Thức ăn đường phố – Wikipedia tiếng Việt
Thức ăn đường phố ở Nước Hàn
Thức ăn đường phố, thức ăn vỉa hè hay thức ăn lề đường là các loại thức ăn, đồ uống đã chế biến sẵn hay sẵn sàng chế biến và phục vụ tại chỗ theo yêu cầu của khách hàng được bày bán trên vĩa hè, lề đường ở các đường phố, khu phố đông người hoặc những nơi công cộng khác, chẳng hạn như một siêu thị, công viên, khu du lịch, điểm giải trí, khu phố ăn uống ngoài trời… thông thường thức ăn đường phố được bày bán trên các tiệm ăn di động, quán ăn tạm thời hay là từ một gian hàng di động cho đến các loại xe đẩy.[1] Theo khái niệm của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thức ăn đường phố là những đồ ăn, thức uống được làm sẵn hoặc chế biến, nấu nướng tại chỗ, có thể ăn ngay và được bày bán trên đường phố, những nơi công cộng.[2]
Hầu hết các thức ăn đường phố là các món phục vụ tại chỗ và là thức ăn nhanh. Thức ăn đường phố chi phí ít hơn một bữa ăn trong nhà hàng và nhanh chóng, tiện lợi, giá cả phải chăng nên sức cạnh tranh cao và được tiêu thụ với số lượng lớn. Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) thì khoảng 2,5 tỷ người ăn thức ăn đường phố mỗi ngày.[3] Thức ăn đường phố có mối liên hệ mật thiết Take-out, đồ ăn vặt (hàng rong, quà vặt), đồ ăn nhẹ (snack), thức ăn nhanh, nó được phân biệt bởi hương vị địa phương và được mua trên đường phố, mà không cần nhập bất kỳ trụ sở hay công trình xây dựng gì.
Bạn đang đọc: Thức ăn đường phố – Wikipedia tiếng Việt
Từ lâu, thức ăn đường phố là một nhu yếu của người dân đô thị, việc tăng trưởng những mô hình thức ăn đường phố là một nhu yếu tất yếu của xã hội, đem lại nhiều thuận tiện cho người tiêu dùng. [ 4 ] Tuy nhiên, bên cạnh sự thuận tiện này là những mối nguy cơ tiềm ẩn tới sức khỏe thể chất, tính mạng con người người mua, thậm chí còn là cả hội đồng. [ 2 ] [ 4 ] Có ba loại thức ăn đường phố cơ bản là bán trong shop cố định và thắt chặt, bán trên hè phố và bán rong. [ 2 ] [ 5 ]Thức ăn đường phố ngày càng trở nên thông dụng cùng với nếp sống đô thị hóa vì những mặt tích cực của nó so với xã hội :
Một xe đẩy ở Indonesia
Bên cạnh mặt tích cực, nó cũng xấu đi của nó, đó là
- Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. Người bán thường còn hạn chế kiến thức cơ bản về vệ sinh an toàn thực phẩm, điều kiện kinh tế hạn hẹp nên có thể thức ăn dễ biến chất làm ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng. Việc sản xuất và bày bán thiếu hạ tầng cơ sở và vệ sinh môi trường (cung cấp nước sạch, xử lý rác, chất thải, công trình vệ sinh…),
- Hoạt động này cũng khó kiểm soát do sự đa dạng, cơ động tạm thời, mùa vụ…
- Mối nguy cơ cho sức khoẻ cộng đồng (ngộ độc thực phẩm, các bệnh lây truyền qua thực phẩm), ảnh hưởng tới cảnh quan và văn minh đô thị.
Trên quốc tế[sửa|sửa mã nguồn]
Thức ăn đường phố thông dụng trên quốc tế, trong đó hoàn toàn có thể kể đến một số ít món đặc sản nổi tiếng như thể : [ 7 ]
Món tacoChâu Mỹ có nhiều món ngon như món Taco ở San Miguel de Allende, México, là những khoanh thịt từ một khối thịt heo màu đỏ nhạt đang được nướng trên một cái xiên rồi đặt vào giữa hai lớp bánh mỏng mảnh làm bằng bắp, sau đó rắc thêm một chút ít xốt dứa có vị mặn. Ở Cartagena, Colombia thì có món Arepas là cái bánh tráng tròn và dẹp làm bằng bột bắp, chứa đầy phô mai hoặc trứng rồi được nướng hay chiên giòn tan .Thịt heo ướp nướng và gà nướng ở Ocho Rios, Jamaica, món ăn này nguồn gốc từ những người nô lệ Maroons đào thoát khỏi Jamaica vào thế kỷ 17 đã sống bằng thịt lợn rừng và để dữ gìn và bảo vệ thức ăn, họ xát lên thịt một hỗn hợp gia vị. Ngày nay, món thịt nướng ở Jamaica được ướp với đủ thứ gia vị như nhục đậu khấu, húng tây … Thường thì gà được dùng nhiều hơn heo và lò nướng làm bằng những thùng dầu ăn thay vì nhà bếp củi truyền thống cuội nguồn .
