Dịch vụ giáo dục

Khái niệm dịch vụ giáo dục và đào tạo có nghĩa rộng (bao quát chung) và nghĩa hẹp (các dịch vụ cụ thể). Nghĩa rộng là, coi toàn bộ hoạt động giáo dục và đào tạo thuộc khu vực dịch vụ (trong tương quan với hai khu vực khác là công nghiệp và nông nghiệp).

Trong Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ (GATS – General Agreement on Trade in Services) mà Việt Nam đã ký kết khi tham gia vào Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cũng đã xếp giáo dục và đào tạo vào lĩnh vực dịch vụ.

Nghĩa hẹp của khái niệm dịch vụ giáo dục và giảng dạy gắn với những hoạt động giải trí giáo dục, giảng dạy đơn cử. Quá trình giáo dục và huấn luyện và đào tạo được triển khai với sự tham gia của rất nhiều những yếu tố, quy trình khác nhau, hoàn toàn có thể là vật chất ( như cơ sở vật chất, trang thiết bị, … ), hoàn toàn có thể là phi vật chất ( như quy trình truyền thụ tri thức, giảng dạy trực tiếp, … ), hoàn toàn có thể là tiềm ẩn cả hai yếu tố vật chất và phi vật chất ( như nội dung chương trình, sách giáo khoa cho giáo dục và giảng dạy, … ). Các yếu tố, quy trình giáo dục và giảng dạy phi vật thể được gọi là dịch vụ thuần ; những mẫu sản phẩm là sản phẩm & hàng hóa vật thể gọi là hàng hóa thuần ; còn những loại sản phẩm tiềm ẩn cả yếu tố vật chất và yếu tố phi vật chất được gọi chung là sản phẩm & hàng hóa dịch vụ không thuần. Vì vậy, trong giáo dục và huấn luyện và đào tạo có rất nhiều những loại dịch vụ đơn cử ship hàng cho nhà trường, ship hàng cho người dạy, Giao hàng cho người học, ship hàng cho quy trình giáo dục và đào tạo và giảng dạy. Hiện nay, trên thế giới hình thành và tăng trưởng thị trường sản phẩm & hàng hóa dịch vụ giáo dục – huấn luyện và đào tạo rất phong phú : Dịch vụ tư vấn phong cách thiết kế và thiết kế xây dựng cơ sở vật chất giáo dục – đào tạo và giảng dạy ; dịch vụ cung ứng trang thiết bị cho nghiên cứu và điều tra – giảng dạy – học tập ; dịch vụ phân phối những chương trình giáo dục – đào tạo và giảng dạy ; dịch vụ cung ứng giải pháp giáo dục – đào tạo và giảng dạy ; dịch vụ phân phối những khóa giáo dục – giảng dạy ; dịch vụ kiểm tra, nhìn nhận và kiểm định chất lượng ; dịch vụ tư vấn giáo dục – đào tạo và giảng dạy ; tư vấn du học ; dịch vụ tư vấn quản trị cơ sở giáo dục – giảng dạy ; những dịch vụ tương hỗ cho nhà trường, cho giáo viên và cho người học, …

Các dịch vụ giáo dục và đào tạo có thể được cung cấp theo phương thức bao cấp miễn phí (chủ yếu do Nhà nước cung cấp); có thể theo phương thức phi lợi nhuận; có thể theo phương thức có lợi nhuận ở mức hạn chế; có thể hoàn toàn theo cơ chế thị trường. Trên thực tế, có thể có các phương án kết hợp khác nhau giữa các phương thức trên; đồng thời, có loại dịch vụ người thụ hưởng được miễn phí hoàn toàn, có loại phải đóng một phần nào đó, có loại người thụ hưởng phải đóng đầy đủ chi phí.

Trong Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ, khoản 3, Điều 10 nêu rõ : Trừ hoạt động giải trí giáo dục có nguồn hỗ trợ vốn trọn vẹn của vương quốc ; còn lại toàn bộ những hoạt động giải trí giáo dục có thu học phí, hoặc mang tính thương mại đều thuộc phạm trù thương mại giáo dục. Trong GATS cũng nêu lên bốn phương pháp cung ứng dịch vụ giáo dục, giảng dạy là :
– Cung ứng xuyên vương quốc : Là sự phân phối dịch vụ giáo dục, đào tạo và giảng dạy từ nước này sang nước khác ( như đáp ứng về nội dung, chương trình, thiết bị giáo dục, … ) .
– Tiêu dùng ngoài chủ quyền lãnh thổ : Là người của nước này sang tiêu dùng dịch vụ giáo dục, giảng dạy ở nước khác ( như đi du học ở quốc tế, … ) .
– Hiện diện thương mại : Là những chủ thể ở nước này góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng những cơ sở giáo dục, đào tạo và giảng dạy ở nước khác để cung ứng dịch vụ ( hoàn toàn có thể là Trụ sở, cơ sở liên kết kinh doanh hoặc cơ sở 100 % vốn quốc tế ) .

