Giải pháp cải thiện môi trường, kiểm soát sự cố do nước thải tại Công ty Formosa Hà Tĩnh

Giải pháp cải thiện môi trường, kiểm soát sự cố do nước thải tại Công ty Formosa Hà Tĩnh

31/07/2017

Sau sự cố môi trường biển tại một số ít tỉnh miền Trung 4/2016, nhiều cơ quan trình độ, nhà khoa học cùng những cơ quan Trung ương và địa phương đã tìm nguyên do và đề xuất kiến nghị những giải pháp cải tổ mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải ( XLNT ), trấn áp ô nhiễm do nước thải của Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Gang thép Hưng nghiệp Forrmosa TP Hà Tĩnh ( FHS ) .

     Để tránh sự cố môi trường biển, Lãnh đạo Bộ TN&MT và UBND tỉnh Hà Tĩnh yêu cầu Công ty FHS xây dựng hệ thống hồ sinh học, lưu nước sau các trạm xử lý nước thải (XLNT) tối thiểu 5 ngày trước khi xả ra biển. Cơ sở của giá trị “5 ngày” theo Tiêu chuẩn thiết kế TCVN 7957:2008, cũng như kinh nghiệm quốc tế, phải đảm bảo dung tích để hệ thống hồ sinh học có tác dụng điều hòa, lưu trữ nước thải và đảm bảo diễn ra các quá trình sinh hóa XLNT.

Theo đó, Viện Khoa học và Kỹ thuật môi trường ( IESE ), Trường Đại học Xây dựng cùng với một số ít đơn vị chức năng được lựa chọn thực thi trách nhiệm : Xây dựng giải pháp, lập quy hoạch chi tiết cụ thể 1/500, phong cách thiết kế cơ sở, phong cách thiết kế thiết kế, quản trị dự án Bất Động Sản kiến thiết thiết kế xây dựng, khởi động, đưa mạng lưới hệ thống vào quản lý và vận hành, chuyển giao công nghệ tiên tiến mạng lưới hệ thống hồ sinh học trấn áp sự cố, thông tư sinh học và giải quyết và xử lý bổ trợ nước thải cho Công ty FHS. Sau khi giải pháp phong cách thiết kế được Hội đồng kỹ thuật và Hội đồng liên ngành trải qua, cùng sự góp ý của những Sở, ban ngành và Lãnh đạo Ủy Ban Nhân Dân tỉnh thành phố Hà Tĩnh ; sự tư vấn, phản biện của nhiều chuyên viên số 1 của quốc tế về hồ sinh học và bãi lọc trồng cây, dự án Bất Động Sản chính thức được khai công đầu tháng 1/2017 .

     Công nghệ và các giải pháp kỹ thuật đã áp dụng

Hệ thống hồ sinh học FHS, hiệu suất 36.000 m3 / ngày, có công dụng trấn áp sự cố, thông tư sinh học, và giải quyết và xử lý bổ trợ 2 dòng nước thải sau trạm XLNT sinh hóa ( giải quyết và xử lý nước thải từ xưởng luyện cốc, hiệu suất tối đa 5.000 m3 / ngày ) và sau trạm XLNT công nghiệp ( giải quyết và xử lý những loại nước thải sản xuất, nước thải hoạt động và sinh hoạt, hiệu suất tối đa 31.000 m3 / ngày ). Tổng diện tích mạng lưới hệ thống hồ gồm 10 héc ta, với những tính năng chính : Dung tích chứa đủ lớn, được cho phép dữ thế chủ động vận dụng những giải pháp ứng phó khi có sự cố từ những trạm giải quyết và xử lý nước thải ; Có thả cá – thông tư sinh học, được cho phép kiểm chứng để bảo vệ nước thải không làm chết cá, trước khi xả ra biển. Cải thiện chất lượng nước, giảm thiểu những chất ô nhiễm, không thay đổi chất lượng dòng nước sau giải quyết và xử lý, tránh những cú sốc về nồng độ so với môi trường biển. Tạo cảnh sắc, sinh thái xanh cho Nhà máy và khu vực xung quanh ; là nơi thực thi những hoạt động giải trí tập huấn, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về BVMT cho nhân viên cấp dưới và công chúng .

