Đàn ghi-ta của lor-ca – Tác giả tác phẩm – Ngữ văn lớp 12
Các nội dung được Giáo viên nhiều năm kinh nghiệm tay nghề biên soạn cụ thể giúp học viên thuận tiện hệ thống hóa kiến thức và kỹ năng từ đó thuận tiện nắm vững được nội dung tác phẩm Đàn ghi-ta của lor-ca Ngữ văn lớp 12 .
Mời quí bạn đọc tải xuống để xem khá đầy đủ tài liệu tác phẩm Đàn ghi-ta của lor-ca Ngữ văn lớp 12 :
Đàn ghi-ta của lor-ca
Bài giảng: Đàn ghita của Lor-ca
Mục Lục
A. Nội dung tác phẩm
Qua bài thơ, tác giả bộc lộ nỗi đau và sự xúc động thâm thúy trước cái chết bi thảm của nghệ sĩ Lorca – một nghệ sĩ khao khát tự do, dân chủ, luôn mong ước sự cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật và thẩm mỹ và nghệ thuật đi tới không ngừng. Tình yêu con người, tình yêu nghệ thuật và thẩm mỹ và khát vọng tự do mà Lor – ca hằng ôm ấp là cái đẹp mà sự gian ác không thể nào diệt trừ được .
B. Đôi nét về tác phẩm
1. Tác giả
– Tên : Thanh Thảo, sinh năm 1945 .
– Quê quán : Tỉnh Quảng Ngãi .
– Quá trình hoạt động giải trí văn học, kháng chiến :
– Tốt nghiệp Khoa Ngữ văn trường Đại học tổng hợp TP.HN, ông vào công tác làm việc ở mặt trận miền Nam. Từ mấy thập niên trước, ông đã được công chúng chú ý quan tâm qua những tập thơ và trường ca mang diện mạo độc lạ viết về cuộc chiến tranh và thời hậu chiến .
– Năm 2001, ông được Tặng Kèm Trao Giải Nhà nước về văn học nghệ thuật và thẩm mỹ .
– Tác phẩm chính : Những người đi tới biển, Dấu chân qua trảng cỏ, Những ngọn sóng mặt trời, Khối vuông rubic, Từ một đến một trăm … Ngoài ra, ông còn viết báo, tiểu luận, phên bình văn học và nhiều thể loại khác .
– Phong cách nghệ thuật và thẩm mỹ :
+ Thơ Thanh Thảo là lời nói của người tri thức nhiều suy tư, trăn trở về những yếu tố xã hội và thời đại .
+ Ông luôn muốn đời sống được cảm nhận và biểu lộ ở bề sâu nên luôn khước từ lối bộc lộ dễ dãi .
+ Ông là một trong số những cây bút luôn nỗ lực cải cách thơ Việt với khuynh hướng đào sâu vào cái tôi nội cảm, tìm kiếm những cách biêu đạt mới qu hình thức câu thơ tự do, xóa bỏ mọi ràng buộc, khuôn sáo bằng nhịp điệu không bình thường để mở đường cho một chính sách liên tưởng phóng khoáng nhằm mục đích đem đến cho thơ một mĩ cảm văn minh với mạng lưới hệ thống thi ảnh và ngôn từ tân tiến .
+ Tư duy thơ Thanh Thảo : giàu suy tư, mãnh liệt, phóng túng trong xúc cảm và nhuốm màu sắc tượng trưng siêu thực .
2. Tác phẩm
a, Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca rút trong tập “Khối vuông ru-bic”, là một trong số nhũng sáng tác tiêu biểu cho kiểu tư duy của Thanh Thảo.
b, Bố cục:
– Phần 1 ( 6 dòng thơ đầu ) : Lor-ca một nghệ sĩ tự do và đơn độc, một nghệ sĩ cải cách trong khung cảnh chính trị và thẩm mỹ và nghệ thuật Tây Ban Nha .
– Phần 2 ( 12 câu tiếp theo ) : Một cái chết đầy oan khuất gây ra bởi thế lực gian ác .
– Phần 3 ( còn lại ) : Niềm xót thương Lor-ca những suy tư về cuộc giải thoát và giã từ của Lor-ca .
c, Phương thức biểu đạt: Biểu cảm
d, Thể thơ: Tự do
e, Giá trị nội dung
– Đàn ghi ta của Lor-ca đã khắc họa thành công xuất sắc hình tượng Lor-ca, một nghệ sĩ có khát vọng cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ, một chiến sỹ suốt đời đấu tranh cho tự do, công lí ; nhưng cuộc sống lại xấu số do tội ác của thế lực bạo tàn .
