Giới thiệu hệ thống Giáo dục nghề nghiệp | Vụ Đào tạo chính quy – Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp
Hệ thống GDNN chính thức được luật hóa từ Luật Giáo dục năm 2005 và Luật Dạy nghề năm 2006, tuy nhiên, hệ thống lúc đó còn chưa thống nhất, phân mảnh ở cả những trình độ huấn luyện và đào tạo và khoanh vùng phạm vi quản trị nhà nước .
Ngày 27 tháng 11 năm năm trước, Luật Giáo dục nghề nghiệp đã được Quốc hội khóa XIII trải qua tại kỳ họp thứ 8 và có hiệu lực hiện hành thi hành từ 01 tháng 7 năm năm ngoái. Có thể nói, đây là một luật đạo đã thể chế hóa can đảm và mạnh mẽ chủ trương thay đổi cơ bản, tổng lực giáo dục nói chung, GDNN nói riêng theo niềm tin Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương Khóa XI, xử lý nhiều chưa ổn trong thực tiễn, tạo nên một diện mạo mới của hệ thống GDNN ở Việt Nam, cung ứng nhu yếu hội nhập với những nước trong khu vực và quốc tế .
Luật Giáo dục nghề nghiệp có nhiều đổi mới, từ hệ thống GDNN đến tên gọi các cơ sở GDNN; tổ chức quản lý, đào tạo; tuyển sinh; thời gian đào tạo, chương trình đào tạo; kiểm tra, thi, xét công nhận tốt nghiệp và cấp bằng tốt nghiệp; đổi mới chính sách với người học, với nhà giáo, với cơ sở GDNN, với doanh nghiệp; đổi mới, nâng cao tính tự chủ của cơ sở GDNN và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực GDNN.
Bạn đang đọc: Giới thiệu hệ thống Giáo dục nghề nghiệp | Vụ Đào tạo chính quy – Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp
Dưới đây là một số ít những nội dung chính của hệ thống GDNN theo pháp luật của Luật Giáo dục nghề nghiệp .
Mục Lục
1. Hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam
Hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam gồm có : Giáo dục đào tạo mần nin thiếu nhi, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp và giáo dục ĐH ( Hình 1 ) .
– Giáo dục đào tạo mần nin thiếu nhi : Nhà trẻ và Mẫu giáo ;
– Giáo dục phổ thông : Tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông ;
– Giáo dục đào tạo nghề nghiệp : Sơ cấp, tầm trung và cao đẳng ;
– Giáo dục đào tạo ĐH : Đại học, thạc sỹ và tiến sỹ .
Hình 1. Hệ thống GDNN trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam
2. Khung trình độ Quốc gia Việt Nam
Theo lao lý của Quyết định số 1982 / QĐ-TTg ngày 18/10/2016 của Thủ tướng nhà nước, Khung trình độ vương quốc Việt Nam gồm có 8 bậc, trong đó có 5 bậc thuộc về những trình độ đào tạo và giảng dạy của GDNN ( Hình 2 )
Hình 2. Các trình độ GDNN trong Khung trình độ vương quốc Việt Nam
3. Các trình độ đào tạo của GDNN
GDNN có ba trình độ đào tạo và giảng dạy : Sơ cấp, tầm trung và cao đẳng ( Hình 1 ). Thời gian, văn bằng chứng từ huấn luyện và đào tạo được diễn đạt như Bảng 1 dưới đây :
4. Lĩnh vực đào tạo của giáo dục nghề nghiệp
GDNN Việt Nam có sự phong phú, đa dạng và phong phú nhất về những ngành nghề huấn luyện và đào tạo, trong hệ thống giáo dục quốc dân. Với khoảng chừng 825 nghề trình độ tầm trung, 559 nghề trình độ cao đẳng ở 21 nghành nghề dịch vụ, 90 nhóm ngành nghề đào tạo và giảng dạy, bao trùm mọi nghành hoạt động giải trí của nền kinh tế tài chính, chưa kể đến hàng nghìn những nghề trình độ sơ cấp và chương trình giảng dạy thời gian ngắn khác .
