Mười mối đe dọa sức khỏe toàn cầu năm 2019

Thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức về sức khỏe, từ sự bùng phát các bệnh dịch có thể phòng ngừa bằng vắc-xin như sởi và bạch hầu, sự gia tăng vi sinh vật kháng thuốc, tăng tỷ lệ béo
phì và ít vận động thể chất tới những tác động lên sức khỏe do ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và khủng hoảng nhân đạo.

Để giải quyết những thách thức này
và các mối đe dọa khác, năm 2019 là năm bắt đầu Kế hoạch Chiến lược 5-năm của Tổ chức Y tế Thế giới – Chương trình làm việc chung lần thứ 13. Kế hoạch chiến lược này sẽ tập trung vào ba
mục tiêu 1 tỷ ở cả 3 chỉ số: đảm bảo thêm 1 tỷ người đươc hưởng lợi từ bao phủ sức khỏe toàn dân, thêm 1 tỷ người được bảo vệ khỏi những tình huống y tế khẩn cấp và thêm 1 tỷ người dân đạt được
trạng thái sức khỏe về tinh thần và thể chất tốt hơn. Để đạt được mục tiêu này, cần phải giải quyết những mối đe dọa về sức khỏe từ nhiều góc độ khác nhau.

Dưới đây là 10 yếu tố mà Tổ chức Y tế Thế giới và những đối tác chiến lược trong nghành y tế cần chăm sóc trong năm 2019 .

Ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu

Sự thật là 9 trên 10 người phải hít thở không khí bị ô nhiễm mỗi ngày. Trong năm 2019, Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá ô nhiêm không khí là rủi ro sức khỏe nghiêm
trọng nhất do môi trường gây ra. Các chất gây ô nhiễm vi mô/siêu mịn trong không khí có thể xâm nhập vào hệ hô hấp và hệ tuần hoàn, gây tổn thương
phổi, tim và não, là nguyên nhân gây ra 7 triệu ca tử vong sớm hàng năm do mắc các bệnh lý như ung thư, đột quỵ, tim và phổi. Khoảng 90% số ca tử vong này xảy ra ở các
nước có thu nhập thấp và trung bình, nơi có tỷ lệ phát thải khí cao từ các ngành công nghiệp, giao thông, nông nghiệp và việc sử dụng nhiều bếp lò cũng như nhiên
liệu bẩn tại gia đình.

Nguyên nhân ban đầu gây ô nhiễm không khí (từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch) cũng chính là tác nhân chủ đạo gây ra biến đổi
khí hậu, đe dọa tới sức khỏe con người theo nhiều cách khác nhau. Theo ước tính, từ năm 2030 tới 2050, biến đổi khí hậu sẽ gây ra thêm 250.000 trường hợp tử vong mỗi năm do bị suy dinh dưỡng, sốt rét,
tiêu chảy và căng thẳng do nhiệt.  

Tháng 10 năm 2018, Tổ chức Y tế Thế giới tổ chức Hội nghị toàn cầu về Ô nhiễm không khí và Sức khỏe lần đầu tiên tại Geneva. Các
quốc gia và các tổ chức đã đưa ra hơn 70 cam kết nhằm cải thiện chất lượng không khí. Năm nay, Hội nghị thượng đỉnh của Liên Hiệp Quốc về Biến đổi khí hậu sẽ được tổ chức vào tháng 9 với
mục tiêu đẩy mạnh hành động và hoài bão về biến đổi khí hậu toàn cầu. Cho dù chúng ta có đạt được các mục tiêu theo cam kết trong Thỏa thuận Paris thì trái
đất vẫn sẽ nóng thêm hơn 3°C trong thế kỷ này.

Các bệnh không lây nhiễm

Các bệnh không lây nhiễm như đái tháo đường, ung thư và tim mạch là nguyên nhân gây ra  trên 70% số ca tử vong trên thế giới, tương đương 41 triệu người, trong đó
có tới 15 triệu người chết sớm trong độ tuổi từ 30 tới 69.