– Qua bài thơ, Thanh Thảo bày tỏ lòng đồng cảm, xót thương và sự tri âm, ngưỡng mộ cuộc sống, kĩ năng, nhân cách của một nghệ sĩ thiên tài. Nhà thơ cũng gửi tới người đọc một thông điệp : cái đẹp của nhân cách, cái đẹp của sự phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ chân chính sẽ có sức sống bất diệt .
f, Giá trị nghệ thuật
– Thể thơ tự do .
– Sử dụng hình ảnh hình tượng, siêu thực có sức chứa lớn về nội dung .
– Sự phối hợp giữa nhạc và thơ .
– Những liên tưởng, so sánh giật mình, mê hoặc, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ …
C. Đọc hiểu văn bản
1. Ý nghĩa nhan đề và lời đề từ
a. Nhan đề :
Đàn ghi ta là hình tượng cho tình yêu của Lor – ca so với quốc gia Tây Ban Nha, cho con đường thẩm mỹ và nghệ thuật của tác giả, cho khát vọng cao quý mà Lor – ca nguyện phấn đấu suốt đời .
b. Lời đề từ :
– Hãy chôn tôi với cây đàn – phần hồn của quốc gia Tây Ban Nha → tình yêu Tổ quốc nồng nàn .
– Hãy chôn tôi với cây đàn – biểu trưng cho sự nghiệp của Lor-ca → ước nguyện suốt đời theo đuổi sự nghiệp phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật, mong ước xóa bỏ ảnh hưởng tác động của bản thân để dọn đường cho thế hệ sau vươn tới .
2. Hình ảnh Lor – ca, người nghệ sĩ tự do với khát vọng cách tân nghệ thuật
– “ Tiếng đàn bọt nước ” : hình ảnh tượng trưng, từ thính giác chuyển sang thị giác, tạo sự lạ hóa. Qua đó, gợi sự phát minh sáng tạo mong manh, ngắn ngủi, tan vỡ bất thần nhưng sinh sôi bất tận .
– “ Áo choàng đỏ gắt ” : hình ảnh thực, tượng trưng bộc lộ đấu trường kinh khủng, nơi người nghệ sĩ đang đương đầu với những thế lực tàn khốc, khắc nghiệt .
– Trên con đường đấu tranh cho tụ do và cái mới, người nghệ sĩ luôn phải hành trình dài đơn độc, đơn độc : long dong, miền đơn độc, yên ngựa mỏi mòn, vầng trăng chếnh choáng …
– “ li la li la li la ” : thẩm mỹ và nghệ thuật láy ấm, gợi hợp âm của tiếng đàn .
⇒ Vẻ đẹp của Lor-ca, một người nghệ sĩ luôn khao khát cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ .
3. Cái chết dầy bi phẫn của Lor – ca
– Hình ảnh trái chiều : hát nghêu ngao – áo choàng bê bết đỏ, tượng trung cho sự trái chiều giữa khát vọng tự do của người nghệ sĩ với những thế lực phát xít tàn tệ .
– Nghệ thuật hoán dụ :
+ Tiếng đàn : cuộc sống của Lor – ca .
+ Áo choàng bê bết đỏ : cái chết của Lor – ca .
– “ tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy ” : nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa .
– Ẩn dụ tiếng đàn thành sắc tố, hình khối khi miêu tả âm tanh tiếng đàn .
→ Hệ thống hình ảnh vừa mang tính tả thực vừa mang ý nghĩa hình tượng, ẩn dụ, qua đó, tác giả biểu lộ cái chết đầy bi thảm của Lor – ca .
4. Niềm thương xót Lor – ca và suy tư về cuộc giải thoát, giã từ của Lor – ca
a. Niềm thương xót Lor – ca
– “ Tiếng đàn ” : ẩn dụ cho thẩm mỹ và nghệ thuật của Lor – ca, tình yêu con người, tình yêu tự do mà ông suốt đời theo đuổi
– “ Không ai chôn chất tiếng đàn ” : sức sống mãnh liệt cảu tiếng đàn
– So sánh “ tiếng đàn như cỏ mọc hoang ” :
+ Xót thương cho cái chết của một thiên tài, cho con đường cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ còn giang dở
+ Cái đẹp không hề bị diệt trừ
– Hình ảnh so sánh, tượng trưng :
+ Giọt nước mắt : cảm thông, uất hận
+ Vầng trăng : tượng trưng cho cái đẹp, cho nghệ thuật và thẩm mỹ của Lor-ca
→ Cấu trúc gián đoạn, bày tỏ sự xót thương, trân trọng, niềm tin của tác giả vào sự bất tử của Lor – ca
b. Suy tư về cuộc sống và sự giải thoát của Lor – ca
– Nghệ thuật trái chiều chỉ sự ngắn ngủi, số phận nhỏ bé của con người trước đời sống vô tận : đường chỉ tay đã đứt – dòng sông rộng vô cùng .
