Quy luật cạnh tranh là gì? Vai trò trong nền kinh tế thị trường?

Quy luật cạnh tranh là gì ? Vai trò của quy luật cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường ? Các mô hình cạnh tranh. Vai trò của quy luật cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường .

Cạnh tranh là một trong những quy luật của nền kinh tế thị trường, nó chịu nhiều chi phối của quan hệ sản xuất giữ vị trí thống trị trong xã hội, nó có quan hệ hữu cơ với những quy luật kinh tế khác như quy luật giá trị, quy luật lưu thông tiền tệ, quy luật cung và cầu … Bài viết sau sẽ nêu khái niệm quy luật cạnh tranh là gì và vai trò của nó trong nền kinh tế thị trường.

1. Quy luật cạnh tranh là gì ?

Bất kỳ một doanh nghiệp nào tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh một loại hàng hoá nào đó trên thị trường đều phải chấp nhận cạnh tranh. Đây là một điều tất yếu và là đặc trưng cơ bản nhất của cơ chế thị trường.

Canh tranh tăng trưởng cùng với sự tăng trưởng của nền sản xuất hàng hoá tư bản chủ nghĩa. Khái niệm cạnh tranh được nhiều tác giả trình diễn dưới nhiều góc nhìn khác nhau trong những quá trình tăng trưởng khác nhau của nền kinh tế xã hội. Theo Marx “ Cạnh tranh là sự ganh đua, sự đấu tranh nóng bức giữa những nhà tư bản nhằm mục đích giành giật những điều kiện kèm theo thuận tiện trong sản xuất và tiêu thụ hàng hoá để thu được doanh thu siêu ngạch ”.

Nội dung của qui luật cạnh tranh là:

Trong nền sản xuất sản phẩm & hàng hóa, sự cạnh tranh giữa những người sản xuất sản phẩm & hàng hóa, giữa người sản xuất và người tiêu dùng là một tất yếu khách quan, là nhu yếu liên tục so với những người sản xuất sản phẩm & hàng hóa. Qui luật cạnh tranh xuất phát từ thực chất của nền sản xuất sản phẩm & hàng hóa, của qui luật giá trị.

2. Quy luật cạnh tranh tiếng Anh là gì ?

Qui luật cạnh tranh tạm dịch sang tiếng Anh là Competition law.

Cạnh tranh là sự ganh đua về kinh tế giữa những chủ thể trong nền sản xuất sản phẩm & hàng hóa nhằm mục đích giành giật những điều kiện kèm theo thuận tiện trong sản xuất, tiêu thụ hoặc tiêu dùng sản phẩm & hàng hóa để từ đó thu được nhiều quyền lợi nhất cho mình. Cạnh tranh hoàn toàn có thể diễn ra giữa người sản xuất với người tiêu dùng .

Xem thêm: Phân tích cạnh tranh là gì? Mô hình phân tích đối thủ cạnh tranh?

Ví dụ: người sản xuất thì muốn bán được hàng hóa với giá cao, người tiêu dùng lại muốn mua được hàng hóa với giá rẻ;

Hoặc giữa người tiêu dùng với người tiêu dùng để mua được sản phẩm & hàng hóa với giá rẻ hơn, chất lượng hơn ; Hoặc giữa người sản xuất với người sản xuất nhằm mục đích giành giật những điều kiện kèm theo thuận tiện trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm & hàng hóa, như điều kiện kèm theo về vốn, lao động, nguồn nguyên vật liệu, thị trường, giành nơi góp vốn đầu tư có lợi … để thu được nhiều quyền lợi nhất cho mình. Trong cuộc cạnh tranh này người ta hoàn toàn có thể dùng nhiều giải pháp khác nhau. Chẳng hạn, để giành giật thị trường tiêu thụ, họ hoàn toàn có thể dùng giải pháp cạnh tranh Chi tiêu như giảm Chi tiêu sản phẩm & hàng hóa để vượt mặt đối thủ cạnh tranh, hoặc cạnh tranh phi Chi tiêu như dùng thông tin, quảng cáo mẫu sản phẩm, quảng cáo dây chuyền sản xuất sản xuất … để kích thích người tiêu dùng.

3. Các mô hình cạnh tranh :

*) Căn cứ vào chủ thể tham gia thị trường:

Theo tiêu thức này, người ta chia cạnh tranh thành ba loại : Cạnh tranh giữa người bán và người mua : Có thể hiểu theo nghĩa đơn thuần nhất là một sự mặc cả theo luật mua rẻ – bán đắt. Cả hai bên đều muốn được tối đa hoá quyền lợi của mình .

