Hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư>
Sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối là phương pháp sản xuất ra giá trị thặng dư được thực hiện trên cơ sở kéo dài tuyệt đối ngày lao động của công nhân trong điều kiện thời gian lao động tất yếu không đổi và giá trị thặng dư được sản xuất ra bằng phương pháp này được gọi là giá trị thặng dư tuyệt đối.
Giả sử ngày lao động là 8 giờ, trong đó 4 giờ là thời hạn lao động tất yếu và 4 giờ là thời hạn lao động thặng dư. Điều đó hoàn toàn có thể trình diễn bằng sơ đồ sau đây :
Do đó, tỷ suất giá trị thặng dư là :
Giả sử nhà tư bản lê dài ngày lao động thêm 2 giờ, trong khi thời hạn tất yếu không biến hóa, vẫn là 4 gịờ. Khi đó ngày lao động được chia như sau :
Do đó, tỷ suất giá trị thặng dư là :
Như vậy, khi lê dài tuyệt đối ngày lao động trong điều kiện kèm theo thời hạn lao động tất yếu không đổi khác, thì thời hạn lao động thặng dư tăng lên, nên tỷ suất giá trị thặng dư tăng lên. Trước đây, tỷ suất giá trị thặng dư là 100 % thì giờ đây là 150 % .Các nhà tư bản tìm mọi cách lê dài ngày lao động, nhưng ngày lao động có những số lượng giới hạn nhất định. Giới hạn trên của ngày lao động do sức khỏe thể chất và niềm tin của người lao động quyết định hành động. Vì công nhân phải có thời hạn ăn, ngủ, nghỉ ngơi, vui chơi để phục sinh sức khỏe thể chất. Việc lê dài ngày lao động còn vấp phải sự phản kháng của giai cấp công nhân. Còn số lượng giới hạn dưới của ngày lao động không hề bằng thời hạn lao động tất yếu, tức là thời hạn lao động thặng dư bằng không. Như vậy, về mặt kinh tế tài chính, ngày lao động phải dài hơn thời hạn lao động tất yếu, nhưng không hề vượt quá số lượng giới hạn về sức khỏe thể chất và ý thức của người lao động .
Trong khoanh vùng phạm vi số lượng giới hạn nói trên, độ dài của ngày lao động là một đại lượng không cố định và thắt chặt và có nhiều mức khác nhau. Độ dài đơn cử của ngày lao động do cuộc đấu tranh giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản trên cơ sở tương quan lực lượng quyết định hành động. Cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân đòi ngày lao động tiêu chuẩn, ngày làm 8 giờ đã lê dài hàng thế kỷ .b ) Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đốiViệc lê dài ngày lao động bị số lượng giới hạn về sức khỏe thể chất và niềm tin của nguời lao động và vấp phải cuộc đấu tranh ngày càng can đảm và mạnh mẽ của giai cấp công nhân. Mặt khác, khi sản xuất tư bản chủ nghĩa tăng trưởng đến quá trình đại công nghiệp cơ khí, kỹ thuật đã văn minh làm cho hiệu suất lao động tăng lên nhanh gọn, thì những nhà tư bản chuyển sang phương pháp bóc lột dựa trên cơ sở tăng hiệu suất lao động xã hội, tức là bóc lột giá trị thặng dư tương đối .Sản xuất giá trị thặng dư tương đối là phương pháp sản xuất ra giá trị thặng dư được thực thi bằng cách rút ngắn thời hạn lao động tất yếu lại để lê dài một cách tương ứng thời hạn lao động thặng dư trên cơ sở tăng hiệu suất lao động xã hội trong điều kiện kèm theo độ dài ngày lao động không đổi. Giá trị thặng dư được sản xuất ra bằng phương pháp này được gọi là giá trị thặng dư tương đối .
Giả sử ngày lao động là 8 giờ và nó được chia thành 4 giờ là thời gian lao động tất yếu và 4 giờ là thời gian lao động thặng dư. Điều đó có thể biểu diễn như sau:
Xem thêm: Tơ được sản xuất từ xenlulozơ là gì?
Do đó, tý suất giá trị thặng dư là :
Giả định rằng ngày lao động không biến hóa, nhưng giờ đây công nhân chỉ cần 3 giờ lao động đã tạo ra được một lựơng giá trị mới bằng với giá trị sức lao động của mình. Do đó, tỷ suất phân loại ngày lao động sẽ đổi khác : 3 giờ là thời hạn lao động tất yếu và 5 giờ là thời hạn lao động thặng dư. Điều đó được trình diễn như sau :
Do đó, giờ đây tỷ suất giá trị thặng dư sẽ là :
Như vậy, tỷ suất giá trị thặng dư đã tăng từ 100 % lên 166 % .