– Hành động :
+ Ném lá bùa vào vào xoáy nước .
+ Ném trái tim vào cõi lặng im .
→ Sự giã từ và giải thoát, một sự lựa chọn .
– Li a li a li a : tiếng ghi ta bất tử dùng người nghệ sĩ đã chết, hoàn toàn có thể là vòng hoa tử đinh hương viếng linh hồn Lor – ca .
5, Nghệ thuật:
– Ẩn dụ
– Điệp cấu trúc
– Hình ảnh trái chiều
D. Sơ đồ tư duy
Dàn ý chi tiết Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca
1. Mở bài
– Giới thiệu tác giả Thanh Thảo và tác phẩm Đàn ghi ta của Lorca
2. Thân bài
– Bài thơ bộc lộ sự đồng cảm của tác giả với Lor – ca, người nghệ sĩ tự do và đơn độc, dù bị chết oan khuất vẫn hiên ngang .
2.1. Nhan đề và lời đề từ
– Nhan đề : Đàn ghi ta là niềm tự hào của Tây Ban Nha ( hay còn gọi là Tây Ban Cầm ), nó là hình ảnh của Lorca và những phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật của ông – một người nghệ sĩ thực thụ dùng lời thơ và tiếng đàn để ngợi ca tự do .
– Lời đề từ được trích trong bài thơ Ghi nhớ của Lor – ca, biểu lộ sự gắn bó của Lor – ca với cây đàn – nghệ thuật và thẩm mỹ, mặt khác Lor – ca muốn người đời sau hãy vượt qua những thành tựu nghệ thuật và thẩm mỹ của mình phát minh sáng tạo những điều mới hơn .
2.2. Người nghệ sĩ tự do đơn độc – Lorca (6 dòng đầu)
– 2 câu thơ đầu gợi liên tưởng đến khoảng trống Tây Ban Nha với những nét đặc trưng : tiếng đàn truyền thống lịch sử, những trận đấu bò tót .
+ Tuy nhiên hình ảnh “ tiếng đàn ” đặt cạnh hình ảnh “ bọt nước ” : thẩm mỹ và nghệ thuật của Lor – ca lộng lẫy như bọt nước, nhưng lại hoàn toàn có thể vỡ tan bất kể khi nào, đó cũng là số phận ngắn ngủi của Lor – ca .
+ “ áo choàng đỏ gắt ”, gợi hình ảnh đấu trường, cuộc đấu tranh nóng bức giữa một bên là khát vọng tự do, một bên là bọ phát xít độc tài .
– Trong cuộc đấu tranh, Lorca như một người hùng đơn độc đi trên hành trình dài đấu tranh cho tự do với vũ khí là thẩm mỹ và nghệ thuật và lòng yêu tự do .
– Chuỗi âm thanh “ li la li la li la ” : đây hoàn toàn có thể là âm thanh tiếng đàn, cũng hoàn toàn có thể là hình ảnh những vòng hoa li – la ( tử đinh hương ) của thảo nguyên Tây Ban Nha .
2.3. Cái chết oán khuất và bi phẫn của Lorca (12 câu tiếp)
– “ Tây Ban Nha / hát nghêu ngao ” : hình ảnh người nghệ sĩ Lorca say sưa với ca từ ngợi ca tự do trên quê nhà .
– “ bỗng kinh hoàng / áo choàng bê bết đỏ ” : cái chết bi thảm bất thần ập đến với Lorca. Cái chết ấy khiến cả “ Tây Ban Nha ” “ kinh hoàng ” bởi bọ phát xít độc tài đã giết chết một người hùng đấu tranh cho tự do, dân chủ của quốc gia Tây Ban Nha .
– “ Lorca bị điệu về bãi bắn / chàng đi như người mộng du ” : hình ảnh hiên ngang của Lorca khi cận kề cái chết, chàng chỉ mê hồn với những cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ chân chính .
2.4. Hình ảnh tiếng ghi – ta
– Nghệ thuật ẩn dụ quy đổi cảm xúc, tích hợp từ ngữ, hình ảnh độc lạ
– “ tiếng ghita nâu khung trời cô gái ấy ” : màu nâu là màu của vỏ đàn, của đất đai quê nhà, màu của làn da, mái tóc, đôi mắt của cô gái. Câu thơ là ẩn dụ về tình yêu thương .
