lí luận văn học về sự sáng tạo

Chứng minh: Sự sáng tạo của người nghệ sĩ là sức sống của thơ ca

Mở bài:

Sáng tạo là hiệu quả của quy trình lao vào, tham gia, tích góp, hun đúc, một tiến trình cọ xát kinh hoàng. Sáng tạo không có nghĩa là bịa đặt. Sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật giống như sáng tạo đời sống, cần có yếu tố nghệ thuật và thẩm mỹ, tính chân thực cao, có năng lực tác động ảnh hưởng can đảm và mạnh mẽ vào nhận thức của người đọc. Chính nỗ lực sáng tạo của người nghệ sĩ là sức sống của thơ ca .

Đang xem: Lí luận văn học về sự sáng tạo

Thân bài:

Bản chất của lao động nghệ thuật và thẩm mỹ là sáng tạo, một sự lao động miệt mài không ngừng nghỉ. Văn chương sẽ ra sao nếu tác phẩm này là bản sao của tác phẩm kia ? Nếu mỗi người nghệ sĩ đều bằng lòng với những điều có sẵn ? Câu chữ mòn sáo, lời văn đơn điệu, quen nhàm ? Ấy là cái chết của nghệ thuật và thẩm mỹ, cái chết của người nghệ sĩ trong mỗi nhà văn. Bởi “ Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp những ai biết đào sâu, tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những gì chưa có ” ( Nam Cao ) .
Nếu không có sự góc nhìn khác, tâm lý khác, không sáng tạo trong cách kiến thiết xây dựng diễn biến, cuộc sống, số phận, tính cách nhạn vật, thì những nhân vật như lão Hạc, Chí Phèo, Bá Kiến, … trong tác phẩm của Nam Cao cũng sẽ bị thời hạn phủ lấp, bởi nó na ná những nhân vật khác, không để lại ấn tượng gì. Nếu không có tấm lòng nhân đạo cao quý, có cái nhìn thấu suốt cuộc sống và nếu thiếu bản lĩnh văn chương thì có lẽ rằng Nguyễn Du đã để cho nhân vật Thúy Kiều dẫm vào vết xe đổ của những “ yêu cơ ” từng có trước đó rồi .
Khi tìm đến nhu yếu sáng tạo so với nghệ thuật và thẩm mỹ, đã có người do dự tự hỏi : Văn học cùng bắt nguồn từ hiện thực đời sống, vậy tại sao không có sự gặp gỡ, trùng lặp ? Thật vậy, cuộc sống là lạch ngầm nơi dòng sông văn chương bắt nước. Thế nhưng hiện thực ấy được chảy qua bầu cảm hứng mãnh liệt của mỗi nhà thơ, nhà văn. Mỗi người nghệ sĩ là một tiểu ngoài hành tinh, tác phẩm văn học là sự phản ánh tiểu thiên hà ấy. Vì vậy, không có những tác phẩm “ song sinh ” dù tâm hồn anh cùng đồng diệu, tri kỷ với tâm hồn tôi .
Mặt khác, người đọc tìm đến với văn học nói chung, thơ ca nói riêng để đắm mình trong vẻ đẹp của sự sáng tạo. Có ai yêu những áng thơ mòn cũ, quen nhàm ; có ai nhớ những vần điệu nhạt nhẽo, sáo rỗng. Không đi theo con đường sáng tạo, nhà thơ sẽ chỉ còn lại một mình giữa sự lãnh đạm, quên lãng của người đọc. Như thế, cuộc sống cầm bút của người nghệ sĩ trở nên không có ý nghĩa. Bởi “ điều còn lại so với mỗi nhà văn chính là cái giọng nói riêng của mình ”. Yêu cầu về sáng tạo ấy gợi nhắc trong lòng người đọc nỗi nhớ khôn nguôi về những nhà thơ đã dành trọn cuộc sống mình cho văn chương, thẩm mỹ và nghệ thuật .
Đặc trưng trong giọng văn của Nam Cao là lãnh đạm, sắc bén nhưng tiềm ẩn tình cảm lớn lao. Thanh Tịnh lại chọn một giọng kể nhẹ nhàng, đằm thắm, êm êm như làn sương, ngọn gió len lỏi vào lòng người đọc. Vũ trọng Phụng lại có cái giọng châm biếm sâu cay vô cùng đặc trưng. Mỗi nhà văn một giọng điệu, một cách kể, không hề nhầm lẫn được .
Nếu nhà văn, nhà thơ chỉ biết hát chung khúc hát, không có giọng điệu riêng, ấn tượng riêng. Chính thế cho nên, những tác phẩm ấy nhanh gọn ra đi trong cảm nhận của người đọc như một làn gió mỏng dính thoáng qua. Như vậy, mỗi người nghệ sĩ trong quy trình cầm bút cần phải tạo được tiếng nói riêng, âm sắc riêng. Nó yên cầu anh phải miệt mài trên con đường sáng tạo, không ngừng nghỉ, không lùi bước. Một âm vang tha thiết, rực rỡ giữa cõi văn chương, ấy là sức sống của anh, là ấn tượng của anh trong lòng người đọc muôn đời .

