Hiryū (tàu sân bay Nhật) – Wikipedia tiếng Việt

Hiryū (Nhật: 飛龍, Phi Long) là một tàu sân bay thuộc lớp Sōryū được cải biến của Hải quân Đế quốc Nhật Bản. Nó là một trong những tàu sân bay Nhật đã mở đầu Mặt trận Thái Bình Dương bằng cuộc tấn công Trân Châu Cảng. Sau khi bị hư hại nặng do không kích vào ngày 4 tháng 6 năm 1942 trong trận Midway, Hiryu chìm vào sáng ngày 5 tháng 6 năm 1942.[1]

Con tàu được chế tạo trong khuôn khổ các quy định của Hiệp ước Hải quân Washington đang có hiệu lực vào lúc đó, vốn giới hạn tải trọng và vũ khí trang bị trên các tàu chiến. Kết quả là, chiếc Hiryū và chiếc Sōryū cùng lớp tương đối nhỏ hơn so với các tàu sân bay hạm đội trong Chiến tranh thế giới thứ hai, với khả năng chở được khoảng 70 máy bay. So với con tàu chị em Sōryū, chiếc Hiryū có mạn tàu rộng hơn gần 1,2 m (4 ft), trọng lượng rẽ nước nặng tới hơn 2.000 tấn, đảo cấu trúc thượng tầng được đặt bên mạn trái tàu và lui hơn về phía đuôi của sàn đáp. [1] Đảo thượng tầng được bố trí bên mạn trái là một sự sắp xếp bất thường; và chỉ một chiếc tàu sân bay khác chia sẻ cùng tính năng này là con tàu sân bay Akagi. Chiếc Akagi cùng chiếc Hiryū được dự định để hoạt động trong một đội hình chiến thuật với các tàu sân bay bên mạn trái nhằm cải thiện mô hình bay chung quanh đội hình, nhưng việc thử nghiệm không được tiếp tục sau hai con tàu này.[2]

Hiryū là một trong hai tàu sân bay lớn được phê duyệt đóng trong Chương trình bổ sung năm 1931–32. Ban đầu được thiết kế như là con tàu chị em của Sōryū, thiết kế của nó được phóng to và sửa đổi do sự cố của Hạm đội 4 và Tomozuru vào năm 1934–35 khiến nhiều tàu chiến Nhật trở nên không ổn định và suy giảm cấu trúc. phần trước của Hiryu được nâng cao lên và thân tàu cũng được củng cố, cùng với những thay đổi khác liên quan đến việc tăng cường sườn, tải trọng và lớp giáp bảo vệ.[2]

Hiryu có tổng chiều dài 227,4 m (746 ft 1 in), sườn ngang 22,3 m (73 ft 2 in) và mớn nước 7,8 m (25 ft 7 in). Nó có tải trọng 17.600 tấn ở tải trọng tiêu chuẩn và 20.570 tấn ở tải trọng thông thường. Thủy thủ đoàn gồm 1.100 sĩ quan và quân nhân.[3]

Hiryū được trang bị bốn bộ tuốc bin hơi nước có bánh răng với tổng hiệu suất 153.000 mã lực trục ( 114.000 kW ), mỗi bộ dẫn động một trục những đăng, sử dụng hơi nước do tám nồi hơi ống nước Kampon phân phối. [ 3 ] Các tuốc bin và nồi hơi cũng giống như những tuốc bin được sử dụng trên những tàu tuần dương lớp Mogami. Thân tàu mỏng mảnh, kiểu tàu tuần dương với tỷ suất chiều dài trên chùm là 10 : 1 đã mang lại cho nó vận tốc 34,3 hải lý / giờ ( 63,5 km / h ; 39,5 mph ) [ 4 ], trở thành tàu trường bay nhanh nhất quốc tế vào thời gian đó [ 5 ]. Về năng lực quản lý và vận hành, Hiryū mang theo 4.400 tấn Anh ( 4.500 t ) dầu nguyên vật liệu, giúp nó có tầm hoạt động giải trí 10.330 hải lý ( 19.130 km ; 11.890 dặm ) ở tốc độ 18 hải lý trên giờ ( 33 km / h ; 21 mph ). Sự hấp thụ của nồi hơi được chuyển sang mạn phải của tàu và hết sạch ngay dưới mức sàn đáp qua hai phễu cong xuống. [ 6 ]