Hơn 85% số ca tử vong sớm xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Năm yếu tố nguy cơ chính gây nên sự gia tăng các
bệnh lý này gồm: hút thuốc lá, ít hoạt động thể lực, uống rượu bia ở mức có hại, chế độ ăn không lành mạnh và ô nhiễm không khí. Các yếu tố nguy cơ này
cũng làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần, vốn có thể  có mầm mống khi còn trẻ tuổi: Một nửa trong số bệnh nhân mắc bệnh lý tâm thần khởi phát trước tuổi 14,
tuy vậy phần lớn các ca bệnh này đều không được phát hiện hoặc điều trị. Tự sát là nguyên nhân thứ hai gây tử vong ở lứa tuổi 15 – 19.

Trong rất nhiều yếu tố, năm nay Tổ chức Y tế Thế giới sẽ tương hỗ chính phủ nước nhà những nước đạt tiềm năng toàn thế giới về giảm 15 % tỷ suất người dân ít hoạt động giải trí thể lực vào năm 2030 trải qua những hành vi như tiến hành bộ công cụ chủ trương ACTIVE ( tích cực / dữ thế chủ động ) để khuyến khích nhiều người dân hoạt động hơn mỗi ngày .

Đại dịch cúm toàn cầu

Thế giới sẽ đối mặt với một đại dịch cúm khác – điều duy nhất chúng ta chưa biết đó là khi nào đại dịch xảy ra và mức độ nghiêm trọng của nó. Phòng ngừa toàn cầu chỉ có
hiệu quả khi có sự kết nối của hệ thống chuẩn bị và ứng phó với các tình trạng y tế khẩn cấp giữa các quốc gia.
Tổ chức Y tế Thế giới đang liên tục giám sát sự lưu hành của
virus cúm nhằm phát hiện các chủng gây đại dịch tiềm ẩn: 153 viện nghiên cứu tại 114 quốc gia đã tham gia vào hệ thống giám sát và ứng phó toàn cầu.

Hàng năm, Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra khuyến nghị về những chủng cần đưa vào để sản xuất vắc-xin cúm nhằm mục đích bảo vệ người dân trước cúm mùa. Trường hợp một chủng cúm mới có tiềm năng gây đại dịch, Tổ chức Y tế Thế giới sẽ thiết lập quan hệ đối tác chiến lược đặc biệt quan trọng với những đối tác chiến lược chính nhằm mục đích bảo vệ người dân được tiếp cận kịp thời và công minh những dịch vụ chẩn đoán, vắc-xin và thuốc điều trị kháng vi-rút, đặc biệt quan trọng ở những nước đang tăng trưởng .

Khu vực sống mong manh và dễ bị tổn thương

Hơn 1,6 tỷ người ( 22 % dân số toàn thế giới ) sống ở những khu vực có khủng hoảng cục bộ lê dài ( với vô vàn thử thách như hạn hán, nạn đói, xung đột và di tán ) cùng những dịch vụ y tế yếu kém khiến họ không được tiếp cận những dịch vụ chăm nom y tế cơ bản .Môi trường sống mong manh có ở hầu hết những khu vực trên quốc tế – nơi hơn 50% những chỉ tiêu chính trong những tiềm năng tăng trưởng vững chắc của Liên Hiệp Quốc, gồm có sức khỏe thể chất bà mẹ và trẻ nhỏ, vẫn chưa được cung ứng .Tổ chức Y tế Thế giới sẽ liên tục hoạt động giải trí tại những vương quốc này nhằm mục đích tăng cường mạng lưới hệ thống y tế để chuẩn bị sẵn sàng tốt hơn cho việc phát hiện và ứng phó trước dịch bệnh, cũng như năng lực phân phối dịch vụ y tế chất lượng cao, trong đó có tiêm chủng .

