Sự cố chất thải được phân thành 4 loại để xác định rõ trách nhiệm của các bên có liên quan

( TN&MT ) – Ngày 18/03/2020, Thủ tướng nhà nước đã ký Quyết định số 09/2020 / QĐ-TTg phát hành quy định ứng phó sự cố chất thải. Đây là lần tiên phong Nước Ta có pháp luật pháp lý đơn cử về ứng phó sự cố chất thải. Phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường đã có buổi phỏng vấn ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và Môi trường ( đơn vị chức năng chủ trì ) về nội dung này.

Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và Môi trường Bạn đang đọc: Sự cố chất thải được phân thành 4 loại để xác định rõ trách nhiệm của các bên có liên quan

Thưa ông, Thủ tướng nhà nước vừa ký phát hành Quy chế ứng phó sự cố chất thải và sẽ có hiệu lực hiện hành vào ngày 01/5/2020 tới đây, xin ông san sẻ về sự thiết yếu và toàn cảnh phát hành Quy chế này .

Ông Phan Tuấn Hùng: Theo Luật Bảo vệ môi trường thì sự cố môi trường là sự cố xảy ra trong quá trình hoạt động của con người hoặc biến đổi của tự nhiên, gây ô nhiễm, suy thoái hoặc biến đổi môi trường nghiêm trọng. Có thể thấy khái niệm sự cố môi trường là rất rộng, bao gồm các sự cố do thiên tai, nhân tai và sự cố kết hợp giữa thiên tai và nhân tai. Thực tế hiện nay do tính chất rất khác nhau của các sự cố môi trường nên các sự cố đã được quy định bởi các hệ thống pháp luật khác nhau, chẳng hạn như hóa chất, cháy nổ, tràn dầu, phóng xạ, thiên tai, cháy rừng.v.v…  Các sự cố tôi đề cập hiện đang được quy định với các hình thức, mức độ hiệu lực pháp luật khác nhau và trách nhiệm chủ trì, phân công, phân cấp trách nhiệm ứng phó cũng rất khác nhau.

Sự cố chất thải là một loại sự cố môi trường theo lao lý của Luật Bảo vệ môi trường. Về góc nhìn pháp lý tôi cho rằng việc ứng phó sự cố chất thải trước khi phát hành Quy chế này là một khoảng trống pháp lý, tất cả chúng ta chưa có lao lý pháp lý đơn cử về ứng phó sự cố chất thải, đặc biệt quan trọng là xác lập loại sự cố, các bước ứng phó, nghĩa vụ và trách nhiệm tổ chức triển khai ứng phó, nguồn lực để ứng phó. v.v…. Do thiếu hành lang pháp lý nên việc ứng phó sự cố chất thải thời hạn qua tất cả chúng ta còn rất lúng túng, bị động và thiếu hiệu suất cao. Chúng tôi có đi khảo sát thực tiễn thì các địa phương cho biết khi xảy ra sự cố chất thải chính quyền sở tại địa phương đã kêu gọi toàn mạng lưới hệ thống chính trị và các lực lượng tương quan vào cuộc nhưng do không có pháp luật đơn cử, không rõ nghĩa vụ và trách nhiệm nên không ai biết mình phải làm gì. Cá nhân tôi cho rằng Quy chế này là mảnh ghép quan trọng và thiết yếu để lấp đầy khoảng trống pháp lý và tháo gỡ các khó khăn vất vả trong thực tiễn ứng phó sự cố chất thải lúc bấy giờ .
Trong quy trình thiết kế xây dựng Quy chế cũng có quan điểm đề xuất kiến nghị phát hành quy định ứng phó sự cố môi trường bao trùm, tích hợp và kiểm soát và điều chỉnh toàn bộ các sự cố môi trường lúc bấy giờ để bảo vệ tính tổng thể và toàn diện, thống nhất, hiệu suất cao nguồn lực. v.v.. trong ứng phó các sự cố môi trường. Đề xuất này rất đúng và đấy là quy mô mà tất cả chúng ta hướng đến tương tự như như các vương quốc tăng trưởng đang làm lúc bấy giờ. Tuy nhiên, tất cả chúng ta phải đặt trong toàn cảnh trong thực tiễn là đã có nhiều văn bản quy phạm pháp luật kiểm soát và điều chỉnh các sự cố khác nhau và để thao tác này cần phải giải quyết và xử lý ở Lever luật và cần có lộ trình nghiên cứu và điều tra, nhìn nhận tổng thể và toàn diện từ đó mới sửa đổi, tích hợp các pháp luật pháp lý có tương quan. Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang kiến thiết xây dựng dự án Bất Động Sản Luật Bảo vệ môi trường ( sửa đổi ) và yếu tố này sẽ được đo lường và thống kê toàn diện và tổng thể trong dự án Bất Động Sản Luật này ; dự kiến dự án Bất Động Sản Luật này sẽ được Quốc hội cho quan điểm và trải qua trong năm 2020 .
Tôi cũng xin nói thêm là Quyết định phát hành Quy chế này là văn bản dưới luật nên không hề tham vọng kiểm soát và điều chỉnh tổng thể các nội dung có tương quan mà phải bảo vệ nguyên tắc không hề trái và phải thống nhất các pháp luật pháp lý hiện hành có tương quan, đặc biệt quan trọng là các văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý cao hơn như luật, pháp lệnh, nghị định .
Thưa ông, xin ông cho biết khái niệm sự cố chất thải và khoanh vùng phạm vi kiểm soát và điều chỉnh của Quy chế ứng phó sự cố chất thải ?

