Top +10 Bài Văn Phân Tích Đàn Ghi Ta Của Lorca Ngắn Gọn Hay Nhất

Đàn ghi ta của Lorca được sáng tác trong một lần tác giả Thanh Thảo nói chuyện với những người bạn yêu thơ. Bài văn phân tích Đàn ghi ta của Lorca sẽ giúp các em cảm nhận được tấm lòng cảm mến và sự trân trọng cũng như nỗi xót thương của nhà thơ với Lorca như người nghệ sĩ, hiệp sĩ suốt đời đấu tranh cho những cách tân nghệ thuật và cho nền dân chủ, tự do của nhân dân.

Dàn ý phân tích Đàn ghi ta của Lorca

Mở bài

*Giới thiệu tác giả Thanh Thảo và tác phẩm Đàn ghi ta của Lorca

Thân bài

* Nhan đề và lời đề từ

• Nhan đề: Đàn ghi ta là niềm tự hào của Tây Ban Nha (hay còn gọi là Tây Ban Cầm), nó là hình ảnh của Lorca và những sáng tạo nghệ thuật của ông – một người nghệ sĩ thực thụ dùng lời thơ và tiếng đàn để ngợi ca tự do.
• Lời đề từ được trích trong bài thơ Ghi nhớ của Lor – ca, thể hiện sự gắn bó của Lor – ca với cây đàn – nghệ thuật, mặt khác Lor- ca muốn người đời sau hãy vượt qua những thành tựu nghệ thuật của mình sáng tạo những điều mới hơn.
• Bài thơ thể hiện sự đồng cảm của tác giả với Lor-ca, người nghệ sĩ tự do và cô đơn, dù bị chết oan khuất vẫn hiên ngang.

*Người nghệ sĩ tự do đơn độc – Lorca (6 dòng đầu)

• 2 câu thơ đầu gợi liên tưởng đến không gian Tây Ban Nha với những nét đặc trưng: tiếng đàn truyền thống, những trận đấu bò tót.
• Tuy nhiên hình ảnh “tiếng đàn” đặt cạnh hình ảnh “bọt nước”: nghệ thuật của Lor – ca lung linh như bọt nước, nhưng lại có thể vỡ tan bất cứ lúc nào, đó cũng là số phận ngắn ngủi của Lor – ca.
• “áo choàng đỏ gắt”, gợi hình ảnh đấu trường, cuộc đấu tranh gay gắt giữa một bên là khát vọng tự do, một bên là bọ phát xít độc tài.
• Trong cuộc đấu tranh, Lorca như một người hùng đơn độc đi trên hành trình đấu tranh cho tự do với vũ khí là nghệ thuật và lòng yêu tự do.
• Chuỗi âm thanh “li la li la li la”: đây có thể là âm thanh tiếng đàn, cũng có thể là hình ảnh những vòng hoa li – la (tử đinh hương) của thảo nguyên Tây Ban Nha.

* Cái chết oán khuất và bi phẫn của Lorca (12 câu tiếp)

• “Tây Ban Nha/ hát nghêu ngao”: hình ảnh người nghệ sĩ Lorca say sưa với ca từ ngợi ca tự do trên quê hương.
• “bỗng kinh hoàng/ áo choàng bê bết đỏ”: cái chết bi thảm đột ngột ập đến với Lorca.
• Cái chết ấy khiến cả “Tây Ban Nha” “kinh hoàng” bởi bọ phát xít độc tài đã giết chết một người hùng đấu tranh cho tự do, dân chủ của đất nước Tây Ban Nha.

“ Lorca bị điệu về bãi bắn / chàng đi như người mộng du ” : hình ảnh hiên ngang của Lorca khi cận kề cái chết, chàng chỉ mê hồn với những cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính .

*Hình ảnh tiếng ghi – ta

• Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, kết hợp từ ngữ, hình ảnh độc đáo
• “tiếng ghita nâu bầu trời cô gái ấy”: màu nâu là màu của vỏ đàn, của đất đai quê hương, màu của làn da, mái tóc, đôi mắt của cô gái. Câu thơ là ẩn dụ về tình yêu thương.
• “tiếng ghi ta lá xanh”: sức sống mãnh liệt của nghệ thuật, tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan”: sự lung linh mong manh của nghệ thuật, cuộc đời người nghệ sĩ.
• “tiếng ghi ta ròng ròng/ máu chảy”: cái chết bi thảm, đau đớn của nghệ thuật, thể hiện sự phẫn uất với chế độ phát xít độc tài và sự thương xót với người nghệ sĩ.

*Sự vĩnh hằng của nghệ thuật

• “không ai chôn cất … mọc hoang”: có thể hiểu không ai có thể vượt qua nghệ thuật Lorca, không ai bước tiếp trên hành trình cách tân mà bỏ “hoang” nghệ thuật. Mặt khác, có thể hiểu, đó là sự bất diệt của nghệ thuật chân chính, dù Lorca chết nhưng nghệ thuật của chàng vẫn sinh sôi, phát triển.
• “giọt nước mắt” là sự tiếc thương, “vầng trăng” là niềm tin nghệ thuật, dù ở nơi tối tăm sâu thẳm thì tâm hồn trong sáng của người nghệ sĩ vẫn soi tỏ cho thế hệ sau.
• Lorca đã mất “đương chỉ tay đã đứt”, chàng giã từ cuộc đời hữu hạn để đến thế giới vô hạn bằng phương tiện “chiếc ghi ta” – nghệ thuật.
• “ném lá bùa”, “ném trái tim”: chính là sự giải thoát của Lorca sau khi chết. Người nghệ sĩ chân chính ý thức được “cái chết” của bản thân là để nghệ thuật được tái sinh mạnh mẽ, để hệ sau tiếp tục cách tân.
• “li la li la …”: tiếng ghi ta bất tử dù người nghệ sĩ đã chết, có thể là vòng hoa tử đinh hương viếng linh hồn Lorca.

Kết bài

*Nêu cảm nghĩ của bản thân về bài thơ.

Top 10 bài văn mẫu phân tích Đàn ghi ta của Lorca  hay nhất

Dưới đây là top 10 bài văn mẫu nghiên cứu và phân tích Đàn ghi ta của Lorca hay nhất dành cho những em học viên tìm hiểu thêm .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 1

Nhà thơ Thanh Thảo tên thật là Hồ Thành Công, sinh năm 1946, quê ở huyện Mộ Đức, tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi. Tài năng thờ ca của Thanh Thảo tăng trưởng và trưởng thành trong những năm cuối của cuộc cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Thanh Thảo đem đến cho thơ ca thời đó lời nói trung thực của một thế hệ tình nguyện cầm súng bảo vệ Tổ quốc, vẫn là cái tôi công dân đầy nhiệt huyết nhưng thơ Thanh Thảo nghiêng về phản ánh lời nói của người tri thức nhiều suy tư, trăn trở trước những yếu tố nóng bỏng của xã hội và thời đại .
Thanh Thảo muốn đời sống phải được cảm nhận và biểu lộ ở chiều sâu thực chất của nó nên ông không gật đầu lối diễn đạt ồn ào, dễ dãi. Những tập thơ viết về con người trong cuộc chiến tranh và độc lập của Thanh Thảo đã được nhìn nhận cao : Những người đi tới biển, Dấu chân qua trảng cỏ, Những ngọn sóng mặt trời, Khối vuông ru-bich, Từ một đến một trăm …
Bài thơ Đàn ghi ta của Lorca in trong tập Khối vuông ru-bich, xuất bản năm 1985 được dư luận nhìn nhận là thành công xuất sắc về nhiều mặt của Thanh Thảo : “ Khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn ”. ( Ph. G. Lorca ) .
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la ti-la
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi ta nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
lộng lẫy trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi tar màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la …
Bài thơ viết về cái chết của Fê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lorca ( 1898 – 1936 ), thi sĩ, nhạc sĩ, nhà biên kịch thiên tài người Tây Ban Nha. Dòng máu nóng bỏng nhiệt tình thôi thúc nhà thơ cất cao tiếng đàn, tiếng hát, lời thơ để ca tụng tự do bất diệt, phản đối thực chất tàn ác, xấu xa của bè lũ phát xít Phơ-răng-cô. Ông đã bị chúng sát hại ngày 19-8-1936, khi ông mới 38 tuổi. Cả quốc gia Tây Ban Nha khóc thương ông, một nhà thơ – chiến sỹ của tự do .
Cái chết của Lorca là sự kiện gây chấn động dư luận không những ở Tây Ban Nha mà còn trên toàn quốc tế, không riêng gì lúc bấy giờ mà còn âm vang tới nhiều năm sau. Thanh Thảo vô cùng khâm phục và yêu dấu khí phách cũng như năng lực của Lorca nên đã dành tận tâm để viết nên bài thơ giống như dựng một tượng đài sừng sững về Lorca trong tâm tưởng những người ngưỡng mộ ông qua một hình ảnh quen thuộc mà độc lạ : cây đàn ghi ta .
Qua bài thơ, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng Lorca và hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật Lorca trong mạch cảm hứng và suy tư đa chiều, vừa thâm thúy, vừa mãnh liệt của tác giả. Hình tượng Gar-xi-a Lorca trong bài thơ hoàn toàn có thể được cảm nhận ở nhiều Lever, nhiều góc nhìn khác nhau nhưng khái quát lại hoàn toàn có thể thấy 1 số ít nét chính : Đó là một nghệ sĩ tự do và đơn độc. Tuy bị giết chết bởi thế lực phát xít gian ác nhưng tâm hồn Lorca bất diệt. Bài thơ làm sống lại lịch sử một thời về một con người, một nghệ sĩ, một chiến sỹ của quốc gia có truyền thông online âm nhạc, thi ca và những vũ điệu rực lửa .
Câu nói nổi tiếng : Khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn của Lorca được lấy làm đề từ của bài thơ giống như một “ chìa khóa ” ngầm hướng người đọc tới sự hiểu biết đúng đắn thông điệp của bài thơ. Trong nhận thức của một người đọc thông thường, câu nói này hiển nhiên thể hiện tình yêu say đắm của Lorca với nghệ thuật và thẩm mỹ. Nhưng không chỉ có vậy, nó còn là tình yêu tha thiết của người nghệ sĩ với xứ sở của mình .
Mở đầu bài thơ là tiếng đàn rộn ràng đầy hứng khởi tượng trưng cho tâm hồn sôi sục, can đảm và mạnh mẽ, yêu đời của Lorca nói riêng và của dân tộc bản địa Tây Ban Nha nói chung. Hình ảnh Lorca – một nghệ sĩ tự do và đơn độc – được trình làng bằng những nét chấm phá gây ấn tượng can đảm và mạnh mẽ :
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la ti-la
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Màu áo choàng đỏ gắt nhắc tới một nét độc lạ trong đời sống văn hóa truyền thống của người dân Tây Ban Nha vừa giúp tất cả chúng ta tưởng tượng khá đơn cử về Lorca, vừa gợi hồi tưởng đến game show đấu bò tót mạo hiểm, dũng mãnh có sức hấp dẫn rất lớn với phần đông dân chúng Tây Ban Nha và hành khách quốc tế. Các chàng đấu sĩ điển hình nổi bật giữa đấu trường với chiếc áo choàng đỏ thắm trên vai và mảnh vải đỏ trong tay. Đơn độc với thanh kiếm hoặc mũi lao, chàng đấu sĩ bằng sự sáng suốt, khôn khéo và lòng dũng mãnh sẽ hạ gục chú bò tót to lớn, hung tàn trong một hiệp đấu ngắn ngủi trước sự tận mắt chứng kiến của hàng vạn người theo dõi trên sân .
Nhưng ở đây không, phải là đấu trường với cuộc đấu giữa võ sĩ với bò tót mà là một đấu trường đặc biệt quan trọng với cuộc đấu dai dẳng, bền chắc mà không kém phần ác liệt giữa khát vọng dân chủ của công dân Lorca với nền chính trị độc tài phát xít Phơ-răng-cô .
Ở khổ thơ thứ hai và thứ ba, tác giả diễn đạt cái chết bất thần của Lorca bằng những chỉ tiết đặc biệt quan trọng gây ám ảnh thâm thúy trong lòng người đọc. Từ sự sống tưng bừng bất ngờ đột ngột chuyển sang cái chết bi thảm chỉ trong khoảnh khắc, một khoảnh khắc nghiệt ngã, kinh hoàng :
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi ta nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Có thể nói Thanh Thảo đã thực sự hóa thân vào nhân vật trữ tình để cảm nhận thấm thía nỗi đau đớn vô biên và bộc lộ điều đó bằng ngôn từ của trái tim, của ngòi bút như rướm máu. Thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ chủ yếu trong đoạn thơ này là cách sử dụng điệp từ, điệp ngữ, nhân hóa, ẩn dụ, tượng trưng đa nghĩa và trái chiều được tác giả khai thác triệt để nhằm mục đích bộc lộ thảm kịch của Lorca. Đoạn thơ đã làm điển hình nổi bật sự trái chiều giữa khát vọng tự do của người nghệ sĩ với đấm đá bạo lực gian ác của bọn phát xít, giữa tiếng hát yêu đời với hiện thực phũ phàng đẫm máu .
Cái chết đến với Lorca trọn vẹn giật mình. Người nghệ sĩ ấy tuy luôn bị ám ảnh bởi cái chết nhưng không hề nghĩ là nó lại đến sớm như thế và đến vào lúc không ngờ nhất. Tiếng hát tượng trưng cho sự sống tự nhiên tắt lịm trước cái chết kinh khủng hiện hữu qua hình ảnh gây ấn tượng rùng rợn : áo choàng bê bết đỏ. Dòng máu sôi sục khát vọng tự do của Lorca đã tuôn đổ trên mảnh đất mà ông yêu quý .
Hình ảnh này tiềm ẩn ý nghĩa tố cáo tội ác dã man của bè lũ phát xít Phơ-răng-cô so với nhân dân Tây Ban Nha ưu thích tự do, tự do, công lí. Sự kiện thảm khốc ấy tạo ra những cú sốc dây chuyền sản xuất được tác giả miêu tả theo lối ẩn dụ tượng trưng với sự quy đổi cảm xúc liên tục khá mới lạ, táo bạo, qua những âm thanh vỡ ra thành sắc tố, hình khối, thành dòng máu chảy, góp thêm phần nêu bật ý nghĩa tiếng đàn ghi ta ở những cung bậc khác nhau, thực trạng khác nhau .
Mỗi so sánh là một ẩn dụ về cái đẹp, về tình yêu, về nỗi đau, về cái chết : tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh biết mấy, tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan, tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy. Hình ảnh tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy không đơn thuần chỉ là nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa mà cao hơn thế, nó là con người, là số phận, là linh hồn của Lorca. Đây là một hình ảnh gây ấn tượng và ám ảnh sâu đậm, day dứt khôn nguôi trong tâm hồn người đọc .
Niềm tin vào sự bất tử của tiếng đàn Lorca còn biểu lộ tập trung chuyên sâu ở những khổ thơ cuối. Sự khâm phục chân thành và lòng tiếc thương vô hạn của nhà thơ Thanh Thảo so với Lorca là cơ sở vững chãi của niềm tin mãnh liệt ấy. Tình cảm đau xót biểu lộ qua những câu thơ có âm điệu ngắt quãng giống như tiếng khóc nghẹn ngào, thổn thức :
Không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
lộng lẫy trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi tar màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la …
Ở đoạn thơ này, Thanh Thảo vẫn liên tục sử dụng những giải pháp so sánh và ẩn dụ tượng trưng để khắc đậm niềm tin. Cùng với ý không ai chôn cất tiếng đàn, hình ảnh đường chỉ tay là ẩn dụ về số phận, về định mệnh nghiệt ngã, không ít nhắc nhớ đến cụ thể Gar-xi-a Lorca bị bọn phát xít thủ tiêu và ném xác xuống giếng .
Các hình ảnh tượng trưng như giọt nước mắt vầng trăng lộng lẫy trong đáy giếng, dòng sông, lá bùa, chiếc ghi ta màu bạc, … đều được phát minh sáng tạo theo lối thơ tượng trưng ám chỉ cõi chết, nơi siêu thoát. Các hành vi ném lá bùa, ném trái tim mình cũng có ý nghĩa tượng trưng cho sự giã từ vĩnh viễn, một sự lựa chọn của Lorca .
Câu thơ : không ai chôn cất tiếng đàn – tiếng đàn như cỏ mọc hoang … tiềm ẩn nhiều tầng nghĩa. Tiếng đàn tượng trưng cho nghệ thuật và thẩm mỹ của Lorca, cho tình yêu tự do và yêu con người mà ông suốt đời theo đuổi. Đấy là cái đẹp không đấm đá bạo lực nào hoàn toàn có thể tiêu diệt nổi. Nó sẽ sống mãi, truyền lan mãi, đơn giản và giản dị mà kiên cường như cỏ dại. Đây cũng là nỗi xót thương trước cái chết bi thảm của một thiên tài ; trước hành trình dài cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ dang dở không chỉ với bản thân Lorca mà còn với nền văn chương Tây Ban Nha .
Nghệ thuật bỗng thành thứ cỏ mọc hoang ? Nhưng ý thơ đâu chỉ dừng lại ở đó. Dường như còn có cả tâm trạng của người nghệ sĩ đọng lại thành những hình ảnh đẹp và buồn : giọt nước mắt vầng trăng – lộng lẫy trong đáy giếng, … như giọt nước mắt khóc thương người nghệ sĩ chân chính của nhân dân. Câu thơ gợi những suy tư, liên tưởng đa chiều trong lòng người đọc .
Nói về cái chết và để cái chết của Lorca bớt phần bỉ thảm, nhà thơ Thanh Thảo đã phối hợp những hình ảnh dân gian với những hình ảnh hiện đại để biểu lộ phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật của riêng mình : đường chỉ tay đã đứt, dòng sông rộng vô cùng ; phận người thì ngắn ngủi mà quốc tế thì mênh mang. Lorca đã đi vào cõi bất tử với hình ảnh : Lorca bơi sang ngang – trên chiếc ghi ta màu bạc .
Các hành vi ném lá bùa vào xoáy nước, ném trái tim mình vào cõi lặng yên bất chợt đều mang nghĩa tượng trưng cho sự giã từ và giải thoát, chia tay thực sự với những ràng buộc và hệ lụy trần gian … Cây đàn ghi ta quen thuộc gắn bó với Lorca như hình với bóng giờ đây đã trở thành con thuyền đưa linh hồn ông sang quốc tế bên kia, một quốc tế an nhàn vĩnh hằng không có cuộc chiến tranh, không còn ngã xuống. Cuộc đời, số phận của Lorca đã kết thúc nhưng tiếng đàn của ông vẫn ngân nga, vang vọng mãi : li-la li-la li-la .
Đàn ghi ta của Lorca là bài thơ dồi dào nhạc tính, được phát minh sáng tạo với chủ ý tô đậm hình tượng Gar-xi-a Lorca – nghệ sĩ hát rong vĩ đại – người đã dùng tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của nhân dân mình. Có thể nhận ra nhạc tính của bài thơ từ vần và nhịp, những thủ pháp láy từ, điệp từ, sự phối hợp ngẫu hứng giữa những từ ngữ tạo nên những giai điệu mang đặc thù âm nhạc. Những từ mô phỏng âm thanh qua những nốt đàn ghi ta. Giai điệu bài thơ mang dáng dấp một bản nhạc không lời .
Tiếng đàn tượng trưng cho thẩm mỹ và nghệ thuật, cho tình yêu tự do, tình yêu con người của Lorca, tượng trưng cho Cái Đẹp của đời. Bạo lực phát xít giết chết Lorca nhưng không thể nào giết chốt tiếng đàn du dương, réo rắt của ông đã gieo vào lòng người dân Tây Ban Nha những hạt giống tự do và khát vọng. Cái Đẹp là bất tử. Lorca được coi là thần tượng bởi lòng yêu tự do, yêu con người, bởi khí phách kiên cường không khuất phục trước những thế lực bạo tàn. Tâm hồn trong sáng và năng lực hiếm có khiến tên tuổi Lor-ca sống mãi trong tâm hồn người dân Tây Ban Nha .
Nhắc tới Lorca, những người yêu quý ông nhớ ngay đến câu nói nổi tiếng thể hiện tính cách của một nghệ sĩ chân chính : Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn. Nhà thơ Thanh Thảo đã viết về Lorca bằng rung động mãnh liệt của xúc cảm, bằng tấm lòng “ liên tài ” rất đáng trân trọng. Những phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ trong bài thơ chứng tỏ tận tâm và khát vọng thay đổi thơ ca của tác giả, góp thêm phần làm cho năng lực biểu lộ của ngôn từ tiếng Việt thêm tinh xảo, phong phú và đa dạng và phong phú .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 2

