Tội Chứa Chấp Tiêu Thụ Tài Sản Do Người Khác Phạm Tội Mà Có – LUẬT SƯ No.1
Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có theo luật hình sự mới
Trong tố tụng hình sự, đây là một nội dung về quyền của bị can, bị cáo, người bị tạm giữ, người bị bắt, người bị tố giác QUAN TRỌNG NHẤT mà tôi lưu ý để mọi người đọc, xem nhằm hiểu kỹ & vận dụng khi cần. ĐĂNG KÝ kênh yotube của Luật sư Nguyễn Văn Phú để kịp thời xem các video tư vấn pháp luật mới nhất.
Mục Lục
Điều 323. Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có
1. Người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. luat su, luật sư, luat su bao chua, luat su hinh su
2. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm :a ) Có tổ chức triển khai ; luật sư bào chữa, luật sư hình sự giỏib ) Có đặc thù chuyên nghiệp ;c ) Tài sản, vật phạm pháp trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng ; luat su dat dai, luật sư đất đaid ) Thu lợi bất chính từ 20.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng ;đ ) Tái phạm nguy khốn. luật sư nhà đất, luat su nha dat3. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 10 năm : luat su ly hon, luật sư ly hôna ) Tài sản, vật phạm pháp trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng ; luat su thua ke, luật sư thừa kếb ) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng .4. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm : van phong luat su, văn phòng luật sưa ) Tài sản, vật phạm pháp trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên ; luật sư bào chữab ) Thu lợi bất chính 300.000.000 đồng trở lên. luat su gioi, luật sư giỏi
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. luat su bao chua, luat su hinh su
Phân tích cấu thành tội phạm:
( Cơ sở và địa thế căn cứ pháp lý nghiên cứu và điều tra theo luật hình sự cũ 1999 )
1. Áp dụng đúng một số yếu tố thuộc cấu thành cơ bản của tội phạm cong ty luat, công ty luật
1.1 Khách thể và đối tượng tác động của tội phạm
Cũng như những tội khác thuộc Chương XIX BLHS, Tội CCTTTS có khách thể chung là trật tự công cộng và trật tự pháp lý xã hội chủ nghĩa ( XHCN ) ; khách thể trực tiếp là trật tự quản trị nhà nước so với tài sản do phạm tội mà có gây ảnh hưởng tác động xấu đến công tác làm việc đấu tranh, phòng, chống tội phạm. luat su bao chua, luat su hinh su
Đối tượng tác động của Tội CCTTTS là tài sản do người khác phạm tội mà có với đặc điểm: đó là tài sản nhưng không phải tất cả các loại tài sản theo nghĩa thông thường. Tuy vậy, Điều luật không quy định tài sản do phạm tội mà có bao gồm những loại nào, nên đã gây ra nhiều cách hiểu khác nhau. Có ý kiến cho rằng, hàng cấm đã được BLHS quy định là đối tượng của các tội phạm riêng mà không được coi là đối tượng tác động của tội này. Do đó, người chứa chấp, tiêu thụ hàng cấm do người khác phạm tội mà có vì bất kỳ mục đích, động cơ gì sẽ không coi là phạm Tội CCTTTS[1]. luật sư bào chữa, luat su gioi
Chúng tôi cho rằng, quan điểm trên chưa mang tính bao quát, vì ngoài hàng cấm, một số tài sản thuộc đối tượng tác động của một vài tội khác cũng không thuộc đối tượng điều chỉnh của tội này. Ví dụ: L trộm của N chiếc xe gắn máy rồi đem bán cho B và đòi giá 5 triệu đồng. B biết là tài sản trộm cắp nhưng vẫn ký hợp đồng mua bán và L giao xe cho B. Sau đó, B không trả tiền mà bỏ trốn cùng xe, nhằm chiếm đoạt xe. Trong trường hợp này, chiếc xe không phải là hàng cấm, B bị truy tố về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Khoản 1 Điều 140 BLHS chứ không phải Tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. luat su dan su, luật sư dân sự, luat su thua ke, luat su ly hon