Kháng kháng sinh

Sự tăng trưởng của kháng sinh, thuốc kháng virus và thuốc chống sốt rét là một số ít thành tựu lớn nhất của nền y học văn minh. Tuy nhiên, thời hạn còn hiệu lực hiện hành ở những loại thuốc này đang mất dần. Kháng kháng sinh – năng lực vi trùng, ký sinh trùng, vi rút và nấm kháng lại những loại thuốc này – đang rình rập đe dọa đẩy con người trở lại thời kì mà tất cả chúng ta không hề thuận tiện điều trị những bệnh nhiễm khuẩn như viêm phổi, lao, lậu và salmonella. Việc không hề ngăn ngừa nhiễm khuẩn hoàn toàn có thể phải đánh đối bằng phẫu thuật và thủ pháp như hóa trị .

Kháng thuốc chống lao là một rào cản lớn trong cuộc chiến chống lại căn bệnh gây ra cho khoảng 10 triệu người, và 1,6 triệu ca tử vong mỗi năm. Trong năm 2017, khoảng 600.000 ca lao kháng rifampicin (thuốc điều
trị lao hàng một hiệu quả nhất) – và 82% trong số đó là kháng đa thuốc.

Việc lạm dụng kháng sinh trong điều trị bệnh ở người và động vật, đặc biệt là kháng sinh sử dụng trong
sản xuất thực phẩm và trong môi trường là nguyên nhân gây ra tình trạng kháng thuốc. Tổ chức Y tế Thế giới đang nỗ lực phối hợp với các ngành này nhằm triển khai kế hoạch hành
động toàn cầu về phòng chống kháng kháng sinh thông qua việc nâng cao nhận thức và kiến thức, giảm nhiễm khuẩn và khuyến khích sử dụng kháng sinh một cách cẩn trọng.

Ebola và các tác nhân gây bệnh nguy hiểm khác

Năm 2018, đã có hai đợt bùng phát dịch Ebola ghi nhận ở Cộng hòa Dân chủ Công-gô. Cả hai đợt dịch này đã lan rộng sang những thành phố với hơn 1 triệu dân. Một trong số những tỉnh bị tác động ảnh hưởng cũng là nơi đang xảy ra xung đột .Điều này cho thấy toàn cảnh nơi một bệnh do tác nhân nguy hại như Ebola bùng phát thành dịch có ý nghĩa vô cùng quan trọng – phân phối với những vụ dịch diễn ra ở vùng nông thôn trước kia không phải khi nào cũng vận dụng được như khi dịch xảy ra ở những khu vực thành thị đông dân cư hoặc những nơi đang xảy ra xung đột .

Tại hội nghị với chủ đề Chủ động Ứng phó trước các Tình huống Y tế Công cộng khẩn cấp được tổ chức vào tháng 12 vừa qua, đại biểu từ các lĩnh vực y tế công cộng, thú y, giao thông
và du lịch đã tập trung thảo luận về các thách thức ngày càng gia tăng trong việc đáp ứng dịch và các sự kiện y tế khẩn cấp xảy ra tại khu vực đô thị. Hội nghị cũng kêu
gọi Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác lấy năm 2019 là “Năm hành động chủ động ứng phó với các tình huống y tế khẩn cấp”.

Chiến lược Nghiên cứu và Phát
triển (R&D) của Tổ chức Y tế Thế giới đã xác định các bệnh và các tác nhân có khả năng gây ra tình trạng y tế công cộng khẩn cấp nhưng hiện tại còn thiếu phương
pháp điều trị hiệu quả và vắc-xin. Danh sách các bệnh dịch được ưu tiên về nghiên cứu và phát triển bao gồm Ebola, một số bệnh sốt xuất huyết khác, Zika, Nipah, Corona vi rút
gây hội chứng hô hấp vùng Trung Đông (MERS-CoV) và Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và bệnh X – một bệnh chưa biết được tác nhân gây bệnh nhưng có thể gây
ra bùng phát dịch nghiêm trọng do đó cần phải chủ động ứng phó.