Ngoài nghành kỹ thuật, công nghệ tiên tiến như máy tính, công nghệ thông tin, công nghệ tiên tiến kỹ thuật ; kiến trúc và thiết kế xây dựng ; sản xuất và chế biến ; nông lâm nghiệp thủy hải sản ; môi trường tự nhiên và bảo vệ thiên nhiên và môi trường …. còn nhiều nghành khác như giáo viên ; văn hóa truyền thống thẩm mỹ và nghệ thuật ; ngôn từ ( tiếng Anh, Đức, Pháp, Nhật … ) ; báo chí truyền thông thông tin ; kinh doanh thương mại và quản trị ; pháp lý ; sức khỏe thể chất ( y tế ) ; dịch vụ xã hội, dịch vụ vận tải đường bộ ; du lịch khách sạn ; bảo mật an ninh quốc phòng. v.v … .
5. Cơ sở giáo dục nghề nghiệp
Cơ sở GDNN gồm có : Trung tâm GDNN, trường tầm trung và trường cao đẳng để đào tạo và giảng dạy những trình độ của GDNN ( Hình 3 )
Hình 3. Chức năng của những cơ sở GDNN
6. Loại hình cơ sở giáo dục nghề nghiệp
Các cơ sở GDNN được hình thành ở 3 mô hình ( Hình 4 ) :
Hình 4. Đặc điểm những mô hình cơ sở GDNN
7. Hình thức đào tạo trong giáo dục nghề nghiệp
GDNN được triển khai theo 2 hình thức : Đào tạo chính quy và Đào tạo liên tục ( Hình 5 )
Hình 5. Đặc điểm của huấn luyện và đào tạo chính quy và liên tục
8. Chương trình và tổ chức đào tạo
Trước đây theo pháp luật của Luật Dạy nghề, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội phát hành chương trình khung so với từng nghề huấn luyện và đào tạo trình độ tầm trung và cao đẳng. Trên cơ sở chương trình khung, những cơ sở dạy nghề phát hành chương trình dạy nghề chi tiết cụ thể .
Theo Luật Giáo dục nghề nghiệp, Nhà nước không phát hành chương trình khung mà giao cho những cơ sở GDNN tự chủ kiến thiết xây dựng chương trình giảng dạy dựa theo Chuẩn đầu ra của từng nghề do nhà nước phát hành .
Trong tổ chức quản lý đào tạo, ngoài đào tạo theo niên chế (truyền thống) sẽ có thêm 2 phương thức đào tạo mới: Đào tạo theo tích lũy mô đun và đào tạo theo tích lũy tín chỉ. Các cơ sở GDNN có quyền lựa chọn phương thức đào tạo theo điều kiện của từng cơ sở.
Theo phương thức đào tạo này, hệ thống GDNN sẽ là hệ thống mở, linh hoạt, đảm bảo liên thông thuận lợi giữa các cấp trình độ đào tạo trong cùng nghề hoặc với các nghề khác hoặc liên thông lên trình độ cao hơn trong hệ thống giáo dục quốc dân; người học được coi là trung tâm của quá trình đào tạo, được học theo năng lực, điều kiện, hoàn cảnh của cá nhân, có thể học nhiều nội dung trong cùng thời gian và được công nhận theo hình thức tích lũy các năng lực; người học có thể học rút ngắn hoặc kéo dài thời gian học tập hoàn toàn phụ thuộc vào năng lực, điều kiện, hoàn cảnh của cá nhân người học.
9. Một số chính sách của nhà nước đối với GDNN
* Chính sách với người học
– Chính sách miễn học phí: Người học được miễn học phí nếu thuộc các đối tượng sau:
+ Người học những trình độ tầm trung, cao đẳng là người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng ; người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo ; người dân tộc thiểu số rất ít người ở vùng có điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – xã hội khó khăn vất vả và đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả ; người mồ côi cả cha lẫn mẹ, không nơi phụ thuộc ;
+ Người tốt nghiệp trung học cơ sở ( trung học cơ sở ) học tiếp lên trình độ tầm trung ;
+ Người học những trình độ tầm trung, cao đẳng so với những ngành, nghề khó tuyển sinh nhưng xã hội có nhu yếu ; người học những ngành, nghề trình độ đặc trưng cung ứng nhu yếu tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, quốc phòng, bảo mật an ninh .