Quan điểm khác lại cho rằng, nếu tài sản do người khác phạm tội mà có là đối tượng người dùng phạm tội của tội khác thì người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản đó bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ( TCTNHS ) về tội phạm tương ứng mà BLHS pháp luật so với hành vi tàng trữ, tiêu thụ những loại tài sản đó [ 2 ]. luat su kinh te, luật sư kinh tế tài chínhÝ kiến này có tính bao quát cao : những tài sản bị loại trừ khỏi đối tượng người dùng ảnh hưởng tác động của Tội CCTTTS. Tuy nhiên, không phải toàn bộ những tài sản thuộc đối tượng người dùng tác động ảnh hưởng của tội phạm khác thì không phải là đối tượng người tiêu dùng ảnh hưởng tác động của Tội CCTTTS nếu chúng không cung ứng một vài tín hiệu đặc trưng khác của tội tương ứng. Ví dụ, A có hành vi buôn lậu lô hàng trị giá 110 triệu đồng. K biết nhưng vẫn mua. Trong vụ án, lô hàng là đối tượng người tiêu dùng của Tội buôn lậu theo điểm a Khoản 1 Điều 153 BLHS. Tuy nhiên, người có hành vi mua lại ( tiêu thụ ) lô hàng vẫn bị truy tố về Tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có chứ không phạm Tội buôn lậu. luat su doanh nghiep, luật sư doanh nghiệpNhư vậy, cả hai quan điểm trên đều chưa hài hòa và hợp lý. Theo khoa học luật hình sự, đối tượng người tiêu dùng tác động ảnh hưởng của tội phạm là “ bộ phận của khách thể của tội phạm, bị hành vi phạm tội tác động ảnh hưởng đến để gây thiệt hại hoặc rình rập đe dọa gây thiệt hại cho những quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ ” và đối tượng người dùng tác động ảnh hưởng của tội phạm hoàn toàn có thể là chủ thể của những quan hệ xã hội ; nội dung của những quan hệ xã hội … ; đối tượng người tiêu dùng của những quan hệ xã hội [ 3 ]. Đối với tội này, đối tượng người tiêu dùng ảnh hưởng tác động chỉ hoàn toàn có thể là đối tượng người tiêu dùng của những quan hệ xã hội. luat su bao chua, luat su hinh suDo đó, hoàn toàn có thể xác lập đối tượng người dùng tác động ảnh hưởng của Tội CCTTTS là “ tài sản gồm có : vật, tiền, sách vở có giá và những quyền tài sản ngoại trừ những tài sản là đối tượng người tiêu dùng phạm tội của tội khác mà tội đó có hành vi cất giấu, tiêu thụ tài sản cung ứng rất đầy đủ tín hiệu hành vi trong mặt khách quan và biểu lộ đúng thực chất của hành vi do cấu thành tội phạm đó lao lý ”. cong ty luat, công ty luật
Đối với nội dung “tài sản do người khác phạm tội mà có” và không đòi hỏi yếu tố định lượng của tài sản, có ý kiến cho rằng, Điều 250 BLHS quy định tài sản “do người khác phạm tội mà có” chứ không phải là “do vi phạm pháp luật mà có” và không nêu định lượng tài sản trong cấu thành tội cơ bản, nên sẽ dẫn đến sự không công bằng. Bởi có trường hợp, một người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản có giá trị nhỏ vẫn bị coi là phạm tội trong khi người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản có giá trị lớn hơn nhưng hành vi của họ không vi phạm pháp luật hình sự hoặc vì lý do nào đó họ không bị truy tố (không có lỗi, chưa đến tuổi bị TCTNHS…). Vì vậy, đề nghị bổ sung yếu tố định lượng đối với đối tượng của tội phạm này và sửa cụm từ “do người khác phạm tội mà có” trong cấu thành cơ bản của Tội CCTTTS thành “do người khác vi phạm pháp luật mà có”[4]. luat su bao chua tphcm
Lập luận trên chưa hài hòa và hợp lý vì chưa thấy được tính nguy khốn của tội phạm tiêu biểu vượt trội so với những vi phạm pháp lý khác. Trong tội này, đối tượng người dùng tác động ảnh hưởng của Tội CCTTTS có nguồn gốc từ hành vi phạm tội của người khác. Thêm nữa, trong 1 số ít tội tương quan đến tài sản thì việc không phát hiện, tìm được tài sản sẽ gây nhiều khó khăn vất vả cho quy trình tìm hiểu, truy tố, xét xử. Cho nên, những ai có hành vi tiêu thụ, chứa chấp tài sản mà biết rõ tài sản do người khác phạm tội mà có mới phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ( TNHS ) là hài hòa và hợp lý. Còn yếu tố định lượng tài sản trong cấu thành cơ bản của Tội CCTTTS, chúng tôi cho rằng, với ý nghĩa là đối tượng người dùng có được do phạm tội mà có thì tài sản trong tội này có được từ bất kể tội nào chứ không chỉ riêng so với những tội xâm phạm chiếm hữu. Trong khi đó, định lượng tài sản trong mỗi tội theo BLHS là khác nhau, có tội không lao lý về định lượng. Thêm nữa, giá trị pháp lý của tài sản trong Tội CCTTTS không phải ở việc nó có giá bao nhiêu mà là ở giá trị chứng tỏ và ý nghĩa của nó so với tội phạm mà người khác thực thi. Do đó, điều luật không nêu định