Công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu yếu kém

Chăm sóc sức khỏe thể chất bắt đầu thường là nơi tiên phong người dân tiếp xúc với mạng lưới hệ thống y tế. Lý tưởng nhất là công tác làm việc chăm nom sức khỏe thể chất khởi đầu phân phối dịch vụ chăm nom tổng lực, ngân sách hài hòa và hợp lý và hướng tới hội đồng trong suốt cuộc sống .Chăm sóc sức khỏe thể chất khởi đầu hoàn toàn có thể cung ứng phần đông nhu yếu y tế trong suốt cuộc sống của một người. Cần phải có mạng lưới hệ thống y tế với những dịch vụ chăm nom sức khỏe thể chất khởi đầu tốt nhằm mục đích đạt được tiềm năng bao trùm sức khỏe thể chất toàn dân .Tuy nhiên, trên thực tiễn, nhiều vương quốc vẫn chưa có đủ cơ sở chăm nom sức khoẻ khởi đầu. Vấn đề này hoàn toàn có thể là do những nước có thu nhập thấp và trung bình không có đủ nguồn lực nhưng cũng hoàn toàn có thể những nước này chỉ tập trung chuyên sâu vào từng chương trình phòng chống bệnh riêng trong suốt nhiều thập kỉ. Tháng 10 năm 2018, Tổ chức Y tế Thế giới đồng tổ chức triển khai Hội nghị toàn thế giới tại Astana, Kazakhstan. Tại đây toàn bộ những vương quốc đã cam kết làm mới lại những cam kết đã đưa ra về công tác làm việc chăm nom sức khỏe thể chất bắt đầu tại Tuyên bố Alma-Ata năm 1978 .Năm 2019, Tổ chức Y tế Thế giới sẽ liên tục phối hợp với những đối tác chiến lược nhằm mục đích Phục hồi lại và tăng cường công tác làm việc chăm nom sức khoẻ bắt đầu ở những vương quốc, đồng thời theo dõi việc triển khai những cam kết đơn cử trong Tuyên bố Astana .

Sự e ngại trong tiêm phòng vắc-xin

E ngại trong tiêm phòng vắc-xin – lưỡng lự hoặc phủ nhận tiêm phòng mặc dầu có sẵn vắc-xin – rình rập đe dọa làm đảo ngược tiến trình phòng chống những bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Tiêm chủng là một trong những giải pháp có chi phí-hiệu quả cao nhất trong phòng bệnh. Tiêm phòng vắc-xin giúp ngăn ngừa 2 – 3 triệu trường hợp tử vong mỗi năm, và sẽ ngăn ngừa được thêm 1.5 triệu trường hợp tử vong nếu tỷ suất bao trùm tiêm phòng vắc-xin toàn thế giới được cải tổ .

Ví dụ, tỷ lệ mắc sởi đã tăng 30% trên toàn cầu. Nguyên nhân của sự gia tăng này rất phức tạp, và không phải tất cả các trường hợp mắc là do e ngại tiêm phòng.
Tuy nhiên, một số quốc gia đã gần chạm tới mục tiêu loại bỏ hoàn toàn sởi lại tái phát dịch.

Lý do tại sao người dân không tiêm phòng vắc-xin rất phức tạp. Nhóm tư vấn về vắc-xin của Tổ chức Y tế Thế giới xác định sự tự mãn (chủ quan), bất tiện trong việc tiếp cận vắc-xin và
thiếu sự tin tưởng là những lý do chính dẫn đến sự e ngại. Nhân viên y tế, đặc biệt là những người làm việc tại cộng đồng, vẫn được coi là những người cho lời khuyên đáng tin
cậy nhất và có ảnh hưởng nhất tới quyết định tiêm chủng của người dân, do đó họ cần được hỗ trợ để có thể cung cấp thông tin đáng tin cậy và chính xác về vắc-xin cho
người dân.

