Nhiễm khuẩn H.p (Helicobacter pylori): Dấu hiệu và cách điều trị
Hiểu rõ hơn về nhiễm khuẩn H.p thông qua những chia sẻ của BS.CKI Hoàng Đình Thành, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM để chủ động thăm khám và điều trị hiệu quả.
Mục Lục
Tổng quan về Helicobacter pylori (H.p)
Helicobacter pylori được xác lập lần tiên phong vào năm 1982 bởi hai bác sĩ người Úc là Barry Marshall và Robin Warren. Đây là một loại khuẩn hình xoắn ốc ( xoắn khuẩn ), thường được tìm thấy trong dạ dày người nhiễm. Nó hiện hữu trong hơn 50% dân số quốc tế. Tỷ lệ nhiễm H.p cao hơn ở những khu vực hoặc vương quốc kém / đang tăng trưởng. ( 1 )
Phần lớn những người bị nhiễm H. pylori không có triệu chứng và không phát triển bất kỳ vấn đề sức khỏe nào. Tuy nhiên, vi khuẩn H. pylori có khả năng gây ra một số bệnh đường tiêu hóa, bao gồm viêm loét dạ dày tá tràng và ít phổ biến hơn là ung thư dạ dày.
Con đường lây nhiễm và cơ chế gây bệnh của H. pylori
Con đường lây nhiễm H.p đa phần là từ miệng của người này sang người khác. H.p cũng hoàn toàn có thể lây lan theo đường phân miệng, thường xảy ra khi người bệnh không rửa tay kỹ sau khi đi vệ sinh. Một năng lực khác là H. pylori lây lan khi tiêu thụ thực phẩm hoặc nước bị nhiễm khuẩn. ( 3 ) H. pylori gây ra những biến hóa so với dạ dày và tá tràng. Vi khuẩn lây nhiễm sang những mô bảo vệ lót dạ dày, dẫn đến việc giải phóng một số ít enzyme, chất độc và kích hoạt mạng lưới hệ thống miễn dịch. Kết hợp với nhau, những yếu tố này hoàn toàn có thể trực tiếp hoặc gián tiếp làm tổn thương những tế bào của dạ dày hoặc tá tràng. Điều này gây ra thực trạng viêm mãn tính ở thành dạ dày ( viêm dạ dày ) hoặc tá tràng ( viêm tá tràng ). Kết quả của những đổi khác này là dạ dày và tá tràng dễ bị tổn thương hơn bởi những dịch tiêu hóa, ví dụ điển hình như axit dạ dày. H. pylori hoàn toàn có thể lây nhiễm vào dạ dày người bệnh trong thời thơ ấu. Ở Mỹ hay những vương quốc tăng trưởng khác, trẻ nhỏ bị nhiễm H.p không phổ cập. Tuy nhiên, ở những vương quốc có nguồn lực hạn chế, hầu hết trẻ nhỏ bị nhiễm H. pylori trước 10 tuổi.
Triệu chứng nhiễm H.pylori
- Đau hoặc khó chịu (thường ở bụng trên)
- Phình hoặc trướng bụng
- Cảm thấy no sau khi ăn một lượng nhỏ thức ăn
- Chán ăn
- Buồn nôn hoặc nôn
- Phân sẫm màu hoặc màu hắc ín
- Vết loét chảy máu có thể gây thiếu máu và mệt mỏi.
Ít phổ cập hơn, viêm dạ dày mãn tính gây ra những biến hóa không bình thường ở niêm mạc dạ dày, hoàn toàn có thể dẫn đến 1 số ít dạng ung thư. Mặc dù tỷ suất tăng trưởng ung thư do nhiễm H.p không cao, nhưng do nhiễm H.p là thực trạng phổ cập nên nó vẫn được xem là yếu tố rủi ro tiềm ẩn quan trọng gây ra ung thư dạ dày. Những người sống ở những vương quốc nhiễm H. pylori khi còn nhỏ có rủi ro tiềm ẩn mắc ung thư dạ dày cao nhất.