– “ tiếng ghi ta lá xanh ” : sức sống mãnh liệt của nghệ thuật và thẩm mỹ, tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan ” : sự lộng lẫy mong manh của nghệ thuật và thẩm mỹ, cuộc sống người nghệ sĩ .
– “ tiếng ghi ta ròng ròng / máu chảy ” : cái chết bi thảm, đau đớn của nghệ thuật và thẩm mỹ, biểu lộ sự phẫn uất với chính sách phát xít độc tài và sự thương xót với người nghệ sĩ .
2.5. Sự vĩnh hằng của nghệ thuật
– “ không ai chôn cất … mọc hoang ” : hoàn toàn có thể hiểu không ai hoàn toàn có thể vượt qua thẩm mỹ và nghệ thuật Lorca, không ai bước tiếp trên hành trình dài cải cách mà bỏ “ hoang ” thẩm mỹ và nghệ thuật. Mặt khác, hoàn toàn có thể hiểu, đó là sự bất diệt của thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính, dù Lorca chết nhưng thẩm mỹ và nghệ thuật của chàng vẫn sinh sôi, tăng trưởng .
– “ giọt nước mắt ” là sự tiếc thương, “ vầng trăng ” là niềm tin nghệ thuật và thẩm mỹ, dù ở nơi tối tăm sâu thẳm thì tâm hồn trong sáng của người nghệ sĩ vẫn soi tỏ cho thế hệ sau .
– Lorca đã mất “ đương chỉ tay đã đứt ”, chàng giã từ cuộc sống hữu hạn để đến quốc tế vô hạn bằng phương tiện đi lại “ chiếc ghi ta ” – nghệ thuật và thẩm mỹ .
– “ ném lá bùa ”, “ ném trái tim ” : chính là sự giải thoát của Lorca sau khi chết. Người nghệ sĩ chân chính ý thức được “ cái chết ” của bản thân là để nghệ thuật và thẩm mỹ được tái sinh can đảm và mạnh mẽ, để hệ sau liên tục cải cách .
– “ li la li la … ” : tiếng ghi ta bất tử dù người nghệ sĩ đã chết, hoàn toàn có thể là vòng hoa tử đinh hương viếng linh hồn Lorca .
3. Kết bài
– Nêu cảm nghĩ của bản thân về bài thơ .
– Nghệ thuật : thể thơ tự do, mới lạ, đậm chất tượng trung siêu thực, tích hợp thuần thục giữa thơ ca và âm nhạc, tích hợp ngôn từ, hình ảnh độc lạ .
– Đây là bài thơ giàu chất suy tư, mãnh liệt, phóng túng trong xúc cảm, bộc lộ sự xót thương trước cái chết bi thảm của Lorca thiên tài, là thông điệp, khát khao cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật của Thanh Thảo
Sơ đồ tư duy Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca
Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca
Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca – mẫu 1
Thanh Thảo là nhà thơ có tiếng nói riêng, phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ riêng bộc lộ cái tôi cá thể ấn tượng trong nền văn học Nước Ta. Những sáng tác của ông đem đến cái nhìn mới mẻ và lạ mắt cho thơ ca tân tiến. Bài thơ “ Đàn ghi-tar của Lor ca ” trích “ Khối vuông rubich ” đã để lại sức chứa lớn trong lòng người đọc về hình tượng nhân vật Lorca – người nghệ sĩ vĩ đại của xứ sở Tây Ban Nha .
Lorca là cái tên quen thuộc so với quốc gia Tây Ban Nha, vì anh là hình tượng của tự do, cho sự đấu tranh đòi độc lập, đòi một đời sống bình yên cho nhân dân. Mặc dù bị sát hại nhưng Lorca mãi là hình tượng mà nhân dân Tây Ban Nha tôn thờ .
Thanh Thảo đã mượn lời của người nghệ sĩ này làm lời đề từ cho bài thơ của mình có ẩn ý muốn gợi mở ra chiều dài thời hạn và chiều sâu của khoảng trống về người nghệ sĩ tài hoa này. Cả cuộc sống góp sức, chiến đấu nhưng sau cuối Lor ca lại chết thảm dưới chính sách phát xít tàn tệ .
Với thể thơ tự do, không viết hoa đầu dòng, Thanh Thảo đã khiến người đọc tò mò về cách viết giàu sức gợi như thế này .