Thanh Thảo nhà thơ của những suy tư, trăn trở về những yếu tố xã hội, thơ ông giàu chất suy tư, triết lí. Đàn ghi-ta của Lor-ca là một trong những bài thơ như vậy. Đây hoàn toàn có thể coi là tác phẩm để đời trong sự nghiệp thơ ca của Thanh Thảo .
Tác phẩm được sáng tác năm 1979, nó là kết tinh từ niềm thương xót vô hạn cũng như sự cảm phục, trân trọng và ngưỡng mộ của Thanh Thảo dành cho Lor-ca. Bài thơ nhanh gọn gây được tiếng vang lớn trong văn học Nước Ta nhờ nội dung đầy tính nhân văn và hình thức thẩm mỹ và nghệ thuật thơ rất là phát minh sáng tạo, mới lạ .
Thanh Thảo đã đặt cho tác phẩm của mình một nhan đề đơn giản và giản dị nhưng giàu ý nghĩa. Đàn ghi-ta không chỉ là nhạc cụ truyền thống lịch sử của Tây Ban Nha mà còn được coi là hình tượng cho nền thẩm mỹ và nghệ thuật ở quốc gia này. Còn Lor-ca là nhà thơ, nhạc sĩ, họa sỹ, nhà viết kịch nổi tiếng người Tây Ban Nha, là người đã khởi xướng và thôi thúc can đảm và mạnh mẽ những cải cách trong những nghành nghề dịch vụ thẩm mỹ và nghệ thuật. Với nhan đề này, Thanh Thảo ngầm khẳng định chắc chắn Đàn ghi ta của Lor-ca là hình tượng cho những cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca. Nhan đề đã hé mở hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật TT của bài thơ .
Thanh Thảo đã sử dụng một câu thơ đồng thời cũng là tâm nguyện của Lor-ca trước khi chết để làm lời đề từ cho bài thơ của mình. Lời đề từ đã biểu lộ tình yêu nghệ thuật và thẩm mỹ say đắm của Lorca. Đồng thời cũng chứng minh và khẳng định tình yêu tha thiết của Lorca với quê nhà quốc gia .
Không chỉ có vậy, lời đề từ còn bộc lộ quan điểm đầy tính nhân văn trong sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ. Lor-ca hiểu rằng những cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ của mình đến một lúc nào đó là sẽ chướng ngại ngăn cản những người đến sau phát minh sáng tạo. Bởi vậy, ông đã căn dặn thế hệ sau phải biết chôn vùi thẩm mỹ và nghệ thuật của ông để đi tới và bước tiếp. Mở đầu tác phẩm Lor-ca Open cùng với tiếng đàn bọt nước :
những tiếng đàn bọt nước
Tây ban Nha áo choàng đỏ gắt
Tiếng đàn không chỉ đơn thuần là âm thanh của tiếng ghi ta mà nó còn gợi ra sự nghiệp nghệ thuật và thẩm mỹ đồ sộ, giàu giá trị của Lor-ca, đồng thời đây cũng chính là tiếng lòng của người nghệ sĩ, gửi gắm lại cho hậu thế. Hình ảnh bọt nước cũng là hình ảnh rất là rực rỡ, gợi cái đẹp lộng lẫy, gợi sự tan biến vào bát ngát, sự sống sót mong manh, ngắn ngủi … Một câu thơ nhưng có đến hai hình ảnh hình tượng, nó vừa gợi ra vẻ đẹp trong cảm hứng phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ, vừa cho thấy số phận mong manh ngắn ngủi, đầy thảm kịch của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca .
Câu thơ thứ hai, nhắc trực tiếp đến quê nhà của người nghệ sĩ Lor-ca. Gắn liền với địa điểm Tây Ban Nha với hình ảnh Lor-ca là hình ảnh “ áo choàng đỏ gắt ” mang nhiều nét nghĩa : trước hết về nghĩa thực, gợi ra phông nền văn hóa truyền thống của quốc gia Tây Ban Nha với những trận đấu bò tót nổi tiếng, đẫm máu ; nhưng đồng thời cũng gợi nhắc tất cả chúng ta đến đặc thù kinh hoàng của một đấu trường đặc biệt quan trọng – đấu trường chính trị và đấu trường thẩm mỹ và nghệ thuật .
Nếu như câu thơ đầu gợi ra vẻ đẹp thảm kịch cũng như sinh mệnh ngắn ngủi của người nghệ sĩ, thì câu thơ sâu đã khắc họa thiên chức cao quý của người nghệ sĩ. Âm thanh tiếng đàn li la li la vang vọng trong khoảng trống để đưa người đọc đến với hành trình dài vươn tới lí tưởng của người nghệ sĩ :
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Hành trình vươn đến lí tưởng là hành trình dài rất là gian truân, chất chứa cả sự đơn độc, không có điểm dừng. Đây cũng chính là hành trình dài của Lor-ca trên con đường phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật. Hành trình ấy tuy có nhiều khó khăn vất vả, nhưng đó là hành trình dài đẹp tươi. Vầng trăng vốn là hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật, điều đó cho thấy cái mà Lor-ca hướng đến không phải đời sống xa hoa hưởng lạc, mà là tình yêu, niềm đam mê mãnh liệt cho nghệ thuật và thẩm mỹ. Trên hành trình dài vươn tới lí tưởng trong một quốc tế bạo tàn, hình ảnh Lor-ca hiện lên vừa đáng ngưỡng mộ vừa khiến người đọc không khỏi xót thương .
Không đi sâu vào từng tiểu tiết cuộc sống Lor-ca, Thanh Thảo nhấn đậm ngòi bút vào cái chết bi tráng của chàng. Bốn câu thơ đầu là sự trái chiều giữa sống và chết :
Tây Ban Nha
Hát nghêu ngao
Bỗng kinh hoàng
Áo choàng bê bết đỏ
Sự sống ở đây chính là Tây Ban Nha với điệu hát nghêu ngao, khoảng trống phóng khoáng, tự do, Lor-ca hiện lên rất là đẹp tươi trong khung vảnh đó. Nhưng phía bên kia lại là hiện thực kinh hoàng, là cái chết đẫm máu của người nghệ sĩ tài hoa. “ bỗng kinh hoàng ” cho thấy sự thảng thốt, tá hỏa, không hề tin rằng Lor-ca đã bị cái xấu, cái ác bức hại. Cùng với đó là cảm hứng xót thương, phẫn nộ đến tận cùng .
Lor-ca hiện lên rất là đáng thương trong đấm đá bạo lực gian ác của chế độ độc tài. Trước cái chết ấy, Lor-ca như người mộng du : “ Lor-ca bị điệu về bãi bắn / chàng đi như người mộng du ”. Câu 5 là kiểu câu bị động với những thanh trắc là hai dấu nặng đặt cạnh nhau gợi ấn tượng nặng nề, trĩu nặng về cái chết. Nhưng câu 6 lại là kiểu câu dữ thế chủ động với những thanh bằng liên tục đã cho thấy hình ảnh Lor-ca nhanh gọn lấy lại cân đối và thái độ dữ thế chủ động để đi từ hành trình dài kết thúc sự sống vật chất đến hành trình dài khởi đầu sự sống ý thức bất tử .
Lorca đã hi sinh nhưng những kẻ thất bại lại chính là bè lũ phát xít. Bởi chúng chỉ hoàn toàn có thể tiêu diệt được thân xác của Lorca nhưng không hề diệt trừ được sức sống của anh. Điệp khúc tiếng ghi ta lần lượt Open, mỗi âm điệu vang lên lại mang nhưng ý nghĩa khác nhau : Tiếng ghi ta nâu – khung trời cô gái ấy : Tiếng ghi ta tấu lên khúc ca về tình yêu của Lor-ca dành cho quê nhà, nghệ thuật và thẩm mỹ, con người, lí tưởng … ;
Tiếng ghi ta lá xanh biết mấy / Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan : Tiếng ghi ta tấu lên khúc ca về vẻ đẹp cũng như nỗi đau của Lor-ca ; Tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy : Tiếng ghi-ta được đẩy đến độ cao trào của sự bi phẫn. “ tiếng ghi ta ” là điệp khúc, đều đặn vang lên 4 lần trong nhịp thơ dồn dập, gửi gắm những tình cảm, tâm sự, nỗi niềm chất chứa của Lor-ca còn mãi vang vọng với hậu thế, như chứng minh và khẳng định sức sống bất diệt của Lor-ca .
Mười ba câu thơ ở đầu cuối là những suy tư của tác giả về cuộc sống, sự nghiệp và sự ra đi của Lor-ca. Tiếng đàn là hình tượng của nghệ thuật và thẩm mỹ, là hình tượng cho lí tưởng đấu tranh vì những điều tốt đẹp của Lor-ca vì thế không ai nỡ “ chôn cất tiếng đàn ” .
Bởi vậy, Thanh Thảo đã so sánh tiếng đàn như cỏ mọc hoang, tức nó có sức sống can đảm và mạnh mẽ, sức lan tỏa mãnh liệt, bất diệt, không gì hoàn toàn có thể ngăn cản nổi. Dù Lorca hi sinh tiếng đàn của ông còn mãi với hậu thế. Cũng chính vì thế vầng trăng – cái đẹp, dù bị chôn vùi nơi đáy giếng vẫn tỏa rạng nơi tối tăm, lạnh lẽo, ánh sáng lí tưởng nghệ thuật và thẩm mỹ không khi nào bị vùi lấp .
Hình ảnh đường chỉ tay đứt là một ám chỉ về sự sống vật chất đã chất dứt, và cuộc sống vô hạn vẫn không ngừng chảy trôi : “ Dòng sông rộng vô cùng ”. Trong đối sánh tương quan với câu thơ trên, hình ảnh thơ dễ gợi một cảm xúc bi quan. Nhưng Lor-ca đã vượt lên trên những lẽ thường tình ấy, ông dung cây đàn ghita để vượt lên mỗi cái hữu hạn, vượt lên cái ngắn ngủi của đời người để vươn đến cõi vô cùng, bất tử .
“ Chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la … ” .
Hành động vô cùng can đảm và mạnh mẽ kinh khủng, ném “ lá bùa ” vào “ xoáy nước ” với niềm tin chuẩn bị sẵn sàng đương đầu với gian truân. Nhưng đồng thời cũng “ ném trái tim mình vào lặng yên ” – vào sự quên lãng là hi sinh sự sống của mình để dọn đường cho hậu thế vươn tới những đỉnh điểm mới trong thẩm mỹ và nghệ thuật. Sau sự ra đi “ lặng yên ” của Lor-ca, “ bất chợt ” vang lên chuỗi hợp âm “ li-la li-la li-la ” lan tỏa, ngân nga .
Bài thơ mang đậm phong thái thơ siêu thực : hình ảnh thơ có tính tượng trưng cao độ, bài thơ có hình thức âm thanh, câu thơ không vần, không dấu, không viết hoa đầu dòng, … ; những tương phản nóng bức được sử dụng liên tục ; … Cho thấy sự cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ thâm thúy của Thanh thảo .
Bằng những hình ảnh tượng trưng cao độ, Thanh Thảo đã tái hiện chân thực và quyến rũ vẻ đẹp của hình tượng Lorca. Đồng thời bộc lộ tiếng lòng tri âm của một người nghệ sĩ với một người nghệ sĩ. Và bộc lộ triết lí nghệ thuật và thẩm mỹ của Thanh Thảo : mối quan hệ giữa thẩm mỹ và nghệ thuật và đời sống, sức sống của nghệ thuật và thẩm mỹ tạo ra sự sự bất tử của người nghệ sĩ .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 3

Thanh Thảo là nhà thơ có tiếng nói riêng, phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật riêng biểu lộ cái tôi cá thể ấn tượng trong nền văn học Nước Ta. Những sáng tác của ông đem đến cái nhìn mới mẻ và lạ mắt cho thơ ca tân tiến. Bài thơ “ Đàn ghi-tar của Lor ca ” trích “ Khối vuông rubich ” đã để lại sức chứa lớn trong lòng người đọc về hình tượng nhân vật Lorca – người nghệ sĩ vĩ đại của xứ sở Tây Ban Nha .
Lorca là cái tên quen thuộc so với quốc gia Tây Ban Nha, vì anh là hình tượng của tự do, cho sự đấu tranh đòi độc lập, đòi một đời sống bình yên cho nhân dân. Mặc dù bị sát hại nhưng Lorca mãi là hình tượng mà nhân dân Tây Ban Nha tôn thờ .
Thanh Thảo đã mượn lời của người nghệ sĩ này làm lời đề từ cho bài thơ của mình có ẩn ý muốn gợi mở ra chiều dài thời hạn và chiều sâu của khoảng trống về người nghệ sĩ tài hoa này. Cả cuộc sống góp sức, chiến đấu nhưng ở đầu cuối Lor ca lại chết thảm dưới chính sách phát xít tàn tệ. Với thể thơ tự do, không viết hoa đầu dòng, Thanh Thảo đã khiến người đọc tò mò về cách viết giàu sức gợi như thế này .
Những tiếng đàn bọt nước
Táy Ban Nha áo choàng đỏ gắt
Li la li la li la li la
Đi long dong về miền đơn độc
Với vầng trăng chuếnh choáng
Trên yên ngựa mỏi mòn
Nhịp thơ nhẹ nhàng, giàn trải nhưng giàu sức gợi, sức tả khiến người đọc mường tượng đến quốc gia xinh đẹp Tây Ban Nha với tiếng đàn ghi tar đắm say, những trận đấu bò tót hài hùng, những mảnh đất thảo nguyên bát ngát, lãng mạn. Tuy nhiên cụm từ “ tiếng đàn bọt nước ” có vẻ như gợi lên sự mờ ảo, đổi khác khó lường, hoàn toàn có thể vỡ tan ra bất kể khi nào không hay. Có một dự báo nào đó chẳng lành, đầy không an tâm ở dâu thơ này .
Tây Ban Nha là mảnh đất của những trận đấu bò tót độc lạ, đầy ấn tượng nhưng trong thơ Thanh Thảo, nó có còn giữ nguyên ý nghĩa đó nữa không. Chiến trường đấu bò tót có lẽ rằng đã trở thành mặt trận chính trị ác liệt, nhiều đấu tranh, nhiều tất bật. Màu đỏ của áo choàng đã biến thành “ đỏ gắt ” phải chăng chính là chế độ độc quyền của chủ nghĩa phát xít đang hoành hành trên quốc gia này .
Hình ảnh Lor ca trở nên nhỏ nhoi, căng thẳng mệt mỏi trong đại chiến nhiều bấp bênh này. Tiếng đàn vẫn cứ cất lên “ li la li la li la li la ” và người nghệ sĩ đó “ long dong ”, “ chuếnh choáng ”, “ mỏi mòn ” với những gì đang diễn ra. Cuộc chiến giữa nghệ sĩ chân chính với chế độ độc tài trở nên stress hơn. Người chiến sỹ đơn độc ấy trở nên một mình, cô độc, không một ai hoàn toàn có thể biên cạnh .
Tây Ban Nha
Hát nghêu ngao
Bỗng kinh hoàng
Áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
Chàng đi như người mộng du
Những hình ảnh thơ gây ấn tượng mạnh, cứa sâu vào lòng người sự chua xót trước hình ảnh người nghệ sĩ tài ba nhưng xấu số. Dân tộc Tây Ban Nha “ kinh hoàng ” sững sốt khi hình ảnh Lorca bị điệu về bãi bắn một cách trắng trợn, đầy hung tàn như vậy. Sự thật phũ phàng do chính sách phát xít mang lại đã khiến cho mọi người thất không an tâm. Từ “ bỗng ” ở đầu khổ thơ thứ hai chính là sự quá bất ngờ trước hình ảnh bi thương của nghệ sĩ Lorca .
Mặc dù bị “ điệu ” về bãi bắn một cách đầy đau đớn như vậy nhưng Lorca vẫn giữ được sự bình thản, dám gật đầu của bản thân bằng phong thái “ chàng đi như người mộng du ”. Đây là trạng thái tâm hồn không nhận thức được, tâm hồn và thể xác có vẻ như tách lìa khỏi nhau. Đó là một phong thái rất đáng trân trọng, rất đáng nâng niu và ngưỡng mộ. Ở những khổ thơ tiếp, nỗi tiếc thương cho cuộc sống nhiều chua xót ấy :
Tiếng ghi ta nâu
Bầu trời cô gái ấy
Tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy
“ Tiếng ghi ta ” được lặp đi lặp lại như dồn nén cảm hứng trong lòng người, hay là tiếng phẫn nộ đầy xót xa. Tiếng đàn ghi ta gắn liền với những thứ bình dị, với vạn vật thiên nhiên ấm cúng, với một cô gái, với khung trời màu xanh tươi mới. Có lẽ đó là những thứ mà con người Tây Ban Nha muốn vươn tới, muốn giành dược. Nhưng tiếng ghi ta rơi “ vỡ ” thành “ bọt nước ” đã như chứng minh và khẳng định thêm hiện thực đau lòng ấy .
Những đường khối, đường nét hiện rõ lên trang viết, cứa thêm vào lòng người xúc cảm nghẹn ngào, đau đớn. Một tiếng “ Vỡ ” cất lên đã tố cáo chính sách độc tài của phát xít, sự phẫn nộ và muốn bóp nghẹt của những người đang chịu sự áp bức. Nỗi đau ấy tạo thành dòng máu chảy âm ỉ trong tim tê tái. Thanh Thảo với sự tài hoa của mình đã làm sống dậy một khoảng trống sống đầy bất tử :
Không ai chôn cất tiếng đàn
Tiếng đàn như cỏ mọc hoang
Giọt nước mắt vầng trăng
Long lanh trong đáy giếng
Người đọc nên hiểu ý nghĩa của câu thơ thứ nhất như thế nào, có lẽ rằng không một ai hoàn toàn có thể “ chôn cất tiếng đàn ” của Lorca được, chính bới nó như “ cỏ mọc hoang ” tràn ngập, khiến cho người ta mê mải và đắm say, không hề buông lơi ra được. Cái Lorca để lại cho người đời chính là âm nhạc, chính là sự cao quý của tâm hồn, của những hi sinh và góp sức. Phép so sánh trong câu thơ đã khiến cho Lorca trở thành một hình tượng vĩ đại nhất .
Tiếng đàn của Lorca trở nên bất tử, một vẻ đẹp còn ý nghĩa cho đến những ngày sau. Ở khổ thơ cuối, Open thêm chiêm nghiệm, tâm lý của Thanh Thảo về thẩm mỹ và nghệ thuật và cuộc sống cũng như sự giải thoát :
Đường chỉ tay đã đứt
Dòng sông rộng vô cùng
Lor ca bơi sang ngang
Trên chiếc ghita màu bạc
Chàng ném lá bùa cô gái Digan
Vào xoáy nước
Chàng ném trái tim mình vào lặng yên bất chợt .
Khi “ đường chỉ tay đã hết ” thì coi như sinh mệnh của mình đã chấm hết. Lorca đã lường trước được cái chết, ý thức được những điều mà mình làm rũ bỏ hiện thực, rũ bỏ đời sống nhiều đau thương để rơi vào “ lặng yên bất chợt ”. Có lẽ đây chính là sự giải thoát mà Lorca đã chọn cho mình, cũng như sự giải thoát khỏi chính sách phát xít độc tài .
Như vậy “ Đàn ghi tar của Lorca ” thực sự là bài thơ giàu sức ám ảnh khi tái hiện lại cuộc sống bi tráng của người nghệ sĩ Tây Ban Nha dành cho thẩm mỹ và nghệ thuật, cho cuộc sống, cho sự bình yên của quốc gia .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 4

