Hướng dẫn cúng đầy tháng cho bé từ A đến Z

Từ xưa đến nay, việc cúng đầy tháng cho bé được xem như một truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam. Thực hiện lễ cúng này nhằm chào mừng bé chào đời và cầu mong cho bé được mạnh khỏe, bình an. AVAKids sẽ chia sẻ cho ba mẹ cách cúng đầy tháng cho bé chi tiết từ A đến Z. Cùng xem nhé!

1Nguồn gốc, ý nghĩa của lễ cúng đầy tháng cho bé

Việc tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé có nguồn gốc rất sâu xa. Chuyện kể rằng mỗi đứa bé đều do Bà Chúa đầu thai hay còn gọi là bà mụ nặn ra. Từ chân, tay, mũi miệng tất cả đều từ bàn tay khéo léo của Bà Mụ mà thành. Vậy nên, dân gian mới hay nói đùa rằng một đứa trẻ xấu đẹp đều do Bà Mụ là vì thế.

Tuy nhiên, sẽ có nhiều câu chuyện, nhiều dị bản lưu truyền về nguồn gốc của nghi lễ cúng đầy tháng khác nhau. Nhưng chung quy lại, lễ cúng đầy tháng cho bé vẫn mang ý nghĩa tạ ơn Bà Mụ và các thần linh đã phù hộ cho đứa trẻ mạnh khỏe và bình an.

Lễ cúng đầy tháng mang ý nghĩa cầu bình an và mạnh khỏe cho bé. Nguồn: Internet

2Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé

Chắc hẳn các ba mẹ đều biết rằng, theo quan niệm dân gian từ xa xưa đã có cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé rất đơn giản và dễ nhớ: “trai lùi một gái lùi hai”. 

Câu nói này có thể hiểu một cách đơn giản là nếu bé sinh vào ngày 15 tháng 1 âm lịch thì ngày cúng đầy tháng của bé trai sẽ là ngày 14 tháng 1 âm lịch còn của bé gái sẽ vào ngày 17 tháng 1 âm lịch. 

Việc chọn ngày như thế có ý nghĩa rất sâu xa, mong rằng bé trai sẽ luôn hướng về phía trước để càng mạnh mẽ, rắn rỏi. Ngược lại, bé gái khiêm tốn để giữ cho mọi chuyện luôn yên ổn.

Có thể bạn quan tâm: Gợi ý 20 món

Gợi ý 20 món quà đầy tháng cho bé thiết thực và ý nghĩa nhất. Xem ngay!

3Cúng đầy tháng cho bé cần chuẩn bị gì?

Chuẩn bị lễ vật

Vì là lễ vật dâng cúng 12 Bà Mụ nên ba mẹ cần chuẩn bị 12 món đồ cúng giống nhau, thêm 1 phần tương tự nhưng lớn hơn các phần còn lại, để dành cho Bà Chúa.

Ba mẹ có thể chuẩn bị cả món mặn và món ngọt trong trong lễ đầy tháng của bé như sau:

Món mặn bao gồm: 

• 12 chén cơm nhỏ và 1 bát cơm lớn.

• 12 quả trứng vịt.

• 12 đĩa bánh hỏi.

• 12 chén xôi nhỏ và 1 đĩa xôi lớn.

• 1 con gà luộc chéo cánh.

• 1 miếng thịt quay.

Món ngọt bao gồm:

• 12 bát chè nhỏ và 1 tô lớn.

• 12 đĩa bánh, kẹo

• 12 ly rượu và 1 bình lớn.

• 1 mâm ngũ quả .

• Hương, hoa.

• Trà, rượu.

Mâm cúng đầy tháng cho bé. Nguồn: Internet

Sắp xếp mâm cúng đầy tháng

Để thể hiện lòng biết ơn và sự thành kính của con cháu đối với các vị thần linh, các vị gia tiên, ba mẹ nên chú trọng trong cách sắp xếp mâm cúng đầy tháng của bé.

Quy tắc đầu tiên là chuẩn bị bàn để bày số lượng lễ vật, gồm 2 bàn:

• Một chiếc bàn nhỏ được đặt trước bàn thờ để cúng Đức Ông.

• Một chiếc bàn lớn đặt phía sau, cao hơn để bày mâm cúng 12 Bà Mụ, khoảng cách giữa hai bàn khoảng 10cm.

Ngoài ra ba mẹ cần phải bày trí các món ăn thật ngay ngắn trên đĩa. Ví dụ như nên để gà luộc ở giữa, chè, cháo và gạo nếp bày trí hai bên. Bên cạnh đó, ba mẹ nên lưu ý vị trí đặt mâm cúng và lọ hoa cúng. Theo quan niệm dân gian cho rằng: “Đông bình Tây quả” nghĩa là bình đặt ở phía Đông, còn hoa quả và mâm cúng sẽ đặt ở phía Tây.

