh nghiệp, báo chí luôn chú ý về tính chính xác của các tên gọi và chức năng. Cơ sở tin cậy đầu tiên để đảm bảo tính chính xác này chính là thông tin, thông cáo trực tiếp từ doanh nghiệp. Thế nhưng, đến lúc này, không hiếm doanh nghiệp đang có sự “đá” nhau giữa các phòng ban về tên gọi của chính mình.

Phòng marketing ra thông cáo với định danh là “Tập đoàn ABC”, bộ phận PR ra thông cáo là “Công ty cổ phần ABC”. Do không liên lạc được với hai bộ phận này để phối kiểm, nên nhiều phóng viên vào website của công ty tham khảo. Kết quả trên website là: “Công ty ABC”.

Bị “hoang mang”, phóng viên phải gọi đến đích thân tổng giám đốc – chủ doanh nghiệp để xin “phương án trả lời cuối cùng”. Vị doanh nhân này ngớ người: “Ơ, thế à? Chết!”, rồi anh giải thích rất dài dòng, đại khái: “Công ty lâu nay thuộc về sở hữu gia đình, vừa được xây dựng phương án chuyển đổi sang công ty cổ phần và sẽ chính thức công bố việc cổ phần này trong đầu năm sau.

Tuy nhiên, do cơ hội đang tốt, công ty cũng đã xây dựng xong một số nhánh kinh doanh mới, như góp vốn đầu tư resort và làm xuất nhập khẩu, nên cũng có ý định hình thành cụm công ty theo kiểu group. Do vậy mà, hiện tại có thể gọi là công ty, công ty cổ phần hay tập đoàn… đều đúng. Tập đoàn là hướng phát triển tất yếu trong tương lai gần!”.

Phóng viên bị rối thêm, nên phải hỏi lại: “Vậy cuối cùng, tên chính xác ở thời điểm hiện tại của công ty mình là gì, thưa anh?”. Phía bên kia trả lời: “Anh muốn dùng từ group, vì thể hiện triển vọng mà công ty đang vươn tới”…

Sự lộn xộn này thể hiện rất rõ sự chưa ổn định trong nguồn lực và các kế hoạch của công ty, bởi một khi đã có những chính sách hoặc định hướng phát triển rõ ràng, những công ty chuyên nghiệp và tự tin sẽ xây dựng được sự thống nhất tầm nhìn, truyền đạt định hướng đồng nhất xuống cấp dưới cũng như truyền thông ra công chúng.

Và “lên đời”, chạy đua cái tên

Cũng vì không xuất phát trên những nguồn lực, kế hoạch và định hướng rõ ràng, nên có rất nhiều doanh nghiệp đang tự “vẽ nhọ” lên mình khi đăng quảng cáo, PR với những danh xưng kiểu như: Công ty XYZ Corp, Công ty ABC Group… (từ công ty đã “đá” từ corp, group trong chính các tên gọi này).

Từ tên công ty không rõ ràng, đến các chức danh điều hành, quản lý bên trong cũng không rõ ràng, nên chính các doanh nhân, nhà báo và dư luận cũng không phân định được khi nào thì dùng giám đốc, tổng giám đốc, giám đốc điều hành… dù các chức danh này cùng chỉ một vai trò.

Hiện nay, sự hình thành các group, tập đoàn (tư nhân) ở VN thường theo 2 khuynh hướng. Thứ nhất là do các công ty có lĩnh vực kinh doanh liên thông đã bắt tay, liên kết với nhau để tận dụng các thế mạnh, nương tựa, hỗ trợ lẫn nhau. Các công ty này vẫn đầu tư, hạch toán, pháp nhân độc lập, chỉ liên kết lại về mặt danh nghĩa, quan hệ.

Khuynh hướng thứ hai là do sự lớn mạnh của một doanh nghiệp, sau đó mở rộng ra nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác nhau, hoặc mở những công ty mới. Các thành viên trong group này có khi không hề liên quan với nhau về mặt sản phẩm, dịch vụ, mà “bà con” với nhau vì cùng một chủ đầu tư.

Trước khuynh hướng xuất hiện ngày cành nhanh và nhiều của các công ty có định danh group, tập đoàn, đã có một số hội thảo để đi tìm sự định nghĩa về qui mô, hình thức nhằm xác định sự “chính danh” cho các danh xưng này. Trên thực tế, sự mở rộng, hình thành tập đoàn, group là nhu cầu và thể hiện sự phát triển, song cũng có nhiều khi, các doanh nghiệp chỉ mới tự “nâng cấp” mình về cái tên nhằm cạnh tranh uy thế.

Do vậy, dù có thể chưa có sự thừa nhận chính thức, song các tập đoàn, group hay công ty, là những định danh mà chính doanh nghiệp phải tự xác định và phát triển bằng thực chất, hơn là chỉ đơn thuần “chạy đua” về danh xưng.