Xem thêm: Quy luật Engel là gì? Nội dung và tìm Hiểu về quy luật Engel

Cạnh tranh giữa người mua và người mua : Nó xảy ra khi mà trên thị trường mức cung nhỏ hơn cầu của một loại hàng hoá hoặc dịch vụ. Lúc này hàng hoá trên thị trường khan hiếm, người mua sẵn sàng chuẩn bị mua hàng với một mức giá cao. Mức độ cạnh tranh giữa những người mua trở nên nóng bức hơn. Cạnh tranh giữa người bán và người bán : Đây là một cuộc cạnh tranh gay go và kinh khủng nhất và phổ cập trong nền kinh tế thị trường hiên nay. Các doanh nghiệp phải luôn ganh đua, loại trừ lẫn nhau để giành cho mình những lợi thế về thị trường và người mua nhằm mục đích tiềm năng sống sót và tăng trưởng

*) Xét theo tính chất và mức độ:

Theo tiêu thức này, cạnh tranh được chia làm ba loại :

Cạnh tranh hoàn hảo: xảy ra khi trên thị trường có rất nhiều người bán và không có người nào có ưu thế về số lượng cung ứng đủ lớn để ảnh hưởng tới giá cả trên thị trường. Các sản phẩm bán ra rất ít có sự khác biệt về quy cách, phẩm chất, mẫu mã. Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo các doanh nghiệp bán sản phẩm và dịch vụ của mình ở mức giá do thị trường xác định dựa trên quy luật cung cầu.

Cạnh tranh không tuyệt vời và hoàn hảo nhất : cạnh tranh trên thị trường mà hầu hết những loại sản phẩm không như nhau với nhau. Một loại mẫu sản phẩm hoàn toàn có thể có nhiều thương hiệu khác nhau nhằm mục đích phân biệt những nhà phân phối hay đáp ứng, mặc dầu sự độc lạ giữa những mẫu sản phẩm hoàn toàn có thể không lớn. Cạnh tranh độc quyền : hình thức cạnh tranh mà trên thị trường có 1 số ít người bán một số ít loại sản phẩm thuần nhất. Họ hoàn toàn có thể trấn áp gần như hàng loạt số lượng loại sản phẩm và dịch vụ bán ra trên thị trường. Thị trường cạnh tranh độc quyền không có sự cạnh tranh về giá, người bán hoàn toàn có thể bắt buộc người mua gật đầu giá mẫu sản phẩm do họ định ra. Họ hoàn toàn có thể định giá cao hơn hoặc thấp hơn giá của thị trường tuỳ thuộc vào đặc thù tính năng của từng loại mẫu sản phẩm, uy tín người đáp ứng … nhưng tiềm năng sau cuối là đạt được tiềm năng đề ra thường là doanh thu. Những doanh nghiệp nhỏ tham gia vào thị trường này phải gật đầu bán theo giá của những nhà độc quyền.

*) Xét theo phạm vu ngành kinh tế cạnh tranh:

Xem thêm: Quy luật 29 là gì? Nội dung và cơ sở của quy luật 29

Cạnh tranh trong nội bộ ngành: là cuộc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong cùng một ngành, cùng sản xuất ra một loại hàng hoá hoặc dịch vụ. Kết quả của cuộc cạnh tranh này là làm cho kỹ thuật phát triển.

Cạnh tranh giữa các ngành: Là cuộc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong các ngành kinh tế với nhau nhằm thu được lợi nhuận cao nhất. Trong quá trình này có sự phận bổ vốn đầu tư một cách tự nhiên giữa các ngành, kết quả là hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân.

*) Xét vào thủ đoạn sử dụng trong cạnh tranh:

Cạnh tranh lành mạnh: Là cạnh tranh đúng luật pháp, phù hợp với chuẩn mực xã hội và được xã hội thừa nhận, nó thướng diễn ra sòng phẳng, công bằng và công khai.

Cạnh tranh không lành mạnh: Là cạnh tranh dựa bào kẽ hổ của luật pháp, trái với chuẩn mực xã hội và bị xã hội lên án ( như trốn thuế buôn lậu, móc ngoặc, khủng bố vv…)

Trong nền kinh tế kế hoạch hoá khái niệm cạnh tranh hầu hết không sống sót, tuy nhiên từ khi nền kinh tế nước ta quy đổi, hoạt động theo cơ chế thị trường thị cũng là lúc cạnh tranh và quy luật cạnh tranh được thừa nhận, vai trò của cạnh tranh ngày càng được bộc lộ rõ nét hơn :

Đối với một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ

Cạnh tranh là một điều bất khả kháng trong nền kinh tế thị trường. Các doanh nghiệp, những nhà kinh doanh dịch vụ khi tham gia thị trường buộc phải gật đầu sự cạnh tranh. Cạnh tranh hoàn toàn có thể coi là cuộc chạy đua quyết liệt mà những doanh nghiệp không hề lẩn tránh và phải tìm mọi cách để vươn lên, chiếm lợi thế .