Chuẩn bị bài khấn

Ba mẹ có thể tham khảo bài cúng dưới đây:

Bài cúng đầy tháng cho bé. Nguồn: Internet

4Cách chọn giờ cúng đầy tháng cho bé

Cách chọn giờ cúng đầy tháng cho bé được tính theo cung hoàng đạo và tam hợp tứ hành xung. Tam hợp là bao gồm 12 con giáp được chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm gồm 3 con giáp có mối liên hệ gần với nhau. Ba mẹ có thể tham khảo ví dụ sau cho dễ hiểu:

Nếu như bé sinh vào ngày 3/5/2021 theo lịch dương thì có nghĩa là bé sinh vào ngày 22 tháng 3 năm Tân Mùi theo lịch âm. Mà tuổi Sửu sẽ có tam hợp là Sửu – Tỵ – Dậu và tứ hành xung là Sửu – Thìn – Mùi – Tuất. Vậy lễ cúng đầy tháng của bé sẽ được tổ chức vào giờ Sửu – Tỵ – Dậu và giờ tứ hành xung Sửu – Thìn – Mùi – Tuất.

Cách chọn giờ cúng đầy tháng cho bé. Nguồn: Internet

5Hướng dẫn cúng đầy tháng chi tiết

Nghi thức cúng đầy tháng

Theo thường lệ, đại diện gia đình là ông nội hoặc ba của bé sẽ đứng lên thắp hương cho tổ tiên và trình bày lý do tại sao làm lễ cúng này.

Sau đó, ba hoặc mẹ của bé sẽ thắp 3 nén hương lên bàn thờ gia tiên rồi bế trẻ ra trước mâm và khấn lễ như bài cúng đã chuẩn bị trước. Trong buổi lễ đầy tháng cho bé, mọi người sẽ bày tỏ sự chân thành, lòng kính trọng với gia tiên và cầu bình an may mắn đến với bé.

Nghi thức khai hoa

Nghi thức khai hoa là nghi thức mà ba hoặc mẹ sẽ bế em bé đặt ở giữa bàn. Tiếp theo vị chủ tế rót trà, thắp hương và xin khai hoa (hay còn gọi là bắt miếng), sau đó người hành hương sẽ bế em bé trên tay đồng thời cầm hoa vẫy qua vẫy lại giữa miệng bé và đọc những câu chúc phúc.

Nghi thức đặt tên

Đây là một nghi thức truyền thống của cha ông ta truyền lại. Sau khi làm lễ khai hoa cho bé, ba hoặc mẹ sẽ lấy hai đồng bạc cổ bỏ vào đĩa sâu lòng. Đây còn được gọi là hình thức xin keo.

Nếu như một đồng úp và một đồng ngửa thì cái tên đó của bé đã được thần linh chấp thuận. Ngược lại, nếu như đồng xu cùng ngửa hoặc cùng úp thì phải gieo lại đồng xu. Gieo quá 3 lần vẫn vậy thì ba mẹ sẽ phải đặt lại tên khác cho bé.

6Một số lưu ý khi cúng đầy tháng

Có một số lưu ý ba mẹ cần nhớ khi cúng đầy tháng cho bé như:

Sau khi làm lễ, gia chủ rót trà, khấn vái cảm tạ tổ tiên, đốt tiền vàng, rồi vẩy rượu, rắc muối và rải gạo quanh nhà.

Kết thúc lễ cúng Bà Mụ, cả gia đình nội ngoại, bạn bè cùng trao quà mừng đầy tháng cho bé như một lời cầu bình an, lời chúc an lành tới bé.

Ngoài ra, các mẹ nên bế bé qua nồi nước sôi rồi đi vòng quanh nhà, nếu bé trai thì 7 lần còn bé gái 9 lần. Đây được xem như là phép tẩy uế sau tháng đầu tiên ở cữ. Lần đầu tiên đi chợ sau sinh, mẹ có thể mua ít muối và gạo, đồng thời cố tình làm rơi mấy đồng bạc lẻ với ngụ ý cầu mong cho cuộc sống của bé ấm no, hạnh phúc.

7Đôi lời từ AVAKids

Lễ cúng đầy tháng là một cột mốc đáng nhớ của bé, được xem như một bản sắc văn hóa của người Việt Nam. AVAKids hy vọng qua bài viết trên sẽ giúp ích cho ba mẹ, giúp ba mẹ có thêm nhiều kinh nghiệm và hiểu rõ hơn trong việc chuẩn bị một lễ cúng đầy tháng cho bé.

Tổng hợp bởi Quỳnh Chi

Ngọc Thanh kiểm duyệt