Sàn đáp và nhà chứa máy bay[sửa|sửa mã nguồn]

Sàn đáp dài 216,9 mét ( 711 ft 7 in ), rộng 27 mét ( 88 ft 6 in ) và bao trùm cả cấu trúc thượng tầng của nó ở cả hai đầu, được tương hỗ bởi những cặp trụ. [ 6 ] Hiryū là một trong hai tàu trường bay duy nhất từng được kiến thiết xây dựng có hòn đảo ở mạn trái của con tàu ( Akagi là chiếc còn lại ). Nó cũng được sắp xếp xa hơn về phía sau và lấn chiếm chiều rộng của sàn đáp, không giống như Sōryū. Chín dây hãm ngang được lắp ráp trên sàn đáp hoàn toàn có thể dừng một chiếc máy bay nặng 6.000 kg ( 13.000 lb ). Một nhóm ba dây được sắp xếp xa hơn để cho phép con tàu hạ cánh máy bay qua mũi tàu, mặc dầu điều này chưa khi nào được thực thi trong trong thực tiễn. Sàn đáp chỉ cao hơn mực nước biển 12,8 mét ( 42 ft ) và những nhà phong cách thiết kế của con tàu đã giữ số lượng này ở mức thấp bằng cách giảm độ cao của những nhà chứa máy bay. [ 7 ] Nhà chứa máy bay phía trên cao 171,3 x 18,3 mét ( 562 x 60 ft ) và có chiều cao xê dịch 4,6 mét ( 15 ft ) ; thấp hơn là 142,3 x 18,3 mét ( 467 x 60 ft ) và có chiều cao xê dịch 4,3 mét ( 14 ft ). Cùng nhau, chúng có tổng diện tích quy hoạnh giao động là 5.736 mét vuông ( 61.740 sq ft ). [ 6 ] Điều này gây ra yếu tố trong việc giải quyết và xử lý máy bay vì những cánh của máy bay ném ngư lôi Nakajima B5N ” Kate ” không hề bung ra cũng như không gập lại được trong nhà chứa máy bay phía trên. [ 8 ]Máy bay được luân chuyển giữa những nhà chứa máy bay và sàn đáp bằng ba thang máy, một thang phía trước bám sát hòn đảo trên đường tâm và hai thang máy còn lại lệch sang mạn phải. [ 9 ] Nền phía trước có size 16 x 13 mét ( 52,5 ft × 42,75 ft ), bệ giữa là 13 x 12 mét ( 42,75 ft × 39,3 ft ) và bệ sau 11,8 x 13,0 mét ( 38,7 ft × 42,8 ft ). [ 6 ] Chúng có năng lực chuyển máy bay nặng tới 5.000 kg ( 11.000 lb ). [ 7 ] Hiryū có hiệu suất máy bay phong cách thiết kế là 64 chiếc, cộng với 9 phụ tùng .
Vũ khí phòng không chính của Hiryū gồm có sáu bệ pháo đôi được trang bị pháo kép Kiểu 89 12,7 cm gắn trên những bệ phóng, ba bệ ở hai bên thân tàu trường bay. [ 8 ] Khi bắn vào những tiềm năng mặt phẳng, súng có tầm bắn 14.700 mét ( 16.100 yd ) ; chúng có trần hoạt động giải trí tối đa là 9.440 mét ( 30.970 ft ) ở độ cao tối đa là + 90 độ. Tốc độ bắn tối đa của chúng là 14 phát / phút, nhưng vận tốc bắn duy trì của chúng là khoảng chừng tám phát mỗi phút. [ 10 ] Con tàu được trang bị hai mạng lưới hệ thống điều khiển và tinh chỉnh hỏa lực Kiểu 94 để điều khiển và tinh chỉnh những khẩu súng 12,7 cm ( 5,0 in ), một khẩu cho mỗi bên tàu ; [ 11 ] mạng lưới hệ thống điều khiển và tinh chỉnh phía mạn phải nằm trên đỉnh hòn đảo và mạng lưới hệ thống còn lại được sắp xếp dưới mức sàn đáp ở mạn trái. [ 12 ]Vũ khí phòng không hạng nhẹ của con tàu gồm có bảy bệ súng ba nòng và năm bệ súng nòng đôi dành cho những khẩu súng 25 mm Kiểu 96 Hotchkiss được cấp phép sản xuất. Hai trong số ba giá treo được đặt trên một bệ ngay dưới đầu phía trước của sàn đáp. [ 13 ] Khẩu súng này là vũ khí phòng không hạng nhẹ tiêu chuẩn của Nhật Bản trong Chiến tranh quốc tế thứ hai, nhưng nó mắc phải những thiếu sót nghiêm trọng về phong cách thiết kế khiến nó phần nhiều không hiệu suất cao. Theo nhà sử học Mark Stille, vũ khí này có nhiều lỗi, gồm có : Không có năng lực ” giải quyết và xử lý những tiềm năng vận tốc cao vì nó không hề được huấn luyện và đào tạo hoặc nâng lên đủ nhanh bằng tay hoặc sức mạnh, tầm nhìn của nó không đủ cho những tiềm năng vận tốc cao, nó sở hữu độ giật quá lớn cũng như những tiếng nổ ở họng súng, và những ổ đạn của nó quá nhỏ để duy trì vận tốc bắn cao “. [ 14 ] Những khẩu súng 25 mm ( 1 in ) này có tầm bắn hiệu suất cao 1.500 – 3.000 mét ( 1.600 – 3.300 yd ) và trần hoạt động giải trí hiệu suất cao 5.500 mét ( 18.000 ft ) ở góc + 85 độ. Tốc độ bắn hiệu suất cao tối đa chỉ nằm trong khoảng chừng 110 đến 120 phát mỗi phút vì tiếp tục phải thay băng đạn mười lăm viên. [ 15 ] Các khẩu Type 96 được điều khiển và tinh chỉnh bởi 5 khẩu Type 95, hai khẩu ở mỗi bên và một khẩu ở mũi tàu. [ 11 ]
Hiryū có vành đai giáp với độ dày tối đa 150 mm ( 5,9 in ) trên những hầm đạn, độ dày giáp giảm xuống 90 mm ( 3,5 in ) trên khoang chứa máy móc và bể chứa xăng máy bay. Nó được tương hỗ bởi một vách ngăn chống mảnh bên trong. Boong của con tàu dày 25 milimét ( 0,98 in ) trên khoang chứa máy móc và dày 55 milimét ( 2,2 in ) trên những hầm đạn và bình chứa xăng máy bay. [ 12 ]