Ông Phan Tuấn Hùng: Theo Quy chế thì sự cố chất thải là một loại sự cố môi trường và do chất thải gây ra; chất thải ở đây là nước thải, khí thải, chất thải rắn. Sự cố này xảy ra trong quá trình quản lý chất thải của tổ chức, cá nhân gồm các hoạt động phòng ngừa, giảm thiểu, giám sát, phân loại, thu gom, vận chuyển, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải.

Phạm vi kiểm soát và điều chỉnh của Quy chế này là việc ứng phó sự cố chất thải, gồm có phân loại sự cố, quy trình tiến độ ứng phó sự cố và nghĩa vụ và trách nhiệm ứng phó sự cố và các chính sách kinh tế tài chính, nguồn lực và sự tham gia của hội đồng trong ứng phó sự cố chất thải .
Tuy nhiên, Quy chế này đã loại trừ và không kiểm soát và điều chỉnh sự cố chất thải trong 02 trường hợp : ( 1 ) sự cố chất thải do thiên tai gây ra ( như bão, lũ, động đất, sụt lún đất. v.v. ) và ( 2 ) sự cố chất thải xảy ra trên biển. Theo pháp luật thì việc ứng phó sự cố chất thải do thiên tai được thực thi theo lao lý của pháp lý về phòng chống thiên tai. Việc ứng phó sự cố chất thải xảy ra trên biển được triển khai theo pháp luật pháp lý về ứng phó sự cố hóa chất độc, ứng phó sự cố tràn dầu và các pháp lý khác có tương quan .
Sự cố chất thải được phân loại như thế nào và việc xác lập nghĩa vụ và trách nhiệm ứng phó sự cố chất thải sẽ triển khai thế nào, thưa ông ?

Ông Phan Tuấn Hùng: Quán triệt nguyên tắc “bốn tại chỗ”, “ba sẵn sàng” đã được thực hiện thành công, hiệu quả trong phòng chống thiên tai, Quy chế này đã quy định rõ nguyên tắc sự cố chất thải xảy ra ở đâu thì chính quyền địa phương ở đó phải có trách nhiệm tổ chức ứng phó sự cố. Sự cố chất thải được phân loại thành 04 loại dựa trên mức độ, phạm vi tác động đến môi trường của sự cố; tương ứng từng loại sự cố chất thải thì trách nhiệm ứng phó của các chủ thể đã được xác định rõ ràng, cụ thể.

Sự cố mức độ thấp : gồm sự cố trong khoanh vùng phạm vi của cơ sở sản xuất, kinh doanh thương mại, dịch vụ và trong năng lực tự ứng phó của cơ sở thì chủ cơ sở tổ chức triển khai ứng phó và sự cố có phạm vi ảnh hưởng trong địa giới hành chính của một huyện ( trừ sự cố trong khoanh vùng phạm vi của cơ sở ) thì quản trị Ủy Ban Nhân Dân cấp huyện, Trưởng Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn cấp huyện có nghĩa vụ và trách nhiệm chỉ huy tổ chức triển khai ứng phó .
Sự cố mức độ trung bình là sự cố có phạm vi ảnh hưởng trong địa giới hành chính của một tỉnh ( trừ sự cố mức độ thấp ). Sự cố loại này do quản trị Ủy Ban Nhân Dân cấp tỉnh, Trưởng Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn cấp tỉnh chỉ huy tổ chức triển khai ứng phó .
Sự cố mức độ cao là sự cố có phạm vi ảnh hưởng trên địa giới hành chính của hai tỉnh trở lên. Sự cố này do Ủy ban vương quốc Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn chỉ huy tổ chức triển khai ứng phó .
Sự cố thảm họa là sự cố đặc biệt quan trọng nghiêm trọng, có tác động ảnh hưởng lớn đến quốc phòng, bảo mật an ninh, ngoại giao. Việc ứng phó sự cố này được triển khai theo pháp luật của pháp lý về thực trạng khẩn cấp
Quy chế này được cho phép cơ quan, người có thẩm quyền chỉ huy tổ chức triển khai ứng phó sự cố chất thải được xây dựng sở chỉ huy, chỉ định người chỉ huy, chỉ định người phát ngôn và được quyền nhu yếu và kêu gọi các lực lượng có tương quan để tổ chức triển khai ứng phó sự cố chất thải .
Vậy cơ quan quản trị nhà nước, trình độ về bảo vệ môi trường có vai trò như thế nào ? Vấn đề này, Quy chế đã lao lý rõ cơ quan tham mưu trong tổ chức triển khai ứng phó sự cố chất thải là Bộ Tài nguyên và Môi trường và cơ quan trình độ về bảo vệ môi trường các cấp tương ứng thẩm quyền chỉ huy ứng phó sự cố chất thải của Thủ tướng nhà nước, Ủy ban vương quốc Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn và Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp .
Ứng phó sự cố chất thải có các quy trình tiến độ, xin ông cho biết các quá trình được pháp luật như thế nào, thưa ông ?

