Nên kiêng kỵ gì những ngày đầu năm?

Nên kiêng kỵ gì những ngày đầu năm ?Đầu năm, người Việt thường kiêng quét nhà, cho lửa, cho nước, đi vay cũng như cho vay. Nhà có tang thường không đi chúc Tết để tránh mang trường khí xấu đến cho gia chủ …

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa

Nên kiêng kỵ gì những ngày đầu năm?

Kiêng quét nhà, đổ rác

Trước 30 Tết, mọi nhà đều quét dọn thật sạch để tránh quét dọn, đổ rác trong 3 ngày đầu năm. Nhưng thực tiễn, cùng với việc đón rước khách, nhất là tổ chức triển khai ẩm thực ăn uống tại nhà, không hề không quét dọn lại, cũng như đổ rác. Một số nơi nghĩ ra mẹo, không quét hất ra cửa, mà quét vào trong để đỡ … ” mất lộc ” hoặc quét dồn vào một chỗ, sau những ngày Tết mới hốt đổ đi. Kiêng kỵ để mong suôn sẻ trong năm mới là điều dễ hiểu, tuy nhiên việc bẩn phải dọn, rác đầy phải đổ … là chuyện thông thường, không thiết yếu phải kiêng quá đà để rác chất đống trong nhà 3 ngày liền, gây mất vệ sinh, bệnh tật …

Kiêng tang tóc, khóc lóc

Người xưa có tục kiêng những chuyện buồn ngày đầu năm. Có tang thì cũng cất khăn tang 3 ngày Tết, nếu có người mất vào 30 Tết thì cũng kiêng không phát tang mà để sau một vài ngày. Người có tang cũng kiêng không sang nhà khác chúc Tết hay xông đất. Đầu năm người ta cũng kiêng mếu máo, nỗ lực hạn chế không cho trẻ khóc, mè nheo đầu năm. Thực tế, khi có người mếu máo, đau buồn, hay người có tang đến nhà sẽ mang theo trường khí xấu và gây ảnh hưởng tác động không tốt đến tâm ý chủ nhà .
Cách hóa giải cũng đơn thuần và khoa học, chỉ cần mời người thân quen đến nhà chơi, siêu thị nhà hàng là hoàn toàn có thể tăng trường khí tốt, vô hiệu trường khí xấu, chứ không nên cúng bái, hay đốt vía … mang nặng tính mê tín dị đoan mà không xử lý được .

Kiêng cho nước, lửa

Người xưa cho rằng lửa mang lại suôn sẻ cho đầu năm, nên chỉ đi xin chứ không cho. Nước cũng được coi như tài lộc, nên người xưa cũng kiêng cho nước 3 ngày đầu năm vì sợ mất lộc, mất tiền tài. Do đó mới có phong tục đến đình chùa xin ” lộc ” … với kỳ vọng cả năm được như mong muốn ..
Tuy vậy cũng tránh thái quá, có trường hợp nhà hàng xóm vô tình mất nước đúng mùng 1 tết, sang xin nước thì xung quanh khước từ cho. Vì kiêng kỵ mà không giúp sức người khác là không nên .

Kiêng làm đổ vỡ đồ dùng

Người xưa kiêng làm vỡ bát đĩa, ấm chén đầu năm vì cho rằng đổ vỡ sẽ gây ra sự chia lìa, tan nát. Vì thế khi bê, đặt hay rửa bát, đĩa … hay những đồ dễ vỡ đều cần thận trọng hơn. Trên trong thực tiễn, chuyện làm rơi vỡ đồ đầu năm là điều không tránh khỏi. Một số nơi trấn an bằng cách cho rằng đổ vỡ gây ra tiếng động tốt, mang lại suôn sẻ. Do đó, nếu bạn lỡ làm rơi bát đĩa cũng không phải lo ngại .

Kiêng tranh cãi, gây bất hòa

Đầu năm mọi người đều luôn niềm nở, giữ hòa khí dù có bất đồng, xích mích. Ngay cả khi trẻ con nghịch ngợm, phạm lỗi cũng dễ được mọi người bỏ qua. 