Xem thêm: Chính sách cạnh tranh là gì? Vai trò và phân tích ưu, nhược điểm

Cạnh tranh khuyến khích những doanh nghiệp vận dụng những công nghệ tiên tiến mới, văn minh, tạo sức ép buộc những doanh nghiệp phải sử dụng có hiệu suất cao những nguồn lực của mình để giảm giá tiền, nâng cao chất lượng, nâng cấp cải tiến mẫu mã, tạo ra những mẫu sản phẩm mới độc lạ có sức cạnh tranh cao. Cạnh tranh quyết liệt sẽ làm cho doanh nghiệp bộc lộ được năng lực “ bản lĩnh ” của mình trong quy trình kinh doanh thương mại. Nó sẽ làm cho doanh nghiệp càng vững mạnh và tăng trưởng hơn nếu nó chịu được áp lực đè nén cạnh tranh trên thị trường. Chính sự sống sót khách quan và sự tác động ảnh hưởng của cạnh tranh so với nền kinh tế nói chung và đến từng doanh nghiệp nói riêng nên việc nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là một yên cầu tất yếu khách quan trong nền kinh tế thị trường. Như vậy cạnh tranh buộc những nhà dịch vụ phải luôn tìm cách nâng cao chất lượng dịch vụ, cung ứng một cách tốt nhất nhu yếu của người mua, của thị trường. Canh tranh gây nên sức ép so với những doanh nghiệp qua đó làm cho những doanh nghiệp hoạt động giải trí có hiệu suất cao hơn.

Đối với người tiêu dùng

Nhờ có cạnh tranh, người tiêu dùng nhận được những dịch vụ ngày càng phong phú, nhiều mẫu mã hơn. Chất lượng của dịch vụ được nâng cao trong khi đó ngân sách bỏ ra ngày càng thấp hơn. Cạnh tranh cũng làm quyền lợi và nghĩa vụ của người tiêu dùng được tôn trọng và chăm sóc tới nhiều hơn. Trên thị trường cạnh tranh giữa những doanh nghiệp càng diễn ra nóng bức thì người được lợi nhất là người mua. Khi có cạnh tranh thì người tiêu dùng không phải chịu một sức ép nào mà còn được hưởng những thành quả do cạnh tranh mang lại như : chất lượng mẫu sản phẩm tốt hơn, giá cả thấp hơn, chất lượng Giao hàng cao hơn … Đồng thời người mua cũng tác động ảnh hưởng trở lại so với cạnh tranh bằng những nhu yếu về chất lượng hàng hoá, về Chi tiêu, về chất lượng Giao hàng … Khi yên cầu của người tiêu dùng càng cao làm cho cạnh tranh giữa những doanh nghiệp ngày càng nóng bức hơn để giành được nhiều người mua hơn.

Đối với nền kinh tế – xã hội.

Cạnh tranh là động lực tăng trưởng kinh tế nâng cao hiệu suất lao động xã hội. Một nền kinh tế mạnh là nền kinh tế mà những tế bào của nó là những doanh nghiệp tăng trưởng có năng lực cạnh tranh cao. Tuy nhiên ở đây cạnh tranh phải là cạnh tranh tuyệt vời, cạnh tranh lành mạnh, những doanh nghiệp cạnh tranh nhau để cùng tăng trưởng, cùng đi lên thì mới làm cho nền kinh tế tăng trưởng bền vững và kiên cố. Còn cạnh tranh độc quyền sẽ tác động ảnh hưởng không tốt đến nền kinh tế, nó tạo ra môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại không bình đẳng dẫn đến xích míc về quyền hạn và quyền lợi kinh tế trong xã hội, làm cho nền kinh tế không không thay đổi. Vì vậy, nhà nước cần phát hành lệnh chống độc quyền trong cạnh tranh, trong kinh doanh thương mại để tạo môi trường tự nhiên cạnh tranh lành mạnh. Cạnh tranh tuyệt vời sẽ đào thải những doanh nghiệp làm ăn không hiệu suất cao. Do đó buộc những doanh nghiệp phải lựa chọn giải pháp kinh doanh thương mại có ngân sách thấp nhất, mang lại hiệu suất cao kinh tế cao nhất. Như vậy cạnh tranh tạo ra sự thay đổi mang lại sự tăng trưởng kinh tế.

Kết luận: Mặc dù quy luật cạnh tranh có vai trò vô cùng quan trọng đối với nền kinh tế thị trường hiện nay, nhưng nó không chỉ toàn là những ưu điểm, mà nó còn có cả những khuyết tật cố hữu mang đặc trưng của cơ chế thị trường. Cơ chế thị trường bắt buộc các doanh nghiệp phải thực sự tham gia vào cạnh tranh để tồn tại và phát triển. Chính điều này đòi hỏi cần phải có sự quản lý của nhà nước, đảm bảo cho các doanh nghiệp có thể tự do cạnh tranh một cách lành mạnh có hiệu quả.

Source: https://dvn.com.vn
Category: Thị Trường