Vì sao xây Nhà máy lọc dầu ở Dung Quất? – Báo Công an Nhân dân điện tử
Giữa năm 1998, trong lúc PetroVietnam đang tiến hành dự án Bất Động Sản khá khẩn trương thì cuộc khủng hoảng kinh tế khu vực châu Á diễn ra nhanh trên diện rộng với những tác động ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến nền kinh tế tài chính của một số ít nước trong khu vực. Hàng loạt những công ty sản xuất thiết bị lọc dầu ở những nước châu Á lâm vào thực trạng phá sản ; nhiều ngân hàng nhà nước đứng bên bờ vực thẳm …
Việt Nam tuy không bị ảnh hưởng nhiều song khả năng huy động vốn để thực hiện dự án xây dựng NMLD số 1 dự báo sẽ gặp khó khăn. Trước tình hình đó, Chính phủ đã quyết định chọn đối tác nước ngoài để đầu tư thực hiện dự án theo hình thức liên doanh.
Ngày 25/8/1998, nhà nước Nước Ta và nhà nước Liên bang Nga đã ký Hiệp định liên Chính phủ về việc xây dựng, quản lý và vận hành NMLD số 1 tại Dung Quất. Theo đó hai nhà nước thống nhất giao cho Tổng Công ty Dầu khí Nước Ta ( PetroVietnam ) và Liên đoàn Kinh tế hải ngoại Nhà nước Liên bang Nga ( Zarubezhneft ) cùng làm chủ góp vốn đầu tư của dự án Bất Động Sản .
Ngày 19/11/1998, hai phía đã thỏa thuận hợp tác xây dựng Liên doanh xây dựng và quản lý và vận hành NMLD để trực tiếp thực thi công tác làm việc quản trị xây dựng và quản lý và vận hành NMLD Dung Quất. Thời gian hoạt động giải trí của Liên doanh dự kiến là 25 năm .
Ngày 28/12/1998, Công ty Liên doanh NMLD Việt – Nga ( Vietross ) chính thức được xây dựng theo Giấy phép góp vốn đầu tư số 2097 / GP-KHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nước CHXHCN Nước Ta .
Theo Quyết định 560 / CP-DK ngày 21/6/2001 của nhà nước, tổng mức góp vốn đầu tư cho dự án Bất Động Sản là 1,297 tỉ USD không gồm có phí kinh tế tài chính. Trong đó vốn pháp định là 800 triệu USD, chưa tính ngân sách lãi vay trong thời hạn xây dựng và một khoản ngân sách của chủ góp vốn đầu tư, ngân sách bảo hiểm, ngân sách xây dựng cảng, ngân sách thuê đất và một số ít hạng mục chưa góp vốn đầu tư. Tỉ lệ góp vốn của hai phía Nước Ta và Liên bang Nga là 50/50 .
Việc liên kết kinh doanh với Nga đã xử lý được hai yếu tố lớn đó là lôi kéo được nguồn vốn góp vốn đầu tư và kêu gọi được những chuyên viên có kinh nghiệm tay nghề để triển khai dự án Bất Động Sản .
Trong tiến trình Liên doanh, dự án Bất Động Sản NMLD Dung Quất được chia làm 8 gói thầu, trong đó có 7 gói thầu ÐPC ( phong cách thiết kế, shopping, xây lắp ) và 1 gói thầu san lấp mặt phẳng nhà máy .
Công ty Liên doanh Vietross đã triển khai đấu thầu, đàm phán, ký kết và tiến hành được 7/8 gói thầu, trừ gói thầu ÐPC 1 – Gói thầu quan trọng nhất của dự án Bất Động Sản. Liên doanh cũng đã sắp xếp đủ vốn cho dự án Bất Động Sản từ nguồn tín dụng thanh toán của hai phía, đồng thời triển khai xong được một số ít hạng mục xây dựng cơ bản, không thay đổi cơ sở vật chất, phương tiện đi lại và những điều kiện kèm theo thao tác của CBCNVC ; thiết lập cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai, cỗ máy nhân sự, quản lý và điều hành ; phát hành những nội quy, quy trình tiến độ và quy định hoạt động giải trí v.v…
Trong quy trình Liên doanh Vietross đàm phán hợp đồng ÐPC 1 với Tổ hợp nhà thầu Technip ( Pháp ), JGC ( Nhật Bản ), Tecnicas Reunidas ( Tây Ban Nha ), có những yếu tố phức tạp phát sinh khiến cho tiến trình việc làm lê dài .