Sơ đồ dây chuyền sản xuất công nghệ tiên tiến mạng lưới hệ thống hồ sinh học tích hợp bãi lọc trồng cây FHS

Ở chính sách thao tác thông thường, nước thải giải quyết và xử lý đạt giá trị số lượng giới hạn của QCVN 52 : 2013 / BTNMT, cột B và 5 thông số kỹ thuật bổ trợ ( Màu, Fe, Mn, NH4 +, S2 – ) đạt QCVN 40 : 2011 / BTNMT, cột B từ trạm XLNT sinh hóa được đưa đến hồ SH-3, sau đó đưa vào chuỗi bãi lọc trồng cây CB1, 2, 3, 4. Tương tự, nước thải sau trạm XLNT công nghiệp đạt quy chuẩn được đưa đến hồ CN-3, CN-4, sau đó chảy sang chuỗi bãi lọc trồng thực vật CB1, 2, 3, 4 cùng với nước sinh hóa. CB1, CB4 được phong cách thiết kế là bãi lọc trồng cây ngập nước. CB2, CB3 là bãi lọc trồng cây dòng chảy ngầm. Sau chuỗi bãi lọc trồng thực vật, một phần nước được đưa đến bể thông tư sinh học dung tích 120 m3, thả cá, phần còn lại được bơm ra biển qua trạm bơm 1C và đường ống D800 .
Cách sắp xếp 2 chuỗi hồ riêng không liên quan gì đến nhau ( SH và CN ) ở phần đầu, giải quyết và xử lý chung ở quy trình tiến độ cuối ( CB ), vừa bảo vệ độ bảo đảm an toàn, được cho phép những hồ có dung tích chứa nước và XLNT tối đa, giải quyết và xử lý linh động khi có sự cố xảy ra ở những quy trình khác nhau trong hàng loạt mạng lưới hệ thống, không phá hỏng hệ sinh thái đã được thiết lập ở mạng lưới hệ thống hồ sinh học và bãi lọc trồng cây thủy sinh. Giải pháp sắp xếp chuỗi bãi lọc trồng cây được cho phép giải quyết và xử lý bổ trợ, loại cặn, dinh dưỡng, độ màu, giữ tảo không trôi ra ngoài. Bãi lọc được sắp xếp phối hợp loại ngập nước ( CB1, CB4 ) với dòng chảy ngầm ( CB2, CB3 ) và những hiên chạy phân phối lại dòng chảy, với vật tư lọc ở địa phương, được chọn cấp phối kỹ và thử nghiệm thủy lực tương thích, được cho phép tăng hiệu suất giải quyết và xử lý, tăng độ dẫn thủy lực, tránh rủi ro tiềm ẩn tắc, dòng chảy tắt, bảo vệ hiệu suất cao, giá tiền hài hòa và hợp lý. Mỗi hồ đều có phong cách thiết kế đường ống chảy tắt ( by-pass ), được cho phép điều tiết nước giữa những hồ, điều tiết dòng chảy, thời hạn lưu nước, xả kiệt để nạo vét bùn …
Thời gian lưu nước trong mạng lưới hệ thống hồ của dòng nước thải sinh hóa ( cần trấn áp ưu tiên ) là 13,1 ngày khi 1 lò cao hoạt động giải trí, và 6 ngày khi 2 lò cao hoạt động giải trí. Thời gian lưu nước của dòng nước thải công nghiệp tương ứng là 4,5 và 3,1 ngày .

Thi công hồ CN4 Trồng cây trong bãi lọc CB4

Màn hình SCADA và camera giám sát, Lãnh đạo Bộ TN&MT và tỉnh TP Hà Tĩnh kiểm tra
tinh chỉnh và điều khiển hoạt động giải trí mạng lưới hệ thống hồ FHS Bể cá thông tư ( trước trạm bơm ra biển )

