Vì sao nên mở rộng Nhà máy Thủy điện Hòa Bình?

Nội dung chi tiết về phương án mở rộng Thủy điện Hòa Bình Theo Quy hoạch Điện VII kiểm soát và điều chỉnh, dự án Bất Động Sản Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng sẽ bổ trợ nguồn điện dự trữ cho mạng lưới hệ thống điện Nước Ta và đã được khai công kiến thiết xây dựng vào ngày 10/1/2021. Khi biết thông tin về dự án Bất Động Sản này, có quan điểm cho rằng : Khi mở rộng Thủy điện Hòa Bình “ thì phải nâng cao đập dâng ” và “ câu hỏi đặt ra là lúc ấy yếu tố bảo đảm an toàn của đập so với hạ du sẽ như thế nào ? ”. Để rộng đường dư luận, chúng tôi xin trình làng nội dung chi tiết cụ thể về giải pháp kỹ thuật của dự án Bất Động Sản Thủy điện Hòa Bình mở rộng dưới đây để bạn đọc tìm hiểu thêm.

Theo Quy hoạch Điện VII (điều chỉnh), dự án Nhà máy Thủy điện (NMTĐ) Hòa Bình mở rộng sẽ bổ sung nguồn điện dự phòng cho hệ thống điện Việt Nam, đã được khởi công xây dựng vào ngày 10/1/2021 với quy mô 2 tổ máy, mỗi tổ máy có công suất 240 MW, nâng tổng công suất toàn bộ nhà máy lên 2.400 MW, với 10 tổ máy.

Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình là loại khu công trình thủy điện đa tiềm năng, gồm có : Chống lũ – phát điện – t ­ ưới tiêu – bảo vệ giao thông vận tải thủy. Công trình được đưa vào quản lý và vận hành 8 tổ máy từ ngày 4/4/1994, cho đến nay Nhà máy luôn triển khai đúng trách nhiệm được giao. Thống kê tình hình quản lý và vận hành của NMTĐ Hoà Bình trong vòng 17 năm gần đây cho thấy : Hàng năm Nhà máy phải xả lũ một lượng khá lớn từ tháng 6 đến tháng 9. Tuy nhiên, việc xả lũ ( qua mạng lưới hệ thống đập tràn ) từ tháng 6 đến tháng 9 hay việc xả nước ship hàng cấp nước cho vụ đông xuân hàng năm để sản xuất nông nghiệp với 11 vạn ha ruộng đất ( gồm có TP. Hà Nội, TP Bắc Ninh, Hưng Yên, Thành Phố Hải Dương, Hà Nam ) mà không qua tua bin để phát điện là rất tiêu tốn lãng phí. Do vậy, việc mở rộng NMTĐ Hoà Bình nhằm mục đích tăng năng lực kêu gọi hiệu suất cho phụ tải khu vực miền Bắc, đặc biệt quan trọng là trong những giờ cao điểm, góp thêm phần cải tổ chính sách thao tác của mạng lưới hệ thống điện ( tăng hiệu suất và điện năng phủ đỉnh của biểu đồ phụ tải, tăng tính linh động trong quản lý và vận hành, tăng độ an toàn và đáng tin cậy, bảo đảm an toàn của mạng lưới hệ thống … ), góp thêm phần giảm chi phí sản xuất của mạng lưới hệ thống theo nguyên tắc bảo vệ quản lý và vận hành không thay đổi, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho khu công trình và hạ du.

Việc mở rộng thêm 2 tổ máy hoàn toàn không thay đổi kết cấu hiện trạng công trình Thủy điện Hòa Bình, đó là giữ nguyên hiện trạng đập dâng nước, đập tràn xả lũ, hiện trạng cửa lấy nước vào nhà máy, nhà máy ngầm. Không phải nâng cao đập dâng, giữ nguyên mực nước dâng bình thường (cao trình 117,0 m) và mực nước gia cường (cao trình 122,0 m) – nghĩa là toàn bộ dung tích hữu ích 6,062 tỷ m3 và dung tích toàn bộ hồ chứa 9,862 tỷ m3 không bị thay đổi; giữ nguyên dung tích phòng lũ cùng với hồ chứa Sơn La là 7 tỷ m3. Việc mở rộng thêm 2 tổ máy thông qua việc xây dựng thêm ở bờ phải đập dâng một hệ thống công trình gồm [1]:

– Công trình kênh dẫn vào. – Công trình cửa lấy nước. – Công trình đường hầm dẫn nước. – Công trình Nhà máy Thủy điện. – Công trình kênh xả ra từ Nhà máy Thủy điện. Vị trí sắp xếp Nhà máy Thủy điện mở rộng nằm ở phía bờ phải, cách xa chân đập dâng nước khoảng chừng 350 m. Sau một thời hạn kiến thiết hố móng Nhà máy mở rộng, trong những ngày 17, 20/10 và 6/11/2021 có hiện tượng kỳ lạ sụt lún trong hố móng. Vị trí sạt trượt cách chân Tượng đài Bác Hồ 153 m, cách chân đập khu công trình thủy điện là 350 m. Công trình buộc phải ngừng thiết kế để bảo vệ bảo đảm an toàn cho khu công trình đập dâng và hạ du. Sau khi xảy ra vấn đề, Ban Quản lý Dự án Điện 1 ( cơ quan quản trị dự án Bất Động Sản của EVN – chủ góp vốn đầu tư ) đã tổ chức triển khai họp với những bên tương quan tại công trường thi công để tiến hành những giải pháp hạn chế tác động ảnh hưởng do sụt lún, bảo vệ bảo đảm an toàn cho người, thiết bị kiến thiết và những khuôn khổ khu công trình lân cận. Lãnh đạo EVN khẳng định chắc chắn : “ Việc xảy ra sạt trượt tại hố móng Nhà máy – khu công trình Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng không có tác động ảnh hưởng đến những khu công trình hiện hữu lân cận như đập chính Thủy điện Hòa Bình và Tượng đài Bác Hồ ”. Thực hiện chỉ huy của Phó Thủ tướng nhà nước, những cơ quan trình độ : Bộ Công Thương, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Hòa Bình cùng với EVN, tư vấn phong cách thiết kế và nhà thầu thiết kế họp bàn những giải pháp, thống nhất chỉ huy EVN và những bên tương quan giải quyết và xử lý khối sạt trượt bảo vệ bảo đảm an toàn cho những khuôn khổ và khu công trình xung quanh.

Hình 1. Toàn cảnh công trình Thủy điện Hòa Bình nhìn từ thượng lưu.

Theo thông tin từ EVN, ngày 7/11/2021, đơn vị chức năng tư vấn phong cách thiết kế đã triển khai xong hồ sơ phong cách thiết kế giải quyết và xử lý đào giảm tải đợt 1 ( quy trình tiến độ 1 ). Để bảo vệ không thay đổi hố móng khu công trình Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng, EVN đã có văn bản báo cáo giải trình Bộ Công Thương số 6852 / BC-EVN ngày 8/11/2021 về giải pháp giải quyết và xử lý theo hồ sơ phong cách thiết kế trên và sẽ triển khai ngay sau khi được đồng ý chấp thuận.

Tuy nhiên, vừa qua, sau sự cố sạt lở hố móng Nhà máy mở rộng có nhiều ý kiến trái chiều về việc mở rộng thêm 2 tổ máy liệu có hợp lý hay không? Có ý kiến lo ngại do hạn hán và biến đổi khí hậu thì việc thiếu nước tại hồ Hoà Bình liệu có đảm bảo hoạt động cho 8 tổ máy hiện hữu và thêm 2 tổ máy sắp tới mở rộng hay không? Thậm chí có ý kiến đòi xem xét lại việc mở rộng: “Liệu hồ Hoà Bình hiện hữu có cho phép tăng mực nước để thêm 2 tổ máy hay không? Nếu đập Hoà Bình không đảm bảo thì không thể dâng nước lên, mở rộng thêm 2 tổ máy” [2].

