Bài học từ Hiệp ước Munich

Hiệp ước Munich năm 1938 đi vào lịch sử như là bài học đắt giá về sự nhượng bộ ngoại giao chỉ có tác dụng khuyến khích kẻ xâm lược lấn tới.

Hiệp ước Munnich vốn được ký kết vào cuối tháng 9.1938 giữa Đức, Anh, Pháp và Ý nhằm mục đích giao vùng Sudetenland của Tiệp Khắc cho Đức Quốc xã mặc kệ cảnh báo nhắc nhở của Prague rằng sự nhượng bộ này chỉ khiến Hitler “ được voi đòi tiên ”. Quả thực, chỉ một năm sau, Hitler đã xâm lược Ba Lan và Thế chiến thứ hai khai mào. Kể từ đó, “ khoảnh khắc Munich ” đã trở thành cụm từ để chỉ sự nhượng bộ ngoại giao vốn chỉ khiến kẻ được nhân nhượng ngày càng lấn tới .

Cái giá của nhượng bộ

Tháng 3.1938, những cường quốc phương Tây đã khoanh tay đứng nhìn Adolf Hitler xâm lăng và thôn tính nước Áo. Sau khi quay trở lại từ Vienna, Hitler nói với Bộ trưởng Tuyên truyền Joseph Goebbels : “ Tiệp Khắc là nước tiếp nối ”. Lấy cớ bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của người Đức ở Sudetenland, vùng đất thuộc Áo – Hung được giao cho Tiệp Khắc sau Thế chiến thứ nhất, Hitler lệnh cho quân đội chuẩn bị sẵn sàng một cuộc xâm lược muộn nhất là vào ngày 1.10.1938. Thông tin này đã rò rỉ và làm dấy lên làn sóng hoang mang lo lắng ở châu Âu .

Trong tình hình đó, vào mùa hè năm 1938, mọi sự chú ý đổ dồn vào Thủ tướng Anh Neville Chamberlain, người trung thành với nguyên tắc “không có kẻ chiến thắng trong chiến tranh”. Vào tháng 9, Chamberlain quyết định gặp trực tiếp Hitler, với niềm tin rằng ông có thể xây dựng một mối quan hệ dựa trên sự tin cậy. Cùng với nước Pháp, một đồng minh của Tiệp Khắc, Chamberlain thúc giục Prague từ bỏ Sudetenland. Song ông cảnh báo Hitler rằng Anh và Pháp sẽ đứng về phía Prague nếu Tiệp Khắc bị tấn công. Cả hai chia tay mà không đạt được thỏa thuận quyết định bởi Hitler khăng khăng phải tấn công Tiệp Khắc.

Với quyết tâm tránh cuộc chiến tranh bằng mọi giá, Chamberlain trở về nước và nhờ nhà chỉ huy độc tài ở Ý Benito Mussolini thuyết phục Hitler gật đầu một giải pháp độc lập. Theo những sử gia, Chamberlain đã phạm phải một sai lầm đáng tiếc đắt giá khi không nhận thấy sự bất hợp lý trong lập trường của Hitler : nếu y chỉ muốn có được Sudetenland thì tại sao cứ phải phát động cuộc chiến tranh trong lúc hoàn toàn có thể được biếu không .
Ngày 29.9, Hitler tiếp Mussolini, Chamberlain và Thủ tướng Pháp Edouard Daladier tại Munich để ký thỏa thuận hợp tác. Theo đó, Tiệp Khắc sẽ giao Sudetenland cho nước Đức. Đổi lại, Hitler từ bỏ việc sử dụng vũ lực. Cuộc họp giữa chỉ huy bốn nước có vẻ như như trở thành hình tượng cho thiện chí thỏa hiệp và thôi thúc tự do ở châu Âu .
Tuy nhiên, dưới góc nhìn kế hoạch quân sự chiến lược, thỏa thuận hợp tác là một thảm họa. Không có Sudetenland, Tiệp Khắc mất đi mạng lưới hệ thống công sự vốn tạo nên một trong những phòng tuyến vững chãi nhất châu Âu. Ngoài ra, Sudetenland còn là một vùng công nghiệp tăng trưởng có vai trò quan trọng để quản lý và vận hành cỗ máy cuộc chiến tranh của nước Đức sau này. Bất chấp hiệp ước, vào sáng ngày 15.3.1939, xe tăng Đức đã tiến vào vùng Bohemia và Moravia ở Tiệp Khắc và 6 tháng sau, Đức tiến công Ba Lan .
Theo những sử gia, tình hình ở châu Âu lúc đó không đến nỗi bi đát. Bằng việc di chuyển quân sang phía đông để sẵn sàng chuẩn bị tiến công Tiệp Khắc, Hitler đã để hở sườn ở phía tây cho nước Pháp. Ngoài ra, dự trữ xăng của Đức chỉ vừa khít cho một chiến dịch lê dài bốn tháng. Sau cuộc chiến tranh, những sĩ quan hạng sang của Đức cho rằng nếu không có Hiệp ước Munich, Hitler sẽ tiến công Tiệp Khắc vào ngày 1.10.1938 và dù có lưỡng lự, Pháp, Anh và hoàn toàn có thể cả Liên Xô sẽ tham chiến. Đáng chú ý quan tâm nhất là những tướng lĩnh Đức đều đồng ý chấp thuận rằng nước Đức sẽ nhanh gọn bại trận nếu tiến công Tiệp Khắc vào lúc đó .
\ n