Những tiếng đàn bọt nước
Táy Ban Nha áo choàng đỏ gắt
Li la li la li la li la
Đi long dong về miền đơn độc
Với vầng trăng chuếnh choáng
Trên yên ngựa mỏi mòn
Nhịp thơ nhẹ nhàng, giàn trải nhưng giàu sức gợi, sức tả khiến người đọc mường tượng đến quốc gia xinh đẹp Tây Ban Nha với tiếng đàn ghi tar đắm say, những trận đấu bò tót hài hùng, những mảnh đất thảo nguyên bát ngát, lãng mạn. Tuy nhiên cụm từ “ tiếng đàn bọt nước ” có vẻ như gợi lên sự mờ ảo, đổi khác khó lường, hoàn toàn có thể vỡ tan ra bất kỳ khi nào không hay. Có một dự báo nào đó chẳng lành, đầy không an tâm ở dâu thơ này .
Video bài văn mẫu Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca
Tây Ban Nha là mảnh đất của những trận đấu bò tót độc lạ, đầy ấn tượng nhưng trong thơ Thanh Thảo, nó có còn giữ nguyên ý nghĩa đó nữa không. Chiến trường đấu bò tót có lẽ rằng đã trở thành mặt trận chính trị ác liệt, nhiều đấu tranh, nhiều tất bật. Màu đỏ của áo choàng đã biến thành ” đỏ gắt ” phải chăng chính là chế độ độc quyền của chủ nghĩa phát xít đang hoành hành trên quốc gia này. Hình ảnh Lor ca trở nên nhỏ nhoi, stress trong đại chiến nhiều bấp bênh này. Tiếng đàn vẫn cứ cất lên “ li la li la li la li la ” và người nghệ sĩ đó “ long dong ”, “ chuếnh choáng ”, “ mỏi mòn ” với những gì đang diễn ra. Cuộc chiến giữa nghệ sĩ chân chính với chế độ độc tài trở nên căng thẳng mệt mỏi hơn. Người chiến sỹ đơn độc ấy trở nên một mình, cô độc, không một ai hoàn toàn có thể biên cạnh .
Tây Ban Nha
Hát nghêu ngao
Bỗng kinh hoàng
Áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
Chàng đi như người mộng du
Những hình ảnh thơ gây ấn tượng mạnh, cứa sâu vào lòng người sự chua xót trước hình ảnh người nghệ sĩ tài ba nhưng xấu số. Dân tộc Tây Ban Nha “ kinh hoàng ” sững sốt khi hình ảnh Lorca bị điệu về bãi bắn một cách trắng trợn, đầy tàn khốc như vậy. Sự thật phũ phàng do chính sách phát xít mang lại đã khiến cho mọi người thất không an tâm. Từ “ bỗng ” ở đầu khổ thơ thứ hai chính là sự kinh ngạc trước hình ảnh bi thương của nghệ sĩ Lorca .
Mặc dù bị “ điệu ” về bãi bắn một cách đầy đau đớn như vậy nhưng Lorca vẫn giữ được sự bình thản, dám đồng ý của bản thân bằng phong thái “ chàng đi như người mộng du ”. Đây là trạng thái tâm hồn không nhận thức được, tâm hồn và thể xác có vẻ như tách lìa khỏi nhau. Đó là một phong thái rất đáng trân trọng, rất đáng nâng niu và ngưỡng mộ .
Ở những khổ thơ tiếp, nỗi tiếc thương cho cuộc sống nhiều chua xót ấy :
Tiếng ghi ta nâu
Bầu trời cô gái ấy
Tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy
“ Tiếng ghi ta ” được lặp đi lặp lại như dồn nén xúc cảm trong lòng người, hay là tiếng phẫn nộ đầy xót xa. Tiếng đàn ghi ta gắn liền với những thứ bình dị, với vạn vật thiên nhiên ấm cúng, với một cô gái, với khung trời màu xanh tươi mới. Có lẽ đó là những thứ mà con người Tây Ban Nha muốn vươn tới, muốn giành dược. Nhưng tiếng ghi ta rơi “ vỡ ” thành “ bọt nước ” đã như khẳng định chắc chắn thêm hiện thực đau lòng ấy. Những đường khối, đường nét hiện rõ lên trang viết, cứa thêm vào lòng người cảm hứng nghẹn ngào, đau đớn. Một tiếng “ Vỡ ” cất lên đã tố cáo chính sách độc tài của phát xít, sự phẫn nộ và muốn bóp nghẹt của những người đang chịu sự áp bức. Nỗi đau ấy tạo thành dòng máu chảy âm ỉ trong tim tê tái .
