H.pylori Ab và test urease nhanh là xét nghiệm gì? – YouMed
Hiện có rất nhiều phương pháp xét nghiệm để chẩn đoán nhiễm H.pylori. Nhìn chung các xét nghiệm được chia thành 2 nhóm là xét nghiệm xâm lấn và không xâm lấn. Các xét nghiệm không xâm lấn gồm: huyết thanh chẩn đoán tìm kháng thể kháng H.pylori (H.pylori Ab), test hơi thở và xét nghiệm tìm kháng nguyên trong phân. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thêm cho bạn thông tin về các xét nghiệm này. Cũng như có thể giúp bạn hiểu hơn về kết quả của các xét nghiệm. Xét nghiệm này cũng thuộc gói chăm sóc sức khỏe sinh sản nam.
Vi khuẩn H.pylori và con đường lây truyền
Trước khi tìm hiểu về xét nghiệm H.pylori Ab và test urease nhanh, chúng ta tìm hiểu tổng quan về vi khuẩn Helicobacter pylori.
Mục Lục
Vi khuẩn H.pylori1
Helicobacter pylori (H.pylori) là một loại xoắn khuẩn gram âm ái khí, sống chủ yếu trong lớp chất nhầy của dạ dày. Một số ít bám dính trên niêm mạc dạ dày. Chúng là một trong những loại vi khuẩn phổ biến ở đường tiêu hóa.
Một trong những đặc tính nổi bật của H.pylori là khả năng tiết men urease – một loại men giúp phân hủy ure thành NH3. Điều này giúp chúng tồn tại trong môi trường axit của dạ dày và gây phá hủy niêm mạc dạ dày.
Tần suất nhiễm H.pylori có liên quan đến độ tuổi, tình trạng kinh tế xã hội và vị trí địa lý. Các yếu tố nguy cơ nhiễm H.pylori quan trọng là môi trường kem vệ sinh và dân cư đông đúc.
Đường lây truyền1
H.pylori có thể lây truyền qua các con đường sau:
Đường phân – miệng
H.pylori được tìm thấy trong phân người bệnh. Người bình thường nếu tiếp xúc với phân người bệnh có chứa vi khuẩn. Sau đó không rửa tay sạch sẽ và vô đưa lên miệng có thể lây nhiễm.
Đường miệng – miệng
Vi khuẩn cũng được tìm thấy trong nước bọt của người bệnh. Tiếp xúc với nước bọt của người bệnh có thể làm lây nhiễm H.pylori. Con đường này phổ biến nhất thông qua việc dùng chung đồ dùng, ăn uống chung với người bệnh.
Đường dạ dày – miệng
Vi khuẩn có thể lây từ người bệnh sang người lành thông qua ống nội soi dạ dày chưa được vô khuẩn tốt. Con đường này khá hiếm gặp vì các kỹ thuật vô khuẩn ở nước ta hiện nay được kiểm soát khá chặt chẽ.
Xét nghiệm H.pylori Ab là gì?
Hiện nay có nhiều xét nghiệm được thực hiện để xác định sự hiện diện của vi khuẩn H.pylori. Nói chung, các xét nghiệm chẩn đoán được chia thành 2 nhóm chính là xét nghiệm xâm lấn và xét nghiệm không xâm lấn:2
- Xét nghiệm xâm lấn cần dựa trên nội soi tiêu hóa trên và lấy mẫu sinh thiết. Bao gồm: test urease nhanh (Rapid Urease Test, RUT), giải phẫu bệnh và nuôi cấy.
- Xét nghiệm không xâm lấn gồm: huyết thanh chẩn đoán (tìm H.pylori Ab) , test hơi thở (Urea Breath Test), xét nghiệm tìm kháng nguyên trong phân.
Mỗi xét nghiệm sẽ có giá trị chẩn đoán khác nhau.
Test urease nhanh (CLO test)
Test urease nhanh là phương pháp xét nghiệm vi khuẩn Hp hiện đại giúp chẩn đoán nhiễm Hp. Nhưng là xét nghiệm xâm lấn cần lấy mẫu mô sinh thiết qua nội soi dạ dày. Nguyên lý của xét nghiệm này dựa trên sự sản xuất men urease của vi khuẩn. Men này phân hủy ure trong máu thành Amoniac và Cacbon dioxit và khiến khiến cho môi trường trong kit thử trở nên kiềm tính hơn. Mẫu mô sinh thiết sẽ được đặt trong kit thử màu vàng có chứa ure và chất chỉ thị pH. Hoạt tính của men urease do vi khuẩn tiết ra sẽ làm kit thử chuyển từ màu vàng sang màu hồng cánh sen.1
Huyết thanh chẩn đoán – Xét nghiệm máu
Xét nghiệm huyết thanh để tìm các kháng thể kháng H. pylori (H.pylori Antibody, H. pylori Ab). Xét nghiệm này có độ nhạy và độ đặc hiệu > 85%. Trước đây nó là xét nghiệm không xâm lấn đầu tiên được lựa chọn để chẩn đoán nhiễm Hp. Tuy nhiên, tỷ lệ dương tính giả với xét nghiệm huyết thanh học đã tăng đáng kể. Vì vậy, xét nghiệm này giảm độ tin cậy ở hầu hết các quốc gia và khu vực. Ngoài ra kháng thể H.pylori (H. pylori Ab) vẫn có thể dương tính đến 6 – 12 tháng thậm chí vài năm sau khi đã khỏi bệnh. Vì vậy xét nghiệm huyết thanh không thể đánh giá hiệu quả của việc điều trị.3
Hiện nay trên thị trường có một số loại que test nhanh để test Hp. Các que test này dựa trên nguyên lý tìm sự hiện diện của kháng thể H.pylori trong máu. Tuy nhiên, như đã nói ở trên, H.pylori Ab vẫn tồn tại trong máu sau khi đã khỏi bệnh 6 – 12 tháng. Nên kết quả dương tính trên que test nhanh sẽ không có giá trị chẩn đoán nhiễm Hp.
