Thanh Hóa: Hệ lụy từ việc quy hoạch hàng chục thủy điện lớn, nhỏ trên các sông, suối

(TN&MT) – Dọc các sông suối trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa quy hoạch tới 22 dự án thủy điện từ vài MW cho đến 260 MW. Việc quy hoạch quá nhiều thủy điện đang tạo ra nhiều bất cập như một huyện có tới 04 thủy điện làm thay đổi dòng chảy, tích nước khiến hạn hán, xả lũ khiến ngập lụt. Ngoài ra, việc bố trí sinh kế cho người dân tái định cư sau thủy điện cũng còn rất nhiều bất cập.

Theo khám phá lúc bấy giờ trên địa phận tỉnh Thanh Hóa có hai quy hoạch thuỷ điện với 22 dự án Bất Động Sản do Bộ Công thương phê duyệt : Quy hoạch thuỷ điện bậc thang sông Mã và quy hoạch thuỷ điện nhỏ có tổng hiệu suất 832MW. Trong đó trên Mã có 7 dự án Bất Động Sản gồm : thủy điện Trung Sơn ( 260MW ), Thành Sơn ( 30MW ), Hồi Xuân ( 102MW ), Bá Thước I ( 60MW ), Bá Thước II ( 80MW ), Cẩm Thủy I ( 28,6 MW ), Cẩm Thủy II ( 32MW ), sông Chu có 4 dự án Bất Động Sản : Cửa Đạt ( 97MW ), Xuân Minh ( 15MW ), Bái Thượng ( 6MW ) và Dốc Cáy ( 15MW ) .Thủy điện Hồi Xuân tại huyện Quan Hóa sau nhiều năm thi công vẫn chưa thể phát điện.Ở các sông suối khác như trên sông Luồng có 05 dự án Bất Động Sản gồm : thủy điện bản Khà, Mường Mìn, thủy điện Sơn Điện, thủy điện Nam Động 1 và Nam Động 2 ; tuyến sông Lò có 03 dự án Bất Động Sản gồm : Thủy điện Trung Xuân, thủy điện Sơn Lư, thủy điện Tam Thanh ; tuyến sông Âm có 01 dự án Bất Động Sản thủy điện sông Âm ; tuyến sông Khao có 01 dự án Bất Động Sản ; suối Hối có 01 dự án Bất Động Sản thủy điện Trí Nang .

Đến nay đã có 13 dự án triển khai đầu tư, gồm: 06 dự án đã hoàn thành xong và phát điện, 07 dự án đang thi công đến nay đã cơ bản hoàn thành việc xây dựng và 09 dự án đang lập hồ sơ trình xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng.

Điển hình như trên địa bàn huyện Thường Xuân đã phải gánh tới 4 dự án thủy điện gồm: Cửa Đạt, Xuân Minh, Dốc Cáy và Bái Thượng. Hay trên sông Mã phải cõng tới 7 dự án thủy điện là những con số giật mình và trở thành “quả bom nước” mỗi khi mùa lũ cận kề.

Trước đó, theo kết quả khảo sát việc quy hoạch, đầu tư xây dựng các khu tái định cư và tình hình đời sống, sinh kế của người dân sau tái định cư bị ảnh hưởng bởi các công trình thủy điện ở miền núi của Ban Dân tộc nhiều dự án chưa tạo được sinh kế bền vững cho các hộ dân, việc bố trí khu tái định cư còn nhiều bất cập. Đặc biệt, công tác giải phóng mặt bằng còn xảy ra nhiều khiếu nại, phản ánh.

Đặc biệt, theo Báo cáo số 735 / BC-HĐND ngày 04/12 / 2018 do ông Nguyễn Văn Thành, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Thanh Hóa duyệt khẳng định chắc chắn : Công tác kiểm kê, áp giá đền bù giải phóng mặt phẳng, lập, đánh giá và thẩm định và phê duyệt các giải pháp bồi thường, tương hỗ tái định cư còn hạn chế. Cá biệt 1 số ít nơi còn để xảy ra sai sót trong quy trình kiểm đếm, nhìn nhận mức thiệt hại bồi thường như ở Mường Lát. Chưa sắp xếp kinh phí đầu tư tương hỗ cho các hộ mất đất sản xuất nông nghiệp. Việc chi trả tiền bồi thường giải phóng mặt bằng và kinh phí đầu tư triển khai các chủ trương, chính sách cho dân còn chậm như dự án Bất Động Sản thủy điện Hồi Xuân ( còn 167 hộ chưa nhận tiền bồi thường ) .Lũ lụt diễn biến phức tạp, vì thế cần đánh giá lại việc quy hoạch thủy điện cho phù hợpViệc thực thi chủ trương đền bù, tái định cư còn nhiều chưa ổn, mới chỉ tính đến thiệt hại trực tiếp, chưa tính tới thiệt hại gián tiếp cho các hộ bị tác động ảnh hưởng. Hiện nay, trên địa phận tỉnh, thậm chí còn trong cùng một huyện, mỗi dự án Bất Động Sản di dân TĐC thực thi một chính sách, chủ trương đề bù, giải phóng mặt bằng và tương hỗ TĐC khác nhau, biểu lộ sự thiếu công minh, gây khó khăn vất vả cho việc triển khai ở cơ sở. Một số dự án Bất Động Sản còn xảy ra khiếu nại về định mực, hình thức tương hỗ, đền bù như ở Mường Lát, Cẩm Thủy, Bá Thước .Việc quy hoạch hàng chục thủy điện trên các sông, suối đã góp thêm phần đem lại nguồn nguồn năng lượng điện lớn và không thay đổi cho ngành điện lực tỉnh Thanh Hóa. Nhưng cũng tạo ra nhiều chưa ổn, hệ lụy như việc thủy điện tích nước vào mùa khô làm đổi khác dòng chảy, thiếu nước ship hàng tưới tiêu sản xuất nông nghiệp. Ngoài ra, mỗi khi mùa lũ tới nhiều thủy điện xả lũ để tránh vỡ đập gây ra thực trạng lũ lụt ở hạ lưu. Nhìn lại trận lũ lịch sử dân tộc năm 2018 vừa mới qua khi mà tỉnh Thanh Hóa thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng thì các ban, ngành cần nhìn nhận và nhìn nhận lại việc quy hoạch thủy điện để tăng trưởng vững chắc .

Source: https://dvn.com.vn
Category: Sản Xuất