Lịch sử hoạt động giải trí[sửa|sửa mã nguồn]

Vào năm 1941, dưới sự chỉ huy của hạm trưởng Tomeo Kaku, Hiryū được biên chế vào Hạm đội Tàu sân bay 2. Vào ngày 7 tháng 12 năm 1941 nó cùng Hạm đội đặc nhiệm tham dự trận Trân Châu Cảng. Nó tung ra một đợt không kích nhắm vào đảo Oahu: mười chiếc B5N Kate nhắm vào các thiết giáp hạm Arizona và California, tám chiếc B5N Kate nhắm vào chiếc West Virginia, Oklahoma và Helena, trong khi đó sáu chiếc A6M Zero tấn công các sân bay Wheeler và Barbers Point.

Từ ngày 21 đến ngày 23 tháng 12 năm 1941, Hiryū tung ra các đợt không kích nhắm vào đảo Wake. Vào tháng 1 năm 1942 nó hỗ trợ cuộc chiếm đóng Ambon tại quần đảo Maluku. Vào ngày 19 tháng 2, cùng với con tàu chị em Sōryū, Hiryū tung ra đợt không kích vào Darwin (Úc).

Vào tháng 3 năm 1942 nó tham gia Trận chiến biển Java, tấn công tàu bè quân Đồng Minh tại Cilacap Regency và đảo Christmas, đánh chìm tàu buôn Hà Lan Poelau Bras. Vào tháng 4 năm 1942, Hiryū tham gia trận Không kích Ấn Độ Dương, tung ra các đợt không kích vào các căn cứ của Hải quân Hoàng gia Anh ở Colombo và Trincomalee tại Sri Lanka, hỗ trợ đánh chìm các tàu tuần dương Cornwall và Dorsetshire cùng tàu sân bay Hermes và tàu khu trục Australia HMAS Vampire đi theo hộ tống.

Vào ngày 19 tháng 4 năm 1942 nó truy đuổi các tàu sân bay Mỹ Hornet và Enterprise sau cuộc Không kích Doolittle, nhưng không thành công.

Trân Châu Cảng và những hoạt động giải trí tiếp nối[sửa|sửa mã nguồn]