lượng so với tài sản trong cấu thành cơ bản của Tội CCTTTS là tương thích .Bên cạnh đó, về tín hiệu tài sản phải do “ người khác phạm tội ”, có quan điểm xác lập, cụm từ “ người khác phạm tội ” phải được hiểu là người đó có tội theo bản án đã có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý của Tòa án nên việc truy tố, xét xử người tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có cùng lúc với người phạm tội là chưa tương thích với pháp luật tại Điều 250 BLHS [ 5 ] .Theo chúng tôi, quan điểm trên chưa đúng, bởi “ không ai bị coi là có tội và phải chịu hình phạt khi chưa có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực hiện hành pháp lý ” ( Điều 9 Bộ luật Tố tụng hình sự ). Như vậy, khái niệm người phạm tội không giống hệt với khái niệm người có tội. công ty luật, cong ty luatTheo khoa học luật hình sự, có tội là khái niệm chỉ thuộc tính của chủ thể mà ở đây là con người, phản ánh đặc thù của con người đó. Chỉ Tòa án mới có quyền nhìn nhận một người là có tội. Trong khi đó, phạm tội là động từ chỉ hành vi của con người đã thực thi một tội phạm do BLHS pháp luật. Vì vậy, khi nói hành vi phạm tội, tức là mới nói đến một tình hình khách quan đã và đang xảy ra và việc ngăn ngừa hành vi này là rất thiết yếu. Người phạm tội chỉ được xem là người có hành vi phạm tội ( người bị tình nghi ) chứ chưa bị coi là có tội. Bên cạnh đó, BLHS còn đề cập đến tội phạm với ý nghĩa là một khái niệm pháp lý, là danh từ chỉ một hiện tượng kỳ lạ xã hội sống sót khách quan và được lao lý đơn cử tại Điều 8 [ 6 ]. Ngoài ra, trong khoa học luật hình sự, một hành vi được coi là tội phạm khi chúng cung ứng đủ bốn yếu tố cấu thành tội phạm. luat su bao chua, luat su hinh su
Đồng thời, các thuật ngữ người phạm tội trong BLHS đều thể hiện đó là người bị tình nghi thực hiện tội phạm do BLHS quy định. văn phòng luật sư, van phong luat su
Trong thực tiễn, khi hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có bị phát hiện cùng với hành vi mà người phạm tội đã thực thi để có được tài sản thì cả hai hành vi đều được khởi tố, tìm hiểu, truy tố, xét xử trong cùng vụ án. Điều này biểu lộ người phạm tội cũng chỉ là người bị tình nghi thực hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên, thực tiễn cũng chỉ ra rằng, Tòa án chỉ tuyên người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có là người có tội khi người phạm tội đã bị tuyên có tội so với hành vi tương quan đến tài sản đó ( hoàn toàn có thể trong cùng bản án, trong đó hành vi chứa chấp, tiêu thụ được đánh giá và nhận định sau hoặc hai bản án độc lập, trong đó hành vi chứa chấp, tiêu thụ bị xét xử sau ). dich vu thu no, dịch vụ thu nợThêm vào đó, chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có với hành vi phạm tội để có được tài sản là hai hành vi độc lập nhau. Do đó, nếu không có cơ sở xác lập người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội phân phối vừa đủ những tín hiệu của tội phạm đó thì người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản tương quan đến tội phạm do người phạm tội thực thi cũng không phải là tội phạm. Ví dụ : N rủ nhóm H, T, C … đến một trại nuôi rắn, kỳ đà để tìm đánh một người trẻ tuổi. Đến nơi, không thấy người người trẻ tuổi, nhóm H xông vào đánh một nhân viên cấp dưới đang trông trại. Còn N lẻn vào bắt trộm ba con kỳ đà ( trị giá gần 500.000 đồng ). Sau đó, N cùng C, H, T bán lấy tiền chia nhau. Đối với N, tuy tài sản chiếm đoạt có giá trị dưới 2 triệu đồng nhưng trước đó N bị phạt hành chính về hành vi trộm cắp tài sản nên hành vi trộm kỳ đà đã đủ yếu tố cấu thành tội trộm cắp tài sản [ 7 ]. Trong trường hợp này, hành vi của H, T, C đã cung ứng tín hiệu hành vi trong mặt khách quan của Tội CCTTTS. Bởi vì, những tín hiệu thuộc nhân thân của N không ảnh hưởng tác động đến việc truy cứu hành vi của C, H và T mà việc TCTNHS C, H và T phụ thuộc vào vào việc N thực thi hành vi chiếm đoạt có phân phối không thiếu những yếu tố cấu thành tội phạm hay không. Nói cách khác, “ nếu người khác tuy có hành vi phạm tội nhưng hành vi đó chưa tới mức bị TCTNHS thì người có hành vi chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có cũng chưa cấu thành tội phạm ” [ 8 ]. luật sư tư vấn luật
