Vì sao quân Nguyên Mông 3 lần thua thê thảm trước quân dân nhà Trần

Ba lần đánh thắng quân Nguyên Mông

Chiến tranh Mông Nguyên – Đại Việt ( hay kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên ) là đại chiến bảo vệ tổ quốc của quân và dân Đại Việt đầu thời Trần dưới sự dẫn dắt của vua Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông và Trần Nhân Tông. Thời gian kháng chiến khởi đầu từ năm 1258 đến năm 1288 nhưng thời hạn chiến sự chính thức chỉ khoảng chừng 9 tháng, chia làm 3 đợt. Thời điểm tiến công nước ta, đế chế Mông Cổ ( Nguyên – Mông ) đang ở đỉnh điểm khi quản lý vùng đất rộng đến hơn 24 triệu km2, thống trị khoảng chừng 100 triệu dân trải dài từ châu Á sang tận Đông Âu. Song cả 3 lần tiến công nước ta đạo quân tàn khốc đó đều bị chặn lại bởi quân dân nhà Trần. Theo ghi chép trong Đại Việt sử ký toàn thư, cuộc lấn chiếm Đại Việt lần thứ nhất nằm trong kế hoạch chinh phạt lớn của đế chế Mông Cổ. Theo giám sát của Mông Kha, chiếm được Đại Việt thì sẽ tạo ra bàn đạp để chiếm Nam Tống và chiếm trọn vẹn phía Nam Trung Quốc .

Sự hung hãn của đoàn kỵ binh quân Nguyên Mông

Ở lần tấn công đầu tiên, Mông Cổ huy động 5.000 kỵ, 20.000 quân Đại Lý thông thạo địa hình rừng núi giáp vùng biên cương Đại Việt. Hai bên giao chiến ở Bình Lệ Nguyên và quân Mông Nguyên thảm bại. 

Sau lần chạm trán đầu, nhà Trần rút quân kế hoạch, tránh cạnh tranh đối đầu trực tiếp với quân địch đang hừng hực khí thế, trước khi vượt mặt chúng ở Đông Bộ Đầu vào ngày 29/1/1258. Vó ngựa Mông – Nguyên chinh phục khắp châu Á đã lần tiên phong gục ngã trước Hào khí Đông A. Vào đầu năm 1284, vua Nguyên triều đại người Mông Cổ thành lập sau khi xâm lăng Trung Quốc ) lại sai Thoát Hoan mang đội quân phần đông và thiện chiến xuống phía Nam. Sau khi vượt biên giới qua biên giới, quân Mông Nguyên lại bại trận ở 1 số ít nơi nhưng sức chiến đấu vẫn hừng hực nên Trần Quốc Tuấn quyết định hành động rút quân kế hoạch về Vạn Kiếp. Tháng 2/1285, Thoát Hoan sai Ô Mã Nhi đem binh thuyền tiến công Vạn Kiếp. Sau đó tổ chức triển khai vây hãm 10.000 quân ta tại Bình Than. Một trận thủy chiến lớn diễn ra tại đây. Sau trận này, quân ta rút về đóng ở sông Hồng, tập trung chuyên sâu thủy quân và kiến thiết xây dựng những chiến lũy bằng gỗ trên bờ nam để cầm chân quân Nguyên, tạo thời hạn cho việc sơ tán quân dân khỏi kinh thành theo kế sách ” vườn không nhà trống “. Tháng 3/1285, một cánh quân Nguyên khác do Toa Đô chỉ huy từ Chiêm Thành đánh thốc vào phía nam Đại Việt. Quân ta đón đánh quân địch ở Toa Đô ( Nghệ An ). Do chênh lệch lực lượng nên quân ta phải rút về vùng biển ở Quảng Ninh, Hải Phòng Đất Cảng rồi lại đi vào Thanh Hóa .

Lần rút lui chiến lược về Vạn Kiếp Ở Thanh Hóa, vua Trần chỉnh đốn quân đội. Vua Trần và Trần Quốc Tuấn chia đại quân thành nhiều mũi để triển khai tổng phản công. Dưới sự thống lĩnh của Trần Quốc Tuấn, những cánh quân liên tục đại thắng, giải phóng Thăng Long. Đến ngày 24/6/1285, quân ta đánh cánh quân Toa Đô tại Tây Kết. Toa Đô bị chém chết tại trận, hơn 50.000 quân Nguyên bị bắt, tịch thu vũ khí. Cùng thời gian, Trần Quốc Tuấn mở nhiều cuộc tiến công bên bở sông Hồng, quét sạch cánh quân của Thoát Hoan khỏi bờ cõi nước ta. Thất bại lần thứ 2 này khiến Hốt Tất Liệt vô cùng phẫn nộ. Hoàng đế nhà Nguyên lại kêu gọi hàng trăm nghìn quân lính và con thuyền liên tục tiến công nước ta lần thứ 3. Vào tháng 12/1287, quân thủy bộ nhà Nguyên chia làm 3 đạo tiến vào Đại Việt. Tháng 2/1288, quân Nguyên đánh phá Thăng Long. Lúc này, quân ta lại triển khai giải pháp ” vườn không nhà trống “. Ở Thăng Long, không có lực lượng khiến Thoát Hoan vô cùng lúng túng. Đến cuối tháng 3/1288, Thoát Hoan quyết định hành động rút quân khỏi nước ta. Dưới sự chỉ huy của nhà vua và Trần Quốc Tuấn, quân ta tàn phá hàng loạt quân Nguyên ở Bạch Đằng vào tháng 4/1288. Một ngày trước khi trận Bạch Đằng diễn ra, quân Nguyên mở màn rút từ Vạn Kiếp lên TP Lạng Sơn. Quân Đại Việt liên tục phục kích, chặn đánh làm quân Nguyên tổn thất rất lớn .