Chẩn đoán nhiễm H. pylori
Bác sĩ Thành cho biết, nội soi dạ dày là giải pháp chẩn đoán nhiễm H.p nhanh gọn, hiệu suất cao, đơn thuần với độ đúng chuẩn cao. Ngoài ra, cũng hoàn toàn có thể phát hiện nhiễm khuẩn H.p qua kiểm tra hơi thở, xét nghiệm máu và xét nghiệm phân.
1. Chẩn đoán nhiễm H.p bằng nội soi dạ dày
Thông qua nội soi dạ dày, hoàn toàn có thể triển khai những kiểm tra H. pylori như sau :
- Urease test (Clo test): Đây là phương pháp thường dùng nhất hiện nay. Kết quả kiểm tra có ngay trong vòng 30 – 45 phút.
- Sinh thiết – Mô học: Cần có thời gian để thực hiện các phương pháp khác chuyên sâu phục vụ cho việc đọc cấu trúc mô, tế bào và cũng có thể phát hiện được vi khuẩn H.p.
- Nuôi cấy trong môi trường thí nghiệm đặc biệt, phân lập vi khuẩn, định danh và làm thí nghiệm về sự nhạy cảm của vi khuẩn với kháng sinh (gọi là kháng sinh đồ). Phương pháp này thường dùng cho trường hợp điều trị H.p thất bại nhiều lần, hoặc để nghiên cứu.
- PCR (Polymerase Chain Reaction): Kỹ thuật khuếch đại gen. Thường phục vụ cho nghiên cứu, ít được sử dụng trong thực tế khám chữa bệnh.
2. Các phương pháp khác
- Kiểm tra hơi thở (Urea breath test): Thường gọi là xét nghiệm thổi bóng HP, dùng để kiểm chứng hiệu quả điều trị H.p, hoặc trường hợp hạn chế nội soi.
- Kháng nguyên H.p trong phân (HPSA)
- Kháng thể H.p trong huyết thanh: Thường dùng trong nghiên cứu, ít dùng để chẩn đoán xác định nhiễm H.p hiện tại vì khả năng kháng thể tồn tại kéo dài trong máu.
Ai nên được kiểm tra H. pylori?
Xét nghiệm chẩn đoán nhiễm khuẩn H.p sẽ được xem xét trong từng trường hợp đơn cử sau :
-
Ở những người có triệu chứng
Bác sĩ Thành cho biết, nên triển khai xét nghiệm chẩn đoán nhiễm H. pylori nếu người bệnh đang bị loét dạ dày / tá tràng hoặc có tiền sử bị loét. Mặc dù nhiễm H. pylori là nguyên do thông dụng nhất gây loét, nhưng không phải tổng thể bệnh nhân bị loét đều có H. pylori. Một số loại thuốc ( ví dụ : aspirin, ibuprofen, naproxen, diclofenac … ) cũng hoàn toàn có thể gây loét dạ dày tá tràng.
-
Ở những người không có triệu chứng
Xét nghiệm H. pylori thường không được khuyến khích cho những người không có triệu chứng và không có tiền sử bệnh loét dạ dày tá tràng. Tuy nhiên, nó hoàn toàn có thể được xem xét cho những người được tinh lọc, ví dụ điển hình như những người có tiền sử mái ấm gia đình hoặc lo ngại về ung thư dạ dày, đặc biệt quan trọng là những người gốc Trung Quốc, Nước Hàn, Nhật Bản hoặc Trung Mỹ ; những nhóm này có tỷ suất mắc ung thư dạ dày cao hơn.
Điều trị nhiễm khuẩn H.p
Nếu nhiễm khuẩn H. pylori không gây ra bất kỳ vấn đề gì và người nhiễm không thuộc nhóm nguy cơ cao ung thư dạ dày thì có thể không cần điều trị.
Xem thêm: Vi khuẩn HP là gì? Lây qua đường nào?
Tuy nhiên, ở những người có tiền sử bệnh loét dạ dày tá tràng, loét dạ dày tiến triển hoặc loét tá tràng có tương quan đến nhiễm H. pylori, việc điều trị H.p là thiết yếu. Điều trị thành công xuất sắc H. pylori hoàn toàn có thể giúp vết loét mau lành, ngăn ngừa vết loét tái phát và giảm nguy cơ biến chứng loét ( như chảy máu ). Bên cạnh đó, “ những bệnh nhân cần dùng thuốc chống viêm vĩnh viễn như aspirin, ibuprofen, naproxen, và những loại thuốc tựa như điều trị viêm khớp và những thực trạng y tế khác nên được xét nghiệm H. pylori, và nếu bị nhiễm phải điều trị để tàn phá vi khuẩn H. pylori ”, bác sĩ Thành cho biết.
