Tổng Hợp Các Bài Văn Nghị Luận Về Tác Phẩm Đàn Ghi Ta Của Lor-ca – Thanh Thảo – Đề án 2020 – Tổng Hợp Chia Sẻ Hình ảnh, Tranh Vẽ, Biểu Mẫu Trong Lĩnh Vực Giáo Dục

Đàn Ghita của Lorca – Thanh Thảo là tác phẩm mang đậm tính siêu thực kể về câu chuyện của một người nghệ sỹ tài hoa cống hiến hết đời vì nghệ thuật, vì cái đẹp. “Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”. Câu nói nổi tiếng ấy làm dấy lên niềm cảm hứng cho biết bao nhiêu thế hệ nghệ sỹ, những người hết mình vì cái đẹp. Tác phẩm này đã góp phần nói lên thực trạng xã hội về sự tôn vinh và trân trọng những con người làm nghệ thuật. Hãy cùng chúng tôi điểm qua các bài văn nghị luận về tác phẩm Đàn Ghi Ta Của Lor-ca – Thanh Thảo nhé! 

Bài văn phân tích tác phẩm “Đàn ghi ta của Lor-ca” số 1

Thanh Thảo là nhà thơ có tiếng nói riêng, phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ riêng biểu lộ cái tôi cá thể ấn tượng trong nền văn học Nước Ta. Những sáng tác của ông đem đến cái nhìn mới lạ cho thơ ca tân tiến. Bài thơ “ Đàn ghi-tar của Lor ca ” trích “ Khối vuông rubich ” đã để lại sức chứa lớn trong lòng người đọc về hình tượng nhân vật Lorca – người nghệ sĩ vĩ đại của xứ sở Tây Ban Nha .
Lorca là cái tên quen thuộc so với quốc gia Tây Ban Nha, vì anh là hình tượng của tự do, cho sự đấu tranh đòi tự do, đòi một đời sống bình yên cho nhân dân. Mặc dù bị sát hại nhưng Lorca mãi là hình tượng mà nhân dân Tây Ban Nha tôn thờ .

Thanh Thảo đã mượn lời của người nghệ sĩ này làm lời đề từ cho bài thơ của mình có ẩn ý muốn gợi mở ra chiều dài thời gian và chiều sâu của không gian về người nghệ sĩ tài hoa này. Cả cuộc đời cống hiến, chiến đấu nhưng cuối cùng Lor ca lại chết thảm dưới chế độ phát xít tàn bạo. Với thể thơ tự do, không viết hoa đầu dòng, Thanh Thảo đã khiến người đọc tò mò về cách viết giàu sức gợi như thế này.

Những tiếng đàn bọt nước
Táy Ban Nha áo choàng đỏ gắt
Li la li la li la li la
Đi long dong về miền đơn độc
Với vầng trăng chuếnh choáng
Trên yên ngựa mỏi mòn
Nhịp thơ nhẹ nhàng, giàn trải nhưng giàu sức gợi, sức tả khiến người đọc mường tượng đến quốc gia xinh đẹp Tây Ban Nha với tiếng đàn ghi tar đắm say, những trận đấu bò tót hài hùng, những mảnh đất thảo nguyên bát ngát, lãng mạn. Tuy nhiên cụm từ “ tiếng đàn bọt nước ” có vẻ như gợi lên sự mờ ảo, đổi khác khó lường, hoàn toàn có thể vỡ tan ra bất kỳ khi nào không hay. Có một dự báo nào đó chẳng lành, đầy không an tâm ở dâu thơ này .
Tây Ban Nha là mảnh đất của những trận đấu bò tót độc lạ, đầy ấn tượng nhưng trong thơ Thanh Thảo, nó có còn giữ nguyên ý nghĩa đó nữa không. Chiến trường đấu bò tót có lẽ rằng đã trở thành mặt trận chính trị ác liệt, nhiều đấu tranh, nhiều tất bật. Màu đỏ của áo choàng đã biến thành “ đỏ gắt ” phải chăng chính là chế độ độc quyền của chủ nghĩa phát xít đang hoành hành trên quốc gia này .
Hình ảnh Lor ca trở nên nhỏ nhoi, căng thẳng mệt mỏi trong đại chiến nhiều bấp bênh này. Tiếng đàn vẫn cứ cất lên “ li la li la li la li la ” và người nghệ sĩ đó “ long dong ”, “ chuếnh choáng ”, “ mỏi mòn ” với những gì đang diễn ra. Cuộc chiến giữa nghệ sĩ chân chính với chế độ độc tài trở nên stress hơn. Người chiến sỹ đơn độc ấy trở nên một mình, cô độc, không một ai hoàn toàn có thể biên cạnh .
Tây Ban Nha
Hát nghêu ngao
Bỗng kinh hoàng
Áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
Chàng đi như người mộng du
Những hình ảnh thơ gây ấn tượng mạnh, cứa sâu vào lòng người sự chua xót trước hình ảnh người nghệ sĩ tài ba nhưng xấu số. Dân tộc Tây Ban Nha “ kinh hoàng ” sững sốt khi hình ảnh Lorca bị điệu về bãi bắn một cách trắng trợn, đầy tàn ác như vậy. Sự thật phũ phàng do chính sách phát xít mang lại đã khiến cho mọi người thất không an tâm. Từ “ bỗng ” ở đầu khổ thơ thứ hai chính là sự kinh ngạc trước hình ảnh bi thương của nghệ sĩ Lorca .
Mặc dù bị “ điệu ” về bãi bắn một cách đầy đau đớn như vậy nhưng Lorca vẫn giữ được sự bình thản, dám đồng ý của bản thân bằng phong thái “ chàng đi như người mộng du ”. Đây là trạng thái tâm hồn không nhận thức được, tâm hồn và thể xác có vẻ như tách lìa khỏi nhau. Đó là một phong thái rất đáng trân trọng, rất đáng nâng niu và ngưỡng mộ. Ở những khổ thơ tiếp, nỗi tiếc thương cho cuộc sống nhiều chua xót ấy :
Tiếng ghi ta nâu
Bầu trời cô gái ấy
Tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy
“ Tiếng ghi ta ” được lặp đi lặp lại như dồn nén cảm hứng trong lòng người, hay là tiếng phẫn nộ đầy xót xa. Tiếng đàn ghi ta gắn liền với những thứ bình dị, với vạn vật thiên nhiên ấm cúng, với một cô gái, với khung trời màu xanh tươi mới. Có lẽ đó là những thứ mà con người Tây Ban Nha muốn vươn tới, muốn giành dược. Nhưng tiếng ghi ta rơi “ vỡ ” thành “ bọt nước ” đã như chứng minh và khẳng định thêm hiện thực đau lòng ấy .
Những đường khối, đường nét hiện rõ lên trang viết, cứa thêm vào lòng người xúc cảm nghẹn ngào, đau đớn. Một tiếng “ Vỡ ” cất lên đã tố cáo chính sách độc tài của phát xít, sự phẫn nộ và muốn bóp nghẹt của những người đang chịu sự áp bức. Nỗi đau ấy tạo thành dòng máu chảy âm ỉ trong tim tê tái. Thanh Thảo với sự tài hoa của mình đã làm sống dậy một khoảng trống sống đầy bất tử :
Không ai chôn cất tiếng đàn
Tiếng đàn như cỏ mọc hoang
Giọt nước mắt vầng trăng
Long lanh trong đáy giếng
Người đọc nên hiểu ý nghĩa của câu thơ thứ nhất như thế nào, có lẽ rằng không một ai hoàn toàn có thể “ chôn cất tiếng đàn ” của Lorca được, chính bới nó như “ cỏ mọc hoang ” tràn ngập, khiến cho người ta mê mải và đắm say, không hề buông lơi ra được. Cái Lorca để lại cho người đời chính là âm nhạc, chính là sự cao quý của tâm hồn, của những hi sinh và góp sức. Phép so sánh trong câu thơ đã khiến cho Lorca trở thành một hình tượng vĩ đại nhất .
Tiếng đàn của Lorca trở nên bất tử, một vẻ đẹp còn ý nghĩa cho đến những ngày sau. Ở khổ thơ cuối, Open thêm chiêm nghiệm, tâm lý của Thanh Thảo về thẩm mỹ và nghệ thuật và cuộc sống cũng như sự giải thoát :
Đường chỉ tay đã đứt
Dòng sông rộng vô cùng
Lor ca bơi sang ngang
Trên chiếc ghita màu bạc
Chàng ném lá bùa cô gái Digan
Vào xoáy nước
Chàng ném trái tim mình vào lặng yên bất chợt .
Khi “ đường chỉ tay đã hết ” thì coi như sinh mệnh của mình đã chấm hết. Lorca đã lường trước được cái chết, ý thức được những điều mà mình làm rũ bỏ hiện thực, rũ bỏ đời sống nhiều đau thương để rơi vào “ lặng yên bất chợt ”. Có lẽ đây chính là sự giải thoát mà Lorca đã chọn cho mình, cũng như sự giải thoát khỏi chính sách phát xít độc tài .
Như vậy “ Đàn ghi tar của Lorca ” thực sự là bài thơ giàu sức ám ảnh khi tái hiện lại cuộc sống bi tráng của người nghệ sĩ Tây Ban Nha dành cho nghệ thuật và thẩm mỹ, cho cuộc sống, cho sự bình yên của quốc gia .