Vào tháng 11 năm 1941, Hạm đội Liên hợp của Hải quân Đế quốc Nhật Bản, do Đô đốc Yamamoto Isoroku chỉ huy, sẵn sàng chuẩn bị tham gia vào việc Nhật Bản mở màn một cuộc cuộc chiến tranh chính thức với Hoa Kỳ bằng cách thực thi một cuộc tiến công phủ đầu vào địa thế căn cứ Hạm đội Thái Bình Dương của Hải quân Hoa Kỳ tại Trân Châu Cảng, Hawaii. Vào ngày 22 tháng 11, Hiryū, dưới sự chỉ huy của Thuyền trưởng Kaku Toemo, và phần còn lại của Kido Butai, dưới sự chỉ huy của Phó Đô đốc Nagumo Chūichi và gồm có sáu tàu trường bay thuộc những Sư đoàn Tàu trường bay số 1, 2 và 5, tập hợp tại Vịnh Hitokappu trên hòn đảo Etorofu. Hạm đội rời Etorofu vào ngày 26 tháng 11 [ 16 ] và đi theo hướng băng qua bắc-trung Thái Bình Dương để tránh những tuyến vận tải thương mại. [ 17 ] Hiện là soái hạm của Sư đoàn Tàu trường bay số 2, con tàu có 21 máy bay chiến đấu Tập đoàn Mitsubishi A6M Zero, 18 máy bay ném bom bổ nhào Aichi D3A ” Val ” và 18 máy bay ném ngư lôi Nakajima B5N ” Kate “. Từ vị trí cách Oahu 230 hải lý ( 430 km ; 260 mi ) về phía bắc, Hiryū và năm tàu ​ ​ trường bay khác đã phóng hai đợt máy bay vào sáng ngày 7 tháng 12 năm 1941 theo giờ Hawaii. [ 18 ] [ 19 ] [ 20 ]Trong đợt tiên phong, 8 máy bay ném ngư lôi B5N được cho là sẽ tiến công những tàu trường bay thường đóng ở phía tây-bắc của Đảo Ford, nhưng không có chiếc nào ở Trân Châu Cảng ngày hôm đó ; 4 trong số những phi công của B5N chuyển hướng sang tiềm năng phụ của họ, những con tàu được neo đậu dọc theo ” Cầu tàu 1010 “, nơi mà soái hạm của hạm chiến thường neo đậu. Con tàu đó, , đang ở ụ cạn và vị trí của nó bị tàu tuần dương hạng nhẹ Helena và tàu quét mìn Oglala chiếm giữ ; cả bốn quả ngư lôi đều trượt tiềm năng. Bốn phi công khác tiến công những thiết giáp hạm West Virginia và Oklahoma. 10 chiếc B5N còn lại được giao trách nhiệm thả những quả bom xuyên giáp nặng 800 kg ( 1.800 lb ) xuống những thiết giáp hạm đóng ở phía đông nam của Đảo Ford ( ” Battleship Row ” ) và hoàn toàn có thể đã thả trúng một hoặc hai quả vào chúng, [ 21 ] ngoài việc gây ra một vụ nổ hầm đạn trên chiến hạm Arizona khiến nó bị đánh chìm với thiệt hại nặng nề về nhân mạng. 6 chiếc A6M Zeros bị lạc đang đậu tại Trạm Không quân Thủy quân lục chiến Ewa ( MCAS Ewa ), [ 22 ] công bố 22 chiếc bị tàn phá. [ 16 ]Đợt tiến công thứ hai gồm có 9 Zeros và 18 D3A, một trong số chúng bị hủy bỏ do những yếu tố cơ học. [ 19 ] Trạm Hàng không Hải quân trước đây nằm giữa Vịnh Kaneohe trước khi chuyển sang tiến công Sân bay Quân sự Bellows. Họ đánh lạc hướng trường bay và bắn hạ hai máy bay chiến đấu Curtiss P-40 đang cố gắng nỗ lực cất cánh khi Zeros đến và một máy bay ném bom hạng nặng Boeing B-17 Flying Fortress trước đó đã chuyển hướng khỏi Sân bay quân sự chiến lược Hickam, đồng thời tàn phá một máy bay quan sát Stinson O-49 [ 16 ] máy bay trên mặt đất vì mất một chiếc. [ 23 ] Các máy bay chiến đấu với số đạn dược còn lại đã tiêu tốn hết nó trong MCAS Ewa, điểm hẹn cho những máy bay chiến đấu đợt thứ hai. [ 23 ] D3A đã tiến công những tàu khác nhau ở Trân Châu Cảng, nhưng không hề xác lập máy bay nào đã tiến công tàu nào. [ 24 ] Hai chiếc D3A từ Hiryū bị mất trong cuộc tiến công, một chiếc do Thiếu úy George Welch bắn hạ. [ 25 ]Trong khi