1. Phác đồ điều trị nhiễm khuẩn H.p
Hầu hết những phác đồ điều trị H.p lúc bấy giờ đều gồm có tối thiểu 3 loại thuốc trong 14 ngày :
- Các phác đồ diệt trừ H.p thường dùng một loại thuốc gọi là chất ức chế bơm proton. Thuốc này làm giảm sản xuất axit của dạ dày, giúp chữa lành các mô bị tổn thương do nhiễm trùng. Ví dụ về thuốc ức chế bơm proton bao gồm: omeprazole, esomeprazole, pantoprazole, rabeprazole, lansoprazole, dexlansoprazole.
- Hai loại kháng sinh cũng thường được khuyến cáo. Điều này làm giảm nguy cơ thất bại trong điều trị và giảm kháng thuốc. Ngày càng có nhiều bệnh nhân nhiễm H. pylori kháng lại thuốc kháng sinh, vì vậy điều quan trọng là phải uống tất cả các loại thuốc được kê đơn và làm xét nghiệm xác nhận rằng đã hết nhiễm trùng.(4)
Bác sĩ Thành nhấn mạnh vấn đề, để điều trị H. pylori có hiệu suất cao, điều quan trọng là phải dùng hàng loạt liệu trình của tổng thể những loại thuốc. Bệnh nhân không nên tự ý bỏ thuốc hoặc biến hóa liều lượng vì điều này sẽ khiến vi khuẩn không được diệt trừ hết, gây kháng thuốc, lờn thuốc, khó điều trị hơn. Nếu người bệnh muốn dùng thêm thuốc hoặc những giải pháp tương hỗ điều trị khác, cần hỏi quan điểm bác sĩ trước khi sử dụng.
2. Tác dụng phụ của thuốc điều trị
Khoảng 50 % người bệnh hoàn toàn có thể gặp phải một số ít công dụng phụ khi sử dụng thuốc. Tuy nhiên, không cần quá lo ngại vì chúng thường nhẹ và không tác động ảnh hưởng đến quy trình điều trị. Dù vậy, nếu những tính năng phụ này gây không dễ chịu, người bệnh hoàn toàn có thể trao đổi với bác sĩ để kiểm soát và điều chỉnh liều lượng hoặc thời hạn dùng thuốc. Một số tính năng phụ thông dụng gồm có :
- Metronidazole hoặc tinidazol có thể gây buồn nôn, nôn mửa, ăn không ngon, đau bụng, khó chịu nơi thượng vị, đầy hơi, khó tiêu, táo bón, thay đổi vị giác tạm thời. Đặc biệt, nếu trong phác đồ điều trị có metronidazole, người bệnh nên tránh uống đồ uống có cồn (rượu, bia) vì sự kết hợp này có thể gây đỏ da, nhức đầu, buồn nôn, nôn, đổ mồ hôi và nhịp tim nhanh.
- Bismuth, có trong một số chế phẩm, khiến phân có màu đen và có thể gây táo bón.
- Nhiều chế độ điều trị gây tiêu chảy và co thắt dạ dày.
3. Theo dõi sau điều trị
Sau khi hoàn thành xong điều trị H. pylori, người bệnh sẽ cần xét nghiệm lại để bảo vệ rằng thực trạng nhiễm trùng đã khỏi trọn vẹn. Thông thường, người bệnh sẽ thực thi kiểm tra bằng xét nghiệm hơi thở. Xét nghiệm máu không được khuyến khích để kiểm tra thực trạng nhiễm khuẩn H.p sau điều trị, bởi kháng thể được phát hiện bằng xét nghiệm máu thường vẫn còn trong máu từ bốn tháng trở lên sau khi điều trị, ngay cả khi đã vô hiệu nhiễm trùng. Thống kê cho thấy, có tới 20 % người bệnh vẫn không được diệt trừ hết H.p sau khi triển khai xong đợt điều trị tiên phong, bác sĩ sẽ khuyến nghị phác đồ điều trị thứ hai trong trường hợp này. Bệnh nhân sẽ dùng thuốc ức chế bơm proton trong 14 ngày và hai loại thuốc kháng sinh, trong đó có tối thiểu một loại thuốc kháng sinh khác với những loại thuốc đã được sử dụng trong đợt điều trị tiên phong.