Chúng tôi cho rằng, những quan điểm này nêu ra chứng tỏ người đặt câu hỏi không hiểu rõ nội dung tại sao lại mở rộng thêm 2 tổ máy. Việc hàng năm phải xả lũ từ tháng 6 đến tháng 9 và cấp nước cho hạ lưu vào tháng giêng, tháng hai hàng năm ship hàng sản xuất nông nghiệp qua mạng lưới hệ thống đập tràn ( mà không qua tổ máy phát điện ) là tiêu tốn lãng phí nguồn nước, do đó bổ trợ 2 tổ máy này ngoài trách nhiệm phủ đỉnh phụ tải còn một trách nhiệm là để tận dụng nguồn nước xả để phát điện. Với quy mô, giải pháp khu công trình trên, dự án Bất Động Sản Thủy điện Hòa Bình mở rộng trọn vẹn không thay đổi cao trình đập dâng, không hề đổi khác thực trạng Thủy điện Hòa Bình hiện hữu. Lại có quan điểm cho rằng, nếu mở rộng Nhà máy thì mở rộng phía bờ trái, nơi trong tài liệu phong cách thiết kế kỹ thuật NMTĐ Hòa Bình trước đây do Liên Xô phong cách thiết kế sắp xếp âu thuyền, nhưng Nước Ta đã không thiết kế xây dựng âu thuyền vì nhu yếu vận tải đường bộ thủy qua đập không lớn và cho rằng đây là khuyến nghị của Tổng chuyên viên Liên Xô tại công trường thi công – ông Pavel Bogachenko. Khi lựa chọn sắp xếp tuyến khu công trình Nhà máy thủy điện mở rộng ở bờ phải, hay bờ trái đập dâng, những chuyên viên tư vấn phong cách thiết kế đã giám sát cả hai giải pháp và nhìn vào hình 1 cho thấy giải pháp vị trí tuyến khu công trình bờ phải có nhiều ưu điểm hơn ( giải pháp mở rộng Nhà máy ở bở trái, thiết kế sẽ phức tạp hơn rất nhiều so với vị trí tuyến khu công trình ở bờ phải, trong khi địa chất hai vị trí tương tự nhau ). Là người đã tham gia trực tiếp phong cách thiết kế hiện trường kênh dẫn dòng kiến thiết khu công trình Thủy điện Hòa Bình ( quá trình 1984 – 1985 ), tôi khẳng định chắc chắn rằng : Tư vấn phong cách thiết kế đã đúng khi chọn bờ phải để sắp xếp khu công trình mở rộng Nhà máy. Và điều này đã được Hội đồng Thẩm định những cấp trải qua.

Theo kết quả tính toán, phân tích kinh tế – tài chính của dự án, việc mở rộng thêm 2 tổ máy, ngoài việc bổ sung 480 MW công suất linh hoạt cho hệ thống, lợi ích kinh tế – tài chính của dự án mở rộng NMTĐ Hòa Bình với giá bán điện được kiến nghị áp dụng theo Biểu giá chi phí tránh được năm 2020 đều mang lại hiệu quả cao, giá trị hiệu quả trên chi phí (B/C) đạt tới 1,6 [1].

Thay lời kết:

Sau khi mở rộng thêm 2 tổ máy, hàng năm Nhà máy Thủy điện Hòa Bình sẽ có thêm 495 triệu kWh nhờ tận dụng nguồn nước mà Nhà máy trước đây đã xả lũ qua mạng lưới hệ thống đập tràn, đồng thời tăng thêm 480 MW cho dự trữ phủ đỉnh của mạng lưới hệ thống điện. Như vậy, quyền lợi của việc mở rộng thêm 2 tổ máy là không hề bàn cãi. Còn hiện tượng kỳ lạ sạt trượt trong quy trình thiết kế những khu công trình thủy lợi, thủy điện, giao thông vận tải trong điều kiện kèm theo địa chất, địa hình phức tạp, kèm theo tác động ảnh hưởng thiên tai, mưa lũ lớn lê dài đã xảy ra ở nhiều nơi, trên thực tiễn EVN đã giải quyết và xử lý, khắc phục tốt hiện tượng kỳ lạ này ở nhiều khu công trình thủy điện. Do vậy, với bề dày kinh nghiệm tay nghề đã tham gia phong cách thiết kế và thiết kế xây dựng rất nhiều khu công trình thủy điện trong cả nước của nhà thầu tư vấn phong cách thiết kế và nhà thầu xây đắp, chắc như đinh sự cố sạt hố móng NMTĐ Hòa Bình mở rộng sẽ sớm được khắc phục và bảo vệ đúng quá trình xây đắp hàng loạt khu công trình. Cuối cùng, người viết mong rằng, mỗi khi có sự cố Open không mong ước, những nhà chuyên môn, những chuyên viên chăm sóc góp phần những quan điểm đúng, xác đáng nhằm mục đích khắc phục sự cố càng nhanh càng tốt để đem lại quyền lợi cho khu công trình và cho hội đồng. /. TS. NGUYỄN HUY HOẠCH – HỘI ĐỒNG KHOA HỌC / PHẢN BIỆN TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM

Tài liệu tham khảo:

1. Nội dung chi tiết cụ thể về giải pháp mở rộng Thủy điện Hòa Bình. TS. Nguyễn Huy Hoạch. NangluongVietNam trực tuyến. 09 : 03 | 10/03/2021 2. Nhà máy thủy điện Hòa Bình : Vì sao thiếu nước vẫn xây thêm tổ máy ? ( VTC News Thứ Hai, 13/12/2021 12:18:00 + 07 : 00

Source: https://dvn.com.vn
Category: Sản Xuất