trở lại Nhật Bản sau cuộc tiến công, Phó đô đốc Nagumo Chūichi, chỉ huy hạm quân 1, đã ra lệnh cho Sōryū và Hiryū tách ra vào ngày 16 tháng 12 để tiến công những người bảo vệ hòn đảo Wake, những người đã vượt mặt cuộc tiến công tiên phong của quân Nhật trên hòn đảo. [ 26 ] Hai tàu trường bay đến khu vực lân cận hòn hòn đảo vào ngày 21 tháng 12 và phóng 29 chiếc D3A và 2 chiếc B5N, được hộ tống bởi 18 chiếc Zeros, để tiến công những tiềm năng mặt đất. Họ không gặp phải sự kháng cự nào trên không và phóng 35 chiếc B5N và 6 chiếc A6M Zeros vào ngày hôm sau. Họ bị đánh chặn bởi 2 máy bay chiến đấu Grumman F4F Wildcat còn sống sót của Phi đội Máy bay Chiến đấu Thủy quân lục chiến VMF-211. Wildcats đã bắn hạ 2 B5N [ 27 ] trước khi chúng bị PO3c Isao Towara bắn hạ. [ 16 ] Lực lượng đồn trú đầu hàng vào ngày hôm sau sau khi quân Nhật đổ xô. [ 27 ]Các tàu trường bay đến Kure vào ngày 29 tháng 12. Họ được biên chế cho Lực lượng miền Nam vào ngày 8 tháng 1 năm 1942 và khởi hành 4 ngày sau đó đến Đông Ấn thuộc Hà Lan. Các tàu tương hỗ cuộc xâm lược Quần đảo Palau và Trận Ambon, [ 26 ] tiến công những vị trí của Đồng minh trên hòn đảo vào ngày 23 tháng 1 với 54 máy bay. Bốn ngày sau, những tàu trường bay tách ra 18 chiếc Zeros và 9 chiếc D3A để hoạt động giải trí từ những địa thế căn cứ trên bộ để tương hỗ những hoạt động giải trí của Nhật Bản trong Trận Borneo. [ 28 ] Hiryū và Sōryū đến Palau vào ngày 28 tháng 1 và chờ đón sự Open của những tàu trường bay Kaga và Akagi. Tất cả bốn tàu trường bay đều rời Palau vào ngày 15 tháng 2 và triển khai những cuộc không kích nhằm mục đích vào Darwin, nước Australia, bốn ngày sau đó. Hiryū đã góp phần 18 B5N, 18 D3A và 9 Zeros cho cuộc tiến công. Máy bay của nó tiến công những tàu trong cảng và những cơ sở của nó, đánh chìm hoặc đốt cháy ba tàu và làm hư hại hai tàu khác. Zeros đã tàn phá 1 chiếc P-40E khi nó đang cất cánh, 2 thủy phi cơ PBY Catalina hợp nhất trên mặt nước và một chiếc Zero buộc phải hạ cánh khẩn cấp sau khi bị chiếc P-40E của Lực lượng Phòng không Lục quân Hoa Kỳ ( USAAF ) truy đuổi. [ 29 ]Hiryū và những tàu trường bay khác đến Vịnh Staring trên Đảo Celebes vào ngày 21 tháng 2 để tiếp tế và nghỉ ngơi trước khi khởi hành bốn ngày sau đó để tương hỗ cuộc xâm lược Java. [ 26 ] Vào ngày 1 tháng 3 năm 1942, chiếc D3A của con tàu đã làm hư hại tàu khu trục USS Edsall, đủ để nó bị những tàu tuần dương Nhật Bản bắt và đánh chìm. Cuối ngày hôm đó, những máy bay ném bom bổ nhào đã đánh chìm tàu chở dầu USS Pecos. Bốn tàu trường bay đã triển khai một cuộc không kích gồm 180 máy bay nhằm mục đích vào Tjilatjep vào ngày 5 tháng 3 và đốt cháy thị xã, đánh chìm năm tàu nhỏ và làm hư hại chín chiếc khác mà sau đó phải đánh đắm. [ 30 ] Hai ngày sau, họ tiến công Đảo Giáng Sinh và máy bay của Hiryū đánh chìm tàu vận tải đường bộ Poelau Bras của Hà Lan trước khi quay trở lại Vịnh Staring vào ngày 11 tháng 3 [ 26 ] để tiếp tế và huấn luyện và đào tạo cho cuộc tập kích Ấn Độ Dương sắp xảy ra. Cuộc đột kích này nhằm mục đích bảo vệ cho Miến Điện, Malaya và Đông Ấn Hà Lan mới được chinh phục trước bất kể cuộc tiến công nào của Đồng minh bằng cách hủy hoại những cơ sở và lực lượng địa thế căn cứ ở phía đông Ấn Độ Dương. [ 31 ]