Hai bên trong Liên doanh không đạt được sự đồng thuận so với 1 số ít yếu tố quan trọng như việc thuê tư vấn quản trị dự án Bất Động Sản, quyết định hành động sử dụng những nhà thầu phụ, những nhà sản xuất thiết bị, giải pháp phân phối loại sản phẩm và một số ít giải pháp triển khai xong thông số kỹ thuật công nghệ tiên tiến, nâng cao chất lượng và chủng loại loại sản phẩm của nhà máy v.v…
Do vậy hai bên đã ý kiến đề nghị nhà nước hai nước quyết định hành động chấm hết Liên doanh. Phía Nga đồng ý chấp thuận giải pháp rút khỏi dự án Bất Động Sản để chuyển giao lại hàng loạt quyền hạn và nghĩa vụ và trách nhiệm của mình trong Liên doanh Vietross sang phía Nước Ta .
Thế là cuộc “ hôn nhân gia đình ” giữa hai bên đã nhanh gọn tan vỡ. Đúng là một chuyện buồn bởi lẽ với những người làm dầu khí Nước Ta thì từ lâu, họ đã có tình cảm đặc biệt quan trọng với những người Nga …
Trong quy trình liên tục tiến hành dự án Bất Động Sản, nhận thấy cơ cấu tổ chức loại sản phẩm theo phong cách thiết kế cũ trước đây có xăng 83 và dầu Diesel công nghiệp, là những loại mẫu sản phẩm không còn tương thích với pháp luật mới của Nhà nước về tiêu chuẩn chất lượng loại sản phẩm xăng dầu nên Ban QLDA đã yêu cầu giải pháp bổ trợ 2 phân xưởng công nghệ tiên tiến giải quyết và xử lý LCO bằng Hyđrô và Izome hóa vào thông số kỹ thuật nhà máy .
Với giải pháp này, nhà máy sẽ vô hiệu xăng 83 và dầu Diesel công nghiệp khỏi cơ cấu tổ chức loại sản phẩm để sản xuất xăng Mogas 90-92-95 và dầu Diesel ôtô chất lượng cao, bảo vệ tiêu chuẩn pháp luật về chỉ tiêu chất lượng loại sản phẩm và cung ứng nhu yếu của thị trường xăng dầu quốc tế .
Do bổ trợ hai phân xưởng công nghệ tiên tiến nói trên vào thông số kỹ thuật nhà máy, phong cách thiết kế toàn diện và tổng thể FÐÐD do Tư vấn Foster Wheeler lập trước đây cần phải kiểm soát và điều chỉnh và tăng trưởng cho tương thích .
Trước nhu yếu đó, Thủ thướng nhà nước đã được cho phép PetroVietnam chỉ định lựa chọn nhà thầu tăng trưởng phong cách thiết kế toàn diện và tổng thể và lập lại tổng dự toán của nhà máy. Ngày 18/2/2004, HĐQT Tổng Công ty Dầu khí Nước Ta đã phê duyệt Hợp đồng tăng trưởng phong cách thiết kế tổng thể và toàn diện ( FDC ) được ký giữa PetroVietnam và Tổ hợp Nhà thầu Technip .
Có thể nói, việc tăng trưởng phong cách thiết kế toàn diện và tổng thể là một quyết định hành động cực kỳ quan trọng nhằm mục đích nâng cao chất lượng kỹ thuật công nghệ tiên tiến của NMLD Dung Quất, xử lý được yếu tố giao diện, liên kết giữa những gói thầu ÐPC đồng thời cho phép nhà máy sản xuất ra cơ cấu tổ chức loại sản phẩm có chất lượng cao, đón đầu và cạnh tranh đối đầu được với thị trường xăng dầu trong khu vực cũng như quốc tế .
Ngày 28/11/2005, lễ thi công những gói thầu ÐPC 1 + 2 + 3 + 4 được Tổ hợp Nhà thầu Technip phối hợp với PetroVietnam tổ chức triển khai tại công trường thi công. Thời gian thiết kế, chạy thử và cho ra mẫu sản phẩm là 44 tháng, nghĩa là vào tháng 2-2009, dòng xăng dầu tiên phong sẽ được “ ra lò ” .
Trở lại yếu tố mà bấy lâu nay dư luận vẫn có những quan điểm chưa “ thông ”, đó là tại sao lại đặt NMLD số 1 ở Dung Quất …
Tôi đặt câu hỏi này với ông Đỗ Quang Toàn, nguyên Vụ trưởng Vụ Dầu khí của Văn phòng nhà nước, ông cho biết : Đúng là việc đặt NMLD tại Dung Quất có không ít những quan điểm không ưng ý, mà hầu hết là xuất phát từ việc nhìn nhà máy theo hiệu suất cao kinh tế tài chính đơn thuần. — PageBreak —
Trong 4 khu vực được lựa chọn thì xếp theo thứ tự, Long Sơn là đứng đầu, tiếp theo là vịnh Văn Phong rồi Nghi Sơn và sau cuối là Dung Quất. Làm ở Long Sơn thì rõ ràng là thuận tiện nhất bởi lẽ Long Sơn gần với thành phố Vũng Tàu, có hạ tầng tăng trưởng, có mạng lưới hệ thống dịch vụ tốt … Đặt nhà máy tại đây, vốn góp vốn đầu tư sẽ thấp, thời hạn thiết kế nhanh và đặc biệt quan trọng là bảo vệ được những điều kiện kèm theo hoạt động và sinh hoạt tốt nhất cho đội ngũ chuyên viên .