– Chính sách hỗ trợ: Người học được hỗ trợ của nhà nước nếu thuộc các đối tượng sau:
+ Người học là phụ nữ, lao động nông thôn khi tham gia các chương trình đào tạo trình độ sơ cấp và các chương trình đào tạo dưới 03 tháng được hỗ trợ chi phí đào tạo theo quy định;
+ Học sinh tốt nghiệp trường THCS dân tộc nội trú, trường trung học phổ thông (THPT) dân tộc nội trú, nội trú dân nuôi được tuyển thẳng vào học trường trung cấp, cao đẳng công lập;
+ Người học là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, người khuyết tật; người học là người dân tộc Kinh thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo hoặc là người khuyết tật, có hộ khẩu thường trú tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo; học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú khi tham gia chương trình đào tạo trình độ trung cấp, cao đẳng được hưởng chính sách nội trú theo quy định.
– Chính sách sử dụng, tôn vinh
+ Người học sau tốt nghiệp được tuyển dụng vào những cơ quan nhà nước, tổ chức triển khai chính trị – xã hội, đơn vị chức năng sự nghiệp công lập, lực lượng vũ trang theo lao lý ; ưu tiên so với những người có bằng tốt nghiệp loại giỏi trở lên ;
+ Được hưởng tiền lương theo thỏa thuận hợp tác với người sử dụng lao động dựa trên vị trí việc làm, năng lượng, hiệu suất cao thao tác nhưng không được thấp hơn mức lương cơ sở, mức lương tối thiểu hoặc mức lương khởi điểm so với việc làm hoặc chức vụ có nhu yếu trình độ tầm trung, trình độ cao đẳng theo lao lý của pháp lý .
+ Người học tốt nghiệp trình độ cao đẳng, được cấp bằng cao đẳng và công nhận danh hiệu: Cử nhân thực hành hoặc kỹ sư thực hành.
– Chính sách khác đối với người học
+ Trong quy trình học tập nếu người học đi làm nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược hoặc do ốm đau, tai nạn đáng tiếc, thai sản không đủ sức khỏe thể chất hoặc mái ấm gia đình có khó khăn vất vả không hề liên tục học tập hoặc đi làm thì được bảo lưu hiệu quả học tập và được trở lại liên tục học tập để triển khai xong khóa học. Thời gian được bảo lưu 05 năm ;
+ Những kiến thức và kỹ năng, kỹ năng và kiến thức mà người học tích góp được trong quy trình thao tác và hiệu quả học tập đã tích góp được trong quy trình học tập ở những trình độ được công nhận và không phải học lại khi tham gia học những chương trình huấn luyện và đào tạo khác .
+ Nhà nước có chủ trương đào tạo và giảng dạy nghề nghiệp cho người lao động để đưa đi thao tác theo hợp đồng ở quốc tế. Trường hợp người đang học tập tại cơ sở GDNN mà đi thao tác theo hợp đồng ở quốc tế thì được bảo lưu tác dụng học tập. Thời gian được bảo lưu 05 năm .
+ Người đạt giải trong những kỳ thi kinh nghiệm tay nghề vương quốc, thi kinh nghiệm tay nghề khu vực ASEAN hoặc thi kinh nghiệm tay nghề quốc tế được khen thưởng theo pháp luật của pháp lý .
+ Người đạt một trong các giải nhất, nhì, ba tại các kỳ thi tay nghề quốc gia có bằng tốt nghiệp trung cấp và có bằng tốt nghiệp THPT hoặc đã học và thi đạt yêu cầu đủ khối lượng kiến thức văn hóa THPT theo quy định của pháp luật thì được tuyển thẳng vào trường cao đẳng để học ngành, nghề phù hợp với nghề đã đạt giải.
+ Người đạt một trong các giải nhất, nhì, ba tại các kỳ thi tay nghề khu vực ASEAN và thi tay nghề quốc tế, nếu có bằng tốt nghiệp THPT hoặc bằng tốt nghiệp trung cấp, đã học và thi đạt yêu cầu đủ khối lượng kiến thức văn hóa THPT theo quy định của pháp luật thì được tuyển thẳng vào trường đại học để học ngành, nghề phù hợp với nghề đã đạt giải.
* Chính sách đối với cơ sở giáo dục nghề nghiệp
Theo Luật Giáo dục nghề nghiệp, cơ sở GDNN có thêm 1 số ít chủ trương tương hỗ, khuyễn mãi thêm của Nhà nước như :
– Được khuyến mại thuế theo lao lý của pháp lý về thuế ; miễn thuế so với phần thu nhập không chia của cơ sở thực thi xã hội hoá trong nghành GDNN để lại để góp vốn đầu tư tăng trưởng ;
– Miễn, giảm thuế theo pháp luật so với doanh thu thu được từ loại sản phẩm, dịch vụ được tạo ra từ hoạt động giải trí giảng dạy ; khuyến mại về thuế so với việc sản xuất, kinh doanh thương mại, dịch vụ tương thích với hoạt động giải trí đào tạo và giảng dạy, xuất bản giáo trình, tài liệu dạy học, sản xuất và đáp ứng thiết bị đào tạo và giảng dạy, nhập khẩu sách, báo, tài liệu, thiết bị giảng dạy .
