Hướng dẫn tính liều bổ sung sắt cho trẻ chuẩn xác

Trẻ nhỏ cần được bổ sung đủ sắt để đảm bảo con khoẻ mạnh và phát triển tốt. Tuy nhiên, việc bổ sung sắt cho bé cần chuẩn liều lượng để đảm bảo an toàn và mang lại hiệu quả tốt nhất. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn mẹ cách tính liều bổ sung sắt cho trẻ chuẩn xác. 

1. Trẻ cần bao nhiêu sắt mỗi ngày?

Tại mỗi độ tuổi, trẻ sẽ có sự phát triển khác nhau nên nhu cầu sắt cũng có sự thay đổi, cụ thể như sau:

Độ tuổi

Nhu cầu sắt trong 1 ngày

6 – 12 tháng

11mg

1 – 3 tuổi

7mg

4 – 8 tuổi

10mg

9 – 13 tuổi

8mg

Bảng nhu cầu sắt theo độ tuổi của trẻ theo khuyến nghị của Bộ Y tế Canada

Thông thường, nhu cầu sắt của bé sẽ được đáp ứng đủ nhờ lượng sắt dự trữ sau sinh cùng với sắt cung cấp từ sữa mẹ, thực phẩm.

Tuy nhiên, bé vẫn cần được bổ sung trực tiếp qua các chế phẩm sắt nước trong một số trường hợp như:

• Không đủ sắt dự trữ: sinh non, nhẹ cân.
• Giai đoạn 4 tháng tuổi khi lượng sắt dự trữ cạn kiệt.
• Có các dấu hiệu thiếu sắt: xanh xao, ăn kém, hay quấy khóc, hay ốm vặt…

Liều và thời gian cho bé uống sắt sẽ có sự khác nhau trong mỗi trường hợp trên. Vì thế, mẹ hãy theo dõi phần sau để được hướng dẫn chính xác nhất.

2. Liều bổ sung sắt cho bé trong từng trường hợp

Dưới đây là những hướng dẫn cụ thể về liều bổ sung sắt cho trẻ:

2.1 Liều bổ sung sắt cho trẻ sinh non

Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ sinh trước tuần 37 cần được cho uống sắt ngay từ tháng đầu tiên tới tháng thứ 12 với liều như sau:

• 2mg/kg/ngày với trẻ bú mẹ hoàn toàn.
• 1mg/kg/ngày với bé uống sữa công thức giàu sắt.

Liều bổ sung sắt cho trẻ sinh non phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng của bé

2.2 Liều bổ sung sắt cho trẻ sinh nhẹ cân

Trẻ sinh nhẹ cân là những bé có cân nặng khi sinh dưới 2.5kg. Hiệp hội Nhi khoa Canada khuyến nghị, những bé sinh nhẹ cân cần được bổ sung sắt từ tuần thứ 6 hoặc thứ 8 tới khi được 12 tháng tuổi với liều:

Đối tượng

Cân nặng khi sinh dưới 1kg

Cân nặng khi sinh 1 – 2.5kg, bú mẹ

Cân nặng khi sinh 1 – 2.5kg, bú sữa công thức chứa 12mg sắt/lit

Liều

3 – 4mg

2 – 3 mg

Không cần bổ sung

2.3 Liều sắt dự phòng cho bé 4 tháng tuổi

Bốn tháng tuổi là giai đoạn con có nguy cơ thiếu sắt rất cao vì:

• Lượng sắt dự trữ đã dần cạn kiệt.
• Bé chưa ăn dặm mà chủ yếu nhận sắt từ sữa mẹ. Trong đó, sữa mẹ chứa 0.35mg sắt trong mỗi lít, không đủ đáp ứng nhu cầu của con trong giai đoạn này.

Vì thế, đây là giai đoạn con cần được bổ sung sắt dự phòng với liều 1mg/kg/ngày. Thời gian bổ sung cho tới khi con ăn được 2 bữa ăn giàu sắt/ngày để nhận đủ sắt từ thực phẩm (khoảng tháng thứ 6 hoặc thứ 7).

Trẻ 4 tháng cần được bổ sung sắt dự phòng tới khi ăn dặm

2.4 Liều cho trẻ thiếu sắt

Mẹ có thể phát hiện bé thiếu sắt qua các dấu hiệu như xanh xao, mệt mỏi, ít vận động, hay quấy khóc và hay ốm… Lúc này, trẻ cần được bác sĩ khám và chẩn đoán để có liều bổ sung cụ thể.

Liều sắt điều trị cho trẻ trong khoảng 3mg đến 6mg/kg/ngày, tuỳ thuộc vào mức độ bệnh. Thời gian cho bé uống sắt ít nhất trong 3 tháng để cải thiện các triệu chứng và phòng ngừa tái phát.

Sau 3 tháng, trẻ cần được xét nghiệm lại để bác sĩ cân nhắc có nên tiếp tục bổ sung sắt cho trẻ hay dừng lại. Tổng thời gian cho bé uống sắt không quá 6 tháng liên tục để tránh sức khoẻ con bị ảnh hưởng do dư thừa sắt.

Những bé thiếu sắt thường được chỉ định bổ sung theo liều điều trị

3. Bổ sung sắt cho bé sai liều có sao không?

Cho bé uống sắt không đủ liều hoặc không đủ thời gian làm giảm hiệu quả bổ sung, tăng nguy cơ bé bị thiếu máu thiếu sắt.

