Tình trạng xử lý nước thải ở Việt Nam

21/12/2020

Thống kê của Bộ Xây dựng, cả nước hiện có 43 nhà máy xử lý nước thải đô thị tập trung chuyên sâu với tổng hiệu suất phong cách thiết kế trên 926.000 m3 / ngày đêm. Tuy nhiên tỷ suất nước thải được xử lý chỉ đạt khoảng chừng 13 % .

Những vướng mắc trong quá trình xử lý nước thải:

Những năm gần đây, vận tốc đô thị hoá của Việt Nam rất nhanh gọn. Điều này trở thành một thử thách lớn trong việc xử lý nước thải đô thị. Việt Nam hiện có hơn 800 đô thị nhưng do điều kiện kèm theo kinh tế tài chính còn khó khăn vất vả nên việc góp vốn đầu tư vào mạng lưới hệ thống kỹ thuật hạ tầng đô thị nói chung cũng như mạng lưới hệ thống cấp thoát nước đô thị nói riêng còn nhiều hạn chế. Hạ tầng kỹ thuật xử lý nước thải thiếu vắng dẫn tới thực trạng nước thải đô thị chưa qua xử lý được xả thẳng ra thiên nhiên và môi trường đe doạ môi trường tự nhiên và trở thành khó khăn vất vả lớn cho các đô thị Việt Nam .

Theo Bộ Xây dựng, cả nước hiện có 43 nhà máy xử lý nước thải đô thị tập trung đang vận hành, tổng công suất thiết kế trên 926.000 m3/ngày đêm, nhưng tỷ lệ nước thải được thu gom, xử lý chỉ đạt khoảng 13%.

Bộ Xây dựng dẫn thông tin thống kê của Ủy Ban Nhân Dân TP.Hà Nội cho biết, hiện thành phố này có khoảng chừng hơn 5.700 km cống rãnh ; hơn 250 km mương, sông, kênh ; hơn 40.000 ga thu ; hơn 110 ga thăm các loại ; 125 hồ điều hòa ; 10 trạm bơm thoát nước mưa chính …
Trong khi đó, TP.HN có 6 nhà máy xử lý nước thải đã đưa vào hoạt động giải trí, gồm : Kim Liên ( hiệu suất 3.700 m3 / ngày đêm ), Trúc Bạch ( hiệu suất 2.300 m3 / ngày đêm ), Bảy Mẫu ( hiệu suất 13.300 m3 / ngày đêm ), Yên Sở ( hiệu suất 200.000 m3 / ngày đêm ), Bắc Thăng Long – Vân Trì ( 42.000 m3 / ngày đêm ), Hồ Tây ( 15.000 m3 / ngày đêm ). Tuy nhiên, các nhà máy xử lý nước thải này chỉ xử lý được 22 % số lượng nước thải ra hằng ngày, còn tới 78 % vẫn đang được xả thẳng ra môi trường tự nhiên .
Ủy Ban Nhân Dân TP. TP.HN cũng thừa nhận quá trình thực thi các dự án Bất Động Sản kiến thiết xây dựng nhà máy xử lý nước thải còn lê dài và số dự án Bất Động Sản cần thực thi vẫn chưa phân phối được Kế hoạch số 189 / KH-UBND ngày 30/12/2013 đề ra ( còn 12 dự án Bất Động Sản cần được tiến hành thực thi ). Bên cạnh đó, việc thực thi Quy hoạch thoát nước TP. hà Nội TP. Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 còn nhiều khó khăn vất vả. Các khu công trình đầu mối, khuôn khổ ưu tiên góp vốn đầu tư nhưng chưa được tiến hành do vốn góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống thoát nước rất lớn, việc lôi kéo xã hội hóa gặp nhiều khó khăn vất vả .
Nước thải đô thị cũng là yếu tố nhức nhối của TP. Hồ Chí Minh. Báo cáo của thành phố này cho biết, ước tính lượng nước thải từ hoạt động và sinh hoạt đô thị phát sinh khoảng chừng 1.579.000 m3 / ngày đêm. Hiện thành phố đang quản lý và vận hành 3 nhà máy xử lý nước thải đô thị tập trung chuyên sâu với tổng hiệu suất 302.000 m3 / ngày đêm gồm : Bình Hưng quy trình tiến độ 1 ( hiệu suất 141.000 m3 / ngày đêm ), Bình Hưng Hòa ( hiệu suất 30.000 m3 / ngày đêm ), Tham Lương – Bến Cát ( hiệu suất 131.000 m3 / ngày đêm ) .
Nếu tính lượng nước thải được xử lý cục bộ tại khu dân cư mới, nhà ở, công nghiệp, thương mại – dịch vụ ( không gồm có nước thải từ khu công nghiệp ) thì tổng lượng nước thải thu gom xử lý của toàn thành phố là 370.624 m3 / ngày đêm ( đạt tỷ suất 21,2 % ). Hiện nay TP. Hồ Chí Minh liên tục kêu gọi mọi nguồn lực tiến hành các dự án Bất Động Sản nhà máy xử lý nước thải đô thị tập trung chuyên sâu. Dự báo, trong điều kiện kèm theo cuối năm 2020, nếu hoàn thành xong 3 nhà máy thì 80 % lượng nước thải hoạt động và sinh hoạt đô thị của thành phố sẽ được thu gom, xử lý .
Những tài liệu của TP. TP.HN và TP. Hồ Chí Minh đã phần nào chỉ ra tình hình xử lý nước thải đô thị ở Việt Nam .
Đánh giá hoạt động giải trí quản trị nước thải đô thị ở Việt Nam, Ngân hàng Thế giới ( WB ) cho biết, mặc dầu 60 % hộ mái ấm gia đình Việt Nam đấu nối xả nước thải vào mạng lưới hệ thống thoát nước công cộng, nhưng hầu hết nước thải được xả thẳng ra mạng lưới hệ thống tiêu thoát nước mặt phẳng và chỉ có 10 % lượng nước thải được xử lý. Trong khi 90 % hộ mái ấm gia đình xả nước thải vào bể tự hoại, chỉ 4 % lượng phân bùn được xử lý. Mức thiệt hại kinh tế tài chính do vệ sinh kém ước tính là khoảng chừng 780 triệu Đô la Mỹ mỗi năm, tương tự 1,3 % GDP.
Bên cạnh đó, năng lực tịch thu ngân sách góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng, ngân sách quản lý và vận hành và bảo trì mạng lưới hệ thống xử lý nước thải nhìn chung còn thấp. Các đơn vị chức năng chịu nghĩa vụ và trách nhiệm thoát nước và xử lý nước thải lại có quyền tự chủ rất hạn chế trong hoạt động giải trí quản trị quản lý và vận hành và tăng trưởng mạng lưới hệ thống .
Trong những năm tới, Việt Nam có nhu yếu vốn góp vốn đầu tư rất cao, dự kiến cần tới 8,3 tỉ đô la Mỹ để phân phối dịch vụ thoát nước cho khoảng chừng 36 triệu dân đô thị vào năm 2025 .

