Say nắng, say nóng: Nguyên nhân và cách xử trí

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Đỗ Văn Mạnh – Bác sĩ Hồi sức cấp cứu – Khoa Hồi sức cấp cứu – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long

Say nắng, say nóng là hiện tượng rất thường gặp trong mùa hè. Không chỉ có biểu hiện: mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu,… mà còn có thể gây đột quỵ, nếu không xử trí kịp thời có thể để lại các di chứng thần kinh không hồi phục và tử vong.

Chúng ta cần hiểu được trong điều kiện, hoàn cảnh nào con người dễ bị say nắng, say nóng để phòng tránh và cách xử trí khi có người bị say nắng, say nóng, nhất là trong điều kiện thời thời tiết hiện nay theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, mùa hè năm nay sẽ có từ 5 – 7 đợt nắng nóng, nhiệt độ cao nhất có thể lên đến 41 – 42oC.

1. Nguyên nhân gây say nắng, say nóng

1.1 Say nắng

Khi lao động hoặc đi quá lâu ngoài trời nắng, nhiều tia nắng sẽ chiếu thẳng vào vùng cổ gáy. Dưới tính năng liên tục của ánh sáng mặt trời nóng bức, TT điều hòa thân nhiệt khung hình sẽ bị chấn động làm rối loạn điều hòa thân nhiệt cùng với hiện tượng kỳ lạ mất nước cấp của khung hình .Như vậy say nắng thường biểu lộ bệnh nặng ngay từ đầu, hoàn toàn có thể có nhiều tín hiệu thần kinh sớm, rất rõ tổn thương hoàn toàn có thể hồi sinh hoặc không phục sinh. Một số trường hợp hoàn toàn có thể có tụ máu dưới màng cứng và trong não .

1.2 Say nóng

Là thực trạng mất nước toàn thể kèm theo rối loạn điều hòa thân nhiệt, rối loạn vận mạch mà thực chất là do TT điều hòa thân nhiệt không thích ứng với điều kiện kèm theo thời tiết xung quanh. Ánh nắng mặt trời và sức nóng là 2 tác nhân vật lý hoàn toàn có thể gây stress với khung hình. Khi nhiệt độ ngoài trời quá cao, cùng với việc phải phơi mình quá lâu dưới ánh nắng mặt trời hoặc phải thao tác trong điều kiện kèm theo môi trường tự nhiên nhiệt độ cao nóng giãy ( hầm lò, trong phòng kín … ), hoặc hoạt động giải trí thể lực quá sức ở người trẻ ( chơi những môn thể thao cường độ cao, thao tác nặng nhọc lê dài ) … sẽ dẫn đến hiện tượng kỳ lạ lượng nhiệt sinh ra và lượng nhiệt hấp thu lớn hơn nhiều so với lượng nhiệt cơ thể tỏa ra thiên nhiên và môi trường xung quanh. Do đó trong say nóng, thực trạng mất nước toàn thể là hầu hết .

2. Biểu hiện khi bị say nắng, say nóng

Một đặc thù chung là cả say nóng và say nắng đều dẫn đến một thực trạng tăng thân nhiệt. Khi thân nhiệt tăng sẽ dẫn tới tăng quy trình đào thải mồ hôi làm khung hình mất một lượng nước lớn, hiện tượng kỳ lạ này nếu không được bù kịp thời sẽ dẫn tới hậu quả giảm khối lượng tuần hoàn gây trụy tim mạch, rối loạn chất điện giải nặng hoàn toàn có thể gây tử trận. Một yếu tố rủi ro tiềm ẩn nữa khi nhiệt độ khung hình tăng cao sẽ gây rối loạn hoạt động giải trí tính năng của rất nhiều cơ quan như tim mạch, hô hấp, thần kinh …

Các biểu hiện của say nắng, say nóng có thể tùy theo mức độ tăng thân nhiệt và thời gian. Có thể từ những biểu hiện nhẹ ban đầu là tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, hồi hộp trống ngực rồi đến trạng thái mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu, tay chân rã rời, kích thích nhẹ, khó thở tăng dần, chuột rút… và cuối cùng là ngất, hôn mê, trụy tim mạch, tử vong.

3. Cách xử trí

Trước một trường hợp say nắng, say nóng cần nhanh gọn thực thi những giải pháp sơ cứu ngay lập tức khi chưa có sự tương hỗ của nhân viên cấp dưới y tế hay phương tiện đi lại y tế :Nhanh chóng thực thi giảm thân nhiệt cho nạn nhân : Chuyển ngay nạn nhân vào chỗ mát, thoáng gió, cởi bỏ bớt quần áo, cho uống nước mát có pha muối, chườm lạnh bằng khăn mát hoặc nước đá ở những vị trí có động mạch lớn đi gần ngoài da như nách, bẹn, cổ .

Nếu nạn nhân hôn mê không uống được nước hoặc nôn liên tục, sốt tăng liên tục, kèm các triệu chứng đau bụng, đau ngực, khó thở thì phải nhanh chóng chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Trong quá trình vận chuyển vẫn thường xuyên chườm mát cho nạn nhân.

Tại các trung tâm y tế, nạn nhân sẽ được truyền bù nước và điện giải cũng như các biện pháp hỗ trợ khác. Trong trường hợp nạn nhân sốt cao có thể dùng paracetamol để hỗ trợ hạ sốt. Nếu có co giật phải dùng các thuốc chống co giật cho bệnh nhân. Trường hợp nạn nhân hôn mê có thể phải đặt ống nội khí quản thở máy.

Một điều quan trọng là phải có những giải pháp dự trữ say nắng, say nóng. Đó là không thao tác quá lâu ngoài trời nắng hoặc trong thiên nhiên và môi trường nóng giãy cũng như tránh những hoạt động giải trí thể lực quá sức. Uống không thiếu nước khi trời nóng hoặc lao động nặng. Luôn trang bị rất đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, thao tác ngoài trời nắng như quần áo bảo lãnh lao động, mũ, nón, kính, … Làm thoáng mát thiên nhiên và môi trường thao tác, đặc biệt quan trọng là những công xưởng, hầm lò rất có ý nghĩa trong việc phòng chống say nắng, say nóng .

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

Source: https://dvn.com.vn
Category: Cảm Nang