Phân tích bài ca dao sau: Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng…Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai.>

Bên cạnh những câu ca dao trữ tình đằm thắm ca tụng tình cảm mái ấm gia đình, bè bạn còn có vô số những câu ca dao ca tụng quê nhà quốc gia. Cánh cò bay lả bay la, nương dâu trong xanh một màu, Đồng Tháp mười cò bay thẳng cánh … Tất cả đã đem lại cho mọi người những giai điệu ngọt ngào về tình thương nỗi nhớ .
Bài ca dao như được cất lên từ chính cánh đồng lúa bát ngát bát ngát trong lời tự tình của cô thôn nữ đẹp xinh phơi phới sức xuân như chẽn lúa đòng đòng ngọt ngào hương quê :
Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng ,

mênh mông bát ngát

Đứng bền tê đồng ngó bên ni đồng
bát ngát bát ngát
Thân em như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai .
Thông thường ca dao làm theo thể thơ lục bát, nhịp thơ này gợi âm hưởng nhẹ nhàng êm đềm dễ đi vào lòng người. Tuy nhiên bài ca dao trên là sự biến thể lan rộng ra câu thơ thành 12, 13 từ rất độc lạ .
Nhân vật trữ tình trong bài ca dao là cô thôn nữ phơi phới như lúa chiêm đương thời con gái. Đứng trước khung cánh đồng quê bát ngát bát ngát lòng không khỏi dâng trào cảm hứng, say sưa trước cánh đồng quen thuộc quê mình .
Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng ,
bát ngát bát ngát
Đứng bên tê đồng ngó bên ni đồng
bát ngát bát ngát
Tác giả dân gian đã lựa chọn từ ngữ rất đắt để tạo lời, mở ý cho câu ca dao. Từ ngó cũng gần nghĩa với : nhìn, trông, ngắm … nhưng ngó biểu lộ sự nhìn ngắm say sưa hơn quan sát kỹ hơn. Cô thôn nữ với chiếc nón như bông hoa trên đầu quần xắn ngang đôi chân thon thả, vai vác cuốc thăm đồng một hình ảnh lao động thông thường quen thuộc. Nhưng khi đọc câu ca dao ta thấy hình ảnh chủ thể trữ tình hiện ra đẹp lạ .

     Cô thôn nữ đứng bên này ngó sang bên kia, rồi lại phóng tầm mắt từ phía bên kia sang bên này, dù quan sát ở vị trí nào, góc độ nào cũng thấy bát ngát mênh mông của cánh đồng quê hương. Hai từ bên ni, bên tê là ngôn ngữ địa phương (bên này, bên kia) được đưa vào bài ca dao gợi chất mộc mạc bình dị của một tình quê hồn hậu. Ngoài ra thủ pháp đảo ngữ được sử dụng thành công mênh mông bát ngát rồi lại bát ngát mênh mông gợi khung cảnh cánh đồng quê rộng lớn xanh ngắt một màu. Xanh mơn mởn của lúa chiêm đương độ làm đòng. Với cô thôn nữ đây không phải là lần đầu tiên cô nhìn ngắm cánh đồng từ các góc độ. Mà với cô, cánh đồng đã trở nên quá đỗi thân quen. Nó như một phần của linh hồn, máu thịt, nơi đây đã nuôi sống cô bằng hạt gạo thơm từng tháng từng ngày. Ấy vậy mà hôm nay sao trông nó vẫn lạ vậy, đẹp vậy! Dường như cánh đồng quê từng ngày từng giờ thay da đổi thịt, hay chính trong lòng cô gái đang dâng trào niềm tự hào yêu thương gắn bó với quê hương.

Hoàng Cầm phải say đắm với quê nhà Kinh Bắc nơi có dòng sông Đuống mến yêu đến thế nào thì mới nhìn nó mềm mại diệu kỳ đến vậy .
Sông Đuống trôi đi
Một dòng lấp lánh lung linh
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì
( Bên kia sông Đuống – Hoàng Cầm )
Phải gắn bó lắm, tha thiết lắm về quê nhà nơi chôn nhau cắt rốn, tổ tiên ông bà mới viết được những vần thơ trong sáng như những viên ngọc vậy .
Trở lại bài ca dao ta thấy cánh đồng quê bát ngát như không nhìn thấy bờ hiện lên lạ kì qua đôi mắt đầy tự hào lãng mạn của thôn nữ và giờ đây hình ảnh cô thôn nữ ấy hiện ra rõ hơn dưới ánh hồng ban mai lộng lẫy sương sớm. Ca dao cũng thường thấy việc những cô gái tự ví mình như hạt mưa xa, tấm lụa đào chẳng qua đó là tiếng lòng, tiếng khóc than thân trách phận. Trái lại cô thôn nữ ở đây tươi tắn, xinh đẹp căng tràn nhựa sống như chẽn lúa đòng đòng. Hình ảnh đầy tự hào tin cậy vào cuộc sống phơi phới tương lai, chẽn lúa đòng đòng như được tiếp thêm nhựa sống cho sự tăng trưởng trưởng thành hứa hẹn mùa vàng bội thu. Đây là vẻ đẹp duyên dáng, công sức của con người căng tràn như chính quê nhà và con người nơi đây vươn lên trong đời sống .
Trên cái nền xanh ngút mắt của lúa, hình ảnh thôn nữ đẹp vô cùng :
Thân em như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai

     Phất phơ nghĩa là nhẹ nhàng đung đưa uốn lượn… Chẽn lúa đòng đòng nhẹ nhàng bay trước làn gió nhẹ trong ánh bình minh. Thiếu nữ như hân hoan vui sướng hướng về ngày mai tươi sáng. Rõ ràng ngọn nắng làm cho câu ca dao hay hơn thay vì dùng từ ánh nắng, tia nắng… Dưới ngọn nắng hồng ban mai thôn nữ trong vẻ đẹp căng tràn đang cùng quê hương đón đợi một mùa gặt hái.

Xem thêm: Cho vay bốc họ

Bài ca dao trên tuy chỉ có bốn câu nhưng nó cũng đủ để vẽ lên hình ảnh quê nhà, tươi tắn, con người tin yêu vào đời sống, làm chủ vạn vật thiên nhiên, làm chủ cuộc sống. Đặc biệt hình ảnh thôn nữ đã làm cho bức tranh quê thêm náo nức, vẻ đẹp của cô cũng chính là vẻ đẹp của cánh đồng quê nhà yêu dấu .
Đọc bài ca dao ta thấy như tâm hồn thêm gắn bó, thêm yêu đời sống, quê nhà. Ta hãy biết trân trọng gìn giữ những truyền thống cuội nguồn quê nhà đồng thời phải biết ơn những người nông dân Nước Ta dầm mưa dãi nắng đem đến cho ta bát cơm ngày mùa dẻo hạt .

Loigiaihay.com

Source: https://dvn.com.vn
Category : Benny

Alternate Text Gọi ngay