1.2. Dấu hiệu hành vi thuộc mặt khách quan của tội phạm
Điều luật chỉ quy định “người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có…” mà không liệt kê những hành vi nào được xem là hành vi chứa chấp, tiêu thụ đã dẫn đến cách hiểu khác nhau trong thực tiễn. Có ý kiến cho rằng, “chứa chấp tài sản do người khác phạm tội mà có là trường hợp biết rõ đó là tài sản do người khác phạm tội mà có nhưng vẫn cất giữ, bảo quản; việc cất giữ, bảo quản có thể ở bất cứ địa điểm nào; có trường hợp chỉ cất giữ trong túi áo, túi quần hoặc trong người” và “tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có là biết rõ đó là tài sản do người khác phạm tội mà có nhưng vẫn nhận hoặc mua để dùng, nhận để bán lại hoặc giới thiệu người khác mua, chuyển tài sản đó cho người khác theo yêu cầu của người phạm tội…”[9]. Ý kiến thứ hai liệt kê: “Cho người phạm tội cất giấu tài sản tại nhà mình, tại nơi làm việc, nhận hộ là tài sản của mình để che mắt cơ quan điều tra; giúp người phạm tội cất giấu tài sản do phạm tội mà có; chuyển đổi tài sản do phạm tội mà có lấy tài sản hợp pháp; mua lại tài sản mặc dù biết đó là tài sản do phạm tội mà có; đem hộ tài sản do người phạm tội chiếm đoạt được”[10]. Hoặc, chứa chấp là hành vi cất, giữ, giấu tài sản đã được lấy qua phạm tội… Hành vi cất, giữ các đối tượng này nhằm mục đích tiêu thụ. Nếu mục đích của người có hành vi cất giữ là ngăn cản các cơ quan tiến hành tố tụng phát hiện tội phạm thì hành vi của họ lại phạm Tội che giấu tội phạm theo Điều 313 BLHS. Tiêu thụ là hành vi chuyển giao tài sản này cho người khác dưới bất kỳ hình thức nào (bán, trao đổi, tặng, để cho sử dụng, cấm cố …)[11]. dịch vụ đòi nợ, dich vu doi no
Từ các quan điểm trên có thể xác định, hành vi chứa chấp thể hiện qua việc: cất giữ, bảo quản; cất giấu hay cất, giữ, giấu. Trong đó, hành vi cất giấu mang tính bao quát và phù hợp hơn cả. Điều luật không quy định địa điểm, mục đích chứa chấp nên những ý kiến liệt kê địa điểm chứa chấp, mục đích chứa chấp là tiêu thụ – là không cần thiết.
Ngoài ra, hành vi chứa chấp chỉ thuộc hành vi khách quan của tội này khi người triển khai hành vi chứa chấp nhận tài sản từ người phạm tội. Nếu như người thực thi hành vi chứa chấp không nhận tài sản từ người phạm tội thì hành vi của họ không phạm tội này mà hoàn toàn có thể phạm tội khác được lao lý trong BLHS. Chẳng hạn, A đi ngang nhà N thấy B đang cầm một chiếc điện thoại di động ( trị giá 5 triệu đồng ) từ trong nhà đi ra. Do sợ bị phát hiện nên B nhét điện thoại thông minh xuống đống rơm bên hông nhà và dự tính tối sẽ quay lại lấy. Thấy vậy, A đến lấy chiếc điện thoại thông minh mang về nhà và định bán để có tiền tiêu xài. Khi A đang giữ chiếc điện thoại cảm ứng tại nhà thì bị phát hiện. Như vậy, mặc dầu A đã có hành vi giữ chiếc điện thoại cảm ứng mà B chiếm đoạt của N nhưng hành vi của A không phạm tội theo Điều 250 vì A không được B chuyển giao chiếc điện thoại cảm ứng mà hành vi của A hoàn toàn có thể phạm Tội trộm cắp tài sản theo Điều 138 BLHS. tu van giay phep, tư vấn giấy phépĐối với hành vi tiêu thụ, hầu hết những quan điểm đều xác lập đó là những hành vi : nhận, mua để dùng, để bán lại hoặc ra mắt người khác mua, chuyển tài sản đó cho người khác theo nhu yếu của người phạm tội ; quy đổi, mua lại hay chuyển giao tài sản cho người khác. Tuy nhiên, điều luật không số lượng giới hạn chủ thể tiêu thụ nên hoàn toàn có thể hiểu người triển khai hành vi tiêu thụ hoàn toàn có thể là chủ thể nhận chuyển giao ( bên mua, bên được cho, được Tặng Kèm … ) hoặc bên thứ ba. Do đó, hành vi tiêu thụ bao hàm cả việc người triển khai hành vi tiêu thụ trực tiếp thanh toán giao dịch với người phạm tội hoặc nhận tài sản từ người phạm tội rồi chuyển giao cho người khác theo ý chí của người phạm tội, hoàn toàn có thể vì quyền lợi của người phạm tội hoặc của cả hai. Tuy nhiên, cần chú ý quan tâm, hành vi chứa chấp hoặc chuyển giao phải là hành vi trái pháp lý. luật sư hình sự giỏi