Test hơi thở
Phương pháp này có độ nhạy và độ đặc hiệu > 95%. Người bệnh sẽ được cho uống viên thuốc hoặc dung dịch có chứa phân tử ure mang đồng vị phóng xạ ¹³C hoặc ¹⁴C. Nếu người bệnh bị nhiễm Hp thì men urease cho vi khuẩn tiết ra ở dạ dày sẽ phân hủy ure và giải phóng CO2 qua đường hô hấp. Người bệnh sẽ thổi hơi thở vào một bong bóng và sẽ được định lượng CO2 bằng máy đếm nhấp nháy phóng xạ.1
Xét nghiệm tìm kháng nguyên trong phân
Xét nghiệm này có nhạy và độ đặc hiệu tương tự test hơi thở. Nhưng ít được thực hiện vì quy trình lấy mẫu bệnh phẩm có phần bất tiện.2
Những ai cần thực hiện xét nghiệm H.pylori
Nhiễm vi khuẩn Hp có thể gây ra các bệnh lý về dạ dày như đau dạ dày, viêm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày, ung thư dạ dày… Việc xét nghiệm tìm vi khuẩn Hp là cần thiết để chẩn đoán sớm bệnh. Các đối tượng cần được tham gia xét nghiệm tìm vi khuẩn Hp là:
- Người có triệu chứng đau bụng và dạ dày với tính chất từng cơn, đau thường xuyên, đau tăng không giảm.
- Người có triệu chứng ợ hơi, buồn nôn, có thể nôn ra máu.
- Người có triệu chứng suy nhược, cơ thể mệt mỏi, xanh xao, đầy hơi, luôn có cảm giác đầy bụng, khó chịu
- Người có triệu chứng đi cầu phân đen, lẫn máu hoặc có các biểu hiện rối loạn tiêu hóa.
Ngoài ra bạn cũng có thể được chỉ định xét nghiệm test Hp trong quy trình khám sức khỏe định kỳ hoặc trong gói chăm sóc sức khỏe sinh sản nam.
Hiểu kết quả test urease nhanh như thế nào?
Kết quả test urease nhanh dương tính
Kết quả xét nghiệm test urea nhanh dương tính khi có hơn 105 vi khuẩn có trong mẫu sinh thiết. Kết quả dương tính khi kit thử đổi sang màu hồng cánh sen. Điều này chứng tỏ có sự xuất hiện và sự hoạt động của vi khuẩn Hp trong dạ dày.
Kết quả âm tính
Clo test âm tính là trên kit thử ban đầu không thay đổi màu sắc, giữ nguyên màu vàng. Điều này có nghĩa là không có sự xuất hiện và hoạt động của vi khuẩn H. pylori trong môi trường dạ dày.
Những lưu ý về xét nghiệm test urease nhanh
Tuy là xét nghiệm có độ chính xác cao nhưng test urease cũng có thể gây dương tính giả và âm tính giả
Âm tính giả3
Bất kỳ yếu tố nào làm giảm mật độ vi khuẩn như sử dụng kháng sinh, hợp chất chứa bismuth hoặc chất ức chế bơm proton có thể dẫn đến âm tính giả. Vì vậy, khuyến cáo nên ngừng các thuốc ức chế bơm proton (PPI) trong 2 tuần. Ngừng kháng sinh, Bismuth trong 4 tuần. Ngừng thuốc kháng thụ thể H2 trong 7 ngày để loại trừ khả năng âm tính giả. Đôi khi, bác sĩ cũng chỉ định thực hiện cùng với các phương pháp khác để đánh giá lại.
Dương tính giả3
Dương tính giả rất hiếm xảy ra và nếu có thì có thể do sự hiện diện của các sinh vật có chứa men urease khác. Chẳng hạn như Proteus mirabilis, Citrobactor freundii, Klebsiella pneumonia, Enterobactor cloacae và Staphylococcus aureus. Tuy nhiên, các vi sinh vật thường không có đủ nồng độ để tạo ra kết quả xét nghiệm urease dương tính.
Xét nghiệm H.pylori ở đâu?
Trên cả nước có rất nhiều các bệnh viện lớn với các chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực tiêu hóa. Muốn xét nghiệm H.pylori Ab hay xét nghiệm nào để tìm Hp, bạn nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín về chuyên khoa tiêu hóa để có kết quả xét nghiệm chính xác nhất. Một số cơ sở xét nghiệm bạn có thể tham khảo:
- Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM: 217 Hồng Bàng, Q5, TP.HCM.
- Bệnh viện Chợ Rẫy: 201B Nguyễn Chí Thanh, P12, Q5, TP.HCM.
- Phòng khám đa khoa Hoàn Mỹ Sài Gòn: 4A Hoàng Việt, Phường 4, Quận Tân Bình, TP.HCM.
- Phòng khám Đa khoa MEDLATEC nhiều cơ sở.
Trên đây là bài viết về xét nghiệm H.pylori Ab và test urease nhanh. Hy vọng qua bài viết trên bạn đã hiểu được tổng quan về xét nghiệm này. Đồng thời cũng hiểu được ý nghĩa của kết quả xét nghiệm. Việc đọc và phân tích kết quả cần được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa. Vì vậy, bạn cần đến các cơ sở uy tín thực hiện xét nghiệm để được trả kết quả và tư vấn một cách chính xác nhất.