Năm 2019, WHO sẽ đẩy mạnh hoạt động loại trừ ung thư cổ tử cung trên toàn cầu bằng cách tăng tỷ lệ bao phủ tiêm phòng vắc-xin HPV, cùng với các biện pháp can
thiệp khác. Năm 2019 cũng có thể là năm không còn sự lây lan của vi-rút bại liệt hoang dã tại Afghanistan và Pakistan. Năm 2018, hai quốc gia này đã ghi nhận chưa tới
30 trường hợp mắc bại liệt. Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác cam kết hỗ trợ các nước này tiêm phòng vắc-xin cho mọi trẻ em ở đây với mục tiêu thanh toán hoàn toàn
căn bệnh này.

Sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết – bệnh do muỗi đốt gây ra những triệu chứng giống như cúm, nhưng hoàn toàn có thể gây chết người và gây tử trận ở 20 % số người mắc xuất huyết ở mức độ nghiêm trọng – là mối rình rập đe dọa ngày càng tăng trong nhiều thập kỷ .Xuất huyết mắc với số lượng lớn xảy ra vào mùa mưa ở những vương quốc như Bangladesh và Ấn Độ. Ngày nay, mùa bệnh dịch đang có xu thế lê dài tại những vương quốc này ( năm 2018, Bangladesh ghi nhận số ca tử trận cao nhất trong gần hai thập kỷ ), và sốt xuất huyết cũng đang lan sang những nước có khi hậu ít nhiệt đới gió mùa hoặc ôn đới hơn như Nepal, những vương quốc chưa từng ghi nhận căn bệnh này .Ước tính 40 % dân số trên quốc tế có rủi ro tiềm ẩn mắc sốt xuất huyết, và có khoảng chừng 390 triệu ca mắc mỗi năm. Chiến lược trấn áp sốt xuất huyết của Tổ chức Y tế Thế giới đặt ra tiềm năng giảm 50 % số ca tử trận vào năm 2020 .

HIV

Việc triển khai các hoạt động phòng chống HIV đã đạt được những thành quả rất to lớn như xét nghiệm cho người dân,  và cung cấp thuốc kháng virus cho họ (hiện có 22 triệu người
nhiễm HIV đang được điều trị), và cung cấp các biện pháp dự phòng như điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP, tức là dùng thuốc ARV khi có nguy cơ nhiễm HIV để phòng bệnh).

Tuy nhiên, dịch HIV vẫn liên tục hoành hành với gần một triệu người tử trận mỗi năm. Ngay từ khi có dịch, hơn 75 triệu người bị nhiễm HIV, và khoảng chừng 35 triệu người đã tử trận. Ngày nay, có khoảng chừng 37 triệu người sống chung với HIV trên toàn thế giới. Việc tiếp cận những người như người bán dâm, phạm nhân, nam quan hệ tình dục đồng giới hoặc người chuyển giới là một thử thách rất lớn. Các nhóm người này thường không tiếp cận với những dịch vụ y tế. Nhóm trẻ em gái và phụ nữ ( độ tuổi 15-24 ) ngày càng bị ảnh hưởng tác động bởi HIV. Họ là những đối tượng người dùng có rủi ro tiềm ẩn đặc biệt quan trọng cao và chiếm ¼ số ca nhiễm HIV ở khu vực cận sa mạc Sahara Châu Phi mặc dầu nhóm này chỉ chiếm 10 % dân số .Năm nay, WHO sẽ hợp tác với những vương quốc để tương hỗ việc tiến hành tự xét nghiệm HIV để nhiều người nhiễm HIV biết được thực trạng HIV của mình và được điều trị ( hoặc có những giải pháp phòng ngừa trong trường hợp tác dụng xét nghiệm âm tính ). Tổ chức Y tế Thế giới sẽ phối hợp với Tổ chức Lao động Quốc tế để thực thi hoạt động giải trí theo Hướng dẫn mới được công bố vào tháng 12 năm 2018 là tương hỗ những doanh nghiệp và những tổ chức triển khai để đưa những dịch vụ tự xét nghiệm HIV tới nơi thao tác .

Source: https://dvn.com.vn
Category: Kinh Doanh