Xúc xích ở ĐứcChâu Âu cũng nổi tiếng với nhiều món như : Sandwich lòng bò ở Florence, Ý, là món được làm từ việc hầm bao tử bò với tỏi và hương liệu đến khi thấm, mềm rồi cho vào một ổ bánh giòn tan, điểm thêm chút xốt ớt đỏ hay xốt xanh bằng bạch hoa, ngò tây và cá trồng ( anchovy ). Xúc xích Currywurst ( xúc xích thịt heo ) ở Berlin, Đức, đây không phải loại xúc xích thường thì mà là thứ xúc xích dài khoảng chừng 40 cm, khi ăn được cắt thành từng khoanh, cho thêm xốt cà có trộn bột cà ri và ớt bột .Ngoài ra còn hoàn toàn có thể kể đến món khoai tây chiên ở Brussels, Bỉ. Khoai được chiên hai lần với dầu phộng tinh chế hay mỡ bò, trở nên xốp và giòn mà không béo, rồi được đổ lên trên xốt mayonaise, xốt tartar ( trộn với hành, dưa leo … ), xốt cà chua – dứa … hay bất kỳ thứ xốt nào trong khoảng chừng mười thứ xốt được bày ra .
Thức ăn đường phố ở SigaporeNước Singapore là nơi tụ họp phần đông người dân châu Á : Trung Quốc, Indonesia, Ấn Độ, Malaysia. Tại Old Airport Road Food Centre, có món ăn kiểu Ấn : cà ri đầu cá sôi, cơm gà Hải Nam ( Trung Quốc ), cua xốt ớt. Ở The Matter Road Seafood Barbecue có món cua đỏ mùi tỏi điệu đàng và rất nhiều thứ xốt khác. Còn ở Toa Payoh Rojak chỉ bán rojak, một loại salad gồm trái thơm, dưa leo cùng với nhiều loại rau trái khác, trộn với một loại xốt làm bằng me và tôm quết nhuyễn .
Món sontam ở Xứ sở nụ cười Thái LanỞ Bangkok, Vương Quốc của nụ cười có món gỏi đu đủ xanh hay còn gọi là Som tam là món đu đủ xanh giã trộn với đậu phộng, tôm khô, chút nước mắm, đường thốt nốt và nước cốt chanh rồi cho vào bịch nilông để người mua mang đi. Món Bhel Puri ở Mumbai, Ấn Độ gồm cơm, sev ( mì sợi nhỏ chiên ), khoai tây, hành tím và ngò. Trước khi ăn, tương ớt me được cho vào đĩa để không chỉ kích thích khẩu vị mà còn làm cơm và sev mềm đi, trở thành một hỗn hợp vừa mềm vừa giòn .
Các món ăn đường phố là một trong những nét của du lịch Campuchia với nhiều món ngon và độc đáo như: Châu chấu chiên ớt và rang giòn và bọ cạp chiên những món ăn côn trùng nổi tiếng của Campuchia, bánh tôm bao bột, Nước thốt nốt ngọt, chắt lọc từ hoa thốt nốt nên hương vị rất tinh khiết, được nấu thành đường, nước lá dùng để giải khát được bán rất nhiều trên đường phố Campuchia.[8]
Tại Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]
Một tô mì QuảngThức ăn đường phố và những hàng rong là nét văn hoá riêng của hội đồng người Việt. Nó phản ánh lối sống và sự tăng trưởng xã hội ở Nước Ta [ 6 ] việc sử dụng thức ăn đường phố là thói quen của nhiều người Nước Ta. [ 9 ] Việc tăng trưởng mô hình dịch vụ thức ăn đường phố là nhu yếu tất yếu của đời sống, vì thuận tiện, rẻ tiền, xử lý công ăn việc làm, … đặc biệt quan trọng so với những nước đang trong quy trình công nghiệp hóa tân tiến hóa [ 6 ]Đặc biệt là ở những đô thị đông dân và giá cả hoạt động và sinh hoạt tăng cao khiến nhiều người dân gật đầu sử dụng những loại thức ăn đường phố. [ 10 ] Theo một số liệu tìm hiểu của Trung tâm dinh dưỡng Thành phố Hồ Chí Minh thì tại đây có tới 95,5 % người dân đang sử dụng thức ăn đường phố trong đó 51 % dùng làm bữa ăn hàng ngày, 82 % dùng làm bữa ăn sáng [ 11 ] Ở Nước Ta có nhiều món ngon như nem chua rán ở TP.HN, ngoài những những món ăn đường phố vô cùng phong phú, đa dạng và phong phú như Hủ tíu, bún, cháo, mì Quảng, bánh canh, bánh mì kẹp, hủ tiếu gõ ….