Do đó, hành vi chứa chấp tài sản do người khác phạm tội mà có có thể hiểu là hành vi cất giấu tài sản một cách trái pháp luật bất cứ nơi đâu với bất cứ mục đích gì sau khi được người phạm tội chuyển giao tài sản. Hành vi tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có là hành vi trực tiếp giao dịch với người phạm tội hoặc nhận tài sản từ người phạm tội để chuyển giao cho người khác theo ý chí của người phạm tội một cách trái pháp luật. Tuy nhiên, hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có chỉ thuộc mặt khách quan của Tội CCTTTS nếu người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ không hứa hẹn với người phạm tội có được tài sản. luat su gioi, luật sư giỏi
Trong thực tiễn, ngoài việc không thống nhất về hành vi thuộc mặt khách quan được biểu lộ như trên, còn có sự không thống nhất trong trường hợp tài sản do phạm tội mà có được bán qua nhiều người thì những người mua có phải là đồng phạm hay không hay phạm tội độc lập. Chẳng hạn, A đã có hành vi trộm của B chiếc xe mô tô trị giá 15 triệu đồng. Sau đó, A bán xe cho C giá 8 triệu đồng. Mặc dù biết xe A bán là do A trộm của người khác nhưng C vẫn mua. Sau đó, C bán xe trên cho H ( bạn của C ) và nói rõ xe là do A trộm của người khác bán lại cho C nhưng vì cần tiền nên C bán lại cho H. Sau khi H mua xe của C thì A, C và H bị bắt. tư vấn luật sưXung quanh vụ án này, hành vi của A đã rõ nhưng hành vi của C và H thì có nhiều quan điểm khác nhau. Ý kiến thứ nhất cho rằng, hành vi của C và H đều phạm Tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có nhưng không phải là đồng phạm, vì hành vi của họ độc lập với nhau. Do đó, khi xét xử, vì cả hai hành vi này bị phát hiện cùng lúc nên được xử lý chung trong cùng vụ án nhưng không vận dụng những pháp luật về đồng phạm. luật sư bào chữaÝ kiến thứ hai cho rằng, C và H là đồng phạm vì hành vi tiêu thụ không số lượng giới hạn người tiêu thụ là người nhận tài sản hay người chuyển giao tài sản cho người thực hiện hành vi phạm tội. tư vấn pháp lýNhư đã nghiên cứu và phân tích, hành vi tiêu thụ hoàn toàn có thể do người trực tiếp thanh toán giao dịch với người phạm tội có được tài sản hoặc do người thanh toán giao dịch với người nhận được tài sản từ người phạm tội ( hoàn toàn có thể bằng thanh toán giao dịch hoặc nguyên do khác ). Tuy nhiên, nếu thế cho nên mà cho C và H là đồng phạm là không đúng, vì sau khi hành vi phạm tội của C đã triển khai xong thì hành vi của H mới diễn ra và hành vi của C, H là độc lập nhau, nên quan điểm thứ hai không tương thích. Lập luận như quan điểm thứ nhất là hài hòa và hợp lý ; bởi hành vi của H đã phân phối vừa đủ yếu tố hành vi trong mặt khách quan của Tội CCTTTS. Bên cạnh đó, Điều 250 BLHS cũng không lao lý rõ người phạm tội có được tài sản bằng cách thực hiện hành vi phạm tội so với những loại tội phạm nào. Do đó, xét tài sản do người khác phạm tội mà có ở góc nhìn hành vi của A hay hành vi của H đều là tài sản do người khác phạm tội mà có. Giả sử C không bị TCTNHS do C chưa đủ tuổi chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự thì hành vi của H cũng đã cung ứng vừa đủ mặt khách quan của Tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Vì vậy, C và H bị TCTNHS độc lập nhau cùng về tội này là tương thích. luat su bao chua, luat su hinh su
1.3. Yếu tố lỗi thuộc mặt chủ quan của tội phạm
Điều luật lao lý “ người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ … ” đã bộc lộ lỗi của người phạm tội là cố ý trực tiếp. luật sư hình sự giỏi, luat su gioiTuy nhiên, để làm rõ thuật ngữ “ biết rõ ” cũng không thuận tiện. Có quan điểm cho rằng, do người phạm tội không khi nào thừa nhận tội của mình ngay khi bị phát hiện chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, nên họ thường khai không biết đó là tài sản do người khác phạm tội mà có. Tuy nhiên, để xác lập họ có biết rõ hay không phải dựa vào những diễn biến khách quan mà đặc biệt quan trọng là nhân thân và mối quan hệ giữa họ với người có tài sản