Bài văn phân tích tác phẩm “Đàn ghi ta của Lor-ca” số 2

Thanh Thảo nhà thơ của những suy tư, trăn trở về những yếu tố xã hội, thơ ông giàu chất suy tư, triết lí. Đàn ghi-ta của Lor-ca là một trong những bài thơ như vậy. Đây hoàn toàn có thể coi là tác phẩm để đời trong sự nghiệp thơ ca của Thanh Thảo .
Tác phẩm được sáng tác năm 1979, nó là kết tinh từ niềm thương xót vô hạn cũng như sự cảm phục, trân trọng và ngưỡng mộ của Thanh Thảo dành cho Lor-ca. Bài thơ nhanh gọn gây được tiếng vang lớn trong văn học Nước Ta nhờ nội dung đầy tính nhân văn và hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ thơ rất là phát minh sáng tạo, mới mẻ và lạ mắt .
Thanh Thảo đã đặt cho tác phẩm của mình một nhan đề đơn giản và giản dị nhưng giàu ý nghĩa. Đàn ghi-ta không chỉ là nhạc cụ truyền thống lịch sử của Tây Ban Nha mà còn được coi là hình tượng cho nền thẩm mỹ và nghệ thuật ở quốc gia này. Còn Lor-ca là nhà thơ, nhạc sĩ, họa sỹ, nhà viết kịch nổi tiếng người Tây Ban Nha, là người đã khởi xướng và thôi thúc can đảm và mạnh mẽ những cải cách trong những nghành nghệ thuật và thẩm mỹ. Với nhan đề này, Thanh Thảo ngầm chứng minh và khẳng định Đàn ghi ta của Lor-ca là hình tượng cho những cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca. Nhan đề đã hé mở hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật TT của bài thơ .
Thanh Thảo đã sử dụng một câu thơ đồng thời cũng là tâm nguyện của Lor-ca trước khi chết để làm lời đề từ cho bài thơ của mình. Lời đề từ đã bộc lộ tình yêu thẩm mỹ và nghệ thuật say đắm của Lorca. Đồng thời cũng khẳng định chắc chắn tình yêu tha thiết của Lorca với quê nhà quốc gia .
Không chỉ có vậy, lời đề từ còn bộc lộ quan điểm đầy tính nhân văn trong sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ. Lor-ca hiểu rằng những cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ của mình đến một lúc nào đó là sẽ chướng ngại ngăn cản những người đến sau phát minh sáng tạo. Bởi vậy, ông đã căn dặn thế hệ sau phải biết chôn vùi thẩm mỹ và nghệ thuật của ông để đi tới và bước tiếp. Mở đầu tác phẩm Lor-ca Open cùng với tiếng đàn bọt nước :
những tiếng đàn bọt nước
Tây ban Nha áo choàng đỏ gắt
Tiếng đàn không chỉ đơn thuần là âm thanh của tiếng ghi ta mà nó còn gợi ra sự nghiệp thẩm mỹ và nghệ thuật đồ sộ, giàu giá trị của Lor-ca, đồng thời đây cũng chính là tiếng lòng của người nghệ sĩ, gửi gắm lại cho hậu thế. Hình ảnh bọt nước cũng là hình ảnh rất là rực rỡ, gợi cái đẹp lộng lẫy, gợi sự tan biến vào bát ngát, sự sống sót mong manh, ngắn ngủi … Một câu thơ nhưng có đến hai hình ảnh hình tượng, nó vừa gợi ra vẻ đẹp trong cảm hứng phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ, vừa cho thấy số phận mong manh ngắn ngủi, đầy thảm kịch của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca .
Câu thơ thứ hai, nhắc trực tiếp đến quê nhà của người nghệ sĩ Lor-ca. Gắn liền với địa điểm Tây Ban Nha với hình ảnh Lor-ca là hình ảnh “ áo choàng đỏ gắt ” mang nhiều nét nghĩa : trước hết về nghĩa thực, gợi ra phông nền văn hóa truyền thống của quốc gia Tây Ban Nha với những trận đấu bò tót nổi tiếng, đẫm máu ; nhưng đồng thời cũng gợi nhắc tất cả chúng ta đến đặc thù kinh hoàng của một đấu trường đặc biệt quan trọng – đấu trường chính trị và đấu trường thẩm mỹ và nghệ thuật .
Nếu như câu thơ đầu gợi ra vẻ đẹp thảm kịch cũng như sinh mệnh ngắn ngủi của người nghệ sĩ, thì câu thơ sâu đã khắc họa thiên chức cao quý của người nghệ sĩ. Âm thanh tiếng đàn li la li la vang vọng trong khoảng trống để đưa người đọc đến với hành trình dài vươn tới lí tưởng của người nghệ sĩ :
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Hành trình vươn đến lí tưởng là hành trình dài rất là nguy hiểm, chất chứa cả sự đơn độc, không có điểm dừng. Đây cũng chính là hành trình dài của Lor-ca trên con đường phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật. Hành trình ấy tuy có nhiều khó khăn vất vả, nhưng đó là hành trình dài xinh xắn. Vầng trăng vốn là hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật, điều đó cho thấy cái mà Lor-ca hướng đến không phải đời sống xa hoa hưởng lạc, mà là tình yêu, niềm đam mê mãnh liệt cho thẩm mỹ và nghệ thuật. Trên hành trình dài vươn tới lí tưởng trong một quốc tế bạo tàn, hình ảnh Lor-ca hiện lên vừa đáng ngưỡng mộ vừa khiến người đọc không khỏi xót thương .
Không đi sâu vào từng tiểu tiết cuộc sống Lor-ca, Thanh Thảo nhấn đậm ngòi bút vào cái chết bi tráng của chàng. Bốn câu thơ đầu là sự trái chiều giữa sống và chết :
Tây Ban Nha
Hát nghêu ngao
Bỗng kinh hoàng
Áo choàng bê bết đỏ
Sự sống ở đây chính là Tây Ban Nha với điệu hát nghêu ngao, khoảng trống phóng khoáng, tự do, Lor-ca hiện lên rất là đẹp tươi trong khung vảnh đó. Nhưng phía bên kia lại là hiện thực kinh hoàng, là cái chết đẫm máu của người nghệ sĩ tài hoa. “ bỗng kinh hoàng ” cho thấy sự thảng thốt, tá hỏa, không hề tin rằng Lor-ca đã bị cái xấu, cái ác bức hại. Cùng với đó là cảm hứng xót thương, phẫn nộ đến tận cùng .
Lor-ca hiện lên rất là đáng thương trong đấm đá bạo lực gian ác của chế độ độc tài. Trước cái chết ấy, Lor-ca như người mộng du : “ Lor-ca bị điệu về bãi bắn / chàng đi như người mộng du ”. Câu 5 là kiểu câu bị động với những thanh trắc là hai dấu nặng đặt cạnh nhau gợi ấn tượng nặng nề, trĩu nặng về cái chết. Nhưng câu 6 lại là kiểu câu dữ thế chủ động với những thanh bằng liên tục đã cho thấy hình ảnh Lor-ca nhanh gọn lấy lại cân đối và thái độ dữ thế chủ động để đi từ hành trình dài kết thúc sự sống vật chất đến hành trình dài khởi đầu sự sống ý thức bất tử .
Lorca đã hi sinh nhưng những kẻ thất bại lại chính là bè lũ phát xít. Bởi chúng chỉ hoàn toàn có thể tiêu diệt được thân xác của Lorca nhưng không hề diệt trừ được sức sống của anh. Điệp khúc tiếng ghi ta lần lượt Open, mỗi âm điệu vang lên lại mang nhưng ý nghĩa khác nhau : Tiếng ghi ta nâu – khung trời cô gái ấy : Tiếng ghi ta tấu lên khúc ca về tình yêu của Lor-ca dành cho quê nhà, nghệ thuật và thẩm mỹ, con người, lí tưởng … ;
Tiếng ghi ta lá xanh biết mấy / Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan : Tiếng ghi ta tấu lên khúc ca về vẻ đẹp cũng như nỗi đau của Lor-ca ; Tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy : Tiếng ghi-ta được đẩy đến độ cao trào của sự bi phẫn. “ tiếng ghi ta ” là điệp khúc, đều đặn vang lên 4 lần trong nhịp thơ dồn dập, gửi gắm những tình cảm, tâm sự, nỗi niềm chất chứa của Lor-ca còn mãi vang vọng với hậu thế, như chứng minh và khẳng định sức sống bất diệt của Lor-ca .
Mười ba câu thơ sau cuối là những suy tư của tác giả về cuộc sống, sự nghiệp và sự ra đi của Lor-ca. Tiếng đàn là hình tượng của nghệ thuật và thẩm mỹ, là hình tượng cho lí tưởng đấu tranh vì những điều tốt đẹp của Lor-ca vì thế không ai nỡ “ chôn cất tiếng đàn ” .
Bởi vậy, Thanh Thảo đã so sánh tiếng đàn như cỏ mọc hoang, tức nó có sức sống can đảm và mạnh mẽ, sức lan tỏa mãnh liệt, bất diệt, không gì hoàn toàn có thể ngăn cản nổi. Dù Lorca hi sinh tiếng đàn của ông còn mãi với hậu thế. Cũng chính vì thế vầng trăng – cái đẹp, dù bị chôn vùi nơi đáy giếng vẫn tỏa rạng nơi tối tăm, lạnh lẽo, ánh sáng lí tưởng nghệ thuật và thẩm mỹ không khi nào bị vùi lấp .
Hình ảnh đường chỉ tay đứt là một ám chỉ về sự sống vật chất đã chất dứt, và cuộc sống vô hạn vẫn không ngừng chảy trôi : “ Dòng sông rộng vô cùng ”. Trong đối sánh tương quan với câu thơ trên, hình ảnh thơ dễ gợi một cảm xúc bi quan. Nhưng Lor-ca đã vượt lên trên những lẽ thường tình ấy, ông dung cây đàn ghita để vượt lên mỗi cái hữu hạn, vượt lên cái ngắn ngủi của đời người để vươn đến cõi vô cùng, bất tử .
“ Chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la … ” .
Hành động vô cùng can đảm và mạnh mẽ kinh khủng, ném “ lá bùa ” vào “ xoáy nước ” với ý thức chuẩn bị sẵn sàng đương đầu với nguy hiểm. Nhưng đồng thời cũng “ ném trái tim mình vào lặng yên ” – vào sự quên lãng là hi sinh sự sống của mình để dọn đường cho hậu thế vươn tới những đỉnh điểm mới trong thẩm mỹ và nghệ thuật. Sau sự ra đi “ lặng yên ” của Lor-ca, “ bất chợt ” vang lên chuỗi hợp âm “ li-la li-la li-la ” lan tỏa, ngân nga .
Bài thơ mang đậm phong thái thơ siêu thực : hình ảnh thơ có tính tượng trưng cao độ, bài thơ có hình thức âm thanh, câu thơ không vần, không dấu, không viết hoa đầu dòng, … ; những tương phản nóng bức được sử dụng liên tục ; … Cho thấy sự cải cách thẩm mỹ và nghệ thuật thâm thúy của Thanh thảo .
Bằng những hình ảnh tượng trưng cao độ, Thanh Thảo đã tái hiện chân thực và quyến rũ vẻ đẹp của hình tượng Lorca. Đồng thời bộc lộ tiếng lòng tri âm của một người nghệ sĩ với một người nghệ sĩ. Và biểu lộ triết lí nghệ thuật và thẩm mỹ của Thanh Thảo : mối quan hệ giữa thẩm mỹ và nghệ thuật và đời sống, sức sống của nghệ thuật và thẩm mỹ làm ra sự bất tử của người nghệ sĩ .