PGS – TS Nguyễn Việt Anh, Viện trưởng Viện Khoa học và Kỹ thuật môi trường (IESE), cho biết: “Thách thức lớn trong thoát nước đô thị là việc đấu nối xả nước thải của các hộ gia đình vào mạng lưới thoát nước thành phố. Hầu hết các dự án thoát nước nguồn vốn ODA đều không có hợp phần này. Sau dự án, việc đầu tư của chính quyền đô thị hay cộng đồng cho việc đấu nối là rất khó thực hiện được. Vì thế, việc lựa chọn sơ đồ tổ chức thoát nước, công nghệ thu gom, xử lý nước thải, mô hình tổ chức quản lý vận hành, đấu nối hộ gia đình, đảm bảo bù đắp chi phí vận hành và bảo dưỡng hệ thống thoát nước… là các vấn đề cần lưu tâm trong xử lý nước thải đô thị. Tùy điều kiện cụ thể, chúng ta có thể áp dụng mô hình khác nhau nhưng mục đích chung vẫn là tính hiệu quả trong xử lý nước thải đô thị để giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước”.

Cũng theo PGS – tiến sỹ Nguyễn Việt Anh, việc góp vốn đầu tư cũng như quản trị hạ tầng kỹ thuật xử lý nước thải đô thị ở Việt Nam lúc bấy giờ đang đương đầu với rất nhiều thử thách từ chủ trương pháp lý, nguồn vốn, công nghệ tiên tiến cho tới ý thức tự nguyện của dân cư .
Ngoài ra, có một nghịch lý chung so với các địa phương là phần đông các sông lớn nhỏ, kênh, rạch, ao hồ đều rơi vào thực trạng ô nhiễm nghiêm trọng thì nhiều nhà máy xử lý nước thải quản lý và vận hành chưa hiệu suất cao để tương thích với hiệu suất phong cách thiết kế. Chưa kể nước thải từ các KCN, CCN, làng nghề, nước thải hoạt động và sinh hoạt hoặc thậm chí còn nước mưa dẫn chung về nhà máy mà gây ra nhiều thử thách lớn trong suốt quy trình xử lý thiên nhiên và môi trường .

89% hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn môi trường

Tuy còn nhiều vướng mắc và chưa ổn trong thực trạng xử lý nước thải ở nước ta lúc bấy giờ nhưng về các chỉ số môi trường tự nhiên trong năm 2019 đã có sự chuyển biến tích cực và tác dụng khả quan hơn so với năm 2018. Trong đó có đến 89 % KCN có mạng lưới hệ thống xử lý nước thải tập trung chuyên sâu với nguồn nước sau xử lý bảo vệ đạt chuẩn và 78,3 % ( tăng 70 KCN ) có lắp ráp thiết bị quan trắc tự động hóa liên tục .
Đối với trách nhiệm xử lý nước thải hoạt động và sinh hoạt tăng 1 % và thu gom xử lý đạt 13 %. Chất thải rắn được thu gom đến 86,5 % và tỷ suất các cơ sở ô nhiễm được xử lý đạt 66,4 % .
Bên cạnh đó, ở Thành Phố Hồ Chí Minh có 4.200 / 4.335 cơ sở sản xuất công nghiệp có mạng lưới hệ thống xử lý nước thải ( chiếm 96 % ). Đối với công tác làm việc xử lý nước thải trong ngành y tế có 100 % bệnh viện có mạng lưới hệ thống xử lý nước thải với tỷ suất thu gom đạt 98,94 %. Nhờ vậy mà giảm bớt lượng nước thải ô nhiễm ra môi trường tự nhiên .

Xây dựng chính sách hỗ trợ và thúc đẩy phát triển dịch vụ xử lý nước thải

Nhà nước đã phát hành nhiều chủ trương tương hỗ, tạo thời cơ thôi thúc tăng trưởng cho hoạt động giải trí xử lý nước thải. Ngoài ra các đô thị cũng đã và đang đẩy nhanh quá trình triển khai xong nhiều dự án Bất Động Sản nhà máy xử lý nước thải như ở TP.HN dự kiến tiến hành 12 dự án Bất Động Sản xử lý nước thải với vốn góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống thoát nước lớn .

Còn ở TP.HCM cũng cho xây dựng 2 đường ống dọc bờ sông Sài Gòn để thu gom nước thải và đồng thời nghiêm cấm các hành vi xả thải trái phép. Thành phố cũng đang tiếp tục huy động nguồn vốn đầu tư và nhiều nguồn lực khác nhằm hoàn thiện các dự án nhà máy xử lý nước thải đô thị tập trung. Trong đó đến cuối năm 2020 chú trọng việc xây dựng nhanh chóng 3 nhà máy xử lý nước thải (dự kiến xử lý đến 80% nước thải sinh hoạt).

Theo khuyến nghị của Ngân hàng Thế giới, để nâng cao hiệu suất cao hoạt động giải trí quản trị nước thải tại Việt Nam đặc biệt quan trọng ở các đô thị, nhà nước ta cần : Xây dựng Chiến lược vương quốc, vận dụng những nguyên tắc quản trị tổng hợp tài nguyên nước ; Phát triển các chủ trương và chính sách tương thích về kinh tế tài chính cho nghành nghề dịch vụ vệ sinh, kể cả góp vốn đầu tư và quản lý và vận hành, bảo trì ; Xây dựng các chủ trương về cải tổ doanh nghiệp trong nghành nghề dịch vụ vệ sinh ; Xây dựng và phát hành các chủ trương khuyến khích quy mô đối tác chiến lược công – tư và sự tham gia của khối tư nhân ; Cho phép mềm dẻo trong vận dụng các tiêu chuẩn xử lý nước thải khác nhau, tùy thuộc vào nguồn nước tiếp đón .

Đối với chính quyền địa phương và các đơn vị cung cấp dịch vụ xử lý nước thải cần: Lập quy hoạch vệ sinh môi trường cho toàn thành phố, lưu vực sông; Hoàn thiện các quy định thể chế và pháp luật ở địa phương; Lựa chọn xây dựng hệ thống xử lý phân tán hay tập trung theo điều kiện của địa phương; Lựa chọn công nghệ xử lý nước thải phù hợp; Đảm bảo thực hiện đấu nối hộ gia đình trong quá trình phát triển hệ thống thoát nước và xử lý nước thải; Lập lộ trình tăng doanh thu và tiến tới thu hồi chi phí; Nâng cao năng lực cho các đơn vị có liên quan ở địa phương; Nâng cao nhận thức của khách hàng sử dụng dịch vụ vệ sinh môi trường./.
 

( Nguồn : moitruongvadothi.vn )

Source: https://dvn.com.vn
Category: Sản Xuất