Munich và biển Đông

Trong cuộc phỏng vấn với tờ The New York Times ngày 5.2, Tổng thống Philippines Benigno Aquino III đã lôi kéo quốc tế hãy làm nhiều hơn nữa để hậu thuẫn nước ông chống lại những yêu sách của Trung Quốc ở biển Đông, so sánh tình hình với sự thất bại của phương Tây khi ép Tiệp Khắc nhượng chủ quyền lãnh thổ trước yên cầu của Đức Quốc xã năm 1938 .
“ Đến khi nào những ngài mới nói “ Đủ rồi đấy ? ”. Thế giới phải nói điều đó, hãy nhớ Sudetenland từng được cống nạp để vỗ về Hitler nhằm mục đích ngăn ngừa Thế chiến thứ hai ”, ông Aquino phát biểu .
Việc ông Aquino nhắc đến Hiệp ước Munich năm 1938 trong cuộc phỏng vấn với tờ The New York Times đã bị truyền thông online Trung Quốc chỉ trích là hàm ý so sánh Trung Quốc với Đức Quốc xã, gây ra một cơn bão ngoại giao giữa hai nước trong những ngày qua. Sau khi tờ The New York Times đăng bài phỏng vấn, Tân Hoa xã đã tức giận lên án Tổng thống Aquino là chính trị gia “ nghiệp dư ” và “ dốt nát ” cả về lịch sử vẻ vang lẫn thực tiễn. Tuy nhiên, ông Aquino nhanh gọn phản pháo rằng phản ứng của Tân Hoa xã đã chứng minh và khẳng định giá trị quan điểm của ông. “ Như người ta thường nói, nếu ai đó không hề vấn đáp yếu tố, thì anh ta chỉ còn cách chửi rủa ”, ông Aquino phát biểu .
Trong khi đó, tờ The Atlantic cũng ưng ý sự so sánh của ông Aquino. Tờ báo chỉ ra sự giống nhau về giá trị kế hoạch giữa biển Đông và Sudetenland. Nếu Sudetenland là vùng công nghiệp nặng đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực cuộc chiến tranh của Đức thì biển Đông được cho là có tiềm năng lớn về dầu khí. Philippines có hiệp ước phòng thủ với Mỹ, tương tự như như Tiệp Khắc có với Pháp. Chưa hết, giống như nước Đức trong thập niên 1930, Trung Quốc ngày này đang chuyển hóa sức mạnh kinh tế tài chính thành sức mạnh quân sự chiến lược. Theo tờ The New York Times, vào tháng 6.2012, sau khi nổ ra cuộc cạnh tranh đối đầu tại bãi cạn Scarborough, Mỹ đã giúp dàn xếp một thỏa thuận hợp tác giữa Trung Quốc và Philippines để rút tàu bè của cả hai ra khỏi khu vực một cách êm thắm. Tuy nhiên, tàu bè Trung Quốc không chịu rời đi và sau đó đã vận dụng những giải pháp ngăn cản ngư dân Philippines tiếp cận bãi cạn .

 Sơn Duân

>> Hơn 65 nước ký Hiệp ước kiểm soát buôn bán vũ khí
>> Báo Triều Tiên kêu gọi ký Hiệp ước hòa bình với Hàn Quốc
>> Indonesia đề xuất Hiệp ước hữu nghị châu Á
>> LHQ: Hiệp ước đình chiến liên Triều vẫn còn hiệu lực
>> 140 quốc gia chấp thuận Hiệp ước hạn chế dùng thủy ngân
>> Philippines cân nhắc ký hiệp ước quân sự với Singapore

Source: https://dvn.com.vn/
Category : Munchen