Bài văn phân tích tác phẩm “Đàn ghi ta của Lor-ca” số 3

Nhà thơ Thanh Thảo tên thật là Hồ Thành Công, sinh năm 1946, quê ở huyện Mộ Đức, tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi. Tài năng thờ ca của Thanh Thảo tăng trưởng và trưởng thành trong những năm cuối của cuộc cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Thanh Thảo đem đến cho thơ ca thời đó lời nói trung thực của một thế hệ tình nguyện cầm súng bảo vệ Tổ quốc, vẫn là cái tôi công dân đầy nhiệt huyết nhưng thơ Thanh Thảo nghiêng về phản ánh lời nói của người tri thức nhiều suy tư, trăn trở trước những yếu tố nóng bỏng của xã hội và thời đại .
Thanh Thảo muốn đời sống phải được cảm nhận và bộc lộ ở chiều sâu thực chất của nó nên ông không gật đầu lối diễn đạt ồn ào, dễ dãi. Những tập thơ viết về con người trong cuộc chiến tranh và độc lập của Thanh Thảo đã được nhìn nhận cao : Những người đi tới biển, Dấu chân qua trảng cỏ, Những ngọn sóng mặt trời, Khối vuông ru-bich, Từ một đến một trăm …
Bài thơ Đàn ghi ta của Lorca in trong tập Khối vuông ru-bich, xuất bản năm 1985 được dư luận nhìn nhận là thành công xuất sắc về nhiều mặt của Thanh Thảo : “ Khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn ”. ( Ph. G. Lorca ) .
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la ti-la
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi ta nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
lộng lẫy trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi tar màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la …
Bài thơ viết về cái chết của Fê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lorca ( 1898 – 1936 ), thi sĩ, nhạc sĩ, nhà biên kịch thiên tài người Tây Ban Nha. Dòng máu nóng bỏng nhiệt tình thôi thúc nhà thơ cất cao tiếng đàn, tiếng hát, lời thơ để ca tụng tự do bất diệt, phản đối thực chất tàn tệ, xấu xa của bè lũ phát xít Phơ-răng-cô. Ông đã bị chúng sát hại ngày 19-8-1936, khi ông mới 38 tuổi. Cả quốc gia Tây Ban Nha khóc thương ông, một nhà thơ – chiến sỹ của tự do .
Cái chết của Lorca là sự kiện gây chấn động dư luận không những ở Tây Ban Nha mà còn trên toàn quốc tế, không riêng gì lúc bấy giờ mà còn âm vang tới nhiều năm sau. Thanh Thảo vô cùng khâm phục và yêu quý khí phách cũng như năng lực của Lorca nên đã dành tận tâm để viết nên bài thơ giống như dựng một tượng đài sừng sững về Lorca trong tâm tưởng những người hâm mộ ông qua một hình ảnh quen thuộc mà độc lạ : cây đàn ghi ta .
Qua bài thơ, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng Lorca và hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật Lorca trong mạch xúc cảm và suy tư đa chiều, vừa thâm thúy, vừa mãnh liệt của tác giả. Hình tượng Gar-xi-a Lorca trong bài thơ hoàn toàn có thể được cảm nhận ở nhiều Lever, nhiều góc nhìn khác nhau nhưng khái quát lại hoàn toàn có thể thấy 1 số ít nét chính : Đó là một nghệ sĩ tự do và đơn độc. Tuy bị giết chết bởi thế lực phát xít gian ác nhưng tâm hồn Lorca bất diệt. Bài thơ làm sống lại lịch sử một thời về một con người, một nghệ sĩ, một chiến sỹ của quốc gia có tiếp thị quảng cáo âm nhạc, thi ca và những vũ điệu rực lửa .
Câu nói nổi tiếng : Khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn của Lorca được lấy làm đề từ của bài thơ giống như một “ chìa khóa ” ngầm hướng người đọc tới sự hiểu biết đúng đắn thông điệp của bài thơ. Trong nhận thức của một người đọc thông thường, câu nói này hiển nhiên thể hiện tình yêu say đắm của Lorca với thẩm mỹ và nghệ thuật. Nhưng không chỉ có vậy, nó còn là tình yêu tha thiết của người nghệ sĩ với xứ sở của mình .
Mở đầu bài thơ là tiếng đàn rộn ràng đầy hứng khởi tượng trưng cho tâm hồn sôi sục, can đảm và mạnh mẽ, yêu đời của Lorca nói riêng và của dân tộc bản địa Tây Ban Nha nói chung. Hình ảnh Lorca – một nghệ sĩ tự do và đơn độc – được ra mắt bằng những nét chấm phá gây ấn tượng can đảm và mạnh mẽ :

những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la ti-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn

Màu áo choàng đỏ gắt nhắc tới một nét độc lạ trong đời sống văn hóa truyền thống của người dân Tây Ban Nha vừa giúp tất cả chúng ta tưởng tượng khá đơn cử về Lorca, vừa gợi hồi tưởng đến game show đấu bò tót mạo hiểm, dũng mãnh có sức hấp dẫn rất lớn với phần đông dân chúng Tây Ban Nha và hành khách quốc tế. Các chàng đấu sĩ điển hình nổi bật giữa đấu trường với chiếc áo choàng đỏ thắm trên vai và mảnh vải đỏ trong tay. Đơn độc với thanh kiếm hoặc mũi lao, chàng đấu sĩ bằng sự sáng suốt, khôn khéo và lòng gan góc sẽ hạ gục chú bò tót to lớn, hung ác trong một hiệp đấu ngắn ngủi trước sự tận mắt chứng kiến của hàng vạn người theo dõi trên sân .
Nhưng ở đây không, phải là đấu trường với cuộc đấu giữa võ sĩ với bò tót mà là một đấu trường đặc biệt quan trọng với cuộc đấu dai dẳng, bền chắc mà không kém phần ác liệt giữa khát vọng dân chủ của công dân Lorca với nền chính trị độc tài phát xít Phơ-răng-cô .
Ở khổ thơ thứ hai và thứ ba, tác giả miêu tả cái chết bất thần của Lorca bằng những chỉ tiết đặc biệt quan trọng gây ám ảnh thâm thúy trong lòng người đọc. Từ sự sống tưng bừng bất thần chuyển sang cái chết bi thảm chỉ trong khoảnh khắc, một khoảnh khắc nghiệt ngã, kinh hoàng :

Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du

tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy

Có thể nói Thanh Thảo đã thực sự hóa thân vào nhân vật trữ tình để cảm nhận thấm thía nỗi đau đớn vô biên và bộc lộ điều đó bằng ngôn từ của trái tim, của ngòi bút như rướm máu. Thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ chủ yếu trong đoạn thơ này là cách sử dụng điệp từ, điệp ngữ, nhân hóa, ẩn dụ, tượng trưng đa nghĩa và trái chiều được tác giả khai thác triệt để nhằm mục đích biểu lộ thảm kịch của Lorca. Đoạn thơ đã làm điển hình nổi bật sự trái chiều giữa khát vọng tự do của người nghệ sĩ với đấm đá bạo lực gian ác của bọn phát xít, giữa tiếng hát yêu đời với hiện thực phũ phàng đẫm máu .
Cái chết đến với Lorca trọn vẹn giật mình. Người nghệ sĩ ấy tuy luôn bị ám ảnh bởi cái chết nhưng không hề nghĩ là nó lại đến sớm như thế và đến vào lúc không ngờ nhất. Tiếng hát tượng trưng cho sự sống tự nhiên tắt lịm trước cái chết kinh khủng hiện hữu qua hình ảnh gây ấn tượng rùng rợn : áo choàng bê bết đỏ. Dòng máu sôi sục khát vọng tự do của Lorca đã tuôn đổ trên mảnh đất mà ông yêu quý .
Hình ảnh này tiềm ẩn ý nghĩa tố cáo tội ác dã man của bè lũ phát xít Phơ-răng-cô so với nhân dân Tây Ban Nha ưu thích tự do, tự do, công lí. Sự kiện thảm khốc ấy tạo ra những cú sốc dây chuyền sản xuất được tác giả diễn đạt theo lối ẩn dụ tượng trưng với sự quy đổi cảm xúc liên tục khá mới lạ, táo bạo, qua những âm thanh vỡ ra thành sắc tố, hình khối, thành dòng máu chảy, góp thêm phần nêu bật ý nghĩa tiếng đàn ghi ta ở những cung bậc khác nhau, thực trạng khác nhau .
Mỗi so sánh là một ẩn dụ về cái đẹp, về tình yêu, về nỗi đau, về cái chết : tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh biết mấy, tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan, tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy. Hình ảnh tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy không đơn thuần chỉ là nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa mà cao hơn thế, nó là con người, là số phận, là linh hồn của Lorca. Đây là một hình ảnh gây ấn tượng và ám ảnh sâu đậm, day dứt khôn nguôi trong tâm hồn người đọc .
Niềm tin vào sự bất tử của tiếng đàn Lorca còn bộc lộ tập trung chuyên sâu ở những khổ thơ cuối. Sự khâm phục chân thành và lòng tiếc thương vô hạn của nhà thơ Thanh Thảo so với Lorca là cơ sở vững chãi của niềm tin mãnh liệt ấy. Tình cảm đau xót bộc lộ qua những câu thơ có âm điệu ngắt quãng giống như tiếng khóc nghẹn ngào, thổn thức :

không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng

đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi tar màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la…