do phạm tội mà có ; việc thanh toán giao dịch giữa người chứa chấp, tiêu thụ với người có tài sản [ 12 ] .Theo Từ điển tiếng Việt, biết là “ có ý niệm về người, vật hoặc điều gì đó, để hoàn toàn có thể nhận ra được hoặc hoàn toàn có thể khẳng định chắc chắn được sự sống sót của người, vật hoặc điều ấy ” hay “ nhận rõ được thực ra hoặc giá trị để có được sự đối xử thích đáng ” [ 13 ]. Từ đó hoàn toàn có thể hiểu, người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản “ biết rõ là do người khác phạm tội mà có ” là việc một người khi triển khai hành vi chứa chấp, tiêu thụ đã có sự nhìn nhận của riêng bản thân về tài sản mà mình chứa chấp, tiêu thụ và phân biệt được đó là tài sản do phạm tội mà có, nhưng vì nguyên do nào đó vẫn thực thi hành vi chứa chấp, tiêu thụ. luat su bao chua, luat su hinh suTuy nhiên, khi nhìn nhận lỗi có “ biết rõ tài sản do người khác phạm tội mà có hay không ” phải địa thế căn cứ vào thời gian mà người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ nhận ra. Theo đó, thời gian nhìn nhận là thời gian khi người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ thực thi hành vi chứ không phải thời gian trong quy trình tìm hiểu, truy tố, xét xử ( sau khi hành vi chứa chấp, tiêu thụ được thực thi ). luat su bao chua gioi, luật sư giỏi
Hiện nay, trong một số vụ án, do ngại trách nhiệm (sợ khởi tố, truy tố, xét xử sai) cũng như không hiểu rõ quy định của pháp luật nên có cơ quan, người tiến hành tố tụng dựa theo sự thừa nhận của người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ về việc họ có biết hay không biết tài sản mà họ chứa chấp, tiêu thụ do người khác phạm tội mà có để quyết định có khởi tố, truy tố hay không. Việc đánh giá như vậy là sai lầm. Trong những trường hợp người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có không thừa nhận việc biết tài sản đó là do phạm tội mà có thì cần phân tích hành vi của họ trên cơ sở đánh giá các yếu tố liên quan đến nhân thân của họ (tuổi đời, trình độ học vấn, tiền án, tiền sự, sức khỏe…), mối quan hệ giữa họ với người phạm tội, môi trường sống, làm việc, thời điểm, hoàn cảnh họ thực hiện hành vi chứa chấp, tiêu thụ… để đánh giá có thực họ không biết tài sản mà họ chứa chấp, tiêu thụ không phải do phạm tội mà có hay không. Điều đó có nghĩa, khi chứng minh lỗi của người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ phải xuất phát từ lỗi của họ khi thực hiện hành vi, chứ không phải xuất phát từ sự nhìn nhận của họ. luat su bao chua, luat su hinh su
Ngoài ra, do Khoản 1 Điều 250 BLHS chỉ pháp luật “ biết rõ tài sản là do người khác phạm tội mà có ” mà không nói rõ người phạm tội có được tài sản do phạm tội nào do đó, khi xem xét yếu tố lỗi thuộc mặt chủ quan của Tội CCTTTS thì không cần bắt buộc người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản phải biết rõ người phạm tội đã phạm tội gì để có được tài sản. Chẳng hạn, L ( cán bộ Ủy ban nhân dân cấp huyện ) mang một món nữ trang trị giá 10 triệu đồng bán cho N và nói rõ là do L trộm của người khác, nhưng thực tiễn, món nữ trang đó có được là do L nhận hối lộ của C. Trong trường hợp này, L vẫn phải bị TCTNHS về Tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. luật sư hình sự giỏi
- Một số vướng mắc, bất cập khi áp dụng và kiến nghị hoàn thiện
Qua thực tiễn vận dụng, lao lý tại khoản 1 Điều 250 BLHS đã bộc lộ một số ít vướng mắc, chưa ổn, yên cầu phải có sự sửa đổi, bổ trợ cho tương thích .
Về tình tiết “không hứa hẹn trước” trong mặt khách quan của Tội CCTTTS
Theo Khoản 1 Điều 250 BLHS, “người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản…”. Từ quy định này có thể hiểu “không hứa hẹn trước” là dấu hiệu bắt buộc phải làm rõ khi muốn chứng minh một người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có có phạm tội hay không. Theo Điều 20 BLHS thì trường hợp một người biết ý định của một người muốn thực hiện một tội phạm mà hứa hẹn sẽ chứa chấp, tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có sẽ là đồng phạm với người phạm tội với vai trò là người giúp sức.