Tập đoàn Dầu khí Total của Pháp “mê” nhất là Long Sơn. Vì vậy, khi Chính phủ quyết định đặt ở Dung Quất, họ đã kém “mặn mà” và đưa ra nhiều đòi hỏi mà chúng ta khó chấp nhận được.
Đặt nhà máy ở vịnh Văn Phong cũng rất thuận tiện, nhưng Thủ tướng Võ Văn Kiệt nhận thấy tiềm năng du lịch lớn của vịnh nên quyết định hành động không nên đặt cơ sở công nghiệp tại đây .
Như vậy là chỉ còn Nghi Sơn và Dung Quất. Đặt ở Nghi Sơn, đường luân chuyển dầu đến và loại sản phẩm hóa dầu đi những nơi sẽ xa hơn, không kinh tế tài chính lắm … Còn Dung Quất, lợi thế duy nhất mà nơi này có được là cảng nước sâu, nhưng khó khăn vất vả thiếu thốn thì vô cùng. Cơ sở hạ tầng phần đông không có gì. Khu vực cảng thì có địa chất phức tạp, thời tiết lại vô cùng khắc nghiệt …
Phía Bắc tiêu thụ đến 80 % lượng xăng dầu nhập khẩu, còn miền Trung chỉ chiếm 20 %. Như vậy, nếu xăng dầu được lọc từ Dung Quất, chở đi tiêu thụ ở phía Nam cũng xa, phía Bắc cũng chẳng gần. Hơn nữa, nếu đặt ở Dung Quất, tốn thêm hàng trăm triệu USD để xây dựng hạ tầng … Nhưng thế cũng chưa phải là hết. Vào những năm từ 1994 đến 2000, giá dầu trên quốc tế giảm thê thảm, vì vậy có quan điểm cho rằng nếu tính bỏ ra hàng tỉ USD để xây dựng NMLD thì không bằng mang dầu đi … thuê lọc ( ? ! )
Trước những quan điểm đó, nhà nước – mà đứng đầu là Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã nhất quyết giữ vững quan điểm, đó là : Phải xây dựng NMLD ở Dung Quất, trước hết là để bảo vệ bảo mật an ninh nguồn năng lượng cho quốc gia và thứ nữa là tạo đà tăng trưởng kinh tế tài chính cho tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi và cả một khu vực miền Trung .
Tỉnh Quảng Ngãi, mảnh đất kiên cường cách mạng, nhưng điều kiện kèm theo để tăng trưởng kinh tế tài chính của tỉnh lại rất hạn chế. Tiềm năng về tài nguyên vạn vật thiên nhiên hầu hết không có gì, ngoài việc đi ra biển … đánh cá. Đất đai nghèo nàn, chật hẹp ; cả tỉnh không có được một khu du lịch, một bãi tắm ; không có một nhà máy ; tỉ lệ đói nghèo luôn ở mức cao … Hàng năm, nhà nước phải rót về cho tỉnh từ 40 đến 60 % ngân sách …
Nếu không xây dựng nhà máy tại đây thì thời cơ thoát nghèo cho Tỉnh Quảng Ngãi là rất khó. Mà như vậy, Đảng, nhà nước có lỗi với dân. Cho nên dứt khoát phải xây dựng NMLD tiên phong của vương quốc tại đây .
NMLD số 1 Dung Quất cũng là loại nhà máy “ độc nhất vô nhị ” trên quốc tế. Bên cạnh việc tất cả chúng ta vận dụng những công nghệ tiên tiến lọc hóa dầu tiên tiến và phát triển nhất của quốc tế thì nhà máy còn sử dụng triệt để tổng thể mẫu sản phẩm phụ của dầu mỏ .
Các NMLD trên quốc tế thường chỉ có từ 3 đến 4 phân xưởng công nghệ tiên tiến, còn của ta là … 14 phân xưởng. Có thể nói là một tấn dầu thô được đưa vào nhà máy Dung Quất, thì sẽ có gần một tấn loại sản phẩm được xuất xưởng. Hầu như không có thứ gì … bỏ đi .
Nhưng đặt nhà máy ở Dung Quất, tất cả chúng ta cũng phải tốn thêm hàng trăm triệu USD cho những khu công trình mà nếu xây dựng ở nơi khác thì chưa chắc đã cần .