Wikipedia tiếng Việt không bảo đảm và không chịu trách nhiệm về tính pháp lý và độ chính xác của các thông tin có liên quan đến y học và sức khỏe. Đề nghị liên hệ và nhận tư vấn từ các bác sĩ hay các chuyên gia. Khuyến cáo cẩn thận khi sử dụng các thông tin này. Xem chi tiết lại Wikipedia:Phủ nhận y khoa và Wikipedia:Phủ nhận về nội dung.về tính pháp lý và độ đúng mực của những thông tin có tương quan đến y học và sức khỏe thể chất. Khuyến cáo cẩn trọng khi sử dụng những thông tin nàyTuy nhiên, bên cạnh những quyền lợi mà thức ăn đường phố mang lại cũng đồng nghĩa tương quan với nhiều rủi ro tiềm ẩn không bảo vệ sức khỏe thể chất cho người tiêu dùng ở Nước Ta, nhất là ở những quán hàng nhỏ lẻ tự phát thì rủi ro tiềm ẩn mất vệ sinh bảo đảm an toàn thực phẩm càng cao [ 6 ] đó cũng là những mối nguy tới sức khỏe thể chất, tính mạng con người người sử dụng, thậm chí còn là tới cả hội đồng. [ 2 ] Tại những đô thị lớn, quán ăn vỉa hè mọc lên rất nhiều, dù mất vệ sinh nhưng luôn đông khách. Các pháp luật về xử phạt hành vi vi phạm tương quan đến thức ăn đường phố đều không khả thi [ 12 ]
Bày bán thức ăn ngay tại bến xe ở Nước TaThậm chí ở Nước Ta từ nông thôn đến thành thị, từ miền xuôi đến miền ngược, từ hải đảo đến miền núi ở đâu cũng có thức ăn đường phố dưới nhiều hình thức đã và đang được tăng trưởng rất mạnh và phong phú, được bày bán nhiều trên vỉa hè, trước 1 số ít cơ quan đơn vị chức năng của những đường phố, những chợ, những bến tàu, bến xe, trước những cổng trường học, bệnh viện … sẵn sàng chuẩn bị phân phối nhu yếu của người mua bất kỳ khi nào, mọi lúc, mọi nơi … còn người mua thì vẫn nhà hàng siêu thị ngay tại những quán vỉa hè mà không chăm sóc hoặc quan tâm gì đến vệ sinh và môi trường tự nhiên bị ô nhiễm bụi đường và khói do xe cộ những loại qua lại gây ra. [ 4 ] [ 5 ] [ 13 ] Thực tế Nước Ta lúc bấy giờ, những shop ăn di động, gánh hàng rong, xe đẩy … kém vệ sinh vẫn rong ruổi trên khắp những con đường của thành phố, tiến sát cổng những trường, chợ, bệnh viện … [ 14 ] Nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ những loại thức ăn đường phố là rất cao [ 10 ]Theo một Điều tra Bộ Y tế Nước Ta về thức ăn đường phố tại 11 địa phương thì hầu hết bàn tay của người kinh doanh thương mại, chế biến thức ăn đường phố đều bị nhiễm vi trùng E.coli như TP.HN là 43,42 %, TP HCM 67,5 %, Thành Phố Đà Nẵng 70,7 %, những thực phẩm, thức ăn mặc dầu đã được nấu chín nhưng qua kiểm tra vẫn phát ra nhiều vi trùng gây bệnh nguy cơ tiềm ẩn. Tại Tỉnh Nam Định, 100 % mẫu những loại giò, chả, nem chua, lòng heo chín có vi trùng E.coli, còn tại Thành phố Hồ Chí Minh là 90 % bị nhiễm E.Coli, ngoài ra mẫu sản phẩm kem bán tại những cổng trường học ở đây cũng nhiễm tới 96 % có vi trùng gây bệnh tiêu hóa. [ 2 ]Cũng theo một số liệu của nhà chức trách trong năm 2002 cho biết qua kiểm tra 371 nhà bếp ăn tập thể, cơ sở đạt nhu yếu vệ sinh là 85 %, trong 53 mẫu bánh phở được xét nghiệm vẫn còn 48,2 % số mẫu chưa đạt tiêu chuẩn về lý – hóa, 79 mẫu tương ớt tại những quầy phở có 85 % số mẫu không đạt nhu yếu. Xét nghiệm phẩm màu trong bánh kẹo, bỏng, kem, nước giải khát vẫn còn 5/94 mẫu không đạt nhu yếu. Trong 50 mẫu chè thập cẩm những loại phát hiện 6 mẫu sử dụng cy-clam-ma-ty ( chất tạo ngọt ) không được phép sử dụng. [ 15 ]