Thanh Thảo với sự tài hoa của mình đã làm sống dậy một khoảng trống sống đầy bất tử :
Không ai chôn cất tiếng đàn
Tiếng đàn như cỏ mọc hoang
Giọt nước mắt vầng trăng
Long lanh trong đáy giếng
Người đọc nên hiểu ý nghĩa của câu thơ thứ nhất như thế nào, có lẽ rằng không một ai hoàn toàn có thể “ chôn cất tiếng đàn ” của Lorca được, do tại nó như “ cỏ mọc hoang ” tràn ngập, khiến cho người ta mê mải và đắm say, không hề buông lơi ra được. Cái Lorca để lại cho người đời chính là âm nhạc, chính là sự cao quý của tâm hồn, của những hi sinh và góp sức. Phép so sánh trong câu thơ đã khiến cho Lorca trở thành một hình tượng vĩ đại nhất .
Tiếng đàn của Lorca trở nên bất tử, một vẻ đẹp còn ý nghĩa cho đến những ngày sau. Ở khổ thơ cuối, Open thêm chiêm nghiệm, tâm lý của Thanh Thảo về thẩm mỹ và nghệ thuật và cuộc sống cũng như sự giải thoát :
Đường chỉ tay đã đứt
Dòng sông rộng vô cùng
Lor ca bơi sang ngang
Trên chiếc ghita màu bạc
Chàng ném lá bùa cô gái Digan
Vào xoáy nước
Chàng ném trái tim mình vào lặng yên bất chợt .
Khi ” đường chỉ tay đã hết ” thì coi như sinh mệnh của mình đã chấm hết. Lorca đã lường trước được cái chết, ý thức được những điều mà mình làm rũ bỏ hiện thực, rũ bỏ đời sống nhiều đau thương để rơi vào “ lặng yên bất chợt ”. Có lẽ đây chính là sự giải thoát mà Lorca đã chọn cho mình, cũng như sự giải thoát khỏi chính sách phát xít độc tài .
Như vậy “Đàn ghi tar của Lorca” thực sự là bài thơ giàu sức ám ảnh khi tái hiện lại cuộc đời bi tráng của người nghệ sĩ Tây Ban Nha dành cho nghệ thuật, cho cuộc đời, cho sự bình yên của đất nước.
Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca – mẫu 2
Thanh Thảo nhà thơ của những suy tư, trăn trở về các vấn đề xã hội, thơ ông giàu chất suy tư, triết lí. Đàn ghi-ta của Lor-ca là một trong những bài thơ như vậy. Đây có thể coi là tác phẩm để đời trong sự nghiệp thơ ca của Thanh Thảo.
Tác phẩm được sáng tác năm 1979, nó là kết tinh từ niềm thương xót vô hạn cũng như sự cảm phục, trân trọng và ngưỡng mộ của Thanh Thảo dành cho Lor-ca. Bài thơ nhanh gọn gây được tiếng vang lớn trong văn học Nước Ta nhờ nội dung đầy tính nhân văn và hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ thơ rất là phát minh sáng tạo, mới lạ .
Thanh Thảo đã đặt cho tác phẩm của mình một nhan đề đơn giản và giản dị nhưng giàu ý nghĩa. Đàn ghi-ta không chỉ là nhạc cụ truyền thống cuội nguồn của Tây Ban Nha mà còn được coi là hình tượng cho nền nghệ thuật và thẩm mỹ ở quốc gia này. Còn Lor-ca là nhà thơ, nhạc sĩ, họa sỹ, nhà viết kịch nổi tiếng người Tây Ban Nha, là người đã khởi xướng và thôi thúc can đảm và mạnh mẽ những cải cách trong những nghành thẩm mỹ và nghệ thuật. Với nhan đề này, Thanh Thảo ngầm chứng minh và khẳng định Đàn ghi ta của Lor-ca là hình tượng cho những cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca. Nhan đề đã hé mở hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ TT của bài thơ .
Thanh Thảo đã sử dụng một câu thơ đồng thời cũng là tâm nguyện của Lor-ca trước khi chết để làm lời đề từ cho bài thơ của mình. Lời đề từ đã biểu lộ tình yêu thẩm mỹ và nghệ thuật say đắm của Lorca. Đồng thời cũng chứng minh và khẳng định tình yêu tha thiết của Lorca với quê nhà quốc gia. Không chỉ có vậy, lời đề từ còn bộc lộ quan điểm đầy tính nhân văn trong sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ. Lor-ca hiểu rằng những cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật của mình đến một lúc nào đó là sẽ chướng ngại ngăn cản những người đến sau phát minh sáng tạo. Bởi vậy, ông đã căn dặn thế hệ sau phải biết chôn vùi thẩm mỹ và nghệ thuật của ông để đi tới và bước tiếp .