Quảng cáo

Đến ngày 19/4/1288, quân Nguyên bị đánh bật trọn vẹn khỏi Đại Việt. 3 lần kháng chiến chống Mông – Nguyên kết thúc.

Nghệ thuật quân sự độc đáo

Nhiều nghiên cứu và phân tích nói về nguyên do thắng lợi của quân dân Đại Việt và hầu hết đều khẳng định chắc chắn : Có được thắng lợi vang dội đó phải kể đến tài thao lược của Quốc Công Tiết Chế Trần Hưng Đạo cùng sự đồng lòng của quân dân nhà Trần. Đông Bộ Đầu là 1 trong những thắng lợi khét tiếng. Chiến thắng đó không chỉ giúp bảo vệ độc lập dân tộc bản địa mà còn mở ra thẩm mỹ và nghệ thuật quân sự chiến lược rực rỡ của nhà Trần. Cụ thể, để tránh sức mạnh và sở trường của quân địch, nhà Trần dữ thế chủ động rút lui kế hoạch ở Bình Lệ Nguyên. Tổ chức những điểm chốt trên những tuyến trọng điểm. Đồng thời sử dụng một bộ phận lực lượng tích hợp với dân binh, thổ binh tổ chức triển khai đánh vào mặt trước, mặt sau của địch .

Khí thế của quân dân nhà Trần Đặc biệt, kế sách rút khỏi thành Thăng Long đã giúp quân ta tạo cục diện dữ thế chủ động trên mặt trận. Quân địch không dám truy kích tất cả chúng ta vì không nắm rõ được tình hình. Khi thời cơ đến, binh thuyền hoàn toàn có thể nhanh gọn theo hướng sông Hồng tiến về Thăng Long phản công tiến công quân địch. Trận Đông Bộ Đầu đã để lại cho quân dân nhà Trần những bài học kinh nghiệm quân sự chiến lược thâm thúy, tạo giải pháp đánh quân Nguyên Mông hiệu suất cao, bảo đảm an toàn và hạn chế tổn thất về người và của. Trong trận Đông Bộ Đầu, tất cả chúng ta sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật quân sự chiến lược chính là : Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu, dữ thế chủ động đẩy quân giặc vào thế bị động khiến chúng thiếu thốn lương thực, căng thẳng mệt mỏi rồi tung đòn quyết định hành động. Khi tiến công nước ta, quân Mông Nguyên luôn muốn ” đánh nhanh thắng nhanh ” để phát huy sở trường kỵ binh của chính. Nắm bắt được điểm mạnh này của địch quân dân nhà Trần đã sử dụng giải pháp rút lui kế hoạch để bảo vệ lực lượng, làm nhụt ý chí quân địch, củng cố quân đội của mình để đưa chúng vào thế bất lợi. Thời điểm đó, danh tướng Lê Phụ Trần đã khuyên vua Trần Thái Tông : ” Nếu giờ đây hoàng thượng tập trung chuyên sâu lực lượng cạnh tranh đối đầu với địch mạnh thì cũng như người vét hết túi tiền đánh một ván bạc thôi, chi bằng tránh cạnh tranh đối đầu địch mạnh để dành sức sau này ”. Nghe lời Lê Phụ Trần, vua Trần đã cho lui quân, nhờ đó tránh phải cạnh tranh đối đầu trực diện với quân địch, bảo toàn lực lượng của mình .

Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn Kế rút lui do tướng Lê Phụ Trần đề xuất là sự khởi đầu cho sự hình thành nên nghệ thuật và thẩm mỹ rút quân sau này trong 3 lần vượt mặt Mông – Nguyên. Bên cạnh đó, kế ” thanh dã ” – vườn không nhà trống của Trần Hưng Đạo cũng buộc quân địch vào thế phân tán lực lượng để đối phó với ta khiến chúng căng thẳng mệt mỏi, thiếu lương thảo.

Trong 3 lần đánh quân Nguyên Mông, Trần Quốc Tuấn đã nhiều lần thực hiện chiến dịch rút quân chiến lược để bảo toàn lực lượng, dồn địch vào thế tuyệt vọng và thực hiện các cuộc đánh úp khiến quân địch tiêu hao lực lượng và đại bại.

Trong Binh thư yếu lược, bàn về nghệ thuật và thẩm mỹ đánh quân Nguyên Mông, Trần Quốc Tuấn có viết : ” Thời cơ là cái đến không đầy trong chớp mắt, trước thì thái quá, sau thì chưa ổn ”. Ngoài kế hoạch quân sự chiến lược đúng đắn còn phải kể đến niềm tin đoàn kết dân tộc bản địa của quân và dân ta trong suốt 3 lần kháng chiến.

Giải mã những lời tiên tri ứng nghiệm sau mấy trăm năm của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm

Source: https://dvn.com.vn
Category: Hỏi Đáp