Vào tháng 5 năm 1942, Hiryū bắt đầu chuyến hải hành cuối cùng. Lực lượng máy bay của nó bao gồm 21 máy bay tiêm kích A6M “Zero”, 21 máy bay ném bom bổ nhào Aichi D3A “Val” và 21 máy bay ném bom-ngư lôi Nakajima B5N “Kate”.[3] Lưu trữ 2007-02-05 tại Wayback Machine Vào ngày 4 tháng 6 năm 1942 nó tham gia trận Midway,khi tung ra đợt tấn công vào đảo Midway lúc 4 giờ 30 sáng, tiêu diệt các máy bay và phá hủy căn cứ. Sau khi những con tàu sân bay Kaga, Sōryū và Akagi bị loại khỏi vòng chiến do không kích, khoảng 10 giờ 25 phút, Hiryū là chiếc tàu sân bay Nhật duy nhất còn lại. Nó tung ra hai đợt tấn công vào lúc 10 giờ 50 phút và 12 giờ 45 phút bằng bom và ngư lôi nhắm vào chiếc Yorktown, gây hư hại nặng (Yorktown bị đánh chìm sau đó bởi tàu ngầm Nhật I-168).[1]

Hiryū dưới đợt tấn công của các máy bay ném bom dưới đợt tiến công của những máy bay ném bom B-17 trong trận Midway

Các máy bay trinh sát Nhật đã tìm thấy các tàu sân bay Mỹ còn lại, và mọi máy bay còn sống sót của Hạm đội Tàu sân bay đã hạ cánh trên chiếc Hiryū để được vũ trang và tiếp nhiên liệu; nhưng trong khi đang chuẩn bị tung ra đợt tấn công thứ ba, Hiryū bị tấn công lúc 17 giờ 03 phút bởi 42 chiếc máy bay ném bom bổ nhào SBD Dauntless từ các tàu sân bay Enterprise và Hornet. Nó bị đánh trúng bốn quả bom 453,6 kg (1.000 lb), ba quả phía trước sàn đáp và một quả trúng (hoặc nổ) gần thang nâng phía trước. Các vụ nổ đã làm bùng lên các đám cháy trên những chiếc máy bay trong sàn chứa.