Làm thế nào để hoàn toàn có thể rút ngắn được thời hạn lao động tất yếu ? Thời gian lao động tất yếu có quan hệ với giá trị sức lao động. Muốn rút ngắn thời hạn lao động tất yếu phải giảm giá trị sức lao động. Muốn hạ thấp giá trị sức lao động phải giảm giá trị những tư liệu hoạt động và sinh hoạt thuộc khoanh vùng phạm vi tiêu dùng của công nhân. Điều đó chỉ hoàn toàn có thể thực thi được bằng cách tăng hiệu suất lao động trong những ngành sản xuất ra những tư liệu hoạt động và sinh hoạt thuộc khoanh vùng phạm vi tiêu dùng của công nhân và tăng hiệu suất lao động trong những ngành sản xuất ra tư liệu sản xuất để sản xuất ra những tư liệu hoạt động và sinh hoạt đó, tức là tăng hiệu suất lao động xã hội .
Nếu trong tiến trình đầu của chủ nghĩa tư bản, sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối là phương pháp hầu hết, thì đến quy trình tiến độ tiếp sau, khi kỹ thuật tăng trưởng, sản xuất giá trị thặng dư tương đối là phương pháp hầu hết. Lịch sử tăng trưởng của lực lượng sản xuất và của hiệu suất lao động xã hội dưới chủ nghĩa tư bản đã trải qua ba quy trình tiến độ : hợp tác giản đơn, công trường thi công thủ công bằng tay và đại công nghiệp cơ khí, đó cũng là quy trình nâng cao trình độ bóc lột giá trị thặng dư tương đối .
Hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư nói trên được những nhà tư bản sử dụng tích hợp với nhau để nâng cao trình độ bóc lột công nhân làm thuê trong quy trình tăng trưởng của chủ nghĩa tư bản. Dưới chủ nghĩa tư bản, việc vận dụng máy móc không phải là để giảm nhẹ cường độ lao động của công nhân, mà trái lại tạo điều kiện kèm theo để tăng cường mức độ lao động. Ngày nay, việc tự động hóa sản xuất làm cho cường độ lao động tăng lên, nhưng dưới hình thức mới, sự stress của thần kinh sửa chữa thay thế cho cường độ lao động cơ bắp .
• Giá trị thặng dư siêu ngạch
Cạnh tranh giữa những nhà tư bản buộc họ phải vận dụng phương pháp sản xuất tốt nhất để tăng hiệu suất lao động trong nhà máy sản xuất của mình nhằm mục đích giám giá trị riêng biệt của sản phẩm & hàng hóa thấp hơn giá trị xã hội của háng hóa, nhờ đó thu được giá trị thặng dư siêu ngạch .
Giá trị thặng dư siêu ngạch là phần giá trị thặng dư thu được do tăng hiệu suất lao động riêng biệt, làm cho giá trị củ biệt của sản phẩm & hàng hóa thấp hơn giá trị thị trường của nó .
Xét từng trường hợp thì giá trị thặng dư siêu ngạch là hiện tượng kỳ lạ trong thời điểm tạm thời, nhanh gọn Open rồi cũng lại nhanh gọn mất đi. Nhưng xét hàng loạt xã hội tư bản thì giá trị thặng dư siêu ngạch là hiện tượng kỳ lạ sống sót liên tục. Theo đuổi giá trị thặng dư siêu ngạch là khát vọng của nhà tư bản và là động lực mạnh nhất thôi thúc những nhà tư bản nâng cấp cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, tăng hiệu suất lao động, làm cho hiệu suất lao động xã hội tăng lên nhanh gọn. Mác gọi giá trị thặng dư siêu ngạch là hình thức biến tứơng của giá trị thặng dư tương đối, vì giá trị thặng dư siêu ngạch và giá trị thặng dư tương đối dều dựa trên cơ sở tăng hiệu suất lao động ( mặc dầu một bên là dựa vào tăng hiệu suất lao động riêng biệt, còn một bên dựa vào tăng hiệu suất lao dộng xã hội ) .
Sự khác nhau giữa giá trị thặng dư siêu ngạch và giá trị thặng dư tương đối còn bộc lộ ở chỗ giá trị thặng dư tương đối do hàng loạt giai cấp những nhà tư bản thu được. Xét về mặt đó, nó bộc lộ quan hệ bóc lột của hàng loạt giai cấp những nhà tư bản so với hàng loạt giai cấp công nhân làm thuê. Giá trị thặng dư siêu ngạch chỉ do 1 số ít nhà tư bản có kỹ thuật tiên tiến và phát triển thu được. Xét về mặt đó, nó không chỉ biểu lộ mối quan hệ giữa tư bản và lao động làm thuê, mà còn trực tiếp bộc lộ mối quan hệ cạnh tranh đối đầu giữa những nhà tư bản .
Từ đó, ta thấy rằng giá trị thặng dư siêu ngạch là động lực trực tiếp, mạnh nhất thúc đẩy các nhà tư bản cải tiến kỹ thuật, áp dụng công nghệ mới vào sản xuất, hoàn thiện tổ chức lao động và tổ chức sản xuất để tăng năng suất lao động, giảm giá trị của hàng hóa.
Loigiaihay.com
Source: https://dvn.com.vn
Category: Sản Xuất