Ở đoạn thơ này, Thanh Thảo vẫn liên tục sử dụng những giải pháp so sánh và ẩn dụ tượng trưng để khắc đậm niềm tin. Cùng với ý không ai chôn cất tiếng đàn, hình ảnh đường chỉ tay là ẩn dụ về số phận, về định mệnh nghiệt ngã, không ít nhắc nhớ đến cụ thể Gar-xi-a Lorca bị bọn phát xít thủ tiêu và ném xác xuống giếng .
Các hình ảnh tượng trưng như giọt nước mắt vầng trăng lộng lẫy trong đáy giếng, dòng sông, lá bùa, chiếc ghi ta màu bạc, … đều được phát minh sáng tạo theo lối thơ tượng trưng ám chỉ cõi chết, nơi siêu thoát. Các hành vi ném lá bùa, ném trái tim mình cũng có ý nghĩa tượng trưng cho sự giã từ vĩnh viễn, một sự lựa chọn của Lorca .
Câu thơ : không ai chôn cất tiếng đàn – tiếng đàn như cỏ mọc hoang … tiềm ẩn nhiều tầng nghĩa. Tiếng đàn tượng trưng cho nghệ thuật và thẩm mỹ của Lorca, cho tình yêu tự do và yêu con người mà ông suốt đời theo đuổi. Đấy là cái đẹp không đấm đá bạo lực nào hoàn toàn có thể diệt trừ nổi. Nó sẽ sống mãi, truyền lan mãi, giản dị và đơn giản mà kiên cường như cỏ dại. Đây cũng là nỗi xót thương trước cái chết bi thảm của một thiên tài ; trước hành trình dài cải cách nghệ thuật và thẩm mỹ dang dở không chỉ với bản thân Lorca mà còn với nền văn chương Tây Ban Nha .
Nghệ thuật bỗng thành thứ cỏ mọc hoang ? Nhưng ý thơ đâu chỉ dừng lại ở đó. Dường như còn có cả tâm trạng của người nghệ sĩ đọng lại thành những hình ảnh đẹp và buồn : giọt nước mắt vầng trăng – lộng lẫy trong đáy giếng, … như giọt nước mắt khóc thương người nghệ sĩ chân chính của nhân dân. Câu thơ gợi những suy tư, liên tưởng đa chiều trong lòng người đọc .
Nói về cái chết và để cái chết của Lorca bớt phần bỉ thảm, nhà thơ Thanh Thảo đã tích hợp những hình ảnh dân gian với những hình ảnh hiện đại để biểu lộ phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ của riêng mình : đường chỉ tay đã đứt, dòng sông rộng vô cùng ; phận người thì ngắn ngủi mà quốc tế thì mênh mang. Lorca đã đi vào cõi bất tử với hình ảnh : Lorca bơi sang ngang – trên chiếc ghi ta màu bạc .
Các hành vi ném lá bùa vào xoáy nước, ném trái tim mình vào cõi lặng yên bất chợt đều mang nghĩa tượng trưng cho sự giã từ và giải thoát, chia tay thực sự với những ràng buộc và hệ lụy trần gian … Cây đàn ghi ta quen thuộc gắn bó với Lorca như hình với bóng giờ đây đã trở thành con thuyền đưa linh hồn ông sang quốc tế bên kia, một quốc tế an nhàn vĩnh hằng không có cuộc chiến tranh, không còn ngã xuống. Cuộc đời, số phận của Lorca đã kết thúc nhưng tiếng đàn của ông vẫn ngân nga, vang vọng mãi : li-la li-la li-la .
Đàn ghi ta của Lorca là bài thơ dồi dào nhạc tính, được phát minh sáng tạo với chủ ý tô đậm hình tượng Gar-xi-a Lorca – nghệ sĩ hát rong vĩ đại – người đã dùng tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của nhân dân mình. Có thể nhận ra nhạc tính của bài thơ từ vần và nhịp, những thủ pháp láy từ, điệp từ, sự phối hợp ngẫu hứng giữa những từ ngữ tạo nên những giai điệu mang đặc thù âm nhạc. Những từ mô phỏng âm thanh qua những nốt đàn ghi ta. Giai điệu bài thơ mang dáng dấp một bản nhạc không lời .
Tiếng đàn tượng trưng cho thẩm mỹ và nghệ thuật, cho tình yêu tự do, tình yêu con người của Lorca, tượng trưng cho Cái Đẹp của đời. Bạo lực phát xít giết chết Lorca nhưng không thể nào giết chốt tiếng đàn du dương, réo rắt của ông đã gieo vào lòng người dân Tây Ban Nha những hạt giống tự do và khát vọng. Cái Đẹp là bất tử. Lorca được coi là thần tượng bởi lòng yêu tự do, yêu con người, bởi khí phách kiên cường không khuất phục trước những thế lực bạo tàn. Tâm hồn trong sáng và kĩ năng hiếm có khiến tên tuổi Lor-ca sống mãi trong tâm hồn người dân Tây Ban Nha .
Nhắc tới Lorca, những người thương mến ông nhớ ngay đến câu nói nổi tiếng thể hiện tính cách của một nghệ sĩ chân chính : Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn. Nhà thơ Thanh Thảo đã viết về Lorca bằng rung động mãnh liệt của cảm hứng, bằng tấm lòng “ liên tài ” rất đáng trân trọng. Những phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật trong bài thơ chứng tỏ tận tâm và khát vọng thay đổi thơ ca của tác giả, góp thêm phần làm cho năng lực bộc lộ của ngôn từ tiếng Việt thêm tinh xảo, phong phú và đa dạng và phong phú .

Bài văn phân tích tác phẩm “Đàn ghi ta của Lor-ca” số 4

Khi tâm hồn nghệ sĩ đồng cảm với một tâm hồn nghệ sĩ thì khoảng cách và văn hóa truyền thống sẽ không còn là dào cản. Nhà thơ Thanh Thảo đã dành một tình cảm, sự chân trọng như thế với người nghệ sĩ tài hoa Fê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lorca ( 1898 – 1936 ), một nghệ sĩ tài hoa của quốc gia Tây Ban Nha .
Bài thơ “ Đàn ghi ta của Lorca ” in trong tập “ Khối vuông ru bích ” ( 1985 ) chính là biểu lộ điều đó. Bài thơ như gẩy lên tiếng đàn thánh thót tiễn đưa người nghệ sĩ đa tài nhưng không thoát khỏi sự éo le của số phận, cũng như bộc lộ một cây bút xuất sắc trong nền thơ ca tân tiến Nước Ta – tác giả đầy nhiệt huyết, phản ánh lời nói của người tri thức đầy suy tư, trăn trở trước những yếu tố nóng bỏng của xã hội và thời đại .
Nhà thơ muốn đời sống phải được cảm nhận và biểu lộ ở chiều sâu thực chất của nó nên ông không đồng ý lỗi miêu tả ồn ào, dễ dãi. Bài thơ “ Đàn ghi ta của Lorca ” đã bộc lộ được khá đầy đủ phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ Thanh Thảo, cũng đã để lại những ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc .
“ Đàn ghi ta của Lorca ” ngay nhan đề thôi cũng đã gợi mở cho ta thấy được một khung trời nghệ thuật và thẩm mỹ mở ra. Đàn ghi ta cây đàn gắn với sự nghiệp của Lorca, gắn với những tác phẩm nổi tiếng của ông, hay đàn ghi ta chính là người bạn sát cánh đi cùng người nghệ sĩ du ca, đi khắp quốc gia Tây Ban Nha mang lại những tác phẩm du dương làm phong phú và đa dạng thêm đời sống muôn màu .

Bài thơ chính là nói đến vẻ đẹp của nghệ thuật, vẻ đẹp của người nghệ sĩ đơn độc, vẻ đẹp của tiếng đàn thanh sắc, vẻ đẹp của cái chết cho tự do. Hình ảnh đất nước Tây Ban Nha một thời chống chế độ độc tài Phát xít Ph- răng – cô cũng hiện lên rõ nét như thế. Người nghệ sĩ tài hoa ra đi nhưng những gì Lorca để lại hoàn toàn là bất diệt.

Bài thơ cũng như nói lên nỗi lòng của nhà thơ Thanh Thảo, tiếng tương một nhân tài, nuối tiếc một năng lực thiên bẩm mà phải ra ở tuổi 38, từng câu thơ đều nói lên nỗi luyến thương như vậy. Câu thơ đề từ cũng lại một lần nữa đánh sâu vào tâm lý bạn đọc, hằn sâu đến nỗi ám ảnh, mang một ý nghĩa sâu xa : “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” .
Đây chính là lời của Lorca trước khi phải rời đến quốc tế bên kia. Nó như một lời báo hiệu có điều chẳng lành, đúng là như vậy, ông đã chết khi còn quá trẻ, khi năng lực đang nở rộ. Tâm nguyện này mang nhiều ý nghĩa, phải chăng Lorca muốn chôn vùi năng lực, chôn vùi những gì ông để lại xuống dưới nấm mồ kia để không ai còn biết đến, phải chăng ông đã nhận ra một điều nếu những thứ ấy còn sống sót thì thế hệ tiếp sau sẽ khó hoàn toàn có thể vượt qua kĩ năng của ông, sẽ là bước tường cản trở sự tăng trưởng của thi ca trái đất .
Hay chỉ đơn thuần là tâm lý được sống với thẩm mỹ và nghệ thuật và khi chết đi cũng luôn được mang theo bên mình, biểu lộ tình yêu bất diệt với tiếng đàn và chính quê nhà, xử sở. Khổ thơ đầu của bài thơ vẽ nên hình tượng Lorca đẹp tươi với khoảng chừng trời nghệ thuật và thẩm mỹ, nhưng cạnh bên đó cũng chính là khung trời chính trị u ám và sầm uất dưới chế độ độc tài phát xít, cái đẹp bị vùi dập đến đơn độc .
“ Những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
Lilalilalila
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Tiếng đàn đã trở thành hình khối, nhà thơ Thanh Thảo thật sự đã đưa con người ta đến những tưởng tượng khó nói nên lời, âm thanh lại biết thành những khối vật lý hình tròn trụ, hình tròn trụ bọt nước. bọt nước ấy tinh khiết, thanh cao, đẹp tươi. Hình ảnh ngay sau đó là “ Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt ”, cả một nền văn hóa truyền thống đã hiện ra chỉ một vài từ nhẹ nhàng đơn thuần, Tây Ban Nha, xử sở đấu bò tót, với những kị sĩ mặc áo choàng đỏ, hình ảnh ấn tượng vô cùng .
Nhưng màu đỏ ấy lại là “ đỏ gắt ” như đã nói lên một sự chẳng lành, một quốc gia đang sống trong những ngày tháng căng thẳng mệt mỏi, sục sôi, bất mãn và đau khổ. Lilalialila … Chuỗi âm thanh của tiếng đàn ghi ta hiện lên như một lời giải cứu, nghệ thuật và thẩm mỹ vẫn sống sót, cái đẹp không hề bị chôn vùi. Lila cũng là tên một loài hoa rất đặc biệt quan trọng ở quốc gia Tây Ban Nha, hoa tử linh hương, tác giả như đã ngầm gửi đến ngàn đóa hoa tươi đẹp nhất dành cho Lorca .
“ Đi long dong về miền cô độc ” Người nghệ sĩ du ca một mình một ngựa đi khắp quốc gia thân yêu của mình, hát Tặng Ngay nhân dân của mình những bản tình ca sâu đậm. Tác giả khôn khéo sự dụng hai từ láy đặc biệt quan trọng tạo hình “ chếnh choảng ”, “ mỏi mòn ” đã làm cho người đọc như nhìn thấy bức tranh tuyệt đẹp có vạn vật thiên nhiên, hoa cỏ, nhưng sao buồn quá, con người trong tranh ấy trọn vẹn đơn độc, một mình mang nghệ thuật và thẩm mỹ đến một chân trời xa xa .
Hai khổ thơ nói về cái chết của Lorca, thực sự đến quá nhanh, nhanh đến kinh hoàng. Hai câu khổ thơ như nói lên nỗi lòng của tác giả, ông xót thương cho một người nghệ sĩ phải hi sinh bằng ngòi bút như rướm máu, ông đã bộc lộ điều đó bằng ngôn từ của trái tim .
Thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ chủ yếu trong đoạn thơ này là cách sử dụng điệp từ, điệp ngữ, nhân hóa, ẩn dụ, tượng trưng đa nghĩa và trái chiều được tác giả khai thác triệt để nhằm mục đích bộc lộ thảm kịch của Lorca. Đoạn thơ đã làm điển hình nổi bật sự trái chiều giữa khát vọng tự do của người nghệ sĩ với đấm đá bạo lực gian ác của bọn phát xít, giữa tiếng hát yêu đời với hiện thực phũ phàng đẫm máu .
Hình ảnh “ áo choàng bê bết đỏ ” như vừa nói lên cái chết đầy oan ức của Lorca cũng như tố cáo chế độ độc tài phát xít Ph-răng cô tước đi mang sống của một người nghệ sĩ tài hoa. Hình ảnh ấy nói lên sự khát khao đời sống tự do, bình yên, một sự đấu tranh quyết liệt cho cái đẹp mà người tài hoa yêu quý .
Trạng thái của Lorca đã như người mộng du, trạng thái ấy trước khi đối lập với cái chết đó không phải là sự sợ hãi mà đó là nỗi tiếc thương. Sự kiện thảm khốc ấy tạo ra những cú sốc cho chính Lorca, cho người dân Tây Ban Nha hay chính so với tác giả. Nhà thơ đã miêu tả theo lối ẩn dụ tượng trưng với sự quy đổi cảm xúc liên tục khá mới mẻ và lạ mắt, táo bạo, qua những âm thanh vỡ ra thành sắc tố, hình khối, thành dòng máu chảy, góp thêm phần tạo ra sự tiếng đàn ghi ta ở những cung bậc xúc cảm khác nhau .
Sự so sánh tài tình của tác giả khi nói về tiếng đàn ghi ta thực sự đều để lại ẩn tượng cho những ai đọc tác phẩm này. Tiếng ghi ta nâu làm hiện ra một khung trời tương đẹp, tiếng ghi ta như màu lá xanh tươi mới, tiếng ghi ta lại thành hình khối như bọt nước tròn vo, hình ảnh rất đẹp nhưng lại diễn ta một cái chết bi thương “ tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy ” .
Tiếng ghi ta đã được nhân hóa thành con người, thành số phận, tiếng ghi ta ấy chính là linh hồn của Lorca. Một hình ảnh gây ám ảnh, day dứt so với tâm hồn người đọc. Người nghệ sĩ ra đi, nhưng để lại một kho tàng thẩm mỹ và nghệ thuật đa dạng chủng loại, những tác phẩm của ông sẽ còn sống mãi. Đó là một niềm tin về sự bất diệt của nghệ thuật và thẩm mỹ, của cái đẹp, sự khát khao tự do, công minh, công lý. Khổ thơ cuối bài bộc lộ sự tiếc thương vô hạn của nhà thơ Thanh Thảo so với Lorca là cơ sở vững chãi cho niềm tin mãnh liệt ấy .