Cho dù động cơ của chiếc Hiryū không bị ảnh hưởng, các đám cháy đã không thể kiểm soát được. Vào lúc 21 giờ 23 phút các động cơ của nó ngừng hoạt động, và đến 1 giờ 58 phút rạng sáng ngày 5 tháng 6 một tiếng nổ lớn làm rung chuyển con tàu. Lệnh bỏ tàu được đưa ra không lâu sau đó, và những người còn sống sót được cứu vớt bởi các tàu khu trục Kazagumo và Makigumo. Chuẩn Đô đốc Yamaguchi Tamon và thuyền trưởng Kaku đã ở lại trên tàu Hiryū khi nó bị đánh chìm lúc 5 giờ 10 phút sáng bởi ngư lôi phóng ra từ chiếc Makigumo. Nó chìm lúc 9 giờ 12 phút, mang theo 35 người cùng 350 người khác bị giết bởi bom, các vụ nổ và đám cháy trên tàu. 35 người được Hải quân Hoa Kỳ vớt được và bị bắt làm tù binh. Quyết định khăng khăng đi theo con tàu của Đô đốc Yamaguchi khiến Hải quân Nhật mất đi một trong những đô đốc xuất sắc và nhiều kinh nghiệm của họ.

Danh sách thuyền trưởng[sửa|sửa mã nguồn]

1. ^ a b Hiryu @ www.history.navy.mil
2. ^ Chesneau 1995, tr. 166
3. ^ a b Jentschura, Jung và Mickel, tr. 47
4. ^ Brown 1977, tr. 18 – 19
5. ^

   Parshall & Tully, tr. 9

   Xem thêm: Carrier Service

6. ^ a b c d Peattie, tr. 241
7. ^ a b Brown 1977, tr. 18
8. ^ a b Brown 1977, tr. 19
9. ^ Chesneau 1995, tr. 166
10. ^ Campbell, tr. 192 – 193
11. ^ a b Parshall và Tully, tr. 143
12. ^ a b Brown 1977, tr. 20
13. ^ Brown 1977, tr. 21
14. ^ Stille 2007, tr. 51
15. ^ Campbell, tr. 200
16. ^ a b c d Hata, Izawa và Shores, tr. 131
17. ^ Polmar và Genda, tr. 162
18. ^ Brown 2009, tr. 116 – 117
19. ^ a b Stille 2011, tr. 25
20. ^ Giờ chuẩn Nhật Bản đi trước Giờ chuẩn Hawaii 19 giờ, vì thế tại Nhật Bản, cuộc tiến công Trân Châu Cảng đã xảy ra vào ngày 8 tháng 12 .
21. ^ Zimm, tr. 159 – 60, 164, 168
22. ^ Stille 2011, tr. 49, 51
23. ^ a b Stille 2011, tr. 65
24. ^ Brown 2009, tr. 118 – 119
25. ^ Stille 2011, tr. 66, 70
26. ^ a b c d Tully
27. ^ a b Shores, Cull và Izawa, Quyển I, tr. 161
28. ^ Shores, Cull và Izawa, Quyển I, tr. 226, 229
29. ^

    Shores, Cull & Izawa, Quyển II, tr. 176–182

    Xem thêm: Shinano (tàu sân bay Nhật) – Wikipedia tiếng Việt

30. ^ Shores, Cull và Izawa, Quyển II, tr. 307, 327
31. ^ Shores, Cull và Izawa, Quyển. II, tr. 392 – 393

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://dvn.com.vn
Category : Carrier