Ông Phan Tuấn Hùng: Đúng vậy, ứng phó sự cố chất thải có 03 giai đoạn: (1) giai đoạn chuẩn bị ứng phó sự cố, (2) giai đoạn tổ chức ứng phó sự cố và (3) giai đoạn cải tạo, phục hồi môi trường sau sự cố. Bắt đầu và kết thúc giai đoạn tổ chức ứng phó sự cố và giai đoạn cải tạo, phục hồi môi trường phải được công bố công khai bởi cơ quan có thẩm quyền để cộng đồng dân cư được biết.

Giai đoạn thứ nhất là chuẩn bị sẵn sàng ứng phó sự cố chất thải. Giai đoạn này gồm các hoạt động giải trí như thiết kế xây dựng kế hoạch, ngữ cảnh ứng phó sự cố ; kiến thiết xây dựng lực lượng, nguồn lực và trang thiết bị ứng phó sự cố và tổ chức triển khai diễn tập ứng phó sự cố sự cố chất thải .
Giai đoạn thứ hai là tổ chức triển khai ứng phó sự cố chất thải. Đây là quy trình tiến độ phức tạp nhất và khó khăn vất vả nhất, gồm các hoạt động giải trí tiếp đón, giải quyết và xử lý thông tin và công bố sự cố chất thải ; xây dựng sở chỉ huy, chỉ định người chỉ huy, người phát ngôn ; kêu gọi các lực lượng để tiến hành các hoạt động giải trí ứng phó đơn cử ; tìm hiểu nguyên do sự cố trong trường hợp thiết yếu .
Giai đoạn thứ ba là tái tạo, phục sinh môi trường sau sự cố chất thải gồm các nội dung như tìm hiểu, nhìn nhận mức độ thiệt hại ; xác lập khối lượng, khuôn khổ tái tạo, phục sinh môi trường ; kiến thiết xây dựng, phê duyệt kế hoạch, dự trù và tổ chức triển khai thực thi kế hoạch tái tạo, phục sinh môi trường ; nghiệm thu sát hoạch và công bố hoàn thành xong tiến trình tái tạo, hồi sinh môi trường .
Chúng ta hoàn toàn có thể thấy mỗi tiến trình có nội dung khác nhau và nghĩa vụ và trách nhiệm của các chủ thể cũng khác nhau. Trong quá trình sẵn sàng chuẩn bị ứng phó sự cố chất thải và tiến trình tổ chức triển khai ứng phó sự cố chất thải, Ủy ban vương quốc Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn và Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các cấp là cơ quan chủ trì, chỉ huy thực thi với sự tham mưu, tham gia của các cơ quan quản trị, trình độ về bảo vệ môi trường. Trong quá trình tái tạo, hồi sinh môi trường sau sự cố, cơ quan quản trị, trình độ về bảo vệ môi trường các cấp là cơ quan chủ trì, chỉ huy tổ chức triển khai triển khai .
Một yếu tố quan trọng là kinh phí đầu tư, không có kinh phí đầu tư thì sẽ không hề ứng phó sự cố chất thải, vậy yếu tố này được lao lý như thế nào, thưa ông ?