không ai chôn cất tiếng đàn tiếng đàn
như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng

đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi tar màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la…

Không ai chôn cất tiếng đàn, câu thơ này biểu lộ hai ý nghĩa, thứ nhất hoàn toàn có thể thấy rằng không ai dám chôn cất tiếng đàn, tại sao vậy ? Ý nguyện của Lorca là “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” vì sao không ai làm điều đó. Vì không ai muốn chôn vùi, không ai muốn phải chôn vùi đi một thẩm mỹ và nghệ thuật đỉnh điểm. Ý nghĩa thứ hai đó là không hề chôn vùi nổi một cái đẹp đã đến độ hoàn hảo nhất, dù Lorca có chết những nghệ thuật và thẩm mỹ của ông còn mãi, thế hệ tương lai sẽ noi theo mà phát minh sáng tạo mà cố gắng nỗ lực .
“ Giọt nước mắt vầng trăng / lộng lẫy nơi đáy giếng ” đây là một hình ảnh ấn dụ xâu sắc, sau khi Lorca chết, ông đã bị bọn phát xít ném xác xuống giếng. Một loạt hình ảnh ẩn dụ hiện lên sâu đậm “ đường chỉ tay đã đứt ” hình ảnh ẩn dụ cho số phận ngắn ngủ, người nghệ sĩ tài hoa phải hi sinh khi tuổi còn quá trẻ .
“ Lorca bơi sang ngang / trên chiếc ghi ta màu bạc ” hình ảnh ấy như cho ta cảm xúc Lorca khi về đến quốc tế bên kia cũng được nâng đỡ bởi thẩm mỹ và nghệ thuật, bởi tiếng đàn. Chiếc ghi ta màu bạc, biểu lộ sự trang nghiêm, thanh thoát, trở thành con thuyền đưa ông nhẹ nhàng về quốc tế bên kia. Hai khổ thơ này tác giả như sử dụng triệt để lối thơ tượng trưng đầy ám ảnh .
“ chàng ném lá bùa cô gái Digan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt ”
Hình ảnh ấy phải chăng là sự giải thoát, Lorca đã đi về với về giới bên kia, để cho xoáy nước cuốn đi những oan ức, những khát khao, không còn vướng bận đến cõi trần. Trái tim ấy đã ngừng đập, một lặng yên bất chợt đến bàng hoàng, hụt hẫng. Âm điệu như lắng xuống, đầy xót xa, nhà thơ Thanh Thảo đã bộc lộ thâm thúy tình cảm của mình so với Lorca trong những câu thơ cuối bài này .
Người nghệ sĩ đã chết những tiếng đàn vẫn còn đó “ Lilalilalila … ” một khúc ngân của bản nhạc khó dứt, một đóa hoa Tử linh hương Thanh Thảo muốn đặt lên mộ viếng người thi sĩ, một sự đồng cảm dâng trào. Có thể thấy nghệ thuật và thẩm mỹ không phân biệt biên giời, người nghệ sĩ phương Đông tiếc thương một nhân tài phương Tây bằng toàn bộ sự chân thành, và sự trân trọng cái đẹp. Lilalilalila … .
Đặc sắc thẩm mỹ và nghệ thuật của bài thơ lấy nguồn cảm hứng từ tiếng đàn. Tác giả đã rất khôn khéo dùng những hình ảnh ẩn dụ tượng trưng độc lạ gây ấn tượng mạnh so với bạn đọc. Thể thơ tự do, khá tự do để thể hiện cảm hứng. Hơn thế nữa điểm đặc biệt quan trọng của bài thơ chính là không hề có dấu chấm câu khi kết thúc câu, hay đoạn. Đó cũng chính là dụng ý của tác giả, làm cho mạch thơ không dứt, làm cho tình cảm được trải dài trong cả bài thơ. Thực sự phong thái thơ Thanh Thảo rất độc lạ, không trộn lẫn, đặc trưng cho người tri thức luôn mê mải đi tìm vẻ đẹp tuyệt vời, thanh cao .
Qua bài thơ “ Đàn ghi ta của Lorca ” Cho ta thấy Nhà thơ Thanh Thảo đã viết về Lorca bằng rung động mãnh liệt của xúc cảm, bằng tấm lòng “ liên tài ” rất đáng trân trọng. Những phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ trong bài thơ chứng tỏ tận tâm và khát vọng thay đổi thơ ca của tác giả, góp thêm phần làm cho năng lực biểu lộ của ngôn từ tiếng Việt thêm tinh xảo, nhiều mẫu mã và phong phú. Bài thơ đã để lại những ấn tượng khó phải so với những ai đã từng đọc, hoàn toàn có thể thấy rằng thẩm mỹ và nghệ thuật sẽ mãi mãi sống cùng nhân loại .