Các cơ sở GDNN không phân biệt công lập hay tư thục, được tham gia đấu thầu, nhận đặt hàng đào tạo và giảng dạy của Nhà nước theo lao lý của pháp lý về đấu thầu, đặt hàng cung ứng dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước ; được vay vốn khuyễn mãi thêm từ những chương trình, dự án Bất Động Sản trong nước và quốc tế ; được tham gia chương trình tu dưỡng nhà giáo, cán bộ quản trị GDNN trong nước và quốc tế bằng kinh phí đầu tư từ ngân sách nhà nước .
Ngoài ra, những cơ sở GDNN được nâng cao tính tự chủ, tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm như : Cơ sở GDNN có sử dụng ngân sách nhà nước được quyền quyết định hành động việc kêu gọi vốn, sử dụng vốn, gia tài gắn với trách nhiệm được giao để lan rộng ra và nâng cao chất lượng đào tạo và giảng dạy ; tự chủ, tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm quản trị và sử dụng gia tài hình thành từ những nguồn ngoài ngân sách nhà nước. Cơ sở GDNN có vốn góp vốn đầu tư quốc tế được tự chủ về cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai cỗ máy. Cơ sở GDNN công lập tự bảo vệ hàng loạt kinh phí đầu tư hoạt động giải trí chi tiếp tục và chi góp vốn đầu tư được triển khai tự chủ, tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm tổng lực ; được tuyển dụng, sử dụng, quản trị nhà giáo, cán bộ, nhân viên cấp dưới, tự quyết định hành động số người thao tác và quyết đinh trả lương theo hiệu suất cao, chất lượng việc làm .
* Chính sách với doanh nghiệp khi tham gia hoạt động GDNN
Doanh nghiệp tham gia hoạt động giải trí GDNN với vai trò là chủ thể có quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm như nhau trong hoạt động giải trí GDNN .
Doanh nghiệp được thành lập cơ sở GDNN; được tổ chức đào tạo trình độ sơ cấp và đào tạo thường xuyên; được tham gia vào hội đồng trường cao đẳng, trường trung cấp công lập, hội đồng quản trị trường cao đẳng, trường trung cấp tư thục; được tham gia xây dựng danh mục ngành, nghề đào tạo; xây dựng chương trình, giáo trình đào tạo; tổ chức giảng dạy, hướng dẫn thực tập, đánh giá kết quả học tập của người học tại các cơ sở GDNN; được phối hợp với các cơ sở hoạt động GDNN để tổ chức đào tạo các trình độ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng và các chương trình đào tạo thường xuyên; được thực hiện đào tạo theo đặt hàng của cơ sở GDNN, đặt hàng của Nhà nước…. và được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với toàn bộ chi phí cho hoạt động GDNN.
Xem thêm: Top 5 Trung tâm dạy nghề sửa chữa điện lạnh uy tín nhất TP Hồ Chí Minh | https://dvn.com.vn
10. Cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp
Trước đây, theo Luật Giáo dục năm 2005 và Luật Dạy nghề, cơ quan quản lý nhà nước về GDNN thuộc về 2 Bộ: Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội và Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quản lý các trường cao đẳng nghề, trung cấp nghề và các trung tâm dạy nghề. Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý các trường trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng.
Năm 2017, theo phân công của Chính phủ, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội được giao quản lý thống nhất về GDNN trừ lĩnh vực sư phạm.
Năm 2019, thể chế hóa sự phân công của Chính phủ, Luật Giáo dục (sửa đổi) đã quy định: Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, trừ lĩnh vực sư phạm (trung cấp sư phạm, cao đẳng sư phạm).
Theo đó, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp là tổ chức thuộc Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về giáo dục nghề nghiệp (trừ sư phạm) trong phạm vi cả nước; quản lý, thực hiện các dịch vụ công về giáo dục nghề nghiệp thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
VỤ ĐÀO TẠO CHÍNH QUY
Source: https://dvn.com.vn
Category: Đào Tạo