Mở đầu tác phẩm Lor-ca Open cùng với tiếng đàn bọt nước :
những tiếng đàn bọt nước
Tây ban Nha áo choàng đỏ gắt
Tiếng đàn không chỉ đơn thuần là âm thanh của tiếng ghi ta mà nó còn gợi ra sự nghiệp nghệ thuật và thẩm mỹ đồ sộ, giàu giá trị của Lor-ca, đồng thời đây cũng chính là tiếng lòng của người nghệ sĩ, gửi gắm lại cho hậu thế. Hình ảnh bọt nước cũng là hình ảnh rất là rực rỡ, gợi cái đẹp lộng lẫy, gợi sự tan biến vào bát ngát, sự sống sót mong manh, ngắn ngủi … Một câu thơ nhưng có đến hai hình ảnh hình tượng, nó vừa gợi ra vẻ đẹp trong cảm hứng phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật, vừa cho thấy số phận mong manh ngắn ngủi, đầy thảm kịch của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca .
Câu thơ thứ hai, nhắc trực tiếp đến quê nhà của người nghệ sĩ Lor-ca. Gắn liền với địa điểm Tây Ban Nha với hình ảnh Lor-ca là hình ảnh “ áo choàng đỏ gắt ” mang nhiều nét nghĩa : trước hết về nghĩa thực, gợi ra phông nền văn hóa truyền thống của quốc gia Tây Ban Nha với những trận đấu bò tót nổi tiếng, đẫm máu ; nhưng đồng thời cũng gợi nhắc tất cả chúng ta đến đặc thù kinh hoàng của một đấu trường đặc biệt quan trọng – đấu trường chính trị và đấu trường thẩm mỹ và nghệ thuật. Nếu như câu thơ đầu gợi ra vẻ đẹp thảm kịch cũng như sinh mệnh ngắn ngủi của người nghệ sĩ, thì câu thơ sâu đã khắc họa thiên chức cao quý của người nghệ sĩ. Âm thanh tiếng đàn li la li la vang vọng trong khoảng trống để đưa người đọc đến với hành trình dài vươn tới lí tưởng của người nghệ sĩ :
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Hành trình vươn đến lí tưởng là hành trình dài rất là gian truân, chất chứa cả sự đơn độc, không có điểm dừng. Đây cũng chính là hành trình dài của Lor-ca trên con đường phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ. Hành trình ấy tuy có nhiều khó khăn vất vả, nhưng đó là hành trình dài xinh xắn. Vầng trăng vốn là hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật, điều đó cho thấy cái mà Lor-ca hướng đến không phải đời sống xa hoa hưởng lạc, mà là tình yêu, niềm đam mê mãnh liệt cho nghệ thuật và thẩm mỹ. Trên hành trình dài vươn tới lí tưởng trong một quốc tế bạo tàn, hình ảnh Lor-ca hiện lên vừa đáng ngưỡng mộ vừa khiến người đọc không khỏi xót thương .
Không đi sâu vào từng tiểu tiết cuộc sống Lor-ca, Thanh Thảo nhấn đậm ngòi bút vào cái chết bi tráng của chàng. Bốn câu thơ đầu là sự trái chiều giữa sống và chết :
Tây Ban Nha
Hát nghêu ngao
Bỗng kinh hoàng
Áo choàng bê bết đỏ
Sự sống ở đây chính là Tây Ban Nha với điệu hát nghêu ngao, khoảng trống phóng khoáng, tự do, Lor-ca hiện lên rất là đẹp tươi trong khung vảnh đó. Nhưng phía bên kia lại là hiện thực kinh hoàng, là cái chết đẫm máu của người nghệ sĩ tài hoa. “ bỗng kinh hoàng ” cho thấy sự thảng thốt, hoảng loạn, không hề tin rằng Lor-ca đã bị cái xấu, cái ác bức hại. Cùng với đó là cảm hứng xót thương, phẫn nộ đến tận cùng. Lor-ca hiện lên rất là đáng thương trong đấm đá bạo lực gian ác của chế độ độc tài. Trước cái chết ấy, Lor-ca như người mộng du : “ Lor-ca bị điệu về bãi bắn / chàng đi như người mộng du ”. Câu 5 là kiểu câu bị động với những thanh trắc là hai dấu nặng đặt cạnh nhau gợi ấn tượng nặng nề, trĩu nặng về cái chết. Nhưng câu 6 lại là kiểu câu dữ thế chủ động với những thanh bằng liên tục đã cho thấy hình ảnh Lor-ca nhanh gọn lấy lại cân đối và thái độ dữ thế chủ động để đi từ hành trình dài kết thúc sự sống vật chất đến hành trình dài khởi đầu sự sống ý thức bất tử .