Nếu cho con uống sắt liên tục trong thời gian dài sẽ khiến lượng sắt bị dư thừa, lắng đọng và làm tổn thương cơ thể. Các bộ phận hay bị tổn thương do dư thừa sắt là hệ thần kinh, mạch máu, gan, các khớp xương…

Nguy hiểm hơn, bổ sung sắt liều cao có thể gây ra tình trạng ngộ độc sắt ở trẻ nhỏ với các triệu chứng:

• Đau đầu, chóng mặt.
• Da vàng hoặc xanh, xám.
• Nôn nhiều, liên tục, phân lỏng có thể lẫn máu.
• Đau bụng.
• Khó thở, tím tái.
• Co giật.
• Mạch nhanh, yếu, huyết áp hạ.

Ngộ độc sắt nếu không được xử trí kịp thời có thể khiến bé tử vong. Vì thế, mẹ cần có các biện pháp để phòng ngừa tình trạng này ngay từ ban đầu.

Dấu hiệu bé bị ngộ độc sắt

4. Một số lưu ý khi bổ sung sắt cho bé

Một số lưu ý dưới đây sẽ giúp việc bổ sung sắt cho trẻ đạt hiệu quả cao mà vẫn đảm bảo an toàn.

4.1 Hướng dẫn xử trí quên liều, quá liều

Nếu lỡ quên liều hoặc cho bé uống sắt quá liều, mẹ cần bình tĩnh để xử trí theo hướng dẫn sau:

Quá liều

Khi cho con uống sắt quá liều quy định, mẹ chú ý theo dõi sức khoẻ của con. Nếu bé xuất hiện các triệu chứng của việc ngộ độc sắt thì cần đưa bé đi bệnh viện càng sớm càng tốt.

Quên liều

Trong trường hợp mẹ lỡ quên cho bé uống sắt thì có thể cho con uống luôn ngay khi nhớ ra nếu thời gian uống liều tiếp theo cách xa thời điểm đó.

Tuy nhiên, nếu thời gian quá gần thì mẹ bỏ qua liều quên và để bé uống sắt vào thời điểm lần uống tiếp theo.

Để hạn chế tình trạng quên/quá liều khi cho bé uống sắt, mẹ nên lưu ý:

• Mẹ nên cho con uống sắt tại khung giờ nhất định trong ngày để tránh việc quên liều. Ví dụ: uống sắt vào 7 giờ sáng hàng ngày nếu bé ăn sáng lúc 8 giờ.
• Lựa chọn những sản phẩm sắt có liều tương ứng với độ tuổi của bé và có ống định lượng để lấy được đúng liều sắt con được chỉ định.
• Mẹ chủ động trong việc cho con uống sắt, không nên chủ quan để bé tự uống.
• Bảo quản sản phẩm sắt xa tầm tay của trẻ.

Một số biện pháp giảm nguy cơ quên liều/quá liều khi cho trẻ uống sắt

4.2 Lựa chọn sản phẩm chứa sắt amin

Lựa chọn đúng loại sắt vừa giúp nâng cao hiệu quả vừa hạn chế được các tác dụng phụ khi bé uống sắt.

Hiện nay, sắt amin (bisglycinate) được Cơ quan An toàn Thực phẩm châu Âu (EFSA) đánh giá phù hợp cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Theo EFSA, sắt amin đạt các tiêu chuẩn an toàn và không gây các vấn đề lo ngại khi dùng cho bé từ sơ sinh.

Với khả năng hấp thu nhanh, sắt amin hạn chế được tình trạng sắt dư thừa trong hệ tiêu hoá nên ít gây ra táo bón, nóng trong.

Đồng thời, sắt amin còn có hiệu quả cao khi sinh khả dụng đạt 90.9%, gấp 2 lần sắt polymaltose. Sắt amin cũng giúp cơ thể tăng lượng sắt dự trữ tốt hơn một số dòng sắt trước đây (polymaltose, sulfat, fumarat).

Để bổ sung sắt amin cho bé, mẹ có thể lựa chọn sắt Ferrolip Baby. Ferrolip Baby là sản phẩm nhập khẩu chính hãng từ Italia, bổ sung sắt cho bé từ 0 tháng tuổi. Nhờ chứa sắt amin nên Ferrolip Baby hấp thu nhanh, không gây táo bón khi dùng cho trẻ nhỏ.

Sản phẩm ứng dụng công nghệ Chelate nên không tanh, được thêm vị ngọt nhẹ, hương đào dễ uống.

Ferrolip Baby – Sắt amin cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chính hãng từ Italia

4.3 Lưu ý thời điểm bổ sung sắt cho trẻ

Thời điểm sắt được hấp thu tốt nhất là vào buổi sáng và khi bụng đói. Vì thế, mẹ nên cho con uống sắt trước khi ăn sáng 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ.

Với những bé dễ bị đau bụng, mẹ có thể cho con uống sắt sau ăn 1 giờ.

Ngoài ra, một số thuốc/thực phẩm sau sẽ gây tương tác làm giảm hấp thu sắt. Vì thế, mẹ cần chú ý thời điểm uống sắt và các loại thuốc/thực phẩm này nếu con đang đồng thời sử dụng:

• Canxi, thuốc kháng sinh: Sau khi uống sắt ít nhất 2 giờ.
• Sữa: Uống sau khi uống sắt tối thiểu 30 phút.
• Trà, cafe: Thời điểm uống trà, cafe cách uống sắt tối thiểu 2 giờ. Tuy nhiên, đây là các thực phẩm ức chế sắt rất mạnh và không tốt cho sức khoẻ của bé nên mẹ có thể loại bỏ khỏi thực đơn của con nha.

Thời điểm bổ sung sắt cho bé tốt nhất

Bài viết trên đây đã hướng dẫn mẹ cách tính liều bổ sung sắt cho trẻ chuẩn xác. Nếu còn thắc mắc, mẹ hãy để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 1900 636 985 để được tư vấn.