Nhà quản lý và điều hành ( 3 tầng ) được kiến thiết xây dựng cạnh bãi lọc CB4 và trạm bơm ra biển 1C. Dữ liệu từ 4 trạm quan trắc tự động hóa chất lượng nước thải, đã được FHS lắp ráp sau trạm XLNT sinh hóa, trạm công nghiệp, trạm hoạt động và sinh hoạt, và trên đường ống xả ra biển, được truyền về Nhà quản lý. Nơi đây cũng sẽ trở thành Trung tâm truyền thông online về môi trường cho hội đồng, nhân dân, học viên, khách thăm quan. Tín hiệu camera 24/7 giám sát cá trong bể cá thông tư được truyền lên màn hình hiển thị trong phòng điều khiển và tinh chỉnh. Dữ liệu chất lượng nước và hình ảnh cá thông tư cũng được truyền ra màn hình hiển thị đặt ngoài cổng Nhà máy FHS cho nhân dân giám sát, đồng thời truyền qua mạng về Trung tâm Quan trắc môi trường, Sở TN&MT Hà Tĩnh .
Hệ thống giám sát, cảnh báo nhắc nhở sớm gồm có bể phát hiện độc chất bằng cá – Fish toximeter, với camera giám sát và ứng dụng phân biệt sự chuyển dời của cá thông tư, tự động hóa báo động khi phát hiện sự cố không bình thường .

     Hệ thống hồ được thiết kế với 4 cấp độ ứng phó sự cố:

Cấp độ ứng phó sự cố thứ 1 : Phần mềm giám sát sẽ có cảnh bảo khi tài liệu từ mạng lưới hệ thống quan trắc tự động hóa sau trạm XLNT sinh hóa và trạm XLNT công nghiệp chỉ bất kể một chỉ tiêu đạt 80 % giá trị trấn áp, để người điều hành quản lý kiểm tra, xác nhận sự cố và nguyên do .
Khi tài liệu chỉ giá trị chất lượng nước đạt 90 % giá trị trấn áp, sẽ ngừng dẫn nước thải vào mạng lưới hệ thống hồ. Van tuần hoàn sau trạm sinh hóa hoặc trạm công nghiệp được mở, đưa nước sau giải quyết và xử lý trở lại về bể sự cố trong trạm XLNT đó để giải quyết và xử lý lại. Khi nước thải đạt nhu yếu mới được đưa đến chuỗi hồ ( nước thải sinh hóa chảy vào hồ SH3, nước thải công nghiệp chảy vào hồ CN3 ). Khi khắc phục được sự cố thì chuỗi hồ trở lại hoạt động giải trí thông thường .
Cấp độ ứng phó sự cố thứ 2 : Sau khi kích hoạt Lever ứng phó sự cố 1, nếu nước hồi lưu về đầu trạm giải quyết và xử lý nhiều, dung tích chứa của bể sự cố không đủ, sẽ khởi động biện pháp ứng phó sự cố cấp 2. Lượng nước thải công nghiệp nhiễm bẩn được đưa đến chứa trong bể sự cố CN1, nước thải sinh hóa nhiễm bẩn được đến bể sự cố SH1. Sau khi trạm XLNT sinh hóa hay công nghiệp khắc phục xong sự cố, nước thải đầu ra đạt chuẩn được cho phép, sẽ khởi động trạm bơm tuần hoàn ( Trạm 1A bơm nước thải từ bể SH1 về trạm sinh hóa để giải quyết và xử lý lại, trạm 1B bơm nước thải từ CN1 về trạm công nghiệp để giải quyết và xử lý lại ). Nước thải sau giải quyết và xử lý đã đạt quy chuẩn được đưa vào hồ SH3 hay CN3. Chu trình hoạt động giải trí của 2 chuỗi hồ mở màn từ hồ SH3 và CN3 .
Cấp độ ứng phó sự cố thứ 3 : Biện pháp ứng phó sự cố cấp 2 đã được kích hoạt, lượng nước thải nhiễm bẩn được đưa đến chứa trong bể SH1 ( hay CN1 ) nhưng dung tích của những bể trên không đủ. Chuyển từ Lever 2 sang Lever 3 : van điện giữa bể SH1 và hồ SH2, hoặc giữa CN1 – CN2 được mở. Nước thải sự cố được chứa cả trong SH2 hay CN2, và được bơm dần về Trạm XLNT tương ứng ( sinh hóa hay công nghiệp ) để giải quyết và xử lý lại, rồi được đưa vào chuỗi hồ từ SH3 ( hay CN3 ) .
Cấp độ ứng phó sự cố thứ 4 : Cấp độ ứng phó sự cố thứ 4 tính đến trường hợp chất lượng nước trong hàng loạt mạng lưới hệ thống hồ không đạt chuẩn. Khi đó nước thải từ mạng lưới hệ thống hồ sẽ ngừng xả ra biển. Bằng đường ống D350, nước được đưa từ trạm bơm 1C ngược về hồ sự cố CN1. Từ đây nước được bơm dần về trạm XLNT thải công nghiệp để giải quyết và xử lý lại .
Nhóm phong cách thiết kế sử dụng quy mô thủy lực để mô phỏng những chính sách thao tác của mạng lưới hệ thống hồ, để lựa chọn những thông số kỹ thuật phong cách thiết kế tối ưu, đồng thời để bảo vệ hồ không bị tràn nước với trận mưa cực lớn 630 mm / 2 ngày. Nhóm cũng sử dụng quy mô thống kê giám sát mô phỏng, được cho phép dự báo được chất lượng nước sau giải quyết và xử lý qua chuỗi hồ – bãi lọc trồng cây theo những ngữ cảnh khác nhau .