Đối với Tội CCTTTS, muốn xác lập người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có là tội phạm thì cơ quan, người thực thi tố tụng phải chứng tỏ được tài sản mà người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ là do phạm tội mà có. Tức người có được tài sản phải là người phạm tội. Đồng thời, khi xác lập được người chứa chấp, tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có thì cơ quan, người triển khai tố tụng phải làm rõ người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ có phải là đồng phạm với người phạm tội hay không. Nếu có cơ sở xác lập người chứa chấp, tiêu thụ hứa sẽ chứa chấp, tiêu thụ tài sản sau khi tội phạm được thực thi thì người chứa chấp, tiêu thụ là đồng phạm với người phạm tội. Vì vậy, Tội CCTTTS nhu yếu cơ quan, người thực thi tố tụng phải làm rõ diễn biến người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ “ có hứa hẹn trước ” với người phạm tội hay không là thừa và không thiết yếu. Bởi vì, lao lý như vậy sẽ buộc cơ quan, người triển khai tố tụng phải làm rõ diễn biến “ có hứa hẹn trước ” hay không và điều này chỉ gây khó khăn vất vả cho cơ quan, người triển khai tố tụng trong khi diễn biến này đã được làm rõ khi định tội hành vi của người phạm tội để có được tài sản. Điều này cũng không có ý nghĩa gì với việc xử lý hành vi chứa chấp, tiêu thụ ; trong khi đó, diễn biến có hứa hẹn trước hay không lại được làm rõ hai lần .Có quan điểm cho rằng, nếu không lao lý người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ “ không hứa hẹn trước ” sẽ dẫn đến nhầm lẫn trong việc vận dụng, hoàn toàn có thể cơ quan, người thực thi tố tụng sẽ tìm hiểu, truy tố, xét xử cả người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ mà “ có hứa hẹn trước ” với người phạm tội. Ngoài ra, trong trường hợp hành vi chứa chấp, tiêu thụ không được xử lý cùng vụ án với hành vi của người phạm tội để có được tài sản thì đây là yếu tố nhìn nhận hành vi chứa chấp, tiêu thụ có cấu thành tội độc lập hay không. Tuy nhiên, dựa vào pháp luật của BLHS thì lập luận này không vững chãi. Bởi vì, việc chứng tỏ “ có hứa hẹn trước ” luôn phức tạp hơn “ không hứa hẹn trước ”. Trong khi đó, “ có hứa hẹn trước ” hay không đã được xem xét, nhìn nhận kỹ khi chứng tỏ hành vi của người phạm tội có được tài sản và chỉ xác lập được “ không hứa hẹn trước ” thì mới khẳng định chắc chắn người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ không phải là đồng phạm với người phạm tội. Hơn nữa, việc chứng tỏ trong vụ án có đồng phạm hay không là trách nhiệm bắt buộc của cơ quan, người triển khai tố tụng. Nếu có việc bỏ lọt tội phạm, đồng phạm thì hoàn toàn có thể bản án được tuyên sẽ bị hủy ( ở quy trình tiến độ xét xử phúc thẩm ) ; vụ án sẽ bị trả hồ sơ tìm hiểu bổ trợ ( ở quá trình truy tố, xét xử xét xử sơ thẩm ). Trường hợp hành vi chứa chấp, tiêu thụ không được xử lý trong cùng vụ án với hành vi phạm tội để có được tài sản thì nếu có cơ sở xác lập người chứa chấp, tiêu thụ “ có hứa hẹn trước ” với người phạm tội thì phải yêu cầu giám đốc thẩm hoặc tái thẩm so với bản án xử lý hành vi của người phạm tội có được tài sản. Sau khi vụ án trước bị hủy, xét xử lại thì người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ sẽ bị khởi tố, tìm hiểu, truy tố trong cùng vụ án với người phạm tội có được tài sản. Điều đó có nghĩa, hành vi chứa chấp, tiêu thụ sẽ không được đề cập đến và việc tìm hiểu, truy tố xét xử hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có là không thiết yếu. Do đó, Khoản 1 Điều 250 BLHS nên bỏ cụm từ “ không hứa hẹn trước ” .