Thức ăn đường phố tại thành phố Hồ Chí MinhRiêng tại Thành phố Hồ Chí Minh có đến 84,3 % thức ăn đường phố không bảo vệ vệ sinh bảo đảm an toàn thực phẩm, 85,7 % bán hàng ở lòng lề đường, trong đó 27 % bán ở những nơi gần cống, rãnh, bãi rác, Tolet công cộng và đã có gần 30 % người mua khi ăn thức ăn đường phố bị ngộ độc ( ói mửa, tiêu chảy, đau bụng ) ngay sau khi sử dụng, 3,5 % trong số đó phải nhập viện [ 11 ] Trong năm 2010 đã thanh tra 25.434 cơ sở kinh doanh thương mại thực phẩm, phát hiện 3.940 cơ sở vi phạm. Trong đó, vi phạm nhiều nhất là sản xuất, kinh doanh thương mại thực phẩm ở môi trường tự nhiên không bảo vệ vệ sinh ( gần 20 % ), thiết bị dụng cụ tiềm ẩn thực phẩm không bảo đảm an toàn vệ sinh ( 16 % ), phần nhiều vi phạm bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm thuộc hộ kinh doanh thương mại nhỏ, cố định và thắt chặt và người bán thực phẩm đường phố. [ 16 ]Một hiệu quả khác cũng ở tại Thành phố Hồ Chí Minh là có đến 26,8 % trường hợp thức ăn đường phố được sử dụng để bán tiếp trong ngày hôm sau, có 28,9 % người mua đã bị đau bụng, ói mửa, tiêu chảy sau khi ăn thức ăn đường phố ( tỉ lệ nhập viện vì ngộ độc thức ăn đường phố là 3,5 % ), 43,5 % người bán sử dụng tay ( không dùng dụng cụ gắp thức ăn ) để bốc thức ăn. Trong số đó có gần 50% người bán hàng có móng tay dài hoặc móng tay ngắn không thật sạch. Không người bán hàng nào đeo khẩu trang và tạp dề khi bán hàng như pháp luật. [ 16 ] Ngoài ra, gần 30 % điểm bán thức ăn đường phố đặt gần bãi rác, Tolet, khu vực cống rãnh, 100 % cơ sở bán không đủ nước sạch sử dụng [ 9 ] … Trên thị trường vẫn trôi nổi nhiều mặt hàng không rõ nguồn gốc, nguồn gốc hoặc có sử dụng những phụ gia ngoài hạng mục được cho phép của Bộ Y tế như phẩm màu RhodamineB, hàn the, phooc-môn. [ 16 ]
Bốc món ăn cho khách bằng tay trần ở Nước TaTheo hiệu quả tìm hiểu khác, thức ăn chín đường phố TP. Hà Nội có tỷ suất nhiễm khuẩn E.coli từ 70-90 % với món nộm thập cẩm, nem chua, giò, nem chạo … Cũng theo tìm hiểu này, bàn tay người làm dịch vụ thực phẩm rất bẩn. Cũng tại Thủ đô, tỷ suất bàn tay người làm dịch vụ thực phẩm thức ăn đường phố nhiễm E.coli chiếm tới hơn 40 %. Các chuyên viên thực phẩm nhận định và đánh giá, với tình hình chế biến thức ăn như vậy, việc bị ngộ độc thực phẩm, nhiễm bệnh đường ruột, nhiễm những loại giun, sán là điều khó tránh khỏi. [ 12 ] [ 17 ]