Thanh Thảo thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước nhưng đã tạo được giọng điệu riêng ngay từ khi trình làng thi phẩm tiên phong “ Dấu chân qua trảng cỏ ” rồi đến “ Những người đi tới biển ” sau đó là “ Khối vuông ru-bích ”. Ông luôn tìm tòi tò mò phát minh sáng tạo tìm cách diễn đạt mới qua hình thức câu thơ tự do đem đến một mĩ cảm văn minh cho thơ bằng thi ảnh và ngôn từ mới lạ. Đàn ghi ta của Lorca là bài thơ tiêu biểu vượt trội cho kiểu tư duy phát minh sáng tạo ấy .
Thanh Thảo mở đầu bài thơ bằng chính di nguyện của Lor-ca “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ”. Đây là một di nguyện vừa thiêng liêng vừa hùng vĩ. Anh không muốn suốt đời là cái bóng ngăn cản sự tăng trưởng của những kĩ năng trẻ của quốc gia mình. Đây chính là cái tâm của người nghệ sĩ lớn suốt đời hi sinh cho nghệ thuật và thẩm mỹ và đấu tranh chống phát xít bạo tàn. Về một ý nghĩa khác, đàn ghi ta đã gắn với khoảng thời gian ngắn sau cuối của cuộc sống Lor-ca. Cái chết của người nghệ sĩ ấy và những phẩm chất năng lực của anh đã phát hiện hồn thơ Thanh Thảo làm ra thi phẩm tuyệt bút này .
Bài thơ có lối diễn đạt không viết hoa đầu dòng tạo nên một sự liền lạc như một dòng chảy của cảm hứng không có điểm dừng. Sự tài hoa của Thanh Thảo còn làm ta liên tưởng bài thơ như một bản đàn ngân vang với âm thanh “ li-la ” mênh mang dìu dặt vút cao chắp cánh đưa người nghệ sĩ bay vút lên trên tổng thể bạo tàn và chết chóc .
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chuếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Những câu thơ mở màn giàu sức gợi mang đến một trường liên tưởng về một quốc gia đẹp tươi với tiếng ghi ta làm mê say lòng người những vũ nữ Digan với làn da rám nắng và vũ khúc Flamenco cháy bỏng những trận đấu bò rực lửa và danh dự của người kiếm sĩ và không hề thiếu những miền thảo nguyên bát ngát xanh bóng nắng. Giữa nắng và gió giữa bát ngát thiên địa Lorca hiện lên ngời sáng trong thơ .
Sự quy đổi cảm xúc từ thính giác sang thị giác tạo nên “ tiếng đàn bọt nước ” đầy biến ảo khi tròn to khi phập phồng thổn thức khi vỡ ra tức tưởi như một “ thiên bạc mệnh ” có tính dự báo về những chông gai trắc trở mà số phận người nghệ sỹ sẽ phải đảm nhiệm ở phía trước. Và màu “ áo choàng đỏ gắt ” tiếp theo sau tiếng đàn bọt nước ấy chính là những trận đấu bò sinh tử .
Nhưng đấu trường bò tót ngay trong sự chuyển gam của Thanh Thảo đã trở thành một đấu trường chính trị khổng lồ ngột ngạt căng thẳng mệt mỏi đẫm máu của Tây Ban Nha thời đó. Màu áo của kiếm sĩ “ đỏ gắt ” lên hay nền chính trị độc tài thân phát xít đang thiêu đốt tự do dân chủ và kiềm hãm sự tăng trưởng của một nền thẩm mỹ và nghệ thuật đang già cỗi .
Đây là một trận chiến lớn giữa một bên là khát vọng dân chủ của nhân dân nói chung của Lor-ca nói riêng với nền chính trị độc tài. Xét trong nghành nghề dịch vụ nghệ thuật và thẩm mỹ đó là cuộc xung đột giữa khát vọng cải cách của nhà thơ với nền nghệ thuật và thẩm mỹ già nua. Xét ở phương diện nào thì Lorca cũng là một chiến sỹ đơn độc đáng thương .
Giữa lúc trận đấu đang stress thì bỗng vang lên âm thanh du dương bổng trầm của tiếng đàn : li-la li-la li-la một thanh âm trong trẻo thanh tao quyện hòa mùi hương hoa Lila dìu dịu lan tỏa với những cánh hoa màu tím nồng nàn đầy sức sống giữa khung cảnh bạo tàn và chết chóc. Đấu trường quyết liệt nhường chỗ cho sự thăng hoa của nghệ thuật và thẩm mỹ. Ai nói nghệ thuật và thẩm mỹ không có sức mạnh .
Không ! Nghệ thuật chính là sức mạnh vô địch hoàn toàn có thể hóa giải mọi hận thù. Và chàng nghệ sỹ của tất cả chúng ta đang thăng hoa trong bản hòa tấu ghi ta đầy lãng mạn. Người đọc như đang dõi mắt theo từng bước chân lãng tử của người nghệ sỹ trên hành trình dài “ long dong về miền đơn độc ” cùng với “ vầng trăng – yên ngựa ”. Đây là một mạng lưới hệ thống thi ảnh thường phát hiện trong thơ Lorca chàng kị sỹ một mình trên sống lưng « con ngựa đen / vầng trăng đỏ ” với những bản đàn ghita phiêu bồng cùng giấc mơ tranh đấu .
Trong thơ Thanh Thảo Lorca hiện lên với dáng điệu “ chuếnh choáng ”. Đây là một hình ảnh mang cái hồn say của người nghệ sỹ không phải cái say tầm thường của những cốc rượu vang đỏ mà là say trong tranh đấu say trong sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật. Nếu như chàng Đôn-ki-hô-tê trong trang văn của Xec-van-tec mải miết với giấc mơ hiệp sĩ thì Lorca mãi “ mỏi mòn ” trong hành trình dài chống lại tộc ác của bè lũ Phờ-răng-cô .
Nhưng đáng thương thay trong hành trình dài khát vọng ấy Lorca là một nghệ sĩ đơn độc trong sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ và cô độc trong chiến đấu. Nhưng không vì vậy “ con họa mi của xứ Granada lại ngừng hót ”. Chàng vẫn “ Mãnh liệt như trăm ngàn sư tử / Vững chắc như cẩm thạch ” ( Thơ Lorca ) .
Càng chiến đấu Lorca càng mê hồn càng “ hát nghêu ngao ”. Nhưng phũ phàng thay “ đường chỉ tay đã đứt ” định mệnh đã khiến chàng nghệ sĩ du ca của tất cả chúng ta phải dở dang hành trình dài khát vọng. Phát súng của bọn phát xít đã đánh hạ Lorca đáng thương. Thanh Thảo thốt lên sững sờ « bỗng kinh hoàng ”. Như không tin vào mắt mình nữa. Cả dân tộc bản địa Tây Ban Nha bàng hoàng cả quốc tế nín lặng bản giao hưởng chùng xuống rồi lại vút cao lên theo “ máu anh phun như lửa đạn cầu vồng ” .
Thanh Thảo tạo dựng cái chết đầy bi phẫn của người anh hùng một cách tức tưởi bằng thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ trái chiều. Đối lập giữa niềm tin tình yêu và sáng sủa khát vọng “ hát nghêu ngao ” với thực sự phũ phàng “ áo choàng bê bết đỏ ”. Đó là màu máu của Lorca làm tấm áo choàng đỏ gắt càng thêm “ bê bết đỏ ”. Đối với Lorca anh luôn dự cảm về cái chết nhưng anh cũng không hề ngờ rằng cái chết lại đến với mình nhanh đến thế .
Anh đã từng thốt lên “ Tôi không muốn nhìn thấy máu ! ”. Nhưng máu đã đổ. Người kiếm sĩ muốn một cái chết vinh quang giữa đấu trường cùng với đôi kiếm sắc nhưng lại bị quân địch hành hình một cách lén lút bất minh. Nhưng Lorca đồng ý như người cách mạng đã gật đầu “ Dấn thân vô là phải chịu tù đày / Gươm kề cổ súng kề tai / Là thân sống chỉ coi còn 50% ”. Và vì đồng ý người anh hùng đã từ tốn bình thản ra giữa pháp trường “ chàng đi như người mộng du ”. Mộng du là trạng thái của tâm hồn đã rời thể xác nhưng không có nghĩa là biến mất khỏi thể xác .
Tâm hồn và ý thức của Lorca đã gửi tổng thể vào cuộc tranh đấu và do đó bước chân mộng du đã hóa thành những bước chân anh hùng. Càng tiếc thương chàng nghệ sĩ bao nhiêu tất cả chúng ta lại càng phẫn nộ tội ác bấy nhiêu. Và Lorca đã hi sinh nhưng những kẻ thất bại lại chính là bè lũ phát xít. Bởi chúng chỉ hoàn toàn có thể tiêu diệt được thân xác của Lorca nhưng không hề tiêu diệt được sức sống của anh đang bung nở giữa bản hòa tấu trầm hùng mang âm hưởng của những tiếng ghi ta nồng nàn vi diệu :
tiếng ghi-ta nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
Điệp khúc dồn dập qua nhịp thơ Thanh Thảo như đã lột tả được cái bàng hoàng phẫn nộ trong bản ghi ta bi tráng ! Tôi gọi đây là khúc biến tấu của tiếng đàn nó thay màu chuyển gam rất lẹ biến ảo không ngừng và đặc biệt quan trọng luôn sinh sôi nảy nở giọt này vỡ đi giọt kia lại trào ra không dứt. Đó chính là sức sống ! Thanh Thảo sử dụng ẩn dụ quy đổi cảm xúc mang đến sự linh động khi miêu tả tiếng đàn .
Màu nâu Open suy tư trầm tĩnh đến quái gở. Đó là màu nâu của cây đàn màu nâu của đất đai màu nâu của làn da rám nắng trên thân hình những vũ nữ Digan bốc lửa. Trước tích tắc từ li chàng đã ngước nhìn lên khung trời xanh tha thiết “ khung trời cô gái ấy ”. Đó là khung trời của khát vọng khung trời yêu thương nơi có bóng hình nàng Maria thủy chung. Đối lập với màu nâu trầm tĩnh là màu xanh của “ tiếng ghita lá xanh biết mấy ” .
Màu xanh là sự hóa thân của Lorca và tiếng đàn vào vạn vật thiên nhiên mang sức sống cỏ cây : màu xanh của những vườn cam màu xanh của thảo nguyên và những rặng Oliu hay hàng bạch dương nơi Lorca đang yên nghỉ. Hai tiếng biết mấy nằm ở cuối câu vừa là sự tha thiết trong tình cảm của người nghệ sĩ Thanh Thảo vừa để tôn thêm vẻ đẹp của tuổi trẻ Lorca – vẻ đẹp của người chiến sỹ suốt đời hi sinh vì lí tưởng .
Tiếng đàn không chỉ mang sắc màu biến tấu mà còn mang hình khối đường nét như hình hài của sinh mệnh. Nó cũng tức tưởi vỡ òa cũng biết nói lời nói của sự phẫn nộ bạo tàn. Hay nói đúng hơn đó là tiếng kêu cứu của thẩm mỹ và nghệ thuật khi bị đẩy đến bờ vực của sự tuyệt diệt .
tiếng ghi-ta tròn
bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
Hai tiếng vỡ tan vừa là sự vỡ ra của bọt nước vừa là sự phập phồng thổn thức của tiếng đàn. Nó đã cất lên lời ca tranh đấu lên án bè lũ phát xít đã diệt trừ cái tài diệt trừ cái đẹp. Và cho nên vì thế bản ghita bi tráng đẩy đến độ cao trào của sự bi phẫn nó ròng ròng máu chảy nó uất nghẹn tức tưởi đến bật máu thành từng dòng đau thương trong một bản đàn giao hưởng hào sảng. Nỗi đau của tiếng đàn cũng là nỗi đau của người nghệ sĩ khi khát vọng chưa thành .
Ta cũng đã từng phát hiện nỗi đau của người nghệ sĩ trong Truyện Kiều của Nguyễn Du “ Một cung gió thảm mây sầu / Bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay ”. Nỗi đau của Kiều khi hầu đàn Hồ Tôn Hiến khiến cho dây đàn cũng nhỏ máu. Đó chính là sự đồng cảm giữa nghệ thuật và thẩm mỹ và tâm hồn của người sinh ra nó. Thì ra nghệ thuật và thẩm mỹ trong bản thể của nó cũng là một sinh mệnh. Với thủ pháp thẩm mỹ và nghệ thuật so sánh và liên tưởng Thanh Thảo đã làm sống dậy một khoảng trống sống sót đầy sức sống mãnh liệt .
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
lộng lẫy trong đáy giếng
Không ai chôn cất tiếng đàn hay không ai hoàn toàn có thể chôn cất được tiếng đàn ? Có lẽ nên hiểu theo cách thứ hai. Thứ nhất bởi nó là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể là mẫu sản phẩm của ý thức được kết tinh từ hương sắc cuộc sống của người nghệ sĩ nhân dân. Thứ hai bởi sức sống mãnh liệt và hoang dại của nó như loài cỏ mọc hoang không gì hoàn toàn có thể ngăn nổi chúng. Đây chính là sự bất tử sự vĩnh hằng của nghệ thuật và thẩm mỹ .
Dù Lorca hi sinh nhưng mẫu sản phẩm niềm tin mà ông để lại đó chính là tâm hồn mình nghệ thuật và thẩm mỹ của mình. Những bài ca tranh đấu của Lorca vẫn sát cánh cùng thời hạn và đi cùng năm tháng thăng trầm của lịch sử dân tộc và nó mãi mãi được hát vang trong lòng của nhân dân yêu thích tự do trên toàn quốc tế .
Không chỉ bất tử tiếng đàn của chàng ca sĩ hát rong còn mang vẻ đẹp của giọt nước mắt vầng trăng. Một hình ảnh mang nhiều liên tưởng gợi nhiều thi vị. Phải chăng đó chính là vẻ đẹp của nghệ thuật và thẩm mỹ được kết tinh từ những giọt mồ hôi từ máu và nước mắt của sự lao động thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính qua bao thời hạn công sức của con người đã nhào nặn thành viên ngọc lấp lánh lung linh mang hình hài của giọt nước mắt vầng trăng tinh khiết .
Hay đó chính là vẻ đẹp của cuộc sống Lorca đã hóa thân thành viên ngọc quý lộng lẫy tỏa sáng giữa đời. Bất ngờ thay nơi đáy giếng tối tăm và lạnh lẽo nơi mà bọn phát xít ngỡ tưởng đã vùi lấp được linh hồn và thể xác của người công dân Lorca lại là nơi tỏa sáng tâm hồn anh. Ở khổ cuối của bài thơ Thanh Thảo đưa người đọc vào quốc tế suy tư về sự giải thoát của Lorca :
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghita màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Digan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la
Và ở đầu cuối chàng nghệ sĩ của tất cả chúng ta đã dừng bước giang hồ trước dòng sông của định mệnh khi đường chỉ tay đã đứt. Sinh mệnh chấm hết. Chàng rũ bỏ mọi hệ lụy trần gian để trở về cõi vĩnh hằng. Dòng sông vô hình dung là dòng sông cuộc sống dòng sông của số phận và cũng là đường ranh giới ngăn cách giữa sự sống và cõi chết. Trên dòng sông ấy Lorca đang bơi sang ngang cùng di vật đàn ghita. Màu bạc của cây đàn là sự biến ảo từ màu nâu trầm tĩnh sang xanh thiết tha hy vọng và sau cuối là màu của sự hư ảo trong cõi siêu sinh .
Lorca đang bơi trên con thuyền thi ca mà cây đàn chính là con thuyền bàng bạc chở tình yêu và nỗi nhớ của chàng đang trôi dần vào bến bờ bất tử. Chàng dứt khoát rũ bỏ mọi hệ lụy trần gian ném lá bùa vào xoáy nước ném trái tim vào cõi lặng yên. Xoáy nước là cuộc tranh đấu hay sự nguy hiểm trên dòng sông của định mệnh ?
Cõi lặng yên phải chăng là phút giây mà trái tim người nghệ sĩ ngừng đập ? Có lẽ ta không cần phải lí giải về nó. Bởi Lorca đã về nơi an nghỉ sau cuối. Chỉ còn vang vọng nơi đây âm vọng của tiếng đàn li-la li-la li-la như bản nhạc thiết tha thấm đẫm hương thơm của loài hoa Lila đưa người nghệ sĩ – chiến sỹ về với cõi vĩnh hằng với bao niềm tiếc thương vô hạn. Tôi chợt nhớ tới bài thơ Ghi nhớ của anh :
Khi nào tôi chết
hãy vùi thây tôi
cùng với cây đàn dưới lớp cát hàng bạch dương
Khi nào tôi chết
hãy vùi thây tôi giữa rặng cây cam
và đám bạc hà .
Khi nào tôi chết
hãy vùi thây tôi tôi xin những người đó
nơi một chiếc chong chóng gió .
Có lẽ ở một nơi nào đó chàng nghệ sĩ nhân dân đang được sống giữa những sự yên vui và đầy ánh nắng của tự do nơi đó không có bạo tàn và chết chóc .
Bài thơ đã rất thành công xuất sắc khi tạo dựng một tượng đài Lorca bằng ngôn từ của thơ và âm nhạc. Với lối thơ không viết hoa đầu dòng xúc cảm liền mạch Thanh Thảo đã mang đến cho người đọc một mĩ cảm tân tiến giàu tính phát minh sáng tạo. Sự trộn lẫn giữa phe phái tượng trưng siêu thực và sức phát minh sáng tạo của Thanh Thảo đã cho sinh ra một tuyệt bút đầy ngẫu hứng giàu chất nhạc .
Trên hết là nhà thơ đã mang đến cho người đọc một tình yêu vô bờ bến so với nhà thơ nhân dân chống phát xít bạo tàn. Bất kỳ một đại chiến nào cũng có người thắng lợi và kẻ bại trận nhưng những người biết hi sinh vì mọi người luôn luôn là người anh hùng với thắng lợi vĩ đại nhất. Gacxia Lorca là một người như vậy .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 5

