Cách phân biệt từ láy – từ ghép không phải ai cũng biết

Thông qua đặc điểm cấu tạo từ láy và từ ghép, cô Vân Anh – giáo viên Tiểu học thuộc Hệ thống Giáo dục HOCMAI sẽ tháo gỡ vướng mắc về các bài tập liên quan.

Trong chương trình Tiếng Việt 4, học sinh được làm quen với các bài tập về cấu tạo từ vựng tiếng Việt, phân biệt từ đơn, từ phức và từ ghép, từ láy. Tuy nhiên, nhiều học sinh vẫn bị nhầm lẫn giữa từ láy và từ ghép. Cô Trần Thị Vân Anh – giáo viên Tiếng Việt tại Hocmai.vn  đã đưa ra các khái niệm và đặc điểm tiêu biểu giúp học sinh phân biệt rạch ròi hai loại từ trên.

Lý thuyết về từ và cấu tạo từ

Để học sinh nắm được kiến thức tổng quát về cấu tạo từ, cô Vân Anh đã tổng hợp lại các bài học trước, liên kết và khái quát thành sơ đồ giúp học trò dễ theo dõi, ghi nhớ.

Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt câu. Trong đó “từ” bao gồm từ đơn và từ phức. Mỗi từ mang đầy đủ một nghĩa nhất định.

Từ đơn là gì?

Từ đơn là những từ chỉ có một tiếng tạo thành. Ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt như từ mượn nước ngoài (ghi-đông, tivi, ra-đa,…) được xếp vào từ đơn đa âm tiết.

Ví dụ về từ đơn : mẹ, cha, mèo, cây, hoa, mây, mưa, …

Từ phức là gì?

Từ phức là từ gồm ít nhất hai tiếng tạo thành.

Ví dụ về từ phức : cha mẹ, chó mèo, cây cối, mưa gió, lạnh lẽo, sạch sành sanh, …
Trong từ phức gồm có hai loại : Từ láy và từ ghép .

Tham khảo thêm: Phân biệt từ đơn – từ phức

Từ ghép là gì?

Từ ghép là những từ được cấu tạo bằng cách ghép những tiếng lại với nhau, các tiếng được ghép có quan hệ với nhau về nghĩa.

Ví dụ về từ ghép :
Quần áo => quần, áo đều mang nghĩa về phục trang, ăn mặc .
Cha mẹ => cha, mẹ đều mang nghĩa là người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình .
Cây cỏ => cây, cỏ là những loài thực vật sống bằng dinh dưỡng từ đất, ánh sáng và không khí .

Để hiểu rõ kiến thức về từ ghép, các em học sinh có thể tham khảo bài viết: Từ ghép là gì

Từ láy là gì?

Từ láy là từ được cấu tạo bằng cách láy lại (điệp lại) một phần phụ âm hoặc nguyên âm, hay toàn bộ tiếng ban đầu.

Có 3 loại từ láy :

• Từ láy âm đầu
• Từ láy vần
• Từ láy toàn bộ

Ví dụ về từ láy :
Long lanh => láy phụ âm đầu
Lấm tấm => láy vần “ ấm ”
Ầm ầm => láy hàng loạt .

Mẹo phân biệt từ láy và từ ghép

Cấu tạo của từ rất phức tạp và dễ gây nhầm lẫn, để học viên tháo gỡ những khúc mắc và có chiêu thức nhận diện tiện ích, cô Vân Anh đã tổng hợp 4 đặc thù thường gặp ở từ láy và từ ghép để phân biệt chúng :

Ngoài ra, để phân biệt từ láy và từ đơn đa âm tiết, cô Vân Anh cũng nhấn mạnh: “Nếu hai hoặc nhiều tiếng không có nghĩa, có quan hệ âm vần nhưng tạo thành một từ chỉ sự vật thì từ đó là từ đơn đa âm tiết.