– Hiện diện thể nhân: Là sự di chuyển nhân lực làm giáo dục, đào tạo từ nước này sang nước khác (như giáo viên, chuyên gia giáo dục,…).

Trong xu thế hội nhập quốc tế về giáo dục và giảng dạy ngày càng can đảm và mạnh mẽ, cả bốn phương pháp đáp ứng dịch vụ giáo dục, đào tạo và giảng dạy trên đều đang có sự tăng trưởng rất phong phú về hình thức và quy mô .
Hiện nay, có năm phân ngành của dịch vụ giáo dục và huấn luyện và đào tạo : tiểu học, trung học, ĐH, giáo dục cho người lớn và những dịch vụ giáo dục khác. Trong những phân ngành đó, chỉ có dịch vụ giáo dục bắt buộc và giáo dục phổ cập khi được Nhà nước bao cấp trọn vẹn ( như giáo dục tiểu học và trung học cơ sở thuộc giáo dục phổ cập bắt buộc ) mới được coi là dịch vụ công cộng thuần túy ( hay còn gọi là dịch vụ công cộng tuyệt đối ) vì nó phân phối rất đầy đủ hai đặc thù không loại trừ và không cạnh tranh đối đầu của sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ công cộng thuần túy. Còn hầu hết những dịch vụ giáo dục và đào tạo và giảng dạy khác, nhất là ở những trình độ cao, không cung ứng không thiếu hai đặc thù này nên không phải là dịch vụ công cộng thuần túy và thường được gọi là dịch vụ công cộng không tuyệt đối. GATS được cho phép những thành viên được quyền lựa chọn không tự do hóa lĩnh vực dịch vụ giáo dục, đào tạo và giảng dạy nào hoặc Open thị trường so với những nghành nghề dịch vụ dịch vụ giáo dục, giảng dạy đơn cử. Cho đến nay, không có một nước thành viên nào của GATS cam kết Open toàn phần thị trường dịch vụ giáo dục, giảng dạy. Mỗi nước đều hoàn toàn có thể đặt ra những số lượng giới hạn nào đó so với việc Open thị trường giáo dục, đào tạo và giảng dạy .
Khi tham gia WTO và GATS, Nước Ta chỉ cam kết Open giáo dục, giảng dạy ở những nghành nghề dịch vụ kỹ thuật, khoa học tự nhiên và công nghệ tiên tiến, quản trị kinh doanh thương mại và khoa học kinh doanh thương mại, kinh tế học, kế toán, luật quốc tế và huấn luyện và đào tạo ngôn từ .
Đại hội XII của Đảng xác lập : ” Giáo dục là quốc sách số 1. Phát triển giáo dục và huấn luyện và đào tạo nhằm mục đích nâng cao dân trí, huấn luyện và đào tạo nhân lực, tu dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quy trình giáo dục hầu hết từ trang bị kỹ năng và kiến thức sang tăng trưởng tổng lực năng lượng và phẩm chất người học ; học song song với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và huấn luyện và đào tạo phải gắn với nhu yếu tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, thiết kế xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, với tân tiến khoa học – công nghệ, nhu yếu tăng trưởng nguồn nhân lực và thị trường lao động ” [ 1 ] .

Đại hội đề ra chủ trương: “Khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển mạnh các dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa, nghệ thuật, thể thao…, nhất là dịch vụ chất lượng cao về đào tạo nguồn nhân lực và chăm sóc sức khỏe”[2]; “Đổi mới và hoàn thiện cơ chế, chính sách giá dịch vụ giáo dục – đào tạo. Đẩy mạnh xã hội hóa, trước hết đối với giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học”[3].

(Trích trong sách:Tìm hiểu một số thuật ngữ trong Văn kiện

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng,

Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016)

Source: https://dvn.com.vn
Category: Dịch Vụ