Tâm hồn người nghệ sĩ vốn tài hoa và đầy lòng trắc ẩn, mặc dầu xa về khoảng cách địa lí, rào cản văn hoá thì họ vẫn tìm thấy sự đồng cảm trong nhau. Trước cái chết bi thương gây chấn động cả lịch sử dân tộc trái đất của Lor-ca, Thanh Thảo đã viết Đàn ghi ta của Lor-ca bài thơ như tiếng nhạc gẩy lên du dương, tha thiết tiễn đưa người nghệ sĩ đa tài về chốn cực lạc, thoát khỏi éo le số phận, rời xa xã hội bất công độc tài lúc bấy giờ ở Tây Ban Nha .
Vẫn là ngòi bút xuất sắc đầy nhiệt huyết ấy, lòng trăn trở trước những yếu tố nóng bỏng của xã hội và thời đại, Thanh Thảo đã cho người đọc cảm nhận được sự xót thương, sự phẫn nộ tột cùng với chính sách xã hội đầy bất công đẩy con người vào chỗi thảm kịch không lối thoát .
Thanh Thảo tên thật là Hồ Thành Công, sinh năm 1946, là người con của quê nhà Tỉnh Quảng Ngãi đầy nắng và gió. Ông là nhà thơ thuộc thế hệ những nhà thơ trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Ông có rất nhiều bài thơ hay được công chúng biết đến thoáng đãng Những người đi tới biển, Khối vuông ru-bích, Những ngọn sóng mặt trời. Ông là nhà thơ có tiếng nói riêng luôn tìm tòi những điểm mới độc lạ, nỗ lực cải cách thơ việt, ông chối bỏ những lối thơ văn dễ dãi, lỗi thời, cũ kỹ .
Tuy nhiên, trong tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca còn mang sắc tố khá trừu tượng, có nhiều những hình ảnh siêu thực gây khó hiểu cho fan hâm mộ, nhưng không hề phủ nhận giá trị to lớn của nó và nỗ lực không ngừng nghỉ cải cách thơ việt của Thanh Thảo .
Bài thơ được viết dựa trên cái chết bi thương của Lor-ca ( 1898 – 1936 ), một người nghệ sĩ đa tài, một trong những ngôi sao 5 cánh sáng chói trên khung trời thẩm mỹ và nghệ thuật của Tây Ban Nha lúc bấy giờ. Dù tuổi còn trẻ, nhưng ông đã sớm nhận ra tội ác, sự tàn độc của bè lũ phát xít, của chế độ độc tài đã đẩy người dân Tây Ban Nha vào cảnh lầm than, thiếu thốn, tước đi quyền được tự do, niềm hạnh phúc, đẩy quốc gia rơi vào khung trời chính trị u ám và đen tối, không lối thoát .
Trước lẽ đó, Lor-ca đã dùng năng lực thiên bẩm của mình cất lên tiếng hát, tiếng đàn, lời thơ ca ngợi sự tự do, phản đối chính sách phản động, đòi công minh cho nhân dân. Tiếc thay, ở cái tuổi 38 ôm bao tham vọng khát khao to lớn chưa triển khai xong thì ông bị sát hại, cái chết đã gây cơn chấn động, gieo nỗi bàng hoàng không chỉ ở Tây Ban Nha mà còn trên toàn quốc tế .
Thanh Thảo viết nên bài thơ như lời chào vĩnh biệt, dựng lên một tượng đài về người anh hùng bất diệt, hiên ngang, sừng sững trước quân địch. Mở đầu là lời đề tự “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” – một câu thơ rất nổi tiếng của Lor-ca, không là gì khác ông chỉ cần cây đàn, ngay cả khi đã lìa trần, hoàn toàn có thể thấy cây đàn có ý nghĩ to lớn như thế nào so với người nghệ sĩ, ông coi nó như một người bạn sát cánh tiềm ẩn bao nỗi niềm tâm tư nguyện vọng mình. Hiểu được lẽ đó, Thanh Thảo đã trân trọng đặt câu thơ ấy khởi đầu khiến cho người đọc thêm phần thương tiếc, đồng cảm cho số phận nghiệt ngã cho người anh hùng bạc mệnh .
Mở đầu bài thơ là tiếng đàn ồn ã, sung sướng, rạo rực biểu trưng cho tâm hồn phóng khoáng yêu đời của Lorca. Đây cũng là hình ảnh tượng trưng cho quốc gia, truyền thống lịch sử dân tộc bản địa Tây Ban Nha, là hình tượng TT xuyên thấu của toàn tác phẩm : “ những tiếng đàn bọt nướcTây Ban Nha áo choàng đỏ gắtli-la li-la li-lađi long dong về miền đơn độcvới vầng trăng chếnh choángtrên yên ngựa mỏi mòn ”
Tác giả dùng hình ảnh tiếng đàn với bọt nước gợi cho ta cảm xúc tiếng nhạc rất mỏng mảnh và nhẹ nhàng du dương, lúc sống sót khi tan biến. Người anh hùng áo choàng “ đỏ gắt ” sắc tố chói chang của những kỵ sĩ đấu bò tót – một hình ảnh biểu trưng dân tộc bản địa tác giả khôn khéo lồng ghép vào, người đọc hoàn toàn có thể liên tưởng tới một người anh hùng dũng mãnh, yêu tự do, sẵn sàng chuẩn bị cạnh tranh đối đầu với những gian truân phía trước, một đại chiến không cân sức giữa một con người nhỏ bé và những con bò hung hãn, phía trên khán đài là những tiếng hò reo cổ vũ vang dội .
Thế nhưng không Lor-ca chẳng phải là một kỵ sĩ đấu bò tót một mình một gươm, một giáo kìm hãm chúng, mà ông phải chiến đấu đơn độc với cả một chế độ độc tài chính trị phát xít Phơ – răng – cô. Hình ảnh siêu thực “ vầng trăng chếnh choáng ”, một vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên nhẹ nhàng được tác giả phối hợp với từ láy “ chếnh choáng ” tạo cho ta cảm xúc chơi vơi, lạc lõng .
Có phải chăng người anh hùng đang cảm thấy mất phương hướng, đơn độc và stress trên chặng đường của mình, “ yên ngựa mỏi mòn ” cần được nghỉ ngơi, cần được có thêm những người bạn sát cánh trên hành trình dài đấu tranh giành công lý. Xen giữa những câu thơ Thanh Thảo có đưa vào một câu hát “ li-la li-la li-la ” tiếng nhạc cất lên giữa hành trình dài thật êm ái, xoa dịu đi sự trống trải, stress, mặc dầu đó có là một “ miền đơn độc ” thì Lor-ca vẫn không hề tỏ ra lúng túng hay chùn bước, ông đi theo lý tưởng khát khao của trái tim mình .
Ở khổ thơ này, tác giả dùng nhiều từ láy “ long dong ”, “ chếnh choáng ”, “ đơn độc ”, “ mỏi mòn ” nhằm mục đích tăng sức gợi hình quyến rũ, đó là khung cảnh bao chùm bởi sự sầm uất, bế tắc, căng thẳng mệt mỏi khiến cho người đọc thấy được cái vẻ đẹp của người nghệ sĩ đa tài trước một thực trạng khắc nghiệt như thế nhưng ông vẫn hiên ngang, không hề từ bỏ, vẫn lao vào quyết tử vì nhân dân, vì sự tự do của dân tộc bản địa. Tiếp nối những câu thơ phóng khoáng tự do, Thanh Thảo đã đưa người đọc đến cảm hứng bàng hoàng, đau xót ở khổ thứ hai và ba của bài thơ :
“ Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi-ta nâu
khung trời cô gái ấytiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy ”
Tiếc thương thay, một chàng trai đang ôm ấp bao lý tưởng tham vọng phải gật đầu cái chết oan ức đau đớn thảm kịch. Bị điệu về nơi pháp trường chàng bước tiến vô định như “ người mộng du ” không phải vì sợ hãi trước cái chết mà là cả sự bất lực trong tâm hồn, chàng thấy hụt hẫng cho cuộc sống mình, cho những lý tưởng cao quý chưa hoàn thành xong xong .
Người anh hùng “ hát nghêu ngao ” ngày nào bỗng chốc bị sát hại, màu đỏ của áo choàng nay đã nhuốm thêm đỏ bằng máu của người nghệ sĩ bạc mệnh Lor-ca, đó là một cái chết thương tâm, phản ánh tố cáo tội ác tàn khốc của thế lực độc tài phát xít thuở bấy giờ. Hình ảnh tiếng đàn lại một lần nữa Open, lần này dồn dập hơn, da diết cao trào xoáy sâu vào nội tâm nhân vật .

Điểm mới trong phong cách Thanh Thảo, ông không miêu tả tiếng đàn hay tuyệt hảo, tiếng đàn ấm áp trầm bổng mà lại dùng một tính từ chỉ màu sắc để gợi tả nó đó là màu “nâu”. Một màu sắc gam trầm, không chói loá cũng không lạnh lẽo u sầu, đây là màu của đất, của thân gỗ cổ thụ, gợi cho ta cảm nhận tiếng đàn rất mộc mạc, chân thành, có chút gợn buồn, tiếng đàn cũng là tiếng lòng người nhạc sĩ.

Tác giả lần lượt đưa người đọc qua mọi cung bậc xúc cảm về vẻ đẹp, tình yêu, về khát khao kỳ vọng, về nỗi đau trước cái chết. Nghệ thuật điệp cụm từ “ tiếng ghi ta ” tăng sức biểu cảm, gây ấn tượng thâm thúy, ám ảnh, day dứt khôn nguôi trong lòng người đọc. Hình ảnh “ ròng ròng máu chảy ”, sau khi bị chúng đưa ra bãi bắn chỉ trong tích tắc phút giây kinh hoàng đã ập đến, Lorca nằm xuống, tiếng ghi ta cũng đau xót như chính mình đã chết đi. Đây không phải là một hình ảnh nhân hoá đơn thuần, tiếng đàn được ví như con người có linh hồn, có trái tim, là người bạn tri kỷ đau xót trước sự ra đi của người nghệ sĩ đa tài .
Tiếng đàn ghi ta “ nâu ” ngày nào giờ đã hoá màu bạc chở linh hồn Lor-ca bơi sang sông tìm sự giải thoát. Ở những khổ thơ cuối tiếng đàn vẫn vang lên thánh thót mang theo niềm tin vào sự bất tử : “ không ai chôn cất tiếng đàntiếng đàn như cỏ mọc hoanggiọt nước mắt vầng trănglong lanh trong đáy giếngđường chỉ tay đã đứtdòng sông rộng vô cùngLorca bơi sang ngangtrên chiếc ghi ta màu bạcchàng ném lá bùa cô gái Di-ganvào xoáy nướcchàng ném trái tim mìnhvào lặng yên bất chợtli-la li-la li-la … ”
Tiếng đàn vô hình dung làm thế nào hoàn toàn có thể “ chôn cất ” ? Nhưng so với Thanh Thảo tiếng đàn là một vật thể có linh hồn, nó bơ vơ, lạc lõng, lang thang khắp chốn, trở nên hoang dại như ngọn cỏ khi mất đi người bạn tri kỷ của đời mình. Cái chết của Lor-ca đã làm trời đất phải đau xót tiễn đưa, tác giả một lần nữa phát minh sáng tạo ra hình ảnh trừu tượng “ giọt nước mắt vầng trăng ”, trăng hình tượng cho vẻ đẹp dịu dàng êm ả của vạn vật thiên nhiên, nó là nguồn cảm hứng vô tận cho biết bao thế hệ nhà thơ, nhà văn .
Thanh Thảo ví vầng trăng như có cảm hứng biết đau xót, rơi những giọt nước mắt dưới nơi đáy giếng, có vẻ như sự ra đi oan ức của Lor-ca đã khiến cho vạn vật thiên nhiên, trời đất phải rung động, nghẹn ngào tiễn đưa ông về cõi vĩnh hằng. Giờ đây, người nghệ sĩ có lẽ rằng đã quá căng thẳng mệt mỏi, ông đồng ý hiện thực số phận nghiệp ngã của mình, “ đường chỉ tay đã đứt ” ông bỏ lại tổng thể để “ bơi sang ngang ” với người bạn tri kỷ đời mình, lòng sông rộng lắm nhưng không ngăn được sự can đảm và mạnh mẽ, dứt khoát của Lor-ca, do tại giờ đây ông đã có người sát cánh bên cạnh .
Ông bỏ lại tình yêu với cô gái Di – gan xinh đẹp, dịu dàng êm ả, “ ném lá bùa ” không phải là tuyệt tình, lạnh lẽo mà là chàng thật sự bất lực, muốn để trái tim được lặng yên, được ra đi thanh thản với tâm hồn không lưu vết bụi trần. Thanh Thảo dùng động từ “ ném ” để tăng thêm sức biểu cảm, là hành vi can đảm và mạnh mẽ, dứt khoát, không chút chần chừ. Nhưng câu hát thánh thót vang lên lần cuối “ li-la li-la li-la … ” đầy hụt hẫng, đầy khắc khoải như kết thúc một câu truyện buồn về số phận của người nghệ sĩ tài hoa bạc mệnh .
Đàn ghi-ta của Lorca là bài thơ giàu hình ảnh phát minh sáng tạo, mang chất nhạc bay bổng lãng mạn. Tuy viết theo lối tự do, khoáng đạt nhưng bài thơ vẫn có nét rất rực rỡ giữa vần và nhịp, tác giả dùng nhiều giải pháp tu từ so sánh, ẩn dụ, từ láy, động từ mạnh, … để làm tăng thêm nét biểu cảm, hình ảnh người anh hùng Lor-ca được khắc hoạ đậm nét trong lòng mỗi fan hâm mộ .
Tác phẩm đã góp thêm phần lên án, tố cáo sự tàn khốc của chúng dưới nền chính trị độc tài phát xít, đẩy nhân dân vào thực trạng lầm than bế tắc, đưa quốc gia bao chùm trong u tối, ngột ngạt, đau thương tột cùng. Đồng thời ca tụng lòng yêu tự do, yêu dân tộc bản địa, ý chí kiên cường không khuất phục trước thế lực gian ác, dám đứng lên đấu tranh, giành quyền tự do cho nhân dân, tự chủ cho dân tộc bản địa .
Nhà thơ Thanh Thảo đã viết lên bài thơ Đàn ghi-ta của Lor-ca bằng tổng thể tấm lòng, cảm hứng chân thành của mình, tiễn đưa người anh hùng về miền cực lạc. Qua bài thơ người đọc cảm nhận được sự nỗ lực, phát minh sáng tạo bất tận của tác giả, ông đã đặt hết tận tâm sự khát khao của mình với mong ước góp thêm phần tái tạo tiếng Việt thêm phần giàu đẹp, phong phú và đa dạng và phong phú hơn .
Tâm hồn người nghệ sĩ vốn tài hoa và đầy lòng trắc ẩn, mặc dầu xa về khoảng cách địa lí, rào cản văn hoá thì họ vẫn tìm thấy sự đồng cảm trong nhau. Trước cái chết bi thương gây chấn động cả lịch sử dân tộc quả đât của Lor-ca, Thanh Thảo đã viết Đàn ghi ta của Lor-ca bài thơ như tiếng nhạc gẩy lên du dương, tha thiết tiễn đưa người nghệ sĩ đa tài về chốn cực lạc, thoát khỏi éo le số phận, rời xa xã hội bất công độc tài lúc bấy giờ ở Tây Ban Nha .
Vẫn là ngòi bút xuất sắc đầy nhiệt huyết ấy, lòng trăn trở trước những yếu tố nóng bỏng của xã hội và thời đại, Thanh Thảo đã cho người đọc cảm nhận được sự xót thương, sự phẫn nộ tột cùng với chính sách xã hội đầy bất công đẩy con người vào chỗi thảm kịch không lối thoát .
Thanh Thảo tên thật là Hồ Thành Công, sinh năm 1946, là người con của quê nhà Tỉnh Quảng Ngãi đầy nắng và gió. Ông là nhà thơ thuộc thế hệ những nhà thơ trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Ông có rất nhiều bài thơ hay được công chúng biết đến thoáng đãng Những người đi tới biển, Khối vuông ru-bích, Những ngọn sóng mặt trời. Ông là nhà thơ có tiếng nói riêng luôn tìm tòi những điểm mới độc lạ, nỗ lực cải cách thơ việt, ông chối bỏ những lối thơ văn dễ dãi, lỗi thời, cũ kỹ .
Tuy nhiên, trong tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca còn mang sắc tố khá trừu tượng, có nhiều những hình ảnh siêu thực gây khó hiểu cho fan hâm mộ, nhưng không hề phủ nhận giá trị to lớn của nó và nỗ lực không ngừng nghỉ cải cách thơ việt của Thanh Thảo .
Bài thơ được viết dựa trên cái chết bi thương của Lor-ca ( 1898 – 1936 ), một người nghệ sĩ đa tài, một trong những ngôi sao 5 cánh sáng chói trên khung trời nghệ thuật và thẩm mỹ của Tây Ban Nha lúc bấy giờ. Dù tuổi còn trẻ, nhưng ông đã sớm nhận ra tội ác, sự tàn độc của bè lũ phát xít, của chế độ độc tài đã đẩy người dân Tây Ban Nha vào cảnh lầm than, thiếu thốn, tước đi quyền được tự do, niềm hạnh phúc, đẩy quốc gia rơi vào khung trời chính trị u ám và sầm uất, không lối thoát .
Trước lẽ đó, Lor-ca đã dùng năng lực thiên bẩm của mình cất lên tiếng hát, tiếng đàn, lời thơ ca ngợi sự tự do, phản đối chính sách phản động, đòi công minh cho nhân dân. Tiếc thay, ở cái tuổi 38 ôm bao tham vọng khát khao to lớn chưa triển khai xong thì ông bị sát hại, cái chết đã gây cơn chấn động, gieo nỗi bàng hoàng không chỉ ở Tây Ban Nha mà còn trên toàn quốc tế .
Thanh Thảo viết nên bài thơ như lời chào vĩnh biệt, dựng lên một tượng đài về người anh hùng bất diệt, hiên ngang, sừng sững trước quân địch. Mở đầu là lời đề tự “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” – một câu thơ rất nổi tiếng của Lor-ca, không là gì khác ông chỉ cần cây đàn, ngay cả khi đã lìa trần, hoàn toàn có thể thấy cây đàn có ý nghĩ to lớn như thế nào so với người nghệ sĩ, ông coi nó như một người bạn sát cánh tiềm ẩn bao nỗi niềm tâm tư nguyện vọng mình. Hiểu được lẽ đó, Thanh Thảo đã trân trọng đặt câu thơ ấy mở màn khiến cho người đọc thêm phần thương tiếc, đồng cảm cho số phận nghiệt ngã cho người anh hùng bạc mệnh .
Mở đầu bài thơ là tiếng đàn ồn ã, vui vẻ, rạo rực biểu trưng cho tâm hồn phóng khoáng yêu đời của Lorca. Đây cũng là hình ảnh tượng trưng cho quốc gia, truyền thống cuội nguồn dân tộc bản địa Tây Ban Nha, là hình tượng TT xuyên thấu của toàn tác phẩm : “ những tiếng đàn bọt nướcTây Ban Nha áo choàng đỏ gắtli-la li-la li-lađi long dong về miền đơn độcvới vầng trăng chếnh choángtrên yên ngựa mỏi mòn ”
Tác giả dùng hình ảnh tiếng đàn với bọt nước gợi cho ta cảm xúc tiếng nhạc rất mỏng mảnh và nhẹ nhàng du dương, lúc sống sót khi tan biến. Người anh hùng áo choàng “ đỏ gắt ” sắc tố chói chang của những kỵ sĩ đấu bò tót – một hình ảnh biểu trưng dân tộc bản địa tác giả khôn khéo lồng ghép vào, người đọc hoàn toàn có thể liên tưởng tới một người anh hùng quả cảm, yêu tự do, sẵn sàng chuẩn bị cạnh tranh đối đầu với những gian truân phía trước, một đại chiến không cân sức giữa một con người nhỏ bé và những con bò hung hãn, phía trên khán đài là những tiếng hò reo cổ vũ vang dội .
Thế nhưng không Lor-ca chẳng phải là một kỵ sĩ đấu bò tót một mình một gươm, một giáo khắc chế chúng, mà ông phải chiến đấu đơn độc với cả một chế độ độc tài chính trị phát xít Phơ – răng – cô. Hình ảnh siêu thực “ vầng trăng chếnh choáng ”, một vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên nhẹ nhàng được tác giả phối hợp với từ láy “ chếnh choáng ” tạo cho ta cảm xúc chơi vơi, lạc lõng .
Có phải chăng người anh hùng đang cảm thấy mất phương hướng, đơn độc và stress trên chặng đường của mình, “ yên ngựa mỏi mòn ” cần được nghỉ ngơi, cần được có thêm những người bạn sát cánh trên hành trình dài đấu tranh giành công lý. Xen giữa những câu thơ Thanh Thảo có đưa vào một câu hát “ li-la li-la li-la ” tiếng nhạc cất lên giữa hành trình dài thật êm ái, xoa dịu đi sự trống trải, căng thẳng mệt mỏi, mặc dầu đó có là một “ miền đơn độc ” thì Lor-ca vẫn không hề tỏ ra lúng túng hay chùn bước, ông đi theo lý tưởng khát khao của trái tim mình .
Ở khổ thơ này, tác giả dùng nhiều từ láy “ long dong ”, “ chếnh choáng ”, “ đơn độc ”, “ mỏi mòn ” nhằm mục đích tăng sức gợi hình quyến rũ, đó là khung cảnh bao chùm bởi sự u ám và đen tối, bế tắc, stress khiến cho người đọc thấy được cái vẻ đẹp của người nghệ sĩ đa tài trước một thực trạng khắc nghiệt như thế nhưng ông vẫn hiên ngang, không hề từ bỏ, vẫn lao vào quyết tử vì nhân dân, vì sự tự do của dân tộc bản địa. Tiếp nối những câu thơ phóng khoáng tự do, Thanh Thảo đã đưa người đọc đến cảm hứng bàng hoàng, đau xót ở khổ thứ hai và ba của bài thơ :
“ Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi-ta nâu
khung trời cô gái ấytiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy ”
Tiếc thương thay, một chàng trai đang ôm ấp bao lý tưởng tham vọng phải gật đầu cái chết oan ức đau đớn thảm kịch. Bị điệu về nơi pháp trường chàng bước tiến vô định như “ người mộng du ” không phải vì sợ hãi trước cái chết mà là cả sự bất lực trong tâm hồn, chàng thấy hụt hẫng cho cuộc sống mình, cho những lý tưởng cao quý chưa triển khai xong xong .
Người anh hùng “ hát nghêu ngao ” ngày nào bỗng chốc bị sát hại, màu đỏ của áo choàng nay đã nhuốm thêm đỏ bằng máu của người nghệ sĩ bạc mệnh Lor-ca, đó là một cái chết thương tâm, phản ánh tố cáo tội ác tàn tệ của thế lực độc tài phát xít thuở bấy giờ. Hình ảnh tiếng đàn lại một lần nữa Open, lần này dồn dập hơn, da diết cao trào xoáy sâu vào nội tâm nhân vật .
Điểm mới trong phong thái Thanh Thảo, ông không miêu tả tiếng đàn hay tuyệt vời, tiếng đàn ấm cúng trầm bổng mà lại dùng một tính từ chỉ sắc tố để gợi tả nó đó là màu “ nâu ”. Một sắc tố gam trầm, không chói loá cũng không lạnh lẽo u sầu, đây là màu của đất, của thân gỗ cổ thụ, gợi cho ta cảm nhận tiếng đàn rất mộc mạc, chân thành, có chút gợn buồn, tiếng đàn cũng là tiếng lòng người nhạc sĩ .
Tác giả lần lượt đưa người đọc qua mọi cung bậc cảm hứng về vẻ đẹp, tình yêu, về khát khao kỳ vọng, về nỗi đau trước cái chết. Nghệ thuật điệp cụm từ “ tiếng ghi ta ” tăng sức biểu cảm, gây ấn tượng thâm thúy, ám ảnh, day dứt khôn nguôi trong lòng người đọc. Hình ảnh “ ròng ròng máu chảy ”, sau khi bị chúng đưa ra bãi bắn chỉ trong tích tắc phút giây kinh hoàng đã ập đến, Lorca nằm xuống, tiếng ghi ta cũng đau xót như chính mình đã chết đi. Đây không phải là một hình ảnh nhân hoá đơn thuần, tiếng đàn được ví như con người có linh hồn, có trái tim, là người bạn tri kỷ đau xót trước sự ra đi của người nghệ sĩ đa tài .
Tiếng đàn ghi ta “ nâu ” ngày nào giờ đã hoá màu bạc chở linh hồn Lor-ca bơi sang sông tìm sự giải thoát. Ở những khổ thơ cuối tiếng đàn vẫn vang lên thánh thót mang theo niềm tin vào sự bất tử : “ không ai chôn cất tiếng đàntiếng đàn như cỏ mọc hoanggiọt nước mắt vầng trănglong lanh trong đáy giếngđường chỉ tay đã đứtdòng sông rộng vô cùngLorca bơi sang ngangtrên chiếc ghi ta màu bạcchàng ném lá bùa cô gái Di-ganvào xoáy nướcchàng ném trái tim mìnhvào lặng yên bất chợtli-la li-la li-la … ”
Tiếng đàn vô hình dung làm thế nào hoàn toàn có thể “ chôn cất ” ? Nhưng so với Thanh Thảo tiếng đàn là một vật thể có linh hồn, nó bơ vơ, lạc lõng, lang thang khắp chốn, trở nên hoang dại như ngọn cỏ khi mất đi người bạn tri kỷ của đời mình. Cái chết của Lor-ca đã làm trời đất phải đau xót tiễn đưa, tác giả một lần nữa phát minh sáng tạo ra hình ảnh trừu tượng “ giọt nước mắt vầng trăng ”, trăng hình tượng cho vẻ đẹp dịu dàng êm ả của vạn vật thiên nhiên, nó là nguồn cảm hứng vô tận cho biết bao thế hệ nhà thơ, nhà văn .
Thanh Thảo ví vầng trăng như có cảm hứng biết đau xót, rơi những giọt nước mắt dưới nơi đáy giếng, có vẻ như sự ra đi oan ức của Lor-ca đã khiến cho vạn vật thiên nhiên, trời đất phải rung động, nghẹn ngào tiễn đưa ông về cõi vĩnh hằng. Giờ đây, người nghệ sĩ có lẽ rằng đã quá stress, ông gật đầu hiện thực số phận nghiệp ngã của mình, “ đường chỉ tay đã đứt ” ông bỏ lại toàn bộ để “ bơi sang ngang ” với người bạn tri kỷ đời mình, lòng sông rộng lắm nhưng không ngăn được sự can đảm và mạnh mẽ, dứt khoát của Lor-ca, chính do giờ đây ông đã có người sát cánh bên cạnh .
Ông bỏ lại tình yêu với cô gái Di – gan xinh đẹp, dịu dàng êm ả, “ ném lá bùa ” không phải là tuyệt tình, lạnh lẽo mà là chàng thật sự bất lực, muốn để trái tim được lặng yên, được ra đi thanh thản với tâm hồn không lưu vết bụi trần. Thanh Thảo dùng động từ “ ném ” để tăng thêm sức biểu cảm, là hành vi can đảm và mạnh mẽ, dứt khoát, không chút chần chừ. Nhưng câu hát thánh thót vang lên lần cuối “ li-la li-la li-la … ” đầy hụt hẫng, đầy khắc khoải như kết thúc một câu truyện buồn về số phận của người nghệ sĩ tài hoa bạc mệnh .
Đàn ghi-ta của Lorca là bài thơ giàu hình ảnh phát minh sáng tạo, mang chất nhạc bay bổng lãng mạn. Tuy viết theo lối tự do, khoáng đạt nhưng bài thơ vẫn có nét rất rực rỡ giữa vần và nhịp, tác giả dùng nhiều giải pháp tu từ so sánh, ẩn dụ, từ láy, động từ mạnh, … để làm tăng thêm nét biểu cảm, hình ảnh người anh hùng Lor-ca được khắc hoạ đậm nét trong lòng mỗi fan hâm mộ .
Tác phẩm đã góp thêm phần lên án, tố cáo sự tàn ác của chúng dưới nền chính trị độc tài phát xít, đẩy nhân dân vào thực trạng lầm than bế tắc, đưa quốc gia bao chùm trong u tối, ngột ngạt, đau thương tột cùng. Đồng thời ca tụng lòng yêu tự do, yêu dân tộc bản địa, ý chí kiên cường không khuất phục trước thế lực gian ác, dám đứng lên đấu tranh, giành quyền tự do cho nhân dân, tự chủ cho dân tộc bản địa .
Nhà thơ Thanh Thảo đã viết lên bài thơ Đàn ghi-ta của Lor-ca bằng tổng thể tấm lòng, cảm hứng chân thành của mình, tiễn đưa người anh hùng về miền cực lạc. Qua bài thơ người đọc cảm nhận được sự nỗ lực, phát minh sáng tạo bất tận của tác giả, ông đã đặt hết tận tâm sự khát khao của mình với mong ước góp thêm phần tái tạo tiếng Việt thêm phần giàu đẹp, đa dạng và phong phú và phong phú hơn .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 6