Ông Phan Tuấn Hùng: Điều này là hoàn toàn chính xác, nói đến ứng phó sự cố môi trường hay sự cố chất thải thì vấn đề kinh phí thực hiện là rất quan trọng, quyết định thành công, hiệu quả của công tác ứng phó. Thực tế thời gian qua cho thấy vấn đề kinh phí đang là nút thắt cần phải tháo gỡ, đa số các sự cố đã xảy ra không thể bố trí kinh phí kịp thời nên việc ứng phó sự cố rất khó khăn.

Về nguyên tắc, ai gây ra sự cố chất thải thì phải có nghĩa vụ và trách nhiệm chi trả cho ngân sách tổ chức triển khai ứng phó, tái tạo và hồi sinh môi trường, gồm có cả các nghĩa vụ và trách nhiệm khác như bồi thường thiệt hại, hành chính, hình sự theo lao lý của pháp lý. Tuy nhiên, trường hợp tổ chức triển khai, cá thể gây ra sự cố không có năng lực chi trả, chi trả không đủ, không kịp thời hoặc trong trường hợp chưa xác lập được chủ thể gây ra sự cố thì nhà nước có nghĩa vụ và trách nhiệm đứng ra tổ chức triển khai ứng phó sự cố để bảo vệ quyền lợi chung, quyền lợi của hội đồng. Theo Quy chế, trường hợp này thì nguồn kinh phí đầu tư được xác lập là từ nguồn kinh phí đầu tư dự trữ, nguồn sự nghiệp môi trường và các nguồn khác theo pháp luật pháp lý. Sau đó tổ chức triển khai, cá thể gây ra sự cố có nghĩa vụ và trách nhiệm bồi hoàn các ngân sách tương quan đến tổ chức triển khai ứng phó sự cố chất thải và tái tạo, phục sinh môi trường sau sự cố cho nhà nước .
Một điểm cần chú ý quan tâm là việc thanh quyết toán cho nội dung chi của tiến trình tổ chức triển khai ứng phó sự cố chất thải được triển khai dựa vào ngân sách thực tiễn, còn nội dung chi của quy trình tiến độ tái tạo, hồi sinh môi trường sẽ dựa trên dự trù được phê duyệt. Để lao lý rõ nội dung này, Quy chế đã có pháp luật giao Bộ Tài chính hướng dẫn định mức cụ thể về yếu tố này .
Một yếu tố được chăm sóc là cung ứng thông tin về sự cố chất thải và sự tham gia hội đồng, xin ông cho biết yếu tố này, thưa ông ?

Ông Phan Tuấn Hùng: Thông tin và cung cấp thông tin là một vấn đề rất quan trọng trong ứng phó sự cố môi trường và sự cố chất thải nói riêng. Nếu thực hiện cung cấp thông tin tốt, hiệu quả sẽ giúp cho công tác ứng phó sự cố được tốt, hiệu quả và nếu không thực hiện tốt công tác này thì sẽ có các tác động tiêu cực. Thực tiễn ứng phó các sự cố xảy ra thời gian qua cho thấy việc cung cấp thông tin chưa được thực hiện tốt, chưa có quy định rõ về vấn đề này và đặc biệt là chưa xác định rõ đầu mối phát ngôn và cung cấp thông tin. Do vậy, một số trường hợp bị các đối tượng xấu lợi dụng đưa thông tin sai sự thật, kích động gây tâm lý hoang mang, bất ổn không đáng có trong xã hội.

Chính vì thế, Quy chế đã pháp luật người có thẩm quyền chỉ huy tổ chức triển khai ứng phó sự cố chất thải phải chỉ định người phát ngôn về ứng phó sự cố. Người phát ngôn nghĩa vụ và trách nhiệm cung ứng thông tin chính thức về sự cố chất thải cho hội đồng, cơ quan truyền thông online. Quy chế cũng pháp luật đơn cử thời hạn, hình thức cung ứng thông tin về sự cố chất thải dễ tiếp cận, trung thực và đúng mực nhất .
Một nội dung quan trọng của Quy chế này là pháp luật sự tham gia của hội đồng trong các quá trình ứng phó sự cố chất thải, từ diễn tập ứng phó sự cố môi trường, tham gia ứng phó sự cố và giám sát việc tái tạo, hồi sinh môi trường sau sự cố chất thải. Quy chế đã lao lý hội đồng dân cư có quyền được tiếp cận, được cung ứng các thông tin về ứng phó sự cố chất thải ; các cơ quan tiếp thị quảng cáo được cung ứng thông tin về sự cố và có nghĩa vụ và trách nhiệm đưa tin đúng mực, trung thực về sự cố chất thải và ứng phó sự cố chất thải .
Xin cảm ơn ông .

Phân loại sự cố chất thải và Trách nhiệm ứng phó sự cố chất thải

Tags :

Source: https://dvn.com.vn
Category: Sự Cố