Toàn cảnh mạng lưới hệ thống hồ sinh học FHS

Mặc dù khu công trình được thiết kế trong điều kiện kèm theo rất khó khăn vất vả nhưng những đơn vị chức năng đã quyết tâm hoàn thành xong những khuôn khổ khu công trình với chất lượng cao, bảo vệ bảo đảm an toàn tuyệt đối. Toàn bộ công tác làm việc khảo sát thiết kế xây dựng, phong cách thiết kế cơ sở, phong cách thiết kế bản vẽ xây đắp, nhà quản lý 3 tầng, bể cá thông tư sinh học, bể sự cố SH1, SH2, bể sự cố CN1, CN2, bãi lọc trồng cây CB4, trạm biến áp, những thiết bị bơm, đường ống, thiết bị điện, tinh chỉnh và điều khiển, tự động hóa, đường giao thông vận tải tương quan được triển khai xong vào ngày 31/3/2017, đúng như nhu yếu của Bộ TN&MT và Ủy Ban Nhân Dân tỉnh thành phố Hà Tĩnh. Các khuôn khổ thiết kế xây dựng còn lại của mạng lưới hệ thống đã được triển khai xong cuối tháng 6/2017 ( sớm hơn 2 tháng so với dự kiến ). Hiện nay khu công trình đang ở tiến trình hoàn tất việc trồng cây, chạy thử, tập huấn, chuyển giao và đưa vào sử dụng .

     Đánh giá chung

Hệ thống hồ FHS là mạng lưới hệ thống hồ sinh học phối hợp với bãi lọc trồng cây quy mô lớn tiên phong ở Nước Ta được phong cách thiết kế với rất đầy đủ công dụng trấn áp sự cố, thông tư sinh học và giải quyết và xử lý bổ trợ nước thải, với những khuôn khổ khu công trình và thiết bị tân tiến, được cho phép mạng lưới hệ thống hoạt động giải trí linh động : mạng lưới hệ thống hồ chứa nước thải sự cố và những tổ máy bơm tuần hoàn nước thải để giải quyết và xử lý lại, mạng lưới hệ thống quan trắc tự động hóa, mạng lưới hệ thống Scada và camera giám sát, tinh chỉnh và điều khiển từ xa, mạng lưới hệ thống đường ống chảy vòng ( by-pass ), những bể cá thông tư sinh học …

     Công trình hồ sinh học là một trong những hạng mục quan trọng để đảm bảo an toàn về môi trường do nước thải tại Công ty FHS, đã nhận được sự đánh giá cao, sự tin tưởng của lãnh đạo Bộ TN&MT, chính quyền địa phương, doanh nghiệp và của cộng đồng. Công trình đã góp phần quan trọng,làm cơ sở để Chính phủ cho phép FHS đưa vào vận hành thử nghiệm lò cao số 1 từ ngày 29/5/2017. Đây sẽ là một mô hình tốt, cho các khu công nghiệp và cơ sở sản xuất khác tham khảo, áp dụng.

PGS.TS. Nguyễn Việt Anh
Viện trưởng Viện Khoa học và Kỹ thuật Môi trường
Trường Đại học Xây dựng

( Nguồn : Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 7/2017 )

Source: https://dvn.com.vn
Category: Sự Cố