Được quan tâm trên thi đàn từ những năm cuối của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, thơ Thanh Thảo tiềm ẩn nhiêu suy tư trang nghiêm về thế hệ mình, về quyền tự vệ chính đáng của dân tộc bản địa. Cái tôi công dân nhiệt huyết tự biểu lộ qua những câu hỏi mang chiều sâu nhận thức đã tránh cho thơ ông sự ồn ào dễ dãi .
Từ khi quốc gia hoà bình rồi thay đổi, Thanh Thảo vẫn giữ nguyên được niềm mê hồn với thơ và vẫn là tác giả được bạn đọc chờ đón. Có thể nhận ra hai đối tượng người dùng thấm mĩ mà ông tha thiết nhất : đó là những tâm hồn phóng khoáng, yêu tự do, thanh cao, quật cường và những cái đẹp lặng thầm nhỏ bé mà xiết bao kì diệu – cái đẹp giản dị và đơn giản như Tự nhiên, vô tư như Tự nhiên : “ những giọt sương lặn vào cỏ – qua nắng gắt, qua bão tố – vẫn giữ lại cái mát lành đầy sức mạnh – vẫn lộng lẫy bình thản trước vầng dương ” ( Bùng nổ của mùa xuân ) .
Nhưng Thanh Thảo còn tha thiết hơn với việc kiếm tìm những năng lực diễn đạt mới mẻ và lạ mắt, hiệu suất cao hơn cho thơ. Trong khuynh hướng hoạt động tích cực, can đảm và mạnh mẽ của cả nền văn học Nước Ta từ sau năm 1975, Thanh Thảo thuộc số những người có nhiều nỗ lực thể nghiệm cải cách thơ táo bạo, đầy tận tâm. Năm 1985, ông cho xuất bản tập Khối vuông ru bích và nhận được sự chăm sóc thoáng rộng của công chúng .
Tên tập thơ không riêng gì bộc lộ một ý niệm về tính đa chiều của đời sống mà còn là cách tưởng tượng của tác giả về cấu trúc thơ : một quy mô mở, khước từ mọi khuôn mẫu không thay đổi, quen thuộc để giải phóng cảm hứng và tưởng tượng ( trong game show ru bích, người chơi tự do xoay chuyển những ô màu để thử nghiệm những giải pháp mà mình chọn, ở đầu cuối tìm ra được chính sách quản lý và vận hành thống nhất của chúng ) .
Đàn ghi ta của Lor-ca là một thi phẩm thành công xuất sắc, kết tinh nhiều nỗ lực tìm tòi phát minh sáng tạo của thơ Thanh Thảo theo hướng hiện đại hoá. Bài thơ mượn cây, đàn, đúng hơn, tiếng đàn, để diễn đạt nhân cách cao đẹp cùng số phận oan khuất của người nghệ sĩ Tây Ban Nha tài hoa đã khiến ông ngưỡng mộ và xúc động thâm thúy. Lor-ca được tôn vinh là “ con hoạ mi ” của thơ ca Tây Ban Nha thế kỉ XX .
Thơ ông rất giàu chất nhạc dân gian vùng An-đa-lu-xi-a và chắc như đinh tình yêu âm nhạc đã xui khiến thi nhân làm người du ca tự nguyện đổ hát lên cùng cây đàn những vẻ đẹp thơ của cuộc sống. Thanh Thảo đã cố gắng nỗ lực khắc hoạ hình tượng Lor-ca thi sĩ – ca sĩ trong một bài thơ vừa dồi dào nhạc tính, vừa có dáng dấp một ca khúc, không chỉ có hình ảnh cây đàn mà còn cả những lời thơ mô phỏng cách đệm đàn, hình ảnh, và âm thanh tiếng đàn ghi ta ( tiếng đàn bọt nước, tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh, li-la li-la li-la ) .
Việc khai thác những đặc tính của những mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật khác để làm giàu thêm năng lực thơ đã được biết đến từ lâu nhưng khi điều này trở thành ý thức tự giác về bút pháp thì nhất định nó phải được dẫn đường bởi một ý niệm phát minh sáng tạo mới mẻ và lạ mắt : hình thức phải mang tính nội dung, hình thức phải là một nội dung của sự phát minh sáng tạo .
Ngoài dáng dấp ca khúc và không ít cả lối diễn tấu ghi ta, nhà thơ Nước Ta còn đưa vào nhiều cụ thể, hình ảnh, ý thơ của chính Lor-ca để mở ra một trường nghĩa “ liên văn bản ” thoáng đãng ( ví dụ những câu trong bài Ghi nhớ : “ Khi nào tôi chết – hãy vùi xác tôi cùng cây đàn – dưới lớp cát ”, hình ảnh “ trái chanh vàng nho nhỏ ” và lời để nghị “ Hãy ném trái chanh nho nhỏ ấy – vào gió ” trong bài Than thở về cái chết ). Với Đàn ghi ta của Lor-ca, Thanh Thảo đã tạo ra hình thức “ lai ghép ” thơ – nhạc thật độc lạ .
Sự đồng cảm thâm thúy giữa người làm thơ và đối tượng người tiêu dùng cảm hứng bộc lộ tiên phong ở năng lực hoà nhập. Chỉ qua mấy nét chấm phá khởi đầu, bài thơ ngay lập tức gợi được hình tượng Lor-ca trên cái “ nền ” đặc trưng của văn hoá Tây Ban Nha những tiếng đàn bọt nước Tây Ban Nhaáo choàng đỏ gắt li-la li-la li-lađi long dong về miền đơn độcvới vầng trăng chếnh choángtrên yên ngựa mỏi mòn .
Trật tự từ và hình ảnh không phối hợp theo nguyên tắc tả thực rành rõ của lô gích lí tính thường thì mà như ngẫu hứng, như phi lí. Tính không bình thường này hoàn toàn có thể đưa đến nhiều cách “ diễn dịch ” khác nhau nhưng chắc như đinh sẽ có một ấn tượng chung về hình tượng người nghệ sĩ đơn độc mà tự tôn trên con đường thăm thẳm của tự do và cái đẹp. Hành trình ấy trái chiều với đấm đá bạo lực và xiềng xích cũng như “ tiếng đàn bọt nước ” ( tượng trưng cho cái nhỏ bé / phù du hay đơn giản và giản dị mát lành ) trái chiều với “ áo choàng đỏ gắt ” ( tượng trưng cho tai ương / chết chóc ). Trong đối sánh tương quan trái chiều này, số phận người nghệ sĩ thật mong manh :
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du .
Giây phút bi phẫn nhất trong cuộc sống Lor-ca được tái hiên thật ngắn gọn và rực rỡ : tiếng hát “ nghêu ngao ” – tiếng hát vô tư, vô hại lại đưa đến hậu quả quyết liệt : “ áo choàng bê bết đỏ ”. Sự bất công này, tội ác nàỵ nằm ngoài cái đẹp, không khi nào thuộc về cái đẹp nên làm thế nào Lor-ca hiểu ? Phản ứng của chàng ( “ kinh hoàng ”, “ đi như người mộng du ” ) là nỗi xót xa ngàn đời trước tình thế không hề tự vệ của những nghệ sĩ như chàng khi “ bị điệu về bãi bắn ”. Nhịp điệu đứt gãy của những câu thơ này làm bùng nổ xúc cảm ở người đọc, nó nén một tiếng kêu bi phẫn không sao cất thành lời chính vì cái vẻ “ mộng du ” kia .
Vẫn lối tích hợp từ phóng túng mà cô đúc, Thanh Thảo dành cho fan hâm mộ một biên độ thênh thang của liên tưởng, tưởng tượng : Tây Ban Nha ( không có định ngữ “ áo choàng đỏ gắt ” ) có cùng ý nghĩa với “ Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt ” ở trên hay là một Tây Ban Nha thân yêu mà Lor-ca cất lời ca tụng ? Chiếc “ áo choàng bê bết đỏ ” là nỗi “ kinh hoàng ” của Lor-ca hay của cả dân tộc bản địa chàng đang chìm trong cuộc nội chiến đẫm máu ?
Thanh Thảo đã từng viết : “ Lor-ca là nhà thơ của những giấc mơ, của những linh cảm nhoi nhói, một nhà thơ hoàn toàn có thể biến những giấc mơ thành nhịp điệu, hoàn toàn có thể biến những linh cảm thành ngôn từ. Lor-ca siêu thực một cách tự nhiên, và hiện thực một cách tự nhiên ”. Với Đàn ghi ta của Lor-ca, Thanh Thảo đã nỗ lực làm cuộc kiếm tìm nhịp điệu điệu đàng của những giấc mơ, những xúc cảm hân hoan và đau đớn, buồn chán và êm ả dịu dàng mà chàng thi sĩ Tây Ban Nha kí thác vào những bài ca sâu thẳm “ thật sâu, sâu hơn nhiều so với toàn bộ những giếng sâu và mọi vùng biển bao quanh quốc tế, sâu hơn nhiều so với con tim hiện tại tạo ra nó và so với tiếng hát nó hát lên, là vì nó hầu hết vô tận ( Lor-ca ) .
Tâm hồn Lor-ca xao động đầy tràn mộng mị và linh cảm. Nhưng làm thế nào để diễn giải nó ? Chắc chắn, cũng chỉ hoàn toàn có thể tìm đến thứ ngôn từ mộng mị, đầy tràn linh cảm như vậy, như bài thơ của Thanh Thảo. Đàn ghi ta, với Lor-ca, có lẽ rằng không chỉ là một nhạc cụ thân thương, là tình yêu thi sĩ dành cho âm nhạc, mà còn là định mộĩih : “ khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn ”. Hơn cả định mệnh, nhà thơ Nước Ta Thanh Thảo cảm nhận nó là tâm hồn, là linh hồn của thi sĩ Lor-ca. Nó chính là sự bất diệt ( “ những tiếng đàn bọt nước ”, “ đi long dong về miền đơn độc ” ) .
Miêu tả âm thanh, ở dạng đơn thuần, là sự mô phỏng. Ở một mức cao hơn, là sự mô phỏng bằng tưởng tượng về những đặc thù. Ví dụ : “ Trong như tiếng hạc bay qua – Đục như tiếng suối mới sa nứa vời ” ( Truyện Kiều ), những tưởng tượng dù rất đẹp, vẫn nhằm mục đích “ minh họa ”, “ mô phỏng ” cho cái “ trong ” “ đục ” của âm thanh. Nhưng cẩm nhận của Thanh Thảo đã nghiêng về cảm nhận của giấc mơ, không cần một sự tương tự trong hiện thực, nó đầy dư ba và sức gợi liên tưởng :
– những tiếng đàn bọt nước
– tiếng ghi ta nâu khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Những điệp khúc tạo hình âm nhạc bằng chính nhịp điệu, và bằng hình ảnh ( bọt nước, tròn bọt nước vỡ tan, ròng ròng, máu chảy ) bằng sắc tố ( nâu, xanh biết mấy ), bằng liên tưởng ( Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt, khung trời cô gái ấy, … ). Sự phối hợp ngẫu hứng những từ ngữ thường thấy trong lối thơ tượng trưng cũng là sự phối hợp của kiểu tư duy âm nhạc .
Đặc biệt, với “ tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy ”, âm nhạc đã thành thân phận. Nó là tiếng van vỉ mếu máo của “ trái tim tử thương ” trong thơ Lor-ca, nó chính là định mệnh nghiệt ngã của người nghệ sĩ yêu tự do và cái đẹp – người chiến sỹ kiên cường đã chết dưới tay phát xít. Thanh Thảo đã tượng trưng hoá âm thanh : không ai chôn cất tiếng đàn .
Tiếng đàn trở thành linh hồn, hơn thế, thành cả thân thể, thành một sinh thể, một thân phận … ( Câu thơ làm ta liên tưởng đến câu thơ Nguyễn Du thác lời Thuý Kiều nói về lẽ tử sinh : “ Thác là thể phách, còn là tinh anh ” ). Bọn phát xít hoàn toàn có thể giết Lor-ca nhưng làm thế nào giết được tiếng thơ, tiếng đàn người nghệ sĩ ấy để lại trong lòng dân chúng ? “ Không ai chôn cất tiếng đàn ” vì đó là điều không hề .
Kẻ thù muốn xoá tên tuổi Lor-ca như đã hèn kém vùi xác ông trong một nấm mồ vô danh nào đó nhưng chúng làm thế nào chôn được tiếng đàn mãi còn “ than vãn ”, “ ai oán ”, “ van vỉ ” và “ khóc ” cùng con tim những người dân Tây Ban Nha bị tước đoạt tự do, bị đẩy vào loạn li binh lửa ! Sau khi Lor-ca bị thủ tiêu, có nguồn tin nói rằng bọn phát xít đã bí hiểm quăng xác ông xuống giếng. Câu thơ này không ít gợi lại cụ thể đó .
Điều quan trọng mà Thanh Thảo chứng minh và khẳng định ở đây chính là chân lí về sự bất tử : hoàn toàn có thể giết chết con người nhưng không hề tàn phá được khát vọng sống của con người. Khát vọng ấy Lor-ca đã “ phổ ” vào tiếng đàn và giờ đây nó vẫn đang lên tiếng, đang sinh sôi mãnh liệt bằng sức sống tự nhiên không gì chặn nổi : “ tiếng đàn như cỏ mọc hoang ”. Có bao nhiêu lần Thanh Thảo đã dùng “ cỏ ” tượng trưng cho sự quật cường, cho sức sống vĩnh cửu ( Dấu chân qua trảng cỏ, cỏ vẫn mọc, … ) .
“ Cỏ hoang ” là thứ vô danh, chẳng chút cao sang sang chảnh nhưng năng lực sống sót thì thật khác thường. So sánh tiếng đàn Lor-ca với “ cỏ mọc hoang ” là một so sánh lạ nhưng phải chăng, đồng điệu trong bút pháp tạo hình tượng trưng hoá của bài thơ .
Hình ảnh “ giọt nước mắt vầng trăng – lộng lẫy trong đáy giếng ” tuy có thấp thoáng gợi lại cái chết oan khuất của Lor-ca nhưng ấn tượng điển hình nổi bật vẫn là một vẻ đẹp cao khiết, rạng ngời. Phép tỉnh lược ( bỏ bớt từ ) làm cho mối link giữa những hình ảnh trở nên linh động, biến ảo và trường liên tưởng của người đọc được kích thích mạnh. “ Giọt nước mắt ” của ai ?
Lor-ca ? Nhân dân Tây Ban Nha ? Hay Thanh Thảo ? “ Giọt nước mắt ” như “ vầng trăng ” hay “ giọt nước mắt ” là “ vầng trăng ” ? Hay cả hai ? Lô gích ngữ pháp có vẻ như bị phá vỡ nhưng ấn tượng về nỗi đau và vẻ đẹp mà hình ảnh thơ chuyển tải thì rất tự nhiên, thâm thúy. Thêm nữa, trọn vẹn hoàn toàn có thể coi hình ảnh “ giọt nước mắt vầng ưãng ” như một ẩn dụ tượng trưng rất giàu sức quyến rũ của lịch sử một thời : giọt nước mắt hoá ra vầng trăng, giọt nước mắt là cái đẹp vạn vật thiên nhiên vĩnh cửu, là tình yêu, …
Nhiều bạn đọc Nước Ta hẳn sẽ nhớ lại những giọt nước mắt có năng lực giải oan, tái sinh tình yêu và cái đẹp như vậy ( ví dụ điển hình : Giọt nước mắt trong những thần thoại cổ xưa Trương Chi, Mị Châu – Trọng Thuỷ ). Từ kí ức văn hoá và từ cuộc sống Lor-ca, Thanh Thảo tạo dựng một lịch sử một thời khác :
Lor-ca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc .
“ Đường chỉ tay đã đứt ”, định mệnh nghiệt ngã đã cắt ngang sự sống của Lor-ca, chàng quay trở lại với tự nhiên, về với quốc tế vĩnh hằng trong hình dáng nghệ sĩ của mình. Trong quốc tế siêu thoát ấy, cây ghi ta của chàng thành con thuyền đẹp và huyền bí. Nó phải là “ chiếc ghi ta màu bạc ”. Người Việt tất cả chúng ta hay nói đến sự tẩy rửa, và “ nước ” hoặc “ sông ” gắn với sự tẩy rửa này bởi qua cái chết, Lor-ca tìm một sự bình yên. Nhưng phía sau chàng là những gì chàng đã yêu quý, khao khát. Giã từ thế nào đây ’ ?
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la …
Giây phút sau cuối thi sĩ chỉ hiện hữu duy nhất bằng trái tim – cũng là lá bùa, là định mệnh – đã trở thành chàng Đan-kô, để âm thanh vang nhịp đập con tim mãi đầy hương thơm với điệp khúc “ li – la li – la … ” ( li la còn là tên một loài hoa xứ Tây Ban Nha ). Giấc mơ “ tiếng đàn bọt nước ”, giấc mơ âm thanh “ li – la li – la li – la ” vừa ngân vang nhạc vừa đọng hương siêu thực .
Bài thơ còn vẽ lên hình ảnh một hành trình dài nghệ sĩ : “ đi long dong vể miền đơn độc – với vầng trăng chếnh choáng – trên yên ngựa mỏi mòn ” ; người thi sĩ – chiến sỹ hát nghêu ngao “ bị điêu về bãi bắn ”, “ đi như người mộng du ”, nhưng linh hồn chàng – tiếng ghi ta ấy – thì hoá sắc tố, thanh âm, máu chảy, … Theo bước chân lãng tử, theo câu thơ lãng tử, người đọc tận mắt chứng kiến một sự sống Lor-ca, cái chết Lor-ca và sự bất diệt Lor-ca. Đó là lịch sử một thời về một con người, một nghệ sĩ, một chiến sỹ, về một xứ sở và về chính nghệ thuât, âm nhạc, thi ca, …
Bài thơ đem đến một âm hưởng lạ bởi cấu trúc trùng điệp, quyến rũ và một khoảng trống lạ. Không gian lạ được tạo dựng không phải chỉ là hình ảnh Lor-ca với Tây Ban Nha, nơi màu áo choàng đỏ gắt của những võ sĩ đấu bò tót đã là nét văn hoá không hề thiếu, mà còn là những liên tưởng thơ mang tính siêu thực : “ những tiếng đàn bọt nước ”, “ vầng trăng chếnh choáng ”, “ tiếng ghi ta nâu ”, “ tiếng ghi ta xanh biết mấy ”, “ khung trời cô gái ” Di-gan, “ tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy ”, …
Thanh Thảo chưa đi đến sự phi lí huyền hoặc, bài thơ vẫn còn những câu thơ nhiều lí tính : ” tiếng đàn như cỏ mọc hoang ”. Câu thơ này làm nhớ một câu thơ của Chế Lan Viên : ” cỏ bên trời xanh một sắc Đạm Tiên ”. Cũng chạm đến cái hoang đường, nhưng cái hoang đường, mộng mị ở Thanh Thảo còn bị níu giữ bởi ngôn từ tuyến tính khi thêm một từ “ như ” chặn ngang sự tự do và làm số lượng giới hạn liên tưởng thơ .
Dù vậy, về cơ bản trong hàng loạt bài thơ, ngôn từ đã nhập vào những giấc mơ, những cơn mộng, nhập vào âm nhạc, … Giữa nhiều bài thơ “ tỉnh rụi, tỉnh khô, tỉnh như sáo … ” của tập Khối vuông ru bích, Đàn ghi ta của Lor-ca là một khúc nhạc đẫm chất trữ tình, chếnh choáng ánh sáng, hương thơm. Cảm giác “ tan chảy ” trong sự sống tưởng tượng, có lẽ rằng là cảm xúc đẹp nhất khi đọc thi phẩm này. Nó cũng là cảm xúc mà nhiều bài thơ của Lor-ca đem lại, dù chỉ là qua bản dịch .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 7