Biện pháp ngăn ngừa lây nhiễm H.p
Người bệnh hoàn toàn có thể giảm rủi ro tiềm ẩn lây nhiễm H.p bằng cách :
- Rửa tay bằng xà phòng đúng cách sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn
- Không tiêu thụ các thực phẩm chưa được nấu chín kỹ hoặc có dấu hiệu ôi thiu, mốc, nhiễm khuẩn
- Uống nước sạch và sử dụng nước sạch trong quá trình chế biến thức ăn (điều này cần đặc biệt lưu ý nếu sinh sống trong khu vực có nguồn nước bị ô nhiễm).
- Hạn chế tiêu thụ thực phẩm tại các quán vỉa hè, không đảm bảo yếu tố vệ sinh an toàn thực phẩm.
Để điều trị H.p dứt điểm, tránh tái phát, người bệnh cần trang nghiêm tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ, uống thuốc đúng giờ, đúng liều, đồng thời kiến thiết xây dựng một chính sách siêu thị nhà hàng lành mạnh, hợp vệ sinh để nhanh khỏi bệnh.
Các câu hỏi thường gặp về nhiễm khuẩn H.p?
1. Nhiễm H.p dạ dày có nguy hiểm không?
Nhiễm khuẩn H.p dạ dày không phải là một thực trạng quá nguy hại. Trên thực tiễn, hầu hết những người bị nhiễm Helicobacter pylori không có triệu chứng và cũng không tăng trưởng bất kể yếu tố sức khỏe thể chất nào. Dù vậy, nhiễm khuẩn H.p vẫn là một trong những nguyên do thông dụng nhất gây viêm loét dạ dày tá tràng và là yếu tố rủi ro tiềm ẩn chính gây ung thư dạ dày.
2. Nhiễm khuẩn H.p có chữa được không?
Nhiễm khuẩn H.p hoàn toàn có thể chữa khỏi bằng phác đồ điều trị phù hợp. Điều quan trọng là người bệnh cần dùng thuốc đúng giờ, đúng liều theo hướng dẫn của bác sĩ, kết hợp với các biện pháp thay đổi lối sống để vi khuẩn được diệt trừ hoàn toàn, tránh tái phát.
3. Nhiễm khuẩn H.p nên ăn và kiêng gì?
Trong quy trình điều trị H.p, người bệnh cần đặc biệt quan trọng chăm sóc đến quy trình nhà hàng. Ngoài bảo vệ những yếu tố vệ sinh bảo đảm an toàn thực phẩm, người bệnh nên bổ trợ những thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa và có năng lực chống lại vi khuẩn như :
- Các loại rau củ quả: Bắp cải, bông cải xanh, súp lơ, củ cải, cà rốt, ớt chuông, cải xoăn, cải bó xôi, việt quất, mâm xôi, dâu đen, dâu tây, anh đào…
- Thực phẩm chứa lợi khuẩn: Sữa chua, kim chi, kefir…
- Một số thực phẩm khác: Mật ong, tỏi, cam thảo, nghệ, dầu olive…
Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần hạn chế những thực phẩm có hại, làm nặng thêm những triệu chứng viêm loét dạ dày như :
- Đồ ăn cay nóng
- Đồ ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ
- Đồ ăn chứa nhiều acid: Chanh, cam, quýt…
- Rượu bia, cà phê, nước uống có gas, chocolate, chất kích thích.
Trung tâm Nội soi và Mổ Ruột nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ uy tín, cung ứng dịch vụ xét nghiệm và điều trị diệt trừ H.p cho người bệnh. Không chỉ quy tụ nhiều bác sĩ giỏi trình độ, giàu kinh nghiệm tay nghề, TT cũng update những phác đồ điều trị H.p mới nhất, bảo vệ người bệnh được chữa trị khỏi trọn vẹn trong thời hạn tối ưu.
Source: https://dvn.com.vn
Category : HP