Bài văn phân tích tác phẩm “Đàn ghi ta của Lor-ca” số 5

Thanh Thảo là một trong những thi sĩ thuộc thế hệ thơ trẻ, thời kì chống Mỹ cứu nước. Sau năm 1975, ông vẫn miệt mài trên con đường phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ. Thanh Thảo luôn trăn trở để mang đến cho thơ những cách diễn đạt mới mẻ và lạ mắt và độc lạ. ” Đàn ghi-ta của Lorca là một trong những thi phẩm tiêu biểu vượt trội của ông. Tác phẩm được viết theo lối thơ tượng trưng pha lẫn sắc tố siêu thực .
Gar-xia – Lorca là một thiên tài sáng chói trên nền trời thẩm mỹ và nghệ thuật Tây Ban Nha nửa đầu thế kỉ XX. Ông vừa là nhà thơ, vừa là nhạc sĩ và là nhà sạn kịch nổi tiếng. Lorca còn là một chiến sỹ nêu cao niềm tin đấu tranh vì tự do dân chủ, chống chế độ độc tài thân phát xít lúc bấy giờ. Cuộc đời của ông tài hoa nhưng bạc mệnh, Ông đã bị phe phát xít Phrang-cô thủ tiêu khi mới 38 tuổi .
Trở lại với đoạn thơ đầu trong thi phẩm “ Đàn ghi-ta của Lorca ” là niềm ngưỡng mộ và tiếc thương của Thanh Thảo người nghệ sĩ xứ sở bò tót được khắc họa lại rõ nét. Ở những câu thơ đầu, Lorca không hiện lên trực tiếp mà hiện lên gián tiếp qua những cụ thể mang đậm sắc tố văn hóa truyền thống Tây Ban Nha .
“ những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt ”
Lorca được khắc họa với âm thanh của tiếng đàn ghi-ta. Đây là âm thanh quen thuộc so với người dân Tây Ban Nha. Đất nước này chính là quê nhà của đàn Ghita, do đó, nhạc cụ này còn được gọi là Tây Ban cầm. Tiếng đàn Lorca được miêu tả qua phép tương giao giữa thính giác và thị giác, âm thanh tiếng đàn là đối tượng người dùng thính giác còn hình ảnh bọt nước là ấn tượng thị giác. “ Bọt nước ” gợi sự mong manh dễ tan biến vào hư không. Tiếng đàn ấy có vẻ như đã tiềm ẩn một dự báo về một kiếp người ngắn ngủi, bạc phận của Lorca .
Lorca hiện lên như một người nghệ sĩ lãng du và cũng giống như một đấu sĩ trong chiếc áo chòng đỏ gắt. Chúng ta đều biết đây là một sắc tố đặc trưng trong những trận chiến đấu bò tót ở Tây Ban Nha .
“ li-la li-la li-la ” Cụm từ trên mô phỏng âm thanh tiếng đàn ghi ta gióng như khúc dạo đầu của màn giao hưởng. Nó còn gợi cho người đọc nhớ đến một loài hoa tên đinh hương – một loài hoa tiêu biểu cho vẻ đẹp của xứ sở bò tót. Với những giai điệu này, Lorca hiện lên : “ đi long dong về miền đơn độc ”
“ Đi long dong ” có nghĩa là đi không có chủ đích, những bước chân phiêu lãng trong vô định. “ Miền đơn độc ” là cụm từ mang ý nghĩa hình tượng để nói lên sự cô đơn lẻ loi của Lorca. Dù có cất bước về nơi nào thì cũng đều là “ miền đơn độc ” so với Lorca. Và trên con đường vô định ấy, chỉ có vầng trăng là người đòng hành, người bạn của Lorca :
“ với vầng trăng chếnh choáng
Trên yên ngực mỏi mòn ”
Vầng trăng được thổi vào một linh hồn qua phép nhân hóa. Nó không còn là một sự vật vô tri nữa mà trở thành một sinh thể. Phải chăng tiếng đàn của Lorca có men say, chếnh choáng vầng trăng ? Câu thơ này còn hàm chứa một cách hiểu khác đó là chính Lorca đang đăm say, ngây ngất, nên nhìn vầng trăng “ chếnh choáng ”. Người nghệ sĩ đơn độc rong ruổi trên yên ngựa đã mỏi mệt trong suốt một hành trình dài vẫn chư có điểm kết thúc .
Trong khổ thơ thứ hai, tác giả khắc họa lại hình ảnh bi phẫn nhất cuộc sống của Lorca. Đó là khi ông bị bom phát xít sát hại. Người nghệ sĩ yêu đời sống, yêu quốc gia và con người tây Ban Nha ấy đang “ hát nghêu ngao ”, tiếng hát vô tư, hông nhiên thì bị cắt đứt sự sống. Từ ” bỗng diễn đạt sự giật mình, bất ngờ đột ngột, tai ương ập tới có lẽ rằng chính lorca cũng không ngờ tới .
“ bỗng kinh hoàng
Áo choàng bê bết đỏ ”
Hình ảnh chiếc áo để lại nhiều trong lòng người đọc những hình ảnh xót xa. Nếu ở trên, màu đỏ là sắc áo đặc trưng thì ở đây, màu đỏ chính là màu của máu. Một cái chết đẫm máu, bi thảm. Trong khoảnh khắc bị đưa đi xử tử, Lorca đi như “ người mộng du ” .
Trong khổ thơ thứ ba, tác giả mượn hình tượng của tiếng đàn để nói về cái chết của Lorca. Tiếng đàn không mang ý nghĩa thực mà mang ý nghĩa hình tượng. Phép tương giao một lần nữa được Thanh thảo sử dụng : tiếng đàn ghi-ta vừa có sắc tố, vừa có hình khối. Trước khi Lorca bị sát hại, tiếng đàn thật đẹp và tràn trề sức sống như nguồn sinh lực của tâm hồn. Các chi tiết cụ thể “ chiếc ghi-ta nâu ”, ” tiếng ghi-ta xanh ”, “ bầu trờ cô gái ấy ” tượng trung cho vẻ đẹp đời sống, vẻ đẹp tình yêu mà tiếng đàn Lorca biểu lộ .
“ tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy ”
hai câu thơ trên được viết theo lối vắt dòng khi mà “ máu cháy ” được đặt riêng thành một câu thơ làm điển hình nổi bật đặc thù bi thương đau đớn của cái chết Lorca. Các câu thơ cứ ngắn dần về số chữ cũng như số phận của lorca đang tắt dần .

Bài văn phân tích tác phẩm “Đàn ghi ta của Lor-ca” số 6

Thanh Thảo là nhà thơ với năng lực thơ ca mà đã đem đến cho thơ ca thời đó lời nói trung thực của một thế hệ tình nguyện cầm súng bảo vệ Tổ quốc. Thơ Thanh Thảo cũng tiềm ẩn những nét tài hoa và mang tính liên tưởng cao. Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca in trong tập Khối vuông rubich, là một trong số đó, và được dư luận nhìn nhận là thành công xuất sắc về nhiều mặt .
Cái chết của Lor-ca là sự kiện gây chấn động dư luận không những ở Tây Ban Nha mà còn trên toàn quốc tế, chính vì thế khi Thanh Thảo yêu dấu khí phách cũng như năng lực của Lor-ca nên đã dành tận tâm để viết nên bài thơ giống như dựng một tượng đài sừng sững về Lor-ca trong tâm tưởng những người ngưỡng mộ .
Đàn ghi ta của Lorca viết về cái chết a Lor-ca một thi sĩ, nhạc sĩ, nhà biên kịch thiên tài người Tây Ban Nha. Hình tượng Lorca là một hình tượng lẫm liệt và dòng máu về nhiệt huyết về đam mê vẫn chảy mãi và khắc ghi trong những con người Tây Ban Nha. Chính vì dòng máu nóng bỏng nhiệt tình thôi thúc ông cất cao tiếng đàn, tiếng hát, lời thơ để ca tụng tự do bất diệt, phản đối thực chất tàn khốc, xấu xa của bè lũ phát xít Phơ-răng-cô. Lorca đã bị sát hại khi tuổi chỉ mới 38 .
Qua tiếng đàn người đọc cũng cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng Lor-ca và hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ Lor-ca trong mạch cảm hứng và suy tư đa chiều, vừa thâm thúy, vừa mãnh liệt của tác giả. Lorca được cảm nhận từ nhiều góc nhìn và đa chiều với hình tượng yêu tự do và ông là một nghệ sĩ đơn độc .
Bài thơ “ Đàn ghi ta của Locar ” đã làm sống lại lịch sử một thời của quốc gia Tây Ban Nha. Mở đầu với sự cất lên tiếng đàn rộn ràng đầy hứng khởi, nó tượng trưng cho tâm hồn sôi sục, can đảm và mạnh mẽ, yêu đời của Lor-ca nói riêng và của dân tộc bản địa Tây Ban Nha nói chung :
Những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi long dong về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Những nét đặc trưng của Tây Ban Nha ngay từ đầu đã được khơi gợi một cách khôn khéo, đó là màu áo choàng đỏ gắt nhắc tới một nét độc lạ trong đời sống văn hóa truyền thống của người dân Tây Ban Nha. Những nét chấm phá vẽ ra hình ảnh Lor-ca – một nghệ sĩ tự do và đơn độc một cách đầy ấn tượng. Áo choàng đỏ khiến người ta liên tưởng tới môn đấu bò môt nét văn hóa truyền thống ở Tây Ban Nha, vừa giúp tất cả chúng ta tưởng tượng khá đơn cử về Lor-ca .
Áo đỏ của những chàng đấu sĩ điển hình nổi bật giữa đấu trường với chiếc áo choàng đỏ thắm trên vai và mảnh vải đỏ trong tay, bằng sự sáng suốt, khôn khéo và lòng gan góc sẽ hạ gục chú bò tót to lớn, hung tàn trong một hiệp đấu ngắn ngủi trước sự tận mắt chứng kiến của hàng vạn người theo dõi. Cảm xúc từ sự sống tưng bừng bất ngờ đột ngột chuyển sang cái chết bi thảm chỉ trong khoảnh khắc, một khoảnh khắc nghiệt ngã, kinh hoàng .
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi ta nâu
khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Đó là cái chết của Lorca khiến nhiều người không khỏi kinh ngạc và ám ảnh. Bằng cách sử dụng những điệp từ, điệp ngữ, nhân hóa, ẩn dụ, tượng trưng đa nghĩa và trái chiều được tác giả khai thác triệt để nhằm mục đích biểu lộ thảm kịch của Lor-ca. Từ đó đoạn thơ đã làm điển hình nổi bật sự trái chiều giữa khát vọng tự do của người nghệ sĩ với đấm đá bạo lực gian ác của bọn phát xít giữa niềm sáng sủa yêu đời với hiện thực đẫm máu .
Biểu hiện cho sự sống tự nhiên tắt trước cái chết kinh khủng hiện hữu qua hình ảnh gây ấn tượng rùng rợn : áo choàng bê bết đỏ. Lorca đã bị bắn máu chảy thành dòng và rướm cả vào áo choàng và cây đàn ghita. Tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy không đơn thuần chỉ là thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa mà cao hơn thế, nó là linh hồn của Lor-ca, là một hình ảnh gây ấn tượng và ám ảnh sâu đậm, day dứt khôn nguôi .
Những câu chữ trong thơ tạo nên hình khối, thành dòng máu chảy, góp thêm phần nêu bật ý nghĩa tiếng đàn ghi ta ở những cung bậc khác nhau, thực trạng khác nhau .
Sự bất tử của tiếng đàn Lor-ca còn biểu lộ tập trung chuyên sâu ở những khổ thơ cuối. Sự khâm phục chân thành và lòng tiếc thương vô hạn của nhà thơ Thanh Thảo so với Lor-ca. Mỗi so sánh là một ẩn dụ về cái đẹp, tình yêu, nỗi đau, cái chết tương ứng với tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh biết mấy, tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan, tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy. Câu thơ như tiếng nấc có âm điệu ngắt quãng giống như tiếng khóc nghẹn ngào, thổn thức :
Không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng l
ong lanh trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt dòng sông rộng vô cùng Lor-ca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạcchàng ném lá bùa cô gái Di-gan vào xoáy nước chàng ném trái tim mình vào lặng yên bất chợt li-la li-la li-la …
Các giải pháp so sánh và ẩn dụ tượng trưng để khắc đậm niềm tin, vì quá thương tiếc mà nhà thơ dùng những hình ảnh ẩn dụ cho cái chết cảu Lorca Cùng với ý không ai chôn cất tiếng đàn, hình ảnh đường chỉ tay là ẩn dụ về số phận, về định mệnh nghiệt ngã .. Và hành vi ném lá bùa, ném trái tim mình cũng có ý nghĩa tượng trưng cho sự giã từ vĩnh viễn, một sự lựa chọn của Lor-ca. Sự bất tử của Lorca thì niềm tin của ông và nghệ sĩ năng lực như ông đã có sức lan tỏa tới người đọc, tới những con người ưu thích tự do và độc lập yêu sáng sủa .
Tiếng đàn của ông cứ thế lan tỏa không ai hoàn toàn có thể tương khắc và chế ngự và cất lên những âm thanh vang vọng : không ai chôn cất tiếng đàn – tiếng đàn như cỏ mọc hoang … người mà ông suốt đời theo đuổi. Đấy là cái đẹp không đấm đá bạo lực nào hoàn toàn có thể diệt trừ nổi. Nó sẽ sống mãi, truyền lan mãi, đơn giản và giản dị mà kiên cường như cỏ dại .
Nó còn tiềm ẩn cả tâm trạng của người nghệ sĩ đọng lại thành những hình ảnh đẹp và buồn : giọt nước mắt vầng trăng – lộng lẫy trong đáy giếng, … như giọt nước mắt khóc thương người nghệ sĩ chân chính của nhân dân. Cuộc đời, số phận của Lor-ca đã kết thúc nhưng tiếng đàn và sự ảnh hưởng tác động của ông vẫn ngân nga, vang vọng mãi : li-la li-la li-la .
Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca là bài thơ dồi dào nhạc tính, được phát minh sáng tạo với chủ ý tô đậm hình Lor-ca – nghệ sĩ hát rong vĩ đại. Bằng chính tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của nhân dân mình. Nhạc tính của bài thơ từ vần và nhịp, những thủ pháp láy từ, điệp từ, sự tích hợp ngẫu hứng giữa những từ ngữ tạo nên những giai điệu mang đặc thù âm nhạc khiến người đọc bị hấp dẫn .