Thanh Thảo là nhà thơ với kĩ năng thơ ca mà đã đem đến cho thơ ca thời đó lời nói trung thực của một thế hệ tình nguyện cầm súng bảo vệ Tổ quốc. Thơ Thanh Thảo cũng tiềm ẩn những nét tài hoa và mang tính liên tưởng cao. Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca in trong tập Khối vuông rubich, là một trong số đó, và được dư luận nhìn nhận là thành công xuất sắc về nhiều mặt .
Cái chết của Lor-ca là sự kiện gây chấn động dư luận không những ở Tây Ban Nha mà còn trên toàn quốc tế, chính thế cho nên khi Thanh Thảo yêu quý khí phách cũng như kĩ năng của Lor-ca nên đã dành tận tâm để viết nên bài thơ giống như dựng một tượng đài sừng sững về Lor-ca trong tâm tưởng những người hâm mộ .
Đàn ghi ta của Lorca viết về cái chết a Lor-ca một thi sĩ, nhạc sĩ, nhà biên kịch thiên tài người Tây Ban Nha. Hình tượng Lorca là một hình tượng lẫm liệt và dòng máu về nhiệt huyết về đam mê vẫn chảy mãi và khắc ghi trong những con người Tây Ban Nha. Chính vì dòng máu nóng bỏng nhiệt tình thôi thúc ông cất cao tiếng đàn, tiếng hát, lời thơ để ca tụng tự do bất diệt, phản đối thực chất tàn khốc, xấu xa của bè lũ phát xít Phơ-răng-cô. Lorca đã bị sát hại khi tuổi chỉ mới 38 .
Qua tiếng đàn người đọc cũng cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng Lor-ca và hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật Lor-ca trong mạch xúc cảm và suy tư đa chiều, vừa thâm thúy, vừa mãnh liệt của tác giả. Lorca được cảm nhận từ nhiều góc nhìn và đa chiều với hình tượng yêu tự do và ông là một nghệ sĩ đơn độc .
Bài thơ “ Đàn ghi ta của Locar ” đã làm sống lại lịch sử một thời của quốc gia Tây Ban Nha. Mở đầu với sự cất lên tiếng đàn rộn ràng đầy hứng khởi, nó tượng trưng cho tâm hồn sôi sục, can đảm và mạnh mẽ, yêu đời của Lor-ca nói riêng và của dân tộc bản địa Tây Ban Nha nói chung :
Những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Những nét đặc trưng của Tây Ban Nha ngay từ đầu đã được khơi gợi một cách khôn khéo, đó là màu áo choàng đỏ gắt nhắc tới một nét độc lạ trong đời sống văn hóa truyền thống của người dân Tây Ban Nha. Những nét chấm phá vẽ ra hình ảnh Lor-ca – một nghệ sĩ tự do và đơn độc một cách đầy ấn tượng. Áo choàng đỏ khiến người ta liên tưởng tới môn đấu bò môt nét văn hóa truyền thống ở Tây Ban Nha, vừa giúp tất cả chúng ta tưởng tượng khá đơn cử về Lor-ca .
Áo đỏ của những chàng đấu sĩ điển hình nổi bật giữa đấu trường với chiếc áo choàng đỏ thắm trên vai và mảnh vải đỏ trong tay, bằng sự sáng suốt, khôn khéo và lòng dũng mãnh sẽ hạ gục chú bò tót to lớn, hung tàn trong một hiệp đấu ngắn ngủi trước sự tận mắt chứng kiến của hàng vạn người theo dõi. Cảm xúc từ sự sống tưng bừng bất thần chuyển sang cái chết bi thảm chỉ trong khoảnh khắc, một khoảnh khắc nghiệt ngã, kinh hoàng .
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi ta nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Đó là cái chết của Lorca khiến nhiều người không khỏi kinh ngạc và ám ảnh. Bằng cách sử dụng những điệp từ, điệp ngữ, nhân hóa, ẩn dụ, tượng trưng đa nghĩa và trái chiều được tác giả khai thác triệt để nhằm mục đích bộc lộ thảm kịch của Lor-ca. Từ đó đoạn thơ đã làm điển hình nổi bật sự trái chiều giữa khát vọng tự do của người nghệ sĩ với đấm đá bạo lực gian ác của bọn phát xít giữa niềm sáng sủa yêu đời với hiện thực đẫm máu .
Biểu hiện cho sự sống tự nhiên tắt trước cái chết kinh khủng hiện hữu qua hình ảnh gây ấn tượng rùng rợn : áo choàng bê bết đỏ. Lorca đã bị bắn máu chảy thành dòng và rướm cả vào áo choàng và cây đàn ghita. Tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy không đơn thuần chỉ là thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa mà cao hơn thế, nó là linh hồn của Lor-ca, là một hình ảnh gây ấn tượng và ám ảnh sâu đậm, day dứt khôn nguôi. Những câu chữ trong thơ tạo nên hình khối, thành dòng máu chảy, góp thêm phần nêu bật ý nghĩa tiếng đàn ghi ta ở những cung bậc khác nhau, thực trạng khác nhau .
Sự bất tử của tiếng đàn Lor-ca còn biểu lộ tập trung chuyên sâu ở những khổ thơ cuối. Sự khâm phục chân thành và lòng tiếc thương vô hạn của nhà thơ Thanh Thảo so với Lor-ca. Mỗi so sánh là một ẩn dụ về cái đẹp, tình yêu, nỗi đau, cái chết tương ứng với tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh biết mấy, tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan, tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy. Câu thơ như tiếng nấc có âm điệu ngắt quãng giống như tiếng khóc nghẹn ngào, thổn thức :
Không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
lộng lẫy trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt dòng sông rộng vô cùng Lor-ca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạcchàng ném lá bùa cô gái Di-gan vào xoáy nước chàng ném trái tim mình vào lặng yên bất chợt li-la li-la li-la …
Các giải pháp so sánh và ẩn dụ tượng trưng để khắc đậm niềm tin, vì quá thương tiếc mà nhà thơ dùng những hình ảnh ẩn dụ cho cái chết cảu Lorca Cùng với ý không ai chôn cất tiếng đàn, hình ảnh đường chỉ tay là ẩn dụ về số phận, về định mệnh nghiệt ngã .. Và hành vi ném lá bùa, ném trái tim mình cũng có ý nghĩa tượng trưng cho sự giã từ vĩnh viễn, một sự lựa chọn của Lor-ca. Sự bất tử của Lorca thì niềm tin của ông và nghệ sĩ năng lực như ông đã có sức lan tỏa tới người đọc, tới những con người yêu thích tự do và độc lập yêu sáng sủa .
Tiếng đàn của ông cứ thế lan tỏa không ai hoàn toàn có thể kìm hãm và cất lên những âm thanh vang vọng : không ai chôn cất tiếng đàn – tiếng đàn như cỏ mọc hoang … người mà ông suốt đời theo đuổi. Đấy là cái đẹp không đấm đá bạo lực nào hoàn toàn có thể tiêu diệt nổi. Nó sẽ sống mãi, truyền lan mãi, đơn giản và giản dị mà kiên cường như cỏ dại .
Nó còn tiềm ẩn cả tâm trạng của người nghệ sĩ đọng lại thành những hình ảnh đẹp và buồn : giọt nước mắt vầng trăng – lộng lẫy trong đáy giếng, … như giọt nước mắt khóc thương người nghệ sĩ chân chính của nhân dân. Cuộc đời, số phận của Lor-ca đã kết thúc nhưng tiếng đàn và sự ảnh hưởng tác động của ông vẫn ngân nga, vang vọng mãi : li-la li-la li-la .
Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca là bài thơ dồi dào nhạc tính, được phát minh sáng tạo với chủ ý tô đậm hình Lor-ca – nghệ sĩ hát rong vĩ đại. Bằng chính tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của nhân dân mình. Nhạc tính của bài thơ từ vần và nhịp, những thủ pháp láy từ, điệp từ, sự phối hợp ngẫu hứng giữa những từ ngữ tạo nên những giai điệu mang đặc thù âm nhạc khiến người đọc bị hấp dẫn .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 8

Thanh Thảo là một trong những thi sĩ thuộc thế hệ thơ trẻ, thời kì chống Mỹ cứu nước. Sau năm 1975, ông vẫn miệt mài trên con đường phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ. Thanh Thảo luôn trăn trở để mang đến cho thơ những cách diễn đạt mới mẻ và lạ mắt và độc lạ. ” Đàn ghi-ta của Lorca là một trong những thi phẩm tiêu biểu vượt trội của ông. Tác phẩm được viết theo lối thơ tượng trưng pha lẫn sắc tố siêu thực .
Gar-xia – Lorca là một thiên tài sáng chói trên nền trời nghệ thuật và thẩm mỹ Tây Ban Nha nửa đầu thế kỉ XX. Ông vừa là nhà thơ, vừa là nhạc sĩ và là nhà sạn kịch nổi tiếng. Lorca còn là một chiến sỹ nêu cao niềm tin đấu tranh vì tự do dân chủ, chống chế độ độc tài thân phát xít lúc bấy giờ. Cuộc đời của ông tài hoa nhưng bạc mệnh, Ông đã bị phe phát xít Phrang-cô thủ tiêu khi mới 38 tuổi .
Trở lại với đoạn thơ đầu trong thi phẩm “ Đàn ghi-ta của Lorca ” là niềm ngưỡng mộ và tiếc thương của Thanh Thảo người nghệ sĩ xứ sở bò tót được khắc họa lại rõ nét. Ở những câu thơ đầu, Lorca không hiện lên trực tiếp mà hiện lên gián tiếp qua những cụ thể mang đậm sắc tố văn hóa truyền thống Tây Ban Nha .
“ những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt ”
Lorca được khắc họa với âm thanh của tiếng đàn ghi-ta. Đây là âm thanh quen thuộc so với người dân Tây Ban Nha. Đất nước này chính là quê nhà của đàn Ghita, do đó, nhạc cụ này còn được gọi là Tây Ban cầm. Tiếng đàn Lorca được miêu tả qua phép tương giao giữa thính giác và thị giác, âm thanh tiếng đàn là đối tượng người tiêu dùng thính giác còn hình ảnh bọt nước là ấn tượng thị giác. “ Bọt nước ” gợi sự mong manh dễ tan biến vào hư không. Tiếng đàn ấy có vẻ như đã tiềm ẩn một dự báo về một kiếp người ngắn ngủi, bạc phận của Lorca .
Lorca hiện lên như một người nghệ sĩ lãng du và cũng giống như một đấu sĩ trong chiếc áo chòng đỏ gắt. Chúng ta đều biết đây là một sắc tố đặc trưng trong những trận chiến đấu bò tót ở Tây Ban Nha. “ li-la li-la li-la ” Cụm từ trên mô phỏng âm thanh tiếng đàn ghi ta gióng như khúc dạo đầu của màn giao hưởng. Nó còn gợi cho người đọc nhớ đến một loài hoa tên đinh hương – một loài hoa tiêu biểu cho vẻ đẹp của xứ sở bò tót. Với những giai điệu này, Lorca hiện lên : “ đi long dong về miền đơn độc ”
“ Đi long dong ” có nghĩa là đi không có chủ đích, những bước chân phiêu lãng trong vô định. “ Miền đơn độc ” là cụm từ mang ý nghĩa hình tượng để nói lên sự cô đơn lẻ loi của Lorca. Dù có cất bước về nơi nào thì cũng đều là “ miền đơn độc ” so với Lorca. Và trên con đường vô định ấy, chỉ có vầng trăng là người đòng hành, người bạn của Lorca :
“ với vầng trăng chếnh choáng
Trên yên ngực mỏi mòn ”
Vầng trăng được thổi vào một linh hồn qua phép nhân hóa. Nó không còn là một sự vật vô tri nữa mà trở thành một sinh thể. Phải chăng tiếng đàn của Lorca có men say, chếnh choáng vầng trăng ? Câu thơ này còn hàm chứa một cách hiểu khác đó là chính Lorca đang đăm say, ngây ngất, nên nhìn vầng trăng “ chếnh choáng ”. Người nghệ sĩ đơn độc rong ruổi trên yên ngựa đã mỏi mệt trong suốt một hành trình dài vẫn chư có điểm kết thúc .
Trong khổ thơ thứ hai, tác giả khắc họa lại hình ảnh bi phẫn nhất cuộc sống của Lorca. Đó là khi ông bị bom phát xít sát hại. Người nghệ sĩ yêu đời sống, yêu quốc gia và con người tây Ban Nha ấy đang “ hát nghêu ngao ”, tiếng hát vô tư, hông nhiên thì bị cắt đứt sự sống. Từ ” bỗng diễn đạt sự giật mình, bất thần, tai ương ập tới có lẽ rằng chính lorca cũng không ngờ tới .
“ bỗng kinh hoàng
Áo choàng bê bết đỏ ”
Hình ảnh chiếc áo để lại nhiều trong lòng người đọc những hình ảnh xót xa. Nếu ở trên, màu đỏ là sắc áo đặc trưng thì ở đây, màu đỏ chính là màu của máu. Một cái chết đẫm máu, bi thảm. Trong khoảnh khắc bị đưa đi xử tử, Lorca đi như “ người mộng du ” .
Trong khổ thơ thứ ba, tác giả mượn hình tượng của tiếng đàn để nói về cái chết của Lorca. Tiếng đàn không mang ý nghĩa thực mà mang ý nghĩa hình tượng. Phép tương giao một lần nữa được Thanh thảo sử dụng : tiếng đàn ghi-ta vừa có sắc tố, vừa có hình khối. Trước khi Lorca bị sát hại, tiếng đàn thật đẹp và tràn trề sức sống như nguồn sinh lực của tâm hồn. Các chi tiết cụ thể “ chiếc ghi-ta nâu ”, ” tiếng ghi-ta xanh ”, “ bầu trờ cô gái ấy ” tượng trung cho vẻ đẹp đời sống, vẻ đẹp tình yêu mà tiếng đàn Lorca biểu lộ .
“ tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy ”
hai câu thơ trên được viết theo lối vắt dòng khi mà “ máu cháy ” được đặt riêng thành một câu thơ làm điển hình nổi bật đặc thù bi thương đau đớn của cái chết Lorca. Các câu thơ cứ ngắn dần về số chữ cũng như số phận của lorca đang tắt dần .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 9