Lorca đã hi sinh nhưng những kẻ thất bại lại chính là bè lũ phát xít. Bởi chúng chỉ hoàn toàn có thể tiêu diệt được thân xác của Lorca nhưng không hề tiêu diệt được sức sống của anh. Điệp khúc tiếng ghi ta lần lượt Open, mỗi âm điệu vang lên lại mang nhưng ý nghĩa khác nhau : Tiếng ghi ta nâu – khung trời cô gái ấy : Tiếng ghi ta tấu lên khúc ca về tình yêu của Lor-ca dành cho quê nhà, nghệ thuật và thẩm mỹ, con người, lí tưởng … ; Tiếng ghi ta lá xanh biết mấy / Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan : Tiếng ghi ta tấu lên khúc ca về vẻ đẹp cũng như nỗi đau của Lor-ca ; Tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy : Tiếng ghi-ta được đẩy đến độ cao trào của sự bi phẫn. “ tiếng ghi ta ” là điệp khúc, đều đặn vang lên 4 lần trong nhịp thơ dồn dập, gửi gắm những tình cảm, tâm sự, nỗi niềm chất chứa của Lor-ca còn mãi vang vọng với hậu thế, như khẳng định chắc chắn sức sống bất diệt của Lor-ca .
Mười ba câu thơ ở đầu cuối là những suy tư của tác giả về cuộc sống, sự nghiệp và sự ra đi của Lor-ca. Tiếng đàn là hình tượng của nghệ thuật và thẩm mỹ, là hình tượng cho lí tưởng đấu tranh vì những điều tốt đẹp của Lor-ca vì thế không ai nỡ “ chôn cất tiếng đàn ”. Bởi vậy, Thanh Thảo đã so sánh tiếng đàn như cỏ mọc hoang, tức nó có sức sống can đảm và mạnh mẽ, sức lan tỏa mãnh liệt, bất diệt, không gì hoàn toàn có thể ngăn cản nổi. Dù Lorca hi sinh tiếng đàn của ông còn mãi với hậu thế. Cũng chính thế cho nên vầng trăng – cái đẹp, dù bị chôn vùi nơi đáy giếng vẫn tỏa rạng nơi tối tăm, lạnh lẽo, ánh sáng lí tưởng nghệ thuật và thẩm mỹ không khi nào bị vùi lấp .
Hình ảnh đường chỉ tay đứt là một ám chỉ về sự sống vật chất đã chất dứt, và cuộc sống vô hạn vẫn không ngừng chảy trôi : “ Dòng sông rộng vô cùng ”. Trong đối sánh tương quan với câu thơ trên, hình ảnh thơ dễ gợi một cảm xúc bi quan. Nhưng Lor-ca đã vượt lên trên những lẽ thường tình ấy, ông dung cây đàn ghita để vượt lên mỗi cái hữu hạn, vượt lên cái ngắn ngủi của đời người để vươn đến cõi vô cùng, bất tử .
“ Chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la…”.
Hành động vô cùng can đảm và mạnh mẽ kinh khủng, ném “ lá bùa ” vào “ xoáy nước ” với niềm tin chuẩn bị sẵn sàng đương đầu với nguy hiểm. Nhưng đồng thời cũng “ ném trái tim mình vào lặng yên ” – vào sự quên lãng là hi sinh sự sống của mình để dọn đường cho hậu thế vươn tới những đỉnh điểm mới trong nghệ thuật và thẩm mỹ. Sau sự ra đi “ lặng yên ” của Lor-ca, “ bất chợt ” vang lên chuỗi hợp âm “ li-la li-la li-la ” lan tỏa, ngân nga .
Bài thơ mang đậm phong thái thơ siêu thực : hình ảnh thơ có tính tượng trưng cao độ, bài thơ có hình thức âm thanh, câu thơ không vần, không dấu, không viết hoa đầu dòng, … ; những tương phản nóng bức được sử dụng liên tục ; … Cho thấy sự cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật thâm thúy của Thanh thảo .
Bằng những hình ảnh tượng trưng cao độ, Thanh Thảo đã tái hiện chân thực và quyến rũ vẻ đẹp của hình tượng Lorca. Đồng thời biểu lộ tiếng lòng tri âm của một người nghệ sĩ với một người nghệ sĩ. Và bộc lộ triết lí nghệ thuật và thẩm mỹ của Thanh Thảo : mối quan hệ giữa nghệ thuật và thẩm mỹ và đời sống, sức sống của thẩm mỹ và nghệ thuật làm ra sự bất tử của người nghệ sĩ .
Xem thêm
Source: https://dvn.com.vn
Category : Lorca
