Quan hệ sản xuất là gì? – https://dvn.com.vn

Khái niệm quan hệ sản xuất

Quan hệ sản xuất là quan hệ giữa con người và con người trong quy trình sản xuất vật chất. Theo một nghĩa chung nhất thì quan hệ sản xuất là một yếu tố của phương pháp sản xuất, là mặt xã hội của phương pháp sản xuất. Quan hệ sản xuất là quan hệ kinh tế tài chính của một hình thái kinh tế tài chính – xã hội nhất định. Mối quan hệ giữa con người và con người trong quan hệ sản xuất khi nào cũng bộc lộ đặc thù, thực chất của quan hệ lao động và dưới góc nhìn chung nhất nó bộc lộ thực chất kinh tế tài chính của một hình thái kinh tế tài chính – xã hội nhất định. Quan hệ sản xuất mang tính khách quan độc lập với ý thức của con người .

Quan hệ sản xuất gồm ba mặt : quan hệ về chiếm hữu so với tư liệu sản xuất, quan hệ trong tổ chức triển khai và quản trị sản xuất, quan hệ trong phân phối mẫu sản phẩm sản xuất ra .
Quan hệ sản xuất do con người tạo ra, nhưng nó hình thành một cách khách quan trong quy trình sản xuất, không phụ thuộc vào vào ý muốn chủ quan của con người. C.Mác viết : “ Trong sản xuất, người ta không chỉ quan hệ với giới tự nhiên. Người ta không hề sản xuất được nếu không phối hợp với nhau theo một cách nào đó để hoạt động giải trí chung và để trao đổi hoạt động giải trí với nhau. Muốn sản xuất được, người ta phải có những mối liên hệ và quan hệ nhất định với nhau ; và quan hệ của họ với giới tự nhiên, tức là việc sản xuất ”. Quan hệ sản xuất là hình thức xã hội của sản xuất ; giữa ba mặt của quan hệ sản xuất thống nhất với nhau, tạo thành một mạng lưới hệ thống mang tính không thay đổi tương đối so với sự hoạt động, tăng trưởng không ngừng của lực lượng sản xuất .
Kết cấu của quan hệ sản xuất :

– Quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất: là quan hệ giữa các tập đoàn người trong việc chiếm hữu, sử dụng các tư liệu sản xuất xã hội; là quan hệ xuất phát, cơ bản, trung tâm của quan hệ sản xuất, luôn có vai trò quyết định các quan hệ khác. Bởi vì, lực lượng xã hội nào nắm phương tiện vật chất chủ yếu của quá trình sản xuất thì sẽ quyết định việc quản lý quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm. Xét về mặt lịch sử quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất đã được thể hiện dưới hai hình thức cơ bản, đó là sở hữu tư nhân và sở hữu xã hội về tư liệu sản xuất.

– Quan hệ tổ chức triển khai quản trị sản xuất : là quan hệ giữa những tập đoàn lớn người trong việc tổ chức triển khai sản xuất và phân công lao động. Quan hệ này có vai trò quyết định hành động trực tiếp đến quy mô, vận tốc, hiệu suất cao của nền sản xuất ; có năng lực đẩy nhanh hoặc ngưng trệ sự tăng trưởng của nền sản xuất xã hội .
– Quan hệ phân phối mẫu sản phẩm lao động : là quan hệ giữa những tập đoàn lớn người trong việc phân phối mẫu sản phẩm lao động xã hội, nói lên phương pháp và quy mô của cải vật chất mà những tập đoàn lớn người được hưởng. Quan hệ này có vai trò đặc biệt quan trọng quan trọng, kích thích trực tiếp quyền lợi con người ; là “ chất xúc tác ” kinh tế tài chính thôi thúc vận tốc, nhịp điệu sản xuất, làm năng động hóa hàng loạt đời sống kinh tế tài chính xã hội. Hoặc ngược lại, nó hoàn toàn có thể làm ngưng trệ, ngưng trệ quy trình sản xuất .
Trong ba mặt quan hệ của quan hệ sản xuất đều có sự ảnh hưởng tác động qua lại lẫn nhau và quan hệ chiếm hữu tư liệu sản xuất là quan hệ giữ vai trò quyết định hành động trong quan hệ sản xuất. Đồng thời quan hệ chiếm hữu tư nhân và chiếm hữu xã hội là sự khác nhau về thực chất và có đặc thù trái chiều .

Các loại hình quan hệ sản xuất cơ bản hiện nay ở Việt Nam

Nước ta trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, không qua quy trình tiến độ tăng trưởng tư bản chủ nghĩa, không có nghĩa là xóa bỏ những quan hệ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất, mà chỉ tăng trưởng chiếm hữu công cộng về tư liệu sản xuất. Hiện nay trong điều kiện kèm theo chuyển sang nền kinh tế thị trường theo xu thế xã hội chủ nghĩa. Nên việc duy trì và tăng trưởng hình thức chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất là một nhu yếu khách quan mang tính quy luật. Bởi vì, trong quá trình đầu của thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, thì chiếm hữu tư nhân như một bộ phận tự nhiên của quy trình kinh tế tài chính nhiều thành phần cũng có ý nghĩa thôi thúc tăng trưởng sản xuất nâng cao đời sống của nhân dân. Mặt khác, duy trì và tăng trưởng kinh tế tài chính tư nhân, thì đồng thời với nó là lôi cuốn nguồn lực về vốn, về lao động, về quy trình chuyển giao công nghệ tiên tiến mới, v.v … Nhưng nó đều trải qua sự quản trị của nhà nước xã hội chủ nghĩa. Nhà nước xã hội chủ nghĩa sẽ giữ vai trò quyết định hành động và điều tiết chung so với những hình thức chiếm hữu này phải ship hàng cho quyền lợi của nhân dân .

Trong cơ cấu kinh tế xã hội chủ nghĩa hiện nay ở Việt Nam, thì hình thức sở hữu công cộng ngày càng được hoàn thiện và phát triển. Trong đó kinh tế quốc doanh bao giờ cũng giữ vai trò chủ đạo, quyết định đối với nền kinh tế hiện nay. Cho nên, xét về loại hình quan hệ sản xuất cơ bản hiện nay ở nước ta bao gồm quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa dựa trên cơ sở sở hữu công cộng về tư liệu sản xuất và quan hệ sản xuất cũ dựa trên hình thức sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất, nhưng nó thống nhất và mang tính mâu thuẫn trong một cơ cấu kinh tế thống nhất – kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa và dưới sự quản lý của nhà nước.

Source: https://dvn.com.vn
Category: Sản Xuất