Khi tâm hồn nghệ sĩ đồng cảm với một tâm hồn nghệ sĩ thì khoảng cách và văn hóa truyền thống sẽ không còn là dào cản. Nhà thơ Thanh Thảo đã dành một tình cảm, sự chân trọng như thế với người nghệ sĩ tài hoa Fê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lorca ( 1898 – 1936 ), một nghệ sĩ tài hoa của quốc gia Tây Ban Nha .
Bài thơ “ Đàn ghi ta của Lorca ” in trong tập “ Khối vuông ru bích ” ( 1985 ) chính là bộc lộ điều đó. Bài thơ như gẩy lên tiếng đàn thánh thót tiễn đưa người nghệ sĩ đa tài nhưng không thoát khỏi sự éo le của số phận, cũng như bộc lộ một cây bút xuất sắc trong nền thơ ca văn minh Nước Ta – tác giả đầy nhiệt huyết, phản ánh lời nói của người tri thức đầy suy tư, trăn trở trước những yếu tố nóng bỏng của xã hội và thời đại .
Nhà thơ muốn đời sống phải được cảm nhận và biểu lộ ở chiều sâu thực chất của nó nên ông không đồng ý lỗi diễn đạt ồn ào, dễ dãi. Bài thơ “ Đàn ghi ta của Lorca ” đã biểu lộ được không thiếu phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ Thanh Thảo, cũng đã để lại những ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc .
“ Đàn ghi ta của Lorca ” ngay nhan đề thôi cũng đã gợi mở cho ta thấy được một khung trời nghệ thuật và thẩm mỹ mở ra. Đàn ghi ta cây đàn gắn với sự nghiệp của Lorca, gắn với những tác phẩm nổi tiếng của ông, hay đàn ghi ta chính là người bạn sát cánh đi cùng người nghệ sĩ du ca, đi khắp quốc gia Tây Ban Nha mang lại những tác phẩm du dương làm phong phú và đa dạng thêm đời sống muôn màu .
Bài thơ chính là nói đến vẻ đẹp của nghệ thuật và thẩm mỹ, vẻ đẹp của người nghệ sĩ đơn độc, vẻ đẹp của tiếng đàn thanh sắc, vẻ đẹp của cái chết cho tự do. Hình ảnh quốc gia Tây Ban Nha một thời chống chế độ độc tài Phát xít Ph – răng – cô cũng hiện lên rõ nét như vậy. Người nghệ sĩ tài hoa ra đi nhưng những gì Lorca để lại trọn vẹn là bất diệt .
Bài thơ cũng như nói lên nỗi lòng của nhà thơ Thanh Thảo, tiếng tương một nhân tài, nuối tiếc một kĩ năng thiên bẩm mà phải ra ở tuổi 38, từng câu thơ đều nói lên nỗi luyến thương như vậy. Câu thơ đề từ cũng lại một lần nữa đánh sâu vào tâm lý bạn đọc, hằn sâu đến nỗi ám ảnh, mang một ý nghĩa sâu xa : “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” .
Đây chính là lời của Lorca trước khi phải rời đến quốc tế bên kia. Nó như một lời báo hiệu có điều chẳng lành, đúng là như vậy, ông đã chết khi còn quá trẻ, khi năng lực đang nở rộ. Tâm nguyện này mang nhiều ý nghĩa, phải chăng Lorca muốn chôn vùi năng lực, chôn vùi những gì ông để lại xuống dưới nấm mồ kia để không ai còn biết đến, phải chăng ông đã nhận ra một điều nếu những thứ ấy còn sống sót thì thế hệ tiếp sau sẽ khó hoàn toàn có thể vượt qua kĩ năng của ông, sẽ là bước tường cản trở sự tăng trưởng của thi ca trái đất .
Hay chỉ đơn thuần là tâm lý được sống với nghệ thuật và thẩm mỹ và khi chết đi cũng luôn được mang theo bên mình, biểu lộ tình yêu bất diệt với tiếng đàn và chính quê nhà, xử sở. Khổ thơ đầu của bài thơ vẽ nên hình tượng Lorca xinh xắn với khoảng chừng trời nghệ thuật và thẩm mỹ, nhưng cạnh bên đó cũng chính là khung trời chính trị u ám và đen tối dưới chế độ độc tài phát xít, cái đẹp bị vùi dập đến đơn độc .
“ Những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
Lilalilalila
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn ”
Tiếng đàn đã trở thành hình khối, nhà thơ Thanh Thảo thật sự đã đưa con người ta đến những tưởng tượng khó nói nên lời, âm thanh lại biết thành những khối vật lý hình tròn trụ, hình tròn trụ bọt nước. bọt nước ấy tinh khiết, thanh cao, xinh xắn. Hình ảnh ngay sau đó là “ Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt ”, cả một nền văn hóa truyền thống đã hiện ra chỉ một vài từ nhẹ nhàng đơn thuần, Tây Ban Nha, xử sở đấu bò tót, với những kị sĩ mặc áo choàng đỏ, hình ảnh ấn tượng vô cùng .
Nhưng màu đỏ ấy lại là “ đỏ gắt ” như đã nói lên một sự chẳng lành, một quốc gia đang sống trong những ngày tháng căng thẳng mệt mỏi, sục sôi, bất mãn và đau khổ. Lilalialila … Chuỗi âm thanh của tiếng đàn ghi ta hiện lên như một lời giải cứu, thẩm mỹ và nghệ thuật vẫn sống sót, cái đẹp không hề bị chôn vùi. Lila cũng là tên một loài hoa rất đặc biệt quan trọng ở quốc gia Tây Ban Nha, hoa tử linh hương, tác giả như đã ngầm gửi đến ngàn đóa hoa tươi đẹp nhất dành cho Lorca .
“ Đi long dong về miền cô độc ” Người nghệ sĩ du ca một mình một ngựa đi khắp quốc gia thân yêu của mình, hát Tặng Kèm nhân dân của mình những bản tình ca sâu đậm. Tác giả khôn khéo sự dụng hai từ láy đặc biệt quan trọng tạo hình “ chếnh choảng ”, “ mỏi mòn ” đã làm cho người đọc như nhìn thấy bức tranh tuyệt đẹp có vạn vật thiên nhiên, hoa cỏ, nhưng sao buồn quá, con người trong tranh ấy trọn vẹn đơn độc, một mình mang nghệ thuật và thẩm mỹ đến một chân trời xa xa .
Hai khổ thơ nói về cái chết của Lorca, thực sự đến quá nhanh, nhanh đến kinh hoàng. Hai câu khổ thơ như nói lên nỗi lòng của tác giả, ông xót thương cho một người nghệ sĩ phải hi sinh bằng ngòi bút như rướm máu, ông đã biểu lộ điều đó bằng ngôn từ của trái tim .
Thủ pháp thẩm mỹ và nghệ thuật chủ yếu trong đoạn thơ này là cách sử dụng điệp từ, điệp ngữ, nhân hóa, ẩn dụ, tượng trưng đa nghĩa và trái chiều được tác giả khai thác triệt để nhằm mục đích biểu lộ thảm kịch của Lorca. Đoạn thơ đã làm điển hình nổi bật sự trái chiều giữa khát vọng tự do của người nghệ sĩ với đấm đá bạo lực gian ác của bọn phát xít, giữa tiếng hát yêu đời với hiện thực phũ phàng đẫm máu .
Hình ảnh “ áo choàng bê bết đỏ ” như vừa nói lên cái chết đầy oan ức của Lorca cũng như tố cáo chế độ độc tài phát xít Ph-răng cô tước đi mang sống của một người nghệ sĩ tài hoa. Hình ảnh ấy nói lên sự khát khao đời sống tự do, bình yên, một sự đấu tranh quyết liệt cho cái đẹp mà người tài hoa yêu quý .
Trạng thái của Lorca đã như người mộng du, trạng thái ấy trước khi đối lập với cái chết đó không phải là sự sợ hãi mà đó là nỗi tiếc thương. Sự kiện thảm khốc ấy tạo ra những cú sốc cho chính Lorca, cho người dân Tây Ban Nha hay chính so với tác giả. Nhà thơ đã diễn đạt theo lối ẩn dụ tượng trưng với sự quy đổi cảm xúc liên tục khá mới mẻ và lạ mắt, táo bạo, qua những âm thanh vỡ ra thành sắc tố, hình khối, thành dòng máu chảy, góp thêm phần tạo ra sự tiếng đàn ghi ta ở những cung bậc cảm hứng khác nhau .
Sự so sánh tài tình của tác giả khi nói về tiếng đàn ghi ta thực sự đều để lại ẩn tượng cho những ai đọc tác phẩm này. Tiếng ghi ta nâu làm hiện ra một khung trời tương đẹp, tiếng ghi ta như màu lá xanh tươi mới, tiếng ghi ta lại thành hình khối như bọt nước tròn vo, hình ảnh rất đẹp nhưng lại diễn ta một cái chết bi thương “ tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy ” .
Tiếng ghi ta đã được nhân hóa thành con người, thành số phận, tiếng ghi ta ấy chính là linh hồn của Lorca. Một hình ảnh gây ám ảnh, day dứt so với tâm hồn người đọc. Người nghệ sĩ ra đi, nhưng để lại một kho tàng nghệ thuật và thẩm mỹ phong phú và đa dạng, những tác phẩm của ông sẽ còn sống mãi. Đó là một niềm tin về sự bất diệt của thẩm mỹ và nghệ thuật, của cái đẹp, sự khát khao tự do, công minh, công lý. Khổ thơ cuối bài biểu lộ sự tiếc thương vô hạn của nhà thơ Thanh Thảo so với Lorca là cơ sở vững chãi cho niềm tin mãnh liệt ấy .
không ai chôn cất tiếng đàn tiếng đàn
như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
lộng lẫy trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi tar màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la …
Không ai chôn cất tiếng đàn, câu thơ này bộc lộ hai ý nghĩa, thứ nhất hoàn toàn có thể thấy rằng không ai dám chôn cất tiếng đàn, tại sao vậy ? Ý nguyện của Lorca là “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” vì sao không ai làm điều đó. Vì không ai muốn chôn vùi, không ai muốn phải chôn vùi đi một thẩm mỹ và nghệ thuật đỉnh điểm. Ý nghĩa thứ hai đó là không hề chôn vùi nổi một cái đẹp đã đến độ tuyệt vời, dù Lorca có chết những thẩm mỹ và nghệ thuật của ông còn mãi, thế hệ tương lai sẽ noi theo mà phát minh sáng tạo mà nỗ lực .
“ Giọt nước mắt vầng trăng / lộng lẫy nơi đáy giếng ” đây là một hình ảnh ấn dụ xâu sắc, sau khi Lorca chết, ông đã bị bọn phát xít ném xác xuống giếng. Một loạt hình ảnh ẩn dụ hiện lên sâu đậm “ đường chỉ tay đã đứt ” hình ảnh ẩn dụ cho số phận ngắn ngủ, người nghệ sĩ tài hoa phải hi sinh khi tuổi còn quá trẻ .
“ Lorca bơi sang ngang / trên chiếc ghi ta màu bạc ” hình ảnh ấy như cho ta cảm xúc Lorca khi về đến quốc tế bên kia cũng được nâng đỡ bởi thẩm mỹ và nghệ thuật, bởi tiếng đàn. Chiếc ghi ta màu bạc, bộc lộ sự trang nghiêm, thanh thoát, trở thành con thuyền đưa ông nhẹ nhàng về quốc tế bên kia. Hai khổ thơ này tác giả như sử dụng triệt để lối thơ tượng trưng đầy ám ảnh .
“ chàng ném lá bùa cô gái Digan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt ”
Hình ảnh ấy phải chăng là sự giải thoát, Lorca đã đi về với về giới bên kia, để cho xoáy nước cuốn đi những oan ức, những khát khao, không còn vướng bận đến cõi trần. Trái tim ấy đã ngừng đập, một lặng yên bất chợt đến bàng hoàng, hụt hẫng. Âm điệu như lắng xuống, đầy xót xa, nhà thơ Thanh Thảo đã bộc lộ thâm thúy tình cảm của mình so với Lorca trong những câu thơ cuối bài này .
Người nghệ sĩ đã chết những tiếng đàn vẫn còn đó “ Lilalilalila … ” một khúc ngân của bản nhạc khó dứt, một đóa hoa Tử linh hương Thanh Thảo muốn đặt lên mộ viếng người thi sĩ, một sự đồng cảm dâng trào. Có thể thấy nghệ thuật và thẩm mỹ không phân biệt biên giời, người nghệ sĩ phương Đông tiếc thương một nhân tài phương Tây bằng toàn bộ sự chân thành, và sự trân trọng cái đẹp. Lilalilalila … .
Đặc sắc thẩm mỹ và nghệ thuật của bài thơ lấy nguồn cảm hứng từ tiếng đàn. Tác giả đã rất khôn khéo dùng những hình ảnh ẩn dụ tượng trưng độc lạ gây ấn tượng mạnh so với bạn đọc. Thể thơ tự do, khá tự do để thể hiện cảm hứng. Hơn thế nữa điểm đặc biệt quan trọng của bài thơ chính là không hề có dấu chấm câu khi kết thúc câu, hay đoạn. Đó cũng chính là dụng ý của tác giả, làm cho mạch thơ không dứt, làm cho tình cảm được trải dài trong cả bài thơ. Thực sự phong thái thơ Thanh Thảo rất độc lạ, không trộn lẫn, đặc trưng cho người tri thức luôn mê mải đi tìm vẻ đẹp tuyệt đối, thanh cao .
Qua bài thơ “ Đàn ghi ta của Lorca ” Cho ta thấy Nhà thơ Thanh Thảo đã viết về Lorca bằng rung động mãnh liệt của xúc cảm, bằng tấm lòng “ liên tài ” rất đáng trân trọng. Những phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ trong bài thơ chứng tỏ tận tâm và khát vọng thay đổi thơ ca của tác giả, góp thêm phần làm cho năng lực bộc lộ của ngôn từ tiếng Việt thêm tinh xảo, đa dạng và phong phú và phong phú. Bài thơ đã để lại những ấn tượng khó phải so với những ai đã từng đọc, hoàn toàn có thể thấy rằng nghệ thuật và thẩm mỹ sẽ mãi mãi sống cùng nhân loại .