Để cho nhà máy hoạt động giải trí thật không thay đổi trong khi lưới điện vương quốc ở miền Trung chưa không thay đổi thì phải xây dựng thêm một nhà máy điện 100MW .
NMLD có hơn 600 loại máy công cụ khác nhau, nhưng suốt một rẻo miền Trung, không có một nhà máy cơ khí nào đủ sức sửa chữa thay thế những thiết bị, vì vậy phải góp vốn đầu tư một TT cơ khí .
Phải làm một con đê chắn sóng lớn nhất châu Á với chiều dài 1.600 m, cao hơn mặt biển 11 m, chiều rộng thân đê cũng khoảng chừng 11 mét … Để làm con đê này, phải dùng 1,3 triệu m3 đá, và phủ bên ngoài 21.000 cấu kiện bêtông với nhiều kích cỡ khác nhau … Con đê này không những bảo vệ bảo đảm an toàn cho khu cảng xuất mẫu sản phẩm mà còn chắn sóng cho hàng loạt vịnh Dung Quất, bảo vệ bảo đảm an toàn cho khu cảng tổng hợp, cảng chuyên sử dụng, cảng công vụ … Con đê này nằm trên một khu vực địa chất cực kỳ phức tạp và để giải quyết và xử lý những túi bùn dưới biển, phải tốn thêm gần 40 triệu USD .
Phải xây dựng mạng lưới hệ thống đường ống dẫn dầu thô và mẫu sản phẩm dài gần 10 km ( trên quốc tế chưa có NMLD nào lại có mạng lưới hệ thống đường ống dẫn – xuất dài thế này ). Do đường ống dài nên tốn nguồn năng lượng quản lý và vận hành ; phải xây thêm bể chứa trung gian ; công tác làm việc bảo vệ cũng phải được góp vốn đầu tư đặc biệt quan trọng …
Phải làm cả mạng lưới hệ thống đường sá và hạ tầng cho một khu vực to lớn …
Nhưng nếu tính hiệu suất cao tổng hợp của nhà máy thì lại “ rất có lãi ” .
Bây giờ, bất kể ai đến Tỉnh Quảng Ngãi … cũng đều thuận tiện nhận thấy sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ về kinh tế tài chính của một tỉnh trước đây được coi là khó khăn vất vả nhất nước. Vậy mà từ năm 2004 trở lại đây, tăng trưởng GDP của Tỉnh Quảng Ngãi luôn ở mức trên 11 % và năm ngoái, Tỉnh Quảng Ngãi đã hiên ngang gia nhập câu lạc bộ “ 1.000 tỉ ”. Cơ cấu kinh tế tài chính đã được vận động và di chuyển theo đúng hướng : Nông nghiệp – Công nghiệp – Dịch Vụ Thương Mại và tạo ra sự tăng trưởng đồng nhất trên toàn tỉnh .
Việc xây dựng NMLD Dung Quất còn là tiền đề thôi thúc những nhà đầu tư trong nước và quốc tế liên tục góp vốn đầu tư vào khu kinh tế tài chính Dung Quất trên những nghành nghề dịch vụ công nghiệp hóa chất, công nghiệp cơ khí, đóng sửa tàu biển, luyện cán thép, vận tải đường bộ, điện tử .
Có được tác dụng đó, chính là nhờ một phần đông từ NMLD Dung Quất .
Việc xây dựng NMLD tại Dung Quất là một quyết định hành động sáng suốt và có tầm nhìn rất xa của nhà nước – đó là tạo động lực tăng trưởng kinh tế tài chính cho Tỉnh Quảng Ngãi và một loạt những tỉnh miền Trung. Đó là điều mà không phải nhiều người đã nhận ra, nếu xét về góc nhìn kinh tế tài chính đơn thuần .
Hiệu quả tổng hợp từ NMLD số 1 Dung Quất là một minh chứng cho đường lối xây dựng một nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng, Nhà nước ta.
Như vậy là không còn gì phải bàn cãi về tính đúng đắn trong việc xây dựng NMLD Dung Quất. Đảng, nhà nước quyết tâm cao ; tiền vốn góp vốn đầu tư hơn 2,5 tỉ USD tất cả chúng ta lo đủ. Kế hoạch xây dựng nhà máy trong 44 tháng được Quốc hội nhất trí trải qua ; những tổng công ty lắp máy, xây dựng hùng mạnh nhất của Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông – Vận tải, Tập đoàn Dầu khí vương quốc Nước Ta hừng hực khí thế dẫn quân “ xông ” vào Dung Quất …
Nhưng … lại thêm một chữ nhưng ! Thế mới khổ chứ ?
(Còn nữa)
Source: https://dvn.com.vn
Category: Sản Xuất