Bài văn phân tích tác phẩm “Đàn ghi ta của Lor-ca” số 7

Được quan tâm trên thi đàn từ những năm cuối của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, thơ Thanh Thảo tiềm ẩn nhiêu suy tư tráng lệ về thế hệ mình, về quyền tự vệ chính đáng của dân tộc bản địa. Cái tôi công dân nhiệt huyết tự biểu lộ qua những câu hỏi mang chiều sâu nhận thức đã tránh cho thơ ông sự ồn ào dễ dãi .
Từ khi quốc gia hoà bình rồi thay đổi, Thanh Thảo vẫn giữ nguyên được niềm mê hồn với thơ và vẫn là tác giả được bạn đọc chờ đón. Có thể nhận ra hai đối tượng người tiêu dùng thấm mĩ mà ông tha thiết nhất : đó là những tâm hồn phóng khoáng, yêu tự do, thanh cao, quật cường và những cái đẹp lặng thầm nhỏ bé mà xiết bao kì diệu – cái đẹp giản dị và đơn giản như Tự nhiên, vô tư như Tự nhiên : “ những giọt sương lặn vào cỏ – qua nắng gắt, qua bão tố – vẫn giữ lại cái mát lành đầy sức mạnh – vẫn lộng lẫy bình thản trước vầng dương ” ( Bùng nổ của mùa xuân ) .
Nhưng Thanh Thảo còn tha thiết hơn với việc kiếm tìm những năng lực diễn đạt mới lạ, hiệu suất cao hơn cho thơ. Trong khuynh hướng hoạt động tích cực, can đảm và mạnh mẽ của cả nền văn học Nước Ta từ sau năm 1975, Thanh Thảo thuộc số những người có nhiều nỗ lực thể nghiệm cải cách thơ táo bạo, đầy tận tâm. Năm 1985, ông cho xuất bản tập Khối vuông ru bích và nhận được sự chăm sóc thoáng rộng của công chúng .
Tên tập thơ không riêng gì biểu lộ một ý niệm về tính đa chiều của đời sống mà còn là cách tưởng tượng của tác giả về cấu trúc thơ : một quy mô mở, khước từ mọi khuôn mẫu không thay đổi, quen thuộc để giải phóng xúc cảm và tưởng tượng ( trong game show ru bích, người chơi tự do xoay chuyển những ô màu để thử nghiệm những giải pháp mà mình chọn, sau cuối tìm ra được chính sách quản lý và vận hành thống nhất của chúng ) .
Đàn ghi ta của Lor-ca là một thi phẩm thành công xuất sắc, kết tinh nhiều nỗ lực tìm tòi phát minh sáng tạo của thơ Thanh Thảo theo hướng hiện đại hoá. Bài thơ mượn cây, đàn, đúng hơn, tiếng đàn, để diễn đạt nhân cách cao đẹp cùng số phận oan khuất của người nghệ sĩ Tây Ban Nha tài hoa đã khiến ông ngưỡng mộ và xúc động thâm thúy. Lor-ca được tôn vinh là “ con hoạ mi ” của thơ ca Tây Ban Nha thế kỉ XX .
Thơ ông rất giàu chất nhạc dân gian vùng An-đa-lu-xi-a và chắc như đinh tình yêu âm nhạc đã xui khiến thi nhân làm người du ca tự nguyện đổ hát lên cùng cây đàn những vẻ đẹp thơ của cuộc sống. Thanh Thảo đã nỗ lực khắc hoạ hình tượng Lor-ca thi sĩ – ca sĩ trong một bài thơ vừa dồi dào nhạc tính, vừa có dáng dấp một ca khúc, không chỉ có hình ảnh cây đàn mà còn cả những lời thơ mô phỏng cách đệm đàn, hình ảnh, và âm thanh tiếng đàn ghi ta ( tiếng đàn bọt nước, tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh, li-la li-la li-la ) .
Việc khai thác những đặc tính của những mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ khác để làm giàu thêm năng lực thơ đã được biết đến từ lâu nhưng khi điều này trở thành ý thức tự giác về bút pháp thì nhất định nó phải được dẫn đường bởi một ý niệm phát minh sáng tạo mới mẻ và lạ mắt : hình thức phải mang tính nội dung, hình thức phải là một nội dung của sự phát minh sáng tạo .
Ngoài dáng dấp ca khúc và không ít cả lối diễn tấu ghi ta, nhà thơ Nước Ta còn đưa vào nhiều chi tiết cụ thể, hình ảnh, ý thơ của chính Lor-ca để mở ra một trường nghĩa “ liên văn bản ” thoáng đãng ( ví dụ những câu trong bài Ghi nhớ : “ Khi nào tôi chết – hãy vùi xác tôi cùng cây đàn – dưới lớp cát ”, hình ảnh “ trái chanh vàng nho nhỏ ” và lời để nghị “ Hãy ném trái chanh nho nhỏ ấy – vào gió ” trong bài Than thở về cái chết ). Với Đàn ghi ta của Lor-ca, Thanh Thảo đã tạo ra hình thức “ lai ghép ” thơ – nhạc thật độc lạ .
Sự đồng cảm thâm thúy giữa người làm thơ và đối tượng người dùng cảm hứng biểu lộ tiên phong ở năng lực hoà nhập. Chỉ qua mấy nét chấm phá bắt đầu, bài thơ ngay lập tức gợi được hình tượng Lor-ca trên cái “ nền ” đặc trưng của văn hoá Tây Ban Nha :
những tiếng đàn bọt nước Tây Ban Nhaáo choàng đỏ gắt li-la li-la li-lađi long dong về miền đơn độcvới vầng trăng chếnh choángtrên yên ngựa mỏi mòn .
Trật tự từ và hình ảnh không tích hợp theo nguyên tắc tả thực rành rõ của lô gích lí tính thường thì mà như ngẫu hứng, như phi lí. Tính không bình thường này hoàn toàn có thể đưa đến nhiều cách “ diễn dịch ” khác nhau nhưng chắc như đinh sẽ có một ấn tượng chung về hình tượng người nghệ sĩ đơn độc mà tự tôn trên con đường thăm thẳm của tự do và cái đẹp. Hành trình ấy trái chiều với đấm đá bạo lực và xiềng xích cũng như “ tiếng đàn bọt nước ” ( tượng trưng cho cái nhỏ bé / phù du hay đơn giản và giản dị mát lành ) trái chiều với “ áo choàng đỏ gắt ” ( tượng trưng cho tai ương / chết chóc ). Trong đối sánh tương quan trái chiều này, số phận người nghệ sĩ thật mong manh :
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du .
Giây phút bi phẫn nhất trong cuộc sống Lor-ca được tái hiên thật ngắn gọn và rực rỡ : tiếng hát “ nghêu ngao ” – tiếng hát vô tư, vô hại lại đưa đến hậu quả quyết liệt : “ áo choàng bê bết đỏ ”. Sự bất công này, tội ác nàỵ nằm ngoài cái đẹp, không khi nào thuộc về cái đẹp nên làm thế nào Lor-ca hiểu ? Phản ứng của chàng ( “ kinh hoàng ”, “ đi như người mộng du ” ) là nỗi xót xa ngàn đời trước tình thế không hề tự vệ của những nghệ sĩ như chàng khi “ bị điệu về bãi bắn ”. Nhịp điệu đứt gãy của những câu thơ này làm bùng nổ xúc cảm ở người đọc, nó nén một tiếng kêu bi phẫn không sao cất thành lời chính vì cái vẻ “ mộng du ” kia .
Vẫn lối phối hợp từ phóng túng mà cô đúc, Thanh Thảo dành cho fan hâm mộ một biên độ thênh thang của liên tưởng, tưởng tượng : Tây Ban Nha ( không có định ngữ “ áo choàng đỏ gắt ” ) có cùng ý nghĩa với “ Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt ” ở trên hay là một Tây Ban Nha thân yêu mà Lor-ca cất lời ca tụng ? Chiếc “ áo choàng bê bết đỏ ” là nỗi “ kinh hoàng ” của Lor-ca hay của cả dân tộc bản địa chàng đang chìm trong cuộc nội chiến đẫm máu ?
Thanh Thảo đã từng viết : “ Lor-ca là nhà thơ của những giấc mơ, của những linh cảm nhoi nhói, một nhà thơ hoàn toàn có thể biến những giấc mơ thành nhịp điệu, hoàn toàn có thể biến những linh cảm thành ngôn từ. Lor-ca siêu thực một cách tự nhiên, và hiện thực một cách tự nhiên ”. Với Đàn ghi ta của Lor-ca, Thanh Thảo đã nỗ lực làm cuộc kiếm tìm nhịp điệu điệu đàng của những giấc mơ, những xúc cảm hân hoan và đau đớn, buồn chán và dịu dàng êm ả mà chàng thi sĩ Tây Ban Nha kí thác vào những bài ca sâu thẳm “ thật sâu, sâu hơn nhiều so với tổng thể những giếng sâu và mọi vùng biển bao quanh quốc tế, sâu hơn nhiều so với con tim hiện tại tạo ra nó và so với tiếng hát nó hát lên, là vì nó phần nhiều vô tận ( Lor-ca ) .
Tâm hồn Lor-ca xao động đầy tràn mộng mị và linh cảm. Nhưng làm thế nào để diễn giải nó ? Chắc chắn, cũng chỉ hoàn toàn có thể tìm đến thứ ngôn từ mộng mị, đầy tràn linh cảm như vậy, như bài thơ của Thanh Thảo .
Đàn ghi ta, với Lor-ca, có lẽ rằng không chỉ là một nhạc cụ thân thiện, là tình yêu thi sĩ dành cho âm nhạc, mà còn là định mộĩih : “ khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn ”. Hơn cả định mệnh, nhà thơ Nước Ta Thanh Thảo cảm nhận nó là tâm hồn, là linh hồn của thi sĩ Lor-ca. Nó chính là sự bất diệt ( “ những tiếng đàn bọt nước ”, “ đi long dong về miền đơn độc ” ) .
Miêu tả âm thanh, ở dạng đơn thuần, là sự mô phỏng. Ở một mức cao hơn, là sự mô phỏng bằng tưởng tượng về những đặc thù. Ví dụ : “ Trong như tiếng hạc bay qua – Đục như tiếng suối mới sa nứa vời ” ( Truyện Kiều ), những tưởng tượng dù rất đẹp, vẫn nhằm mục đích “ minh họa ”, “ mô phỏng ” cho cái “ trong ” “ đục ” của âm thanh. Nhưng cẩm nhận của Thanh Thảo đã nghiêng về cảm nhận của giấc mơ, không cần một sự tương tự trong hiện thực, nó đầy dư ba và sức gợi liên tưởng :
– những tiếng đàn bọt nước
– tiếng ghi ta nâu khung trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Những điệp khúc tạo hình âm nhạc bằng chính nhịp điệu, và bằng hình ảnh ( bọt nước, tròn bọt nước vỡ tan, ròng ròng, máu chảy ) bằng sắc tố ( nâu, xanh biết mấy ), bằng liên tưởng ( Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt, khung trời cô gái ấy, … ). Sự tích hợp ngẫu hứng những từ ngữ thường thấy trong lối thơ tượng trưng cũng là sự tích hợp của kiểu tư duy âm nhạc .
Đặc biệt, với “ tiếng ghi ta ròng ròng – máu chảy ”, âm nhạc đã thành thân phận. Nó là tiếng van vỉ thút thít của “ trái tim tử thương ” trong thơ Lor-ca, nó chính là định mệnh nghiệt ngã của người nghệ sĩ yêu tự do và cái đẹp – người chiến sỹ kiên cường đã chết dưới tay phát xít. Thanh Thảo đã tượng trưng hoá âm thanh : không ai chôn cất tiếng đàn .
Tiếng đàn trở thành linh hồn, hơn thế, thành cả thân thể, thành một sinh thể, một thân phận … ( Câu thơ làm ta liên tưởng đến câu thơ Nguyễn Du thác lời Thuý Kiều nói về lẽ tử sinh : “ Thác là thể phách, còn là tinh anh ” ). Bọn phát xít hoàn toàn có thể giết Lor-ca nhưng làm thế nào giết được tiếng thơ, tiếng đàn người nghệ sĩ ấy để lại trong lòng dân chúng ? “ Không ai chôn cất tiếng đàn ” vì đó là điều không hề .
Kẻ thù muốn xoá tên tuổi Lor-ca như đã hèn nhát vùi xác ông trong một nấm mồ vô danh nào đó nhưng chúng làm thế nào chôn được tiếng đàn mãi còn “ than phiền ”, “ ai oán ”, “ van vỉ ” và “ khóc ” cùng con tim những người dân Tây Ban Nha bị tước đoạt tự do, bị đẩy vào loạn li binh lửa ! Sau khi Lor-ca bị thủ tiêu, có nguồn tin nói rằng bọn phát xít đã bí hiểm quăng xác ông xuống giếng. Câu thơ này không ít gợi lại chi tiết cụ thể đó .
Điều quan trọng mà Thanh Thảo khẳng định chắc chắn ở đây chính là chân lí về sự bất tử : hoàn toàn có thể giết chết con người nhưng không hề hủy hoại được khát vọng sống của con người. Khát vọng ấy Lor-ca đã “ phổ ” vào tiếng đàn và giờ đây nó vẫn đang lên tiếng, đang sinh sôi mãnh liệt bằng sức sống tự nhiên không gì chặn nổi : “ tiếng đàn như cỏ mọc hoang ”. Có bao nhiêu lần Thanh Thảo đã dùng “ cỏ ” tượng trưng cho sự quật cường, cho sức sống vĩnh cửu ( Dấu chân qua trảng cỏ, cỏ vẫn mọc, … ) .
“ Cỏ hoang ” là thứ vô danh, chẳng chút cao sang sang trọng và quý phái nhưng năng lực sống sót thì thật khác thường. So sánh tiếng đàn Lor-ca với “ cỏ mọc hoang ” là một so sánh lạ nhưng hợp lý, đồng nhất trong bút pháp tạo hình tượng trưng hoá của bài thơ .
Xem thêm : Phân tích tác phẩm Thuốc của Lỗ Tấn và nói lên tâm lý của bạn
Hình ảnh “ giọt nước mắt vầng trăng – lộng lẫy trong đáy giếng ” tuy có thấp thoáng gợi lại cái chết oan khuất của Lor-ca nhưng ấn tượng điển hình nổi bật vẫn là một vẻ đẹp cao khiết, rạng ngời. Phép tỉnh lược ( bỏ bớt từ ) làm cho mối link giữa những hình ảnh trở nên linh động, biến ảo và trường liên tưởng của người đọc được kích thích mạnh. “ Giọt nước mắt ” của ai ?
Lor-ca ? Nhân dân Tây Ban Nha ? Hay Thanh Thảo ? “ Giọt nước mắt ” như “ vầng trăng ” hay “ giọt nước mắt ” là “ vầng trăng ” ? Hay cả hai ? Lô gích ngữ pháp có vẻ như bị phá vỡ nhưng ấn tượng về nỗi đau và vẻ đẹp mà hình ảnh thơ chuyển tải thì rất tự nhiên, thâm thúy. Thêm nữa, trọn vẹn hoàn toàn có thể coi hình ảnh “ giọt nước mắt vầng ưãng ” như một ẩn dụ tượng trưng rất giàu sức quyến rũ của lịch sử một thời : giọt nước mắt hoá ra vầng trăng, giọt nước mắt là cái đẹp vạn vật thiên nhiên vĩnh cửu, là tình yêu, …
Nhiều bạn đọc Nước Ta hẳn sẽ nhớ lại những giọt nước mắt có năng lực giải oan, tái sinh tình yêu và cái đẹp như vậy ( ví dụ điển hình : Giọt nước mắt trong những truyền thuyết thần thoại Trương Chi, Mị Châu – Trọng Thuỷ ). Từ kí ức văn hoá và từ cuộc sống Lor-ca, Thanh Thảo tạo dựng một lịch sử một thời khác :
Lor-ca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc .
“ Đường chỉ tay đã đứt ”, định mệnh nghiệt ngã đã cắt ngang sự sống của Lor-ca, chàng trở lại với tự nhiên, về với quốc tế vĩnh hằng trong hình dáng nghệ sĩ của mình. Trong quốc tế siêu thoát ấy, cây ghi ta của chàng thành con thuyền đẹp và huyền bí. Nó phải là “ chiếc ghi ta màu bạc ”. Người Việt tất cả chúng ta hay nói đến sự tẩy rửa, và “ nước ” hoặc “ sông ” gắn với sự tẩy rửa này bởi qua cái chết, Lor-ca tìm một sự bình yên. Nhưng phía sau chàng là những gì chàng đã yêu dấu, khao khát. Giã từ thế nào đây ’ ?
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la …
Giây phút sau cuối thi sĩ chỉ hiện hữu duy nhất bằng trái tim – cũng là lá bùa, là định mệnh – đã trở thành chàng Đan-kô, để âm thanh vang nhịp đập con tim mãi đầy hương thơm với điệp khúc “ li – la li – la … ” ( li la còn là tên một loài hoa xứ Tây Ban Nha ). Giấc mơ “ tiếng đàn bọt nước ”, giấc mơ âm thanh “ li – la li – la li – la ” vừa ngân vang nhạc vừa đọng hương siêu thực .