Tại Huế, 98% cơ sở thức ăn đường phố không đạt chuẩn vệ sinh. Hiện tại có đến 98% cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố không đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn, tỷ lệ nhiễm vi sinh vật trong mẫu thức ăn ở các quán ăn đường phố cũng lên tới gần 70%. Đặc biệt, hai loại thực phẩm đường phố thường xuyên được học sinh, sinh viên sử dụng là bánh mỳ và kem thì tỷ lệ không đạt tiêu chuẩn vệ sinh lên đến gần 67%.[18][19]
Ở một số ít cơ sở kinh doanh thương mại thức ăn đường phố thì công nghệ tiên tiến chế biến bẩn, nguồn thực phẩm kém chất lượng, đơn cử là những vấn đề được báo chí truyền thông phản ánh như : Để có nồi nước lèo màu mỡ gà, nhiều gánh hàng rong đã cho vecni ( varnish ) dùng để đánh bóng gỗ vào nồi nước, [ 16 ] khi chế biến thì những đống thịt bò, xương, hành, rau được xếp lổng chổng trên nền xi-măng nhầy nhụa bùn đất và mỡ. Bát đũa thì được rửa trong một chậu nước đen sánh như nước cống, xung quanh chậu mỡ bò bám lâu ngày mốc đen kịt. Bát đũa rửa xong được tráng qua một lần nước [ 2 ] người bán bày thức ăn ngay trên nắp cống hoặc cạnh nơi tập trung rác đang bốc mùi hôi thối, ruồi nhặng bay đầy, đáp cả vào thức ăn. [ 12 ] Thức ăn được đựng trong những túi ni lông hoặc đặt trên mấy viên gạch kê tạm bợ rồi bày ngay dưới đất, sát đường đi không cần che đậy .Ở Nước Ta, 94 % thức ăn đường phố bị thả lỏng, không hề quản trị, giám sát. [ 10 ] [ 14 ] Bộ Y tế Nước Ta đã liên tục cảnh báo nhắc nhở rủi ro tiềm ẩn dịch bệnh từ thức ăn đường phố, tuy nhiên một bộ phận không nhỏ người dân vẫn chưa chăm sóc. Trái ngược với những cảnh báo nhắc nhở này, tại những thành phố lớn, quán ăn vỉa hè vẫn mọc lên, dù biết mất vệ sinh nhiều rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn, dịch tiêu chảy cấp, dịch tả, ngộ độc thực phẩm nhưng thực khách vẫn ăn và kẻ bán, người ăn vẫn sinh động. [ 20 ] Các nhà chuyên môn nhận định và đánh giá sự tái xuất hiện của bệnh tả trong thời gian thời tiết chuyển dần sang hè sẽ có nhiều thời cơ phát tán nếu dân cư không có ý thức phòng bệnh hiệu suất cao. [ 5 ]Người bán thức ăn đường phố thường không ( hoặc ít ) hiểu biết về việc bảo vệ vệ sinh bảo đảm an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng thậm chí còn 1 số ít người vì quyền lợi trước mắt mà coi thường sức khỏe thể chất và sinh mạng của thực khách, kiến trúc kém, đường sá, vỉa hè nhiều bụi bặm bụi bờ, nguồn nguyên vật liệu chế biến thực phẩm gần như nằm ngoài vùng trấn áp của cơ quan chức năng. Việc dữ gìn và bảo vệ, chế biến thức ăn đường phố cũng thường không bảo vệ, nguyên vật liệu thường dễ bị nhiễm vi sinh vật, có giá rẻ và không rõ nguồn gốc … Dụng cụ chứa thức ăn không đạt tiêu chuẩn, thức ăn phần đông không được che đậy, hay che đậy sơ sài, người bán hàng đều dùng bàn tay trần bốc thức ăn rồi đếm tiền. Các khu vực bày bán thức ăn hầu hết được đặt ngay trên mặt đất, gần với cống rãnh, hố ga, Tolet công cộng, bệnh viện … [ 14 ] Một số liệu thống kê cho thấy đã có trên 55 vụ ngộ độc thực phẩm do thức ăn đường phố gây ra làm hơn 1.300 người tử trận trong vòng ba năm ( từ 2005 đến 2008 ). [ 2 ]
Source: https://dvn.com.vn
Category: Hàng Quán