Kiêng vay, cho vay

Đi vay đầu năm được cho là sẽ túng thiếu cả năm, còn cho vay sẽ khiến tài lộc phân tán, nên người ta có khuynh hướng kiêng đi vay, cho vay cũng như đòi nợ đầu năm. Ngay cả trong việc làm, người ta cũng có khuynh hướng tránh giục, đòi người khác phải hoàn thành xong vì cho rằng sẽ không suôn sẻ .

Kiêng xuất hành, mở hàng, đi lễ ngày xấu

Với ý niệm ” đầu xuôi đuôi lọt “, người xưa khi xuất hành, mở hàng hay đi lễ đầu năm đều chọn ngày giờ tốt. Ngày giờ tốt mỗi năm một khác, không cố định và thắt chặt, thế cho nên cần tra cứu theo sách lịch. Năm năm ngoái ngày tốt mở hàng là mùng 1, mùng 2, mùng 6, mùng 8, mùng 9 ; ngày tốt đi lễ là từ mùng 2 đến mùng 9 ; ngày tốt xuất hành là mùng 1, mùng 2, mùng 6, mùng 8 .
Nhiều người hay trích dẫn câu dân gian ” Mồng 5, 14, 23, đi chơi còn lỗ nữa là đi buôn ” và cho rằng mùng 5 không xuất hành được là không đúng, vì phải tùy thuộc từng năm. Còn thực tiễn, mùng 5, 14, 23 là ngày đẹp, vua chúa xưa hay đi tuần thú nên dân tình phải tránh ngày này ( đường sá, chợ búa … phải dẹp hết, đồng thời phải tránh gặp vua ). Không phải cứ câu dân gian nào cũng vận dụng vào đời sống văn minh, nhất là lại vận dụng máy móc lại càng không hợp .

Một số kiêng kỵ không quan trọng hoặc không phổ biến khác

– Kiêng ăn thịt chó, mực, cá mè, thịt vịt … đầu năm vì cho rằng sẽ không suôn sẻ .
– Dân gian có câu ” Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi “, với nhiều ý nghĩa, như có muối cho đậm đà, hay dạy cách dè sẻn, hay xóa bỏ trường khí âm, tà ma. Do đặc thù thương mại, nhiều nơi cố ép khách đi lễ mua bằng được, khách không mua thì nói những câu không hay, gây lo ngại không thiết yếu. Thực tế cũng không cần phải mua .
– Một số nơi kiêng để cối xay trống, nồi cơm trống, … vì cho rằng không như mong muốn, thiếu ăn .
– Khi đến nhà chơi Tết, kiêng phủ nhận khi chủ nhà mời uống rượu, ăn bánh dù bạn đang no, hoặc không thích ăn. Tuy vậy cũng đừng quá miễn cưỡng, nếu chủ nhà mời ăn cỗ hay uống rượu mà bạn thấy không thích hợp thì cũng nên tìm nguyên do phủ nhận khéo .

– Vào mùng 3, bắt đầu làm lễ hóa vàng để kết thúc tết, nhiều người cho rằng đây là ngày tiễn đưa gia tiên về cõi âm là không đúng. Thực tế lễ hóa vàng gắn liền với văn hóa đón tài thần, mùng 2 mùng 3 là lễ đón Hỷ thần (thần may mắn, hạnh phúc), đón Tài thần (thần tài lộc), mùng 4 là đón tiếp các vị thần khác từ thiên đình về hạ giới, mùng 5 là ngày phá trừ, dỡ bỏ đồ cúng. Nhiều nơi khai trương, mở hàng mùng 5 để đón Ngũ lộ thần tài.

Về cơ bản, những kiêng kỵ trong ý niệm dân gian này tuy khá phổ cập nhưng chỉ để tìm hiểu thêm, không cần quá máy móc vận dụng .
Nguyễn Mạnh Linh ( Trưởng Phòng Phong thủy Kiến trúc, Viện Quy hoạch và Kiến trúc Đô thị – ĐHXD )

Source: https://dvn.com.vn/
Category : Bản Tin DVN

Alternate Text Gọi ngay