Bài thơ còn vẽ lên hình ảnh một hành trình nghệ sĩ: “đi lang thang vể miền đơn độc – với vầng trăng chếnh choáng – trên yên ngựa mỏi mòn”; người thi sĩ – chiến sĩ hát nghêu ngao “bị điêu về bãi bắn”, “đi như người mộng du”, nhưng linh hồn chàng – tiếng ghi ta ấy – thì hoá màu sắc, thanh âm, máu chảy,…Theo bước chân lãng tử, theo câu thơ lãng tử, người đọc chứng kiến một sự sống Lor-ca, cái chết Lor-ca và sự bất diệt Lor-ca. Đó là huyền thoại về một con người, một nghệ sĩ, một chiến sĩ, về một xứ sở và về chính nghệ thuât, âm nhạc, thi ca,…

Bài thơ đem đến một âm hưởng lạ bởi cấu trúc trùng điệp, quyến rũ và một khoảng trống lạ. Không gian lạ được tạo dựng không phải chỉ là hình ảnh Lor-ca với Tây Ban Nha, nơi màu áo choàng đỏ gắt của những võ sĩ đấu bò tót đã là nét văn hoá không hề thiếu, mà còn là những liên tưởng thơ mang tính siêu thực : “ những tiếng đàn bọt nước ”, “ vầng trăng chếnh choáng ”, “ tiếng ghi ta nâu ”, “ tiếng ghi ta xanh biết mấy ”, “ khung trời cô gái ” Di-gan, “ tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy ”, …
Thanh Thảo chưa đi đến sự phi lí huyền hoặc, bài thơ vẫn còn những câu thơ nhiều lí tính : ” tiếng đàn như cỏ mọc hoang ”. Câu thơ này làm nhớ một câu thơ của Chế Lan Viên : ” cỏ bên trời xanh một sắc Đạm Tiên ”. Cũng chạm đến cái hoang đường, nhưng cái hoang đường, mộng mị ở Thanh Thảo còn bị níu giữ bởi ngôn từ tuyến tính khi thêm một từ “ như ” chặn ngang sự tự do và làm số lượng giới hạn liên tưởng thơ .
Dù vậy, về cơ bản trong hàng loạt bài thơ, ngôn từ đã nhập vào những giấc mơ, những cơn mộng, nhập vào âm nhạc, … Giữa nhiều bài thơ “ tỉnh rụi, tỉnh khô, tỉnh như sáo … ” của tập Khối vuông ru bích, Đàn ghi ta của Lor-ca là một khúc nhạc đẫm chất trữ tình, chếnh choáng ánh sáng, hương thơm. Cảm giác “ tan chảy ” trong sự sống tưởng tượng, có lẽ rằng là cảm xúc đẹp nhất khi đọc thi phẩm này. Nó cũng là cảm xúc mà nhiều bài thơ của Lor-ca đem lại, dù chỉ là qua bản dịch .

Source: https://dvn.com.vn
Category : Lorca