Thuộc tính của tài sản bị chứa chấp, tiêu thụ chưa được tách ra khỏi mặt chủ quan của tội phạm nên dẫn đến cách vận dụng khác nhau trong thực tiễn
Như nghiên cứu và phân tích ở phần 1.1. tín hiệu “ do người khác phạm tội mà có ” là thuộc tính của tài sản bị chứa chấp, tiêu thụ. Có nghĩa, tài sản bị chứa chấp, tiêu thụ là do người khác phạm tội mà có ; còn “ biết rõ ” là thể hiện trạng thái tâm ý của người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ về nguồn gốc tài sản đó .Điều luật lao lý người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ phải biết rõ tài sản là do người khác phạm tội mà có nhưng lại không nêu rõ họ phải biết rõ đến mức độ nào. Tuy nhiên, thực tiễn vận dụng lại khác, để TCTNHS người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, thường thì tín hiệu “ biết rõ ” thường chỉ được cơ quan, người thực thi tố tụng chứng tỏ và dừng lại ở mức độ việc người chứa chấp, tiêu thụ biết đó là tài sản “ phạm pháp ” mà có, là “ của gian ”, là tài sản do “ trộm, cướp, lừa đảo … ” của người khác mà họ không khai ( cũng như không hề biết ) đó có phải là do “ phạm tội ” mà có không, nhưng vì hám lợi hay mục tiêu nào khác mà họ triển khai hành vi chứa chấp, tiêu thụ. Trong khi đó, việc nhìn nhận một người có phải là người phạm tội hay không ( đơn thuần chỉ là sự hoài nghi ) lại thuộc nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, người triển khai tố tụng .Thêm nữa, trình độ am hiểu pháp luật hình sự của người dân là khác nhau và đại bộ phận là thấp. Khi họ khai như viện dẫn trên mà lại nhu yếu họ phải biết rõ tài sản mà họ chứa chấp, tiêu thụ là do phạm tội mà có thì nghĩa vụ và trách nhiệm lại đè nặng lên vai cơ quan, người triển khai tố tụng khi vừa phải chứng tỏ tài sản do phạm tội mà có, vừa phải chứng tỏ người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ “ biết rõ ” tài sản do người khác phạm tội mà có .Do vậy, cần sửa đổi, bổ trợ Khoản 1 Điều 250 BLHS theo hướng : người có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có mà biết đó là tài sản không rõ nguồn gốc, không được chứa chấp, tiêu thụ thì hành vi của họ cấu thành tội này. Điều này vừa dễ hiểu khi vận dụng và tương thích với thực tiễn lúc bấy giờ .
Như vậy, nên sửa Khoản 1 Điều 250 BLHS thành: “Người nào chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có mà biết rõ tài sản đó do phạm pháp mà có thì…”./.
[1] Xem: http://luathinhsu.wordpress.com/2009/11/12/toi-chua-chap-hoac-tieu-thu-tai-san-do-nguoi-khac-pham-toi-ma-co-trong-luat-hinh-su-viet-nam/
[2] Đinh Văn Quế, Bình luận khoa học BLHS (Phần các tội phạm, tập IX, các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng, Nxb. Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh, 2006, tr. 307-308.
[3] Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình luật TTHS Việt Nam, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2006, tr.185.
[4]Xem:http://luathinhsu.wordpress.com/2009/11/12/toi-chua-chap-hoac-tieu-thu-tai-san-do-nguoi-khac-pham-toi-ma-co-trong-luat-hinh-su-viet-nam/
[5] http://phapluattp.vn/2011040612268625p0c1063/nhieu-vuong-mac-khi-xu-ly-nguoi-tieu-thu-tai-san.htm
[6] Xem Đinh Văn Quế, Bình luận khoa học Bộ luật Tố tụng hình sự (Xét xử sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm và tái thẩm), Nxb. Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh, 2007, tr. 25-26.
[7] http://phapluattp.vn/2011040612268625p0c1063/nhieu-vuong-mac-khi-xu-ly-nguoi-tieu-thu-tai-san.htm.
[8] Xem: Đinh Văn Quế, Bình luận khoa học BLHS…, sđd, tr. 310.
[9] Đinh Văn Quế, Bình luận khoa học BLHS…, sđd, tr. 307, 308.
[10] Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Luật hình sự Việt Nam, tập II, Nxb. Công an nhân dân, H., 2005, tr. 163.
[11] Phạm Văn Beo, Luật Hình sự Việt Nam (quyển 2, Phần các tội phạm), Nxb. Chính trị quốc gia, H., 2010, tr. 462-463.
[12] Xem: Đinh Văn Quế, Bình luận khoa học Bộ luật hình sự, sđd, tr. 311.
[13] Xem: Viện Ngôn ngữ học, Từ điển tiếng Việt, Nxb. Đà Nẵng – Trung tâm Từ điển học, 2005, tr. 64-65.
Liên hệ luật sư bào chữa để tư vấn thêm:
HÃNG LUẬT PHÚ & LUẬT SƯ
40 Lê Vĩnh Hòa, Quận Tân Phú, Tp.HCM, Việt Nam
Điện thoại: (08) 2223 7476 – 0922 822 466 Luật sư Nguyễn Văn Phú
Email: [email protected]
Website: www.phu-lawyers.com
www.phuluatsu.com
Rate this post
Source: https://dvn.com.vn
Category: Tiêu Dùng