Ví dụ: “tivi” là từ láy hay từ đơn?

“ti” và “vi” khi tách riêng đều không mang nghĩa, giữa hai chữ lặp lại vần “i” nên rất giống các dấu hiệu của một từ láy. Tuy nhiên, tivi là danh từ chỉ sự vật, vì vậy đây là từ đơn đa âm tiết. Thực chất từ “tivi” là từ mượn nước ngoài để chỉ một hệ thống điện tử viễn thông.

Ta cũng hoàn toàn có thể dựa vào 1 số ít đặc thù hình thức viết như có dấu “ – ” nối giữa những từ thì từ đó là từ mượn quốc tế – từ đơn đa âm tiết .

Ví dụ: ra-đa, ghi-đông,…

Bài tập luyện tập từ ghép và từ láy

Bài 1: Hãy xếp các từ phức sau thành hai loại: Từ ghép và từ láy: sừng sững, chung quanh, lủng củng, hung dữ, mộc mạc, nhũn nhặn, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc, thanh cao, giản dị, chí khí.

Hướng dẫn giải
Từ ghép : chung quanh, gian ác, vững chãi, thuần khiết, đơn thuần, chí khí .
Từ láy : sừng sững, lủng củng, trưởng thành, dẻo dai, mộc mạc, nhũn nhặn

Bài 2: Hãy phân biệt từ ghép, từ láy trong các trường hợp sau

a. Những từ nào là từ láy
Ngay ngắn, Ngay thẳng, Ngay đơ
Thẳng thắn, Thẳng tuột, Thẳng tắp
b. Những từ nào không phải từ ghép ?
Chân thành, Chân thật, Chân tình
Thật thà, Thật sự, Thật tình
Hướng dẫn giải
a ) Các từ là từ láy gồm có : Ngay ngắn, Thẳng thắn
b ) Các không phải là từ ghép gồm : Thật thà

Bài 3: Từ láy “xanh xao” dùng để tả màu sắc của đối tượng

a. da người
b. lá cây còn non
c. lá cây đã già
d. trời .
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng : Đáp án a đây là từ chỉ sắc tố của đối tượng người tiêu dùng là da người

Bài 4: Xếp các từ: châm chọc, chậm chạp, mê mẩn, mong ngóng, nhỏ nhẹ, mong mỏi, phương hướng, vương vấn, tươi tắn vào 2 cột: từ ghép và từ láy.

Hướng dẫn giải

• Các từ là từ láy là: chậm chạp, mê mẩn, nhỏ nhẹ, mong mỏi, tươi tắn, vương vấn
• Các từ là từ ghép là: châm chọc, mong ngóng, phương hướng

Bài 5: Cho các từ: mải miết, xa xôi, xa lạ, phẳng lặng, phẳng phiu, mong ngóng, mong mỏi, mơ mộng. Hãy sắp xếp các từ đó thành 2 nhóm từ ghép và từ láy

Hướng dẫn giải

Từ láy: mải miết, xa xôi, phẳng phiu, mong mỏi, mơ mộng.

Từ ghép : lạ lẫm, yên bình, mong ngóng .
Thông qua video bài giảng, cô Vân Anh đã tổng quan kiến thức và kỹ năng, gợi ý cách phân biệt những từ loại, giúp học viên nắm vững kiến thức và kỹ năng nhận dạng và phân biệt từ láy, từ phức. Ngoài ra, cô cũng đưa ra những ví dụ và đi vào xử lý những bài tập đơn cử giúp học viên theo dõi, kiểm tra lại kiến thức và kỹ năng đã học .

Qúy phụ huynh và học sinh có thể điền thông tin tại đây để nhận tư vấn và hướng dẫn học thử các bài giảng khác của cô Vân Anh, cũng như các môn học khác ở lớp 4 nói riêng và từ lớp 2-9 nói chung.

Source: https://dvn.com.vn/
Category : Nội Thất