Xem thêm: Hướng Dẫn Tắt Spelling Trong Excel 2010, Kiểm Tra Lỗi Chính Tả Trong Excel 2010

Văn học là một trong những hình thái nghệ thuật và thẩm mỹ phản ánh đời sống. Nếu những nhà khoa học lấy mục tiêu sau cuối của việc nghiên cứu và điều tra là nhằm mục đích đạt tới chân lý khách quan bộc lộ qua những định lý, định luật mang tính khuôn mẫu, là nguyên tắc chung … thì những nhà văn lại phải tìm trong hiện thực đời sống bộn bề những yếu tố riêng biệt mang tính thực chất và phản ánh vào trong tác phẩm trải qua những hình thức thẩm mỹ và nghệ thuật riêng với quan điểm của riêng mình .
Văn chương không hề được tạo ra theo hình thức sản xuất có tính dây chuyền sản xuất, không phải là sản xuất hàng loạt. Tác phẩm văn học khi được viết ra bằng ngôn từ nghệ thuật và thẩm mỹ nhất thiết phải bộc lộ được cách nhìn về hiện thực riêng, những tìm tòi về thẩm mỹ và nghệ thuật riêng của người nghệ sĩ. Hình ảnh đời sống trong tác phẩm là hình ảnh của hiện thực đã đi qua một tâm hồn, một thành viên và dấu ân thành viên in vào trong đó “ càng độc lạ càng hay ”. Xuân Diệu đã nói : “ chỉ có những tâm hồn đồng diệu chứ không hề có những con người là phiên bản của nhau. Bởi vậy, sáng tác văn học, một thứ sản xuất “ đặc biệt quan trọng và thành viên ” nhất quyết không hề tạo ra những tác phẩm giống nhau như khuôn đúc ” .
Giọng nói riêng của nhà văn hoàn toàn có thể hiểu là một tâm tư nguyện vọng riêng, một thái độ sống, cách nhìn, cách nhìn nhận về hiện thực đời sống riêng được bộc lộ trong tác phẩm bằng hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ tương thích. Nam Cao từng nói rất thấm thía một điều : “ Văn chương không cần đến …. sáng tạo những gì chưa có ” .
Cuộc sống đa dạng chủng loại muôn màu muôn vẻ luôn chứa đựng nhiều điều huyền bí, chứa nhiều điều bí hiểm, kỳ diệu cần được mày mò. Bề dày lịch sử vẻ vang văn học quốc tế đã dược tạo dựng hàng loạt những tò mò riêng ấy. Song điều đó không có nghĩa người nghệ sĩ được phép lùi bước trong sáng tạo. Viên Mai cho ràng : “ Làm thơ quý nhất là lật đổ cái án cũ mới hay ”. Điều Viên Mai cho rằng “ quý nhất ” ấy thực ra thiết yếu với văn học nói chung, nào phải chỉ riêng, thơ ca. Chỉ có điều : với tư cách là mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ phản ánh đời sống bằng phương pháp trữ tình, nhu yếu “ lật đổ cái án cũ ” với thơ ca được tôn vinh hơn hết thảy .
Người nghệ sĩ phải có một con mắt tinh sắc, một tâm hồn nhạy cảm và một năng lực đã đến độ chín để gửi vào trong tác phẩm giọng nói riềng của mình. Anh hoàn toàn có thể học tập, tiếp thu tinh hoa trong tác phẩm của những nhà văn lớp trước nhưng phải trên cơ sở sự sáng tạo. Nói như M.Gorki : “ những anh hãy học tập tổng thể những nhà văn có phong thái diêu luyện, nhưng những anh hãy tìm lấy nốt nhạc lời ca cho riêng mình ” .
Người nghệ sĩ không được phép lười biếng hay bắt chước mà phải luôn trong tâm thế tìm tòi, sáng tạo. Tất nhiên điều đó không có nghĩa nhà văn được phép tìm tòi theo hướng cực đoan, viết những điều không ai hiểu được .
Xem thêm : Khóa Học Chiêm Tinh : Đề Cương Giáo Trình, Khoá Học Chiêm Tinh Học Căn Bản Đến Trung Cấp

Kết bài:

Để thơ trở thành thơ, để nghệ thuật và thẩm mỹ trở thành nghệ thuật và thẩm mỹ, người làm thơ phải luôn ý thức : sáng tạo cái độc lạ. Không ai yên cầu khuôn mẫu cho thẩm mỹ và nghệ thuật, cũng không ai dạy nhà thơ phải phản ánh thế này, xúc động thế kia. Đấy là việc làm của nhà làm thơ. “ Sáng tác thơ là một việc do cá thể thi sĩ làm, một thứ sản xuất đặc biệt quan trọng và thành viên ”. Bởi vì mỗi tâm hồn là một “ vương quốc riêng ”, mỗi bài thơ là một đứa con niềm tin riêng của người nghệ sĩ, thật khó tim thấy sự trùng lặp trong sáng tạo. Bởi vì “ tầm thường là cái chết của nghệ thuật và thẩm mỹ ”, sự tái diễn tẻ nhạt là cái chết của thơ ca. Độc đáo luôn là nhu yếu muôn dời của văn chương thẩm mỹ và nghệ thuật .

Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Luận văn

Điều hướng bài viết

Source: https://dvn.com.vn
Category: Công Nghệ