Phân tích Đàn ghi ta của Lorca- Mẫu 10

Thanh Thảo sinh năm 1946, quê ở Mộ Đức, Tỉnh Quảng Ngãi. Sau khi tốt nghiệp khoa Ngữ văn, trường ĐH Tổng Hợp TP.HN, ông vào công tác làm việc ở mặt trận chống Mỹ ác liệt. Thanh Thảo được công chúng yêu văn học biết đến qua những tác phẩm mang diện mạo độc lạ về cuộc chiến tranh và thời kì hậu chiến như : “ Những người đi tới biển ” ( 1977 ), “ Dấu chân qua trảng cỏ ” ( 1958 ), “ Khối vuông ru-bích ” ( 1985 ), “ Từ 1 đến 100 ” ( 1988 ) …
Thanh Thảo là nhà thơ đi tiên phong trong nỗ lực thay đổi thơ Việt. Ông luôn có ý thức tìm tòi, cải cách cho nền thơ Việt đương đại. Bài thơ : ” Đàn ghi-ta của Lorca ” được ông viết ở trại sáng tác Quân khu 5 – Thành Phố Đà Nẵng năm 1979, được công chúng biết đến lần nguồn vào 1985 khi tập thơ “ Khối vuông ru-bích ” sinh ra. Đây là bài thơ tiêu biểu vượt trội cho kiểu tư duy Thanh Thảo .
Bài thơ đã tái hiện được vẻ đẹp hình tượng Garcia Lorca, nhà thơ vĩ đại nhất Tây Ban Nha thế kỉ 20. Federico Garcia Lorca sinh ngày 5/6/1898 ở tỉnh Granada, miền Nam Tây Ban Nha. Không chỉ là một nhà thơ nổi tiếng, ông còn có kĩ năng về âm nhạc và hội hoạ. Là con chim hoạ mi xứ Espagna, ông sáng tác rất nhiều khúc ngẫu hứng cho ghi-ta. Như một nghệ sĩ du ca lãng tử, Lorca đi long dong cất lên tiếng hát ca tụng tự do và cái đẹp cùng cây đàn duyên dáng này .
Lorca không chỉ vĩ đại với quốc gia TBN, ông còn là nhà thơ vĩ đại so với toàn quốc tế. Người TBN gọi ông là con chim hoạ mi TBN, còn người Mỹ thì coi Lorca như nhà thơ vĩ đại của chính nước Mỹ. Chính những câu thơ can đảm và mạnh mẽ, hùng hồn thấm đậm tư tưởng lớn lao, khác thường của Lorca đã khiến cho bọn thể chế độc tài Franco sợ hãi. Ngày 19/8/1936, chúng điệu Lorca ra bãi bắn để phi tang 1 con người với những tư tưởng văn minh. Là nạn nhân tiên phong của chủ nghĩa phát xít, thi thể Lorca được tìm thấy trong đống xác 1500 người trên 1 miệng sâu gần Granada, nơi khởi đầu và cũng là nơi kết thúc sự sống của một con người kiệt xuất, một nhà thơ vĩ đại .
Bài thơ “ đàn ghi ta của Lorca ” biểu lộ chân dung đẹp tươi của nghệ sĩ Lorca trong sự ngưỡng mộ, lòng đồng cảm và sự tiếc thương thâm thúy của tác giả TT. Xuyên suốt bài thơ, song hành với hình tượng Lorca là hình tượng cây đàn. Tiếng đàn cất lên tiếng lòng của Lorca trước đời sống, trước thời đại. Nó là linh hồn, là niềm tin của Lorca, và hơn hết là số phận của nhà thơ vĩ đại này : “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” _PH. G.LORCA _
Bằng hình ảnh cây đàn ghi-ta, nhạc cụ truyền thống lịch sử tiêu biểu vượt trội nhất của quốc gia và âm nhạc TBN dùng làm hình ảnh hình tượng nv trữ tình trong bài thơ, tác giả nói đến sự gắn bó máu thịt, suốt đời giữa Lorca và âm nhạc. Qua cây đàn truyền thống lịch sử của âm nhạc và quốc gia mình, một nét độc lạ trong truyền thống văn hoá của con người và quốc gia TBN, nhà thơ Lorca đã biểu lộ tình yêu thâm thúy, tha thiết đỗi với quê nhà, tổ quốc. Tình yêu thẩm mỹ và nghệ thuật và quê nhà đó sẽ mãi mãi sánh bước cùng Lorca đi đến bất kỳ nơi đâu, kể cả khi sang bên kia quốc tế .
Mở đầu bài thơ, ta tưởng tượng ra một khoảng trống Tây Ban Nha đặc thủ, một quốc gia của những làn điệu ghita du dương – Tây Ban cầm, cả tấm áo choàng matador khoác trên mình những đấu sĩ :
“ những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
lila lila lila
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn ”
Thanh Thảo đã gợi vẻ đẹp của tiếng đàn dựa trên những liên tưởng ngoài thơ : ” tiếng đàn bọt nước ”, ta chợt thấy hình ảnh có những nét tương đương trong ca dao : “ Trời mưa khủng hoảng bong bóng phập phồng ”. Bọt nước có vẻ như là hiện thân của số phận tiếng đànm thật mong manh, ngắn ngủi và dễ vỡ. Câu thơ tuy đơn giản và giản dị nhưng khắc hoạ rõ nét định mệnh phũ phàng, chông gai đang đón chờ người nghệ sĩ tài hoa phía trước .
Nếu như “ tiếng đàn ” khiến ta nghe được âm thanh, “ bọt nước ” gợi ta thấy được hình ảnh, thì câu thơ trên là hiệu quả của sự tích hợp tài tình giữa cơ quan thính giác với thị giác để ta hoàn toàn có thể cảm nhận tiếng đàn một cách rõ nét và thâm thúy. Thanh Thảo đã rất thành công xuất sắc khi cấu trúc nên hình ảnh bằng sự ánh chiếu của nhiều kênh cảm xúc, gây ấn tượng cho người đọc .
“ Tấm áo choàng đỏ gắt ” nhắc ta nhớ tới những đấu trường bò tót truyền thống lịch sử ở Tây Ban Nha. Thế nhưng, trong toàn cảnh chính trị ngột ngạt và căng thẳng mệt mỏi lúc bấy giờ, thì đây lại là một đấu trường xã hội đấm đá bạo lực và đẫm máu giữa nền chính trị độc tài và khát vọng dân chủ tự do, cũng như nền nghệ thuật và thẩm mỹ già nua với khát vọng cải cách, thay đổi nghệ thuật và thẩm mỹ. Dù trong đấu trường chính trị, thẩm mỹ và nghệ thuật hay số phận thì Lorca mãi là người đấu sĩ đơn độc và đơn độc .
Giữa bầu không khí sôi sục của đấm đá bạo lực, của máu, tiếng đàn ghi-ta vẫn cất lên du dương và êm đềm : ” lila lila lila ” như muốn xoa dịu, trấn an con người, góp thêm phần xua đi sự hiện hữu của bạo tàn, tội ác nơi đây. Đặc biệt, câu thơ còn vẽ ra 1 bức tranh đầy ý nghĩa : Giữa cánh đồng xơ xác đầy gai nhọn, sự chết chóc bao trùm, ta chợt nhận ra sự xuấ hiện của loài hoa màu tím : lila-loài hoa đặc trưng cho xứ sở Tây ban Nha, còn có cái tên khác thật đẹp : tử đinh hương .
Loài hoa ấy như hình tượng của sự kiên cường, sức sống, đem lại hoà bình nơi tội ác đang ngự trị. Như vậy, chỉ với một dòng thơ “ lila lila lila ”, tác giả TT đã khôn khéo hoà quyện hai yếu tố âm thanh và sắc tố để phác lên nỗi buồn mang mác, dìu dịu của người nghệ sĩ lãng du, yêu tự do khi đứng trước tỉnh cảnh rối ren của nước nhà .
Như vậy, dù ở góc nhìn nào, ta cũng nhần ra đây là cuộc đấu không cân sức, Lorca đang rất đơn đọc trên hành trình dài lí tưởng đầy nguy hiểm, soi bóng một mình giữa con đường đầy nguy hại mà chỉ có cây đàn, tiếng hát hộ thân. Với tiếng đàn, người nghệ sĩ du ca lãng tử Lorca đi long dong, chếnh choáng trong men hơi say của đất trời thẩm mỹ và nghệ thuật. Chàng là người cất tiếng hát ca tụng tự do và cái đẹp trong một quốc tế bạo tàn và tăm tối :
“ đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn ”
Lấy trăng làm bầu bạn, long dong trên yên ngựa tiến về 1 nơi vô định, Lorca gợi cho ta nhớ về chàng hiệp sĩ Đôn Kihote nổi tiếng của nhà văn Xécvantec. Nhưng nếu Đôn Kihote bước tới phía trước với niềm hứng khởi trên con đường làm hệp sĩ, thì Lorca lại cất bước long dong với nỗi buồn vô hạn trên con đường thẩm mỹ và nghệ thuật còn bế tắc. Nếu Đôn Kihote có người giám mã trung thành với chủ Xancho Panxa kề cận, thì Lorca chỉ có mảnh trăng đơn độc làm tri kỉ. Như vậy, dù ở phương diện nào, Lorca mãi là một thi sĩ, một chiến sỹ cô độc, một mình với lí tưởng, mục tiêu thẩm mỹ và nghệ thuật riêng .
Qua khổ thơ đầu bài, hình tượng Lorca được cảm nhận ở nhiều góc nhìn, ở nhiều góc nhìn khác nhau, trải qua những nét chấm phá, những mảng màu có vẻ như không đồng chất, đồng tông, Thanh Thảo đã dựng lên một khối toàn vẹn về một nghệ sĩ kĩ năng và chân chính nhưng có một loại sản phẩm oan khốc trong thiên nhiên và môi trường chính trị bạo tàn .
” Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
Chàng đi như người mộng du ”
Với sự chuyển ý nghĩ và cảm hứng thật giật mình, cái chết của người nghệ sĩ thật bất thần và đau đớn. Những tiếng hát “ nghêu ngao ” vô mục tiêu chợt im bặt. Thay vào đó là cảm xúc “ bỗng kinh hoàng ”, 3 tiếng ngắn ngủi nhưng đã bộc lộ rất toàn vẹn sự sửng sốt, giật mình của toàn thể nhân dân trước sự ra đi của nhà thơ năng lực vĩ đại Lorca. Có thể nói đây là cái chết gây chấn động, ảnh hưởng tác động đến toàn thể quả đât .
Nếu như màu “ đỏ gắt ” ở đầu bài thơ là tượng trưng cho mặt trận xã hội, thì hình ảnh “ bê bết đỏ ” ở sau là màu của máu, là tín hiệu của sự chết chóc, tang thương. Và Lorca như một đấu sĩ bị hành hình trên đấu trường chính trị Tây Ban Nha trong bầu không khí tai ương bao trùm : ” Lorca bị điệu về bãi bắn : chàng đi như người mộng du .
” Tôi không muốn nhìn thấy máu ! ” ( Que no quiero Verla ! ) Lorca đã thảng thốt kêu lên trong một bài thơ định mệnh của mình, bài ” Bica cho Igracio Sanchez Meijas ”. Nhưng “ máu đã chảy tràn ” chỉ 1 năm sau khi bài thơ tuyệt tác này sinh ra, và máu đó là của Lorca .
Ngay ở câu đề từ bài thơ : “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ”, ta thuận tiện nhận ra Lorca luôn dự cảm và ám ảnh bởi cái chết, thế nhưng ông cũng không ngờ cái chết phũ phàng nhất đã ập xuống thân phận mình quá sớm, ở cái tuổi 38, tuổi con người đang vào độ phát tiết tinh hoa và bao nhiêu hoài bão, khát vọng còn dang dở. Vậy nên “ chàng đi như người mộng du ”, đầy bàng hoàng và đau đớn, khi con đường nghệ thuật và thẩm mỹ biết bao sức lực lao động kiến thiết xây dựng, như một toà thành tháp nguy nga trang trọng, giờ đành bỏ phí .
Lorca từng tâm lý về cái chết, từng tự vấn đáp thắc mắc : ” Mình sẽ chết như thế nào ? Ở đâu ? ” Và Lorca muốn được chết ” tử tế trên giường mình ”, muốn được nằm trong đất cùng với cây đàn thơ của mình. Nhưng sự Bạo Tàn nào chịu buông tha cho ai. Bọn Phát xít là giống ruồi nhặng, là mầm mống cái chết mang hình con nhặng, “ cái chết đẻ trứng vào vết thương ” như một câu thơ của Lorca đã chỉ đúng mực .
Đau đớn thay, trong thơ của Lorca lại mang nặng những vết thương, những nỗi đau, trăn trở trở về con người và sự tự do. Lorca trở thành nạn nhân của bọn phát xít Franco là điều ko thể tránh khỏi. Nhưng nghiệt ngã thay, chúng ko những là kẻ sát nhân, à còn là những tên tội đồ dám ra tay sát hại cái đẹp, thủ tiêu cái tài, huỷ diệt thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính .
Khi đứng trước họng súng tử thần, ai cũng có những hồi tưởng về quá khứ, về những kỉ niệm gắn bó, thân thương nhất. Lorca cũng không phải là ngoại lệ, tâm tưởng chàng hiện lên như 1 thước phim quay chậm về những gì chàng đã trải qua : có ngọt ngào và đắng cay, có đau khổ và niềm hạnh phúc :
“ tiếng ghita nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghita lá xanh biết mấy
tiếng ghita tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghita ròng ròng
máu chảy ”
Tiếng đàn của Lorca vửa có khá đầy đủ những cung bậc, vừa tái hiện những sắc tố hình khối đầy tính tượng trưng và biểu cảm. Màu nâu là sắc tố có sự biến ảo nhiều nét nghĩa. Có khi là màu nâu của vật liệu cây đàn, có khi là màu nước da của những cô gái Di gan cuồng nhiệt, sôi sục. Và đặc biệt quan trọng đó cũng là màu của đất mẹ Tây Ban Nha thân yêu .
Trên phông nền của màu nâu, Lorca nhớ về khung trời tượng trưng cho sự tự do, nhớ về cô gái Digan, hình ảnh tiêu biểu vượt trội cho xứ sở Tây Ban Nha. Như vậy, chỉ trải qua 2 câu thơ, ta nhận ra cảm hứng chủ yếu của Lorca khi cận kề cái chết là nỗi niềm hướng tới quê nhà, tổ quốc. Chuyển sang màu xanh của lá, màu xanh của kỳ vọng, của khát vọng sống, tuổi trẻ, niềm tha thiết của Lorca với đời sống trỗi dậy can đảm và mạnh mẽ hơn khi nào hết .
Thông qua những hình ảnh thị giác ( “ tròn ”, ” vỡ tan ” ), âm thanh thính giác ( “ ròng ròng ”, ” máu chảy ” ), Thanh Thảo đã thốt lên sự nuối tiếc, ngậm ngùi cho 1 vẻ đẹp nghệ thuật và thẩm mỹ đang bị phá huỷ. Tiếng vỡ oà, tức tưởi cất lên đau đớn đến xót xa. Phép điệp “ tiếng ghita ” chạy trước bài thơ vừa dẫn dắt mạch thơ vừa link khổ thơ, tạo nên độ luyến láy của 1 bản nhạc. Tiếng đàn đã tạo nên hình sắc, hoá thân thành số phận, linh hồn, thẩm mỹ và nghệ thuật của người nghệ sĩ Lorca .
Như vậy, cái chết giật mình của Lorca đã được miêu tả bảng hình ảnh thực, tạo cú sốc dây truyền theo lối tượng trưng, liên tục quy đổi cảm xúc qua mạng lưới hệ thống âm thanh vỡ ra thành màu sắcm hình khối ( “ dòng máu chảy ” ). Chỉ qua âm thanh mà ta hoàn toàn có thể cảm nhận đủ mọi hình dáng, sắc màu, linh hồn của con người và thần thái của vạn vật. Có thể nói nếu Lorca là 1 nghệ sĩ tài hoa, kiệt xuất thì Thanh Thảo cũng thực sự là một nghệ sĩ ngôn từ bậc thầy .
“ Không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
lộng lẫy trong đáy giếng ”
Nhà thơ Thanh Thảo đã lấy lời di chúc của Lorca : ” Khi tôi chết … ” làm lời đề từ cho bài thơ của mình. Đậy chính là di ngôn đầy tận tâm của một người nghệ sĩ chân chính. Lorca ko muốn nghệ thuật và thẩm mỹ của mình vì được công chúng yêu quý mà đưa lên đài danh dự rồi vô tình trở thành vật cản trên con đường cải cách, tăng trưởng thơ ca của thế hệ sau .
Thơ ca cũng như văn chương, luôn cần hơi thở mới. Như nhân vật Hộ trong tác phẩm của NC từng nhận xét : “ Văn chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và phát minh sáng tạo ra những cái gì chưa có ”. Hay Đại thi hào M.Gorki cũng từng thốt lên : “ Cái thông thường là cái chết của nghệ thuật và thẩm mỹ ”
Thế nhưng, trái ngược với tâm nguyện của Lỏca : ” không ai chôn cất tiếng đàn ” và thực tiễn dù có muốn chôn vùi cũng không được. Đây là một tiếng đàn, một giá trị niềm tin chứ không phải là một cây đàn vâth thể. Tiếng đàn ấy trường cửu cùng tự nhiên và hơn thế, bản thân nó chính là tự nhiên. Nó vẫn ko ngừng vươn lên, lan toả ngay cả khi người nghệ sĩ đã phát minh sáng tạo ra nó đã ra đi .
Đau đớn thay, cái chết thực sự của một nhà cải cách là khi khát vọng, sự nghiệp của anh ta ko có ai kế tục, nhưng cái chết đau đớn hơn của một nhà cải cách còn là khi tên tuổi và sự phát minh sáng tạo của anh ta được đem lên bệ thờ và trở thành 1 bức tường vững chắc, cản trở sự cải cách văn chương của những người đến sau .
Bằng giải pháp so sánh “ cỏ mọc hoang ”, nhà thơ TT đã biểu lộ sức sống mãnh liệt, sự bất tử, sự lan toả của nền thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính. Câu thơ “ Giọt nước mắt vầng trăng ” gợi cho ta sự ngưng đọng của buồn đau, thương xót. Giọt nước mắt sáng đẹp và vĩnh cửu như vầng trăng đó cũng là những giọt nước mắt của anh hùng : “ Nước mắt anh hùng lau chẳng ráo ” ( Nguyện Đình Chiểu )
Tại giếng nước, nơi quân địch vứt xác Lỏca lại là nơi toả sáng tâm hồn chàng như có ánh trăng soi vào : “ tấm lòng son gửi lại bóng trăng rằm … tủi phận bạc trôi theo dòng nước đổ … ” Thông qua đoạn thơ, tác giả đã gửi gắm nỗi đau xót, thương tiếc cho hành trình dài thẩm mỹ và nghệ thuật còn dang dở của Lorca, đồng thời biểu lộ niềm tin thâm thúy vào sự bất tử của nghệ thuật và thẩm mỹ chân chính .
“ đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi-ta màu bạc ”
Nếu như hình ảnh “ đường chỉ tay ” là hiện thân cho thiên mệnh thì hình tượng “ dòng sông ” là vạch mốc ngăn cách hai cõi âm dương. “ Đường chỉ tay đã đứt ” biểu lộ cho cái hữu hạn, cho số phận con người, tượng trưng cho cú giáng phũ phàng, trái ngang của số mệnh, trái chiều với “ dòng sông vô cùng ”, tượng trưng cho sự vô hạn, dòng chảy cuộc sống, dòng chảy thẩm mỹ và nghệ thuật và sự siêu thoát về cõi hư vô .
Hình ảnh “ chiếc ghi-ta màu bạc ” là biến ảnh của chiếc ghita nâu khi đã sang cõi khác. Sự biến chuyển sắc tố từ nâu sang bạc tức là sự biến hóa trạng thái từ thực sang hư, từ cõi dương sang âm tính. Đặc biệt màu bạc là màu của sự vĩnh hằng, ánh bạc biêng biếc tạo nên sự hư ảo của 1 màu lịch sử một thời .
Hãy nhắm mắt và lặng lòng để chiêm ngưỡng và thưởng thức một sự siêu thoát, một sự hoá thân. Trên dòng sông của định mệnh, của thời hạn vĩnh cửu, ta thấy bóng chàng Lorca “ bơi sang ngang, trên chiếc ghita màu bạc ”. Chàng đang vẫy tay chào quả đât để đi vào cõi bất tử. Chiếc ghi-ta chàng gắn bó suốt cuộc sống nay cũng là con thuyền thơ cùng chàng đi về miền đất hư vô, lịch sử một thời .
“ chàng ném lá bùa cô gái Digan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt ”
Lorca đã ném “ lá bùa cô gái Digan ” vào xoáy nước 1 cách dứt khoát. Chàng còn cần lá bùa hộ mệnh làm gì khi nó ko thể giúp chàng níu kéo sự sống ? Lá bùa định mệnh từ từ trôi vào xoáy nước, khép lại cuộc sống Lorca, một người chiến sỹ phát xít kiên cường, vĩ đại .
Trái tim đã dừng nhịp đập, cũng như khát vọng tự do và cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật đã phải ngừng lại mãi mãi. Chàng nghệ sĩ du ca Lorca đã câm lặng, tự nguyện chôn vùi, hi sinh vì thẩm mỹ và nghệ thuật mà suốt đời chàng theo đuổi. Với hình ảnh đầy chất mộng, câu thơ đã tái hiện sự giã từ của Lorca, thật thanh thản, nhẹ nhàng, đậm chất nghệ sĩ. Chàng đã hoàn toàn có thể thực sự chia tay với những ràng buộc và hệ luỵ trần gian để nhắm mắt yên nghỉ trong giấc ngàn thu. “ lila lila lila … ”

Những âm thanh, nốt nhạc xao xuyến của tiếng đàn sẽ mãi ngân nga, vang vọng trong lòng độc giả nói chung và người yêu thơ Lorca nói riêng. Những đoá hoa tử đinh hương tím ngát âm thầm tiễn biệt linh hồn Lorca. Có thể nói sự vùi dập đã nhường chỗ cho sự thăng hoa, sự đau đớn đã nhường chỗ cho sự tôn vinh. Bài thơ có mạch cảm xúc rất đa dạng. Từ sự đồng cảm sâu sắc của tác giả đối với người nghệ sĩ tự do, cô đơn đến nỗi xót thương, đau đớn trước cái chết oan khuất của một con người có tài năng xuất chúng. Cuối cùng, khép lại bài thơ là tấm lòng ngưỡng mộ, niềm tin vào sự bất tử của Lorca.

Qua đó nhà thơ Thanh Thảo đã khắc hoạ một hình tượng Garcia Lorca lịch sử một thời. Xuyên suốt bài thơ, song hành cùng hình tượng Lorca chính là cây đàn thơ muôn thuở. Đàn ghi-ta là tâm hồn của chính Lorca, là khí phách kiên cường của người chiến sỹ yêu tự do, hoà nhịp trái tim mình với quần chúng nhân dân và toàn thể quả đât .
Bài thơ “ Đàn ghi-ta của Lorca ” ; là tp tiêu biểu vượt trội cho tư duy thơ của Thanh Thảo : với nội dung giàu chất suy tư về những yếu tố xã hội và thời đại, mạch cảm hứng mãnh liệt và phóng túng, cùng với lối miêu tả ấn tượng và hiệu suất cao, bài thơ sẽ mãi vấn vương, in dấu sâu đậm trong lòng người đọc .

Lời kết

Bài viết bao gồm dàn ý chi tiết và top những bài văn phân tích Đàn ghi ta của Lorca theo mẫu chọn lọc, giúp các em học sinh có thể làm tốt bài văn phân tích của mình.

Source: https://dvn.com.vn
Category : Lorca