Số La Mã – Wikipedia tiếng Việt
Mặt đồng hồ đeo tay với những số La Mã tại Bad Salzdetfurth, Đức
Số La Mã hay chữ số La Mã là hệ thống chữ số cổ đại, dựa theo chữ số Etruria. Hệ thống này dựa trên một số ký tự Latinh nhất định được coi là chữ số sau khi được gán giá trị.[1] Hệ thống chữ số La Mã dùng trong thời cổ đại và đã được người ta chỉnh sửa vào thời Trung Cổ để biến nó thành dạng mà chúng ta sử dụng ngày nay.
Số La Mã được sử dụng phổ cập ngày này trong những bản kê được đánh số ( ở dạng sườn bài ), mặt đồng hồ đeo tay, những trang nằm trước phần chính của một quyển sách, tam nốt hợp âm trong âm nhạc nghiên cứu và phân tích, việc đánh số ngày ra đời của phim, những chỉ huy chính trị tiếp nối nhau, hoặc trẻ nhỏ trùng tên, và việc đánh số cho 1 số ít hoạt động giải trí nào đó, như là Thế vận hội Olympic và giải Super Bowl .
Có bảy chữ số La Mã cơ bản[2][3]:
Bạn đang đọc: Số La Mã – Wikipedia tiếng Việt
| Ký tự | Giá trị |
|---|---|
| I | 1 |
| V | 5 |
| X | 10 |
| L | 50 |
| C | 100 |
| D | 500 |
| M | 1000 |
Nhiều ký hiệu hoàn toàn có thể được tích hợp lại với nhau để chỉ những số với những giá trị khác chúng. Thông thường người ta pháp luật những chữ số I, X, C, M, không được lặp lại quá 3 lần liên tục ; những chữ số V, L, D không được lặp lại quá 1 lần. Chính do đó mà có 6 số đặc biệt quan trọng được nêu ra trong bảng sau :
| Ký tự | Giá trị |
|---|---|
| IV | 4 |
| IX | 9 |
| XL | 40 |
| XC | 90 |
| CD | 400 |
| CM | 900 |
Người ta dùng những chữ số I, V, X, L, C, D, M, và những nhóm chữ số IV, IX, XL, XC, CD, CM để viết số La Mã. Tính từ trái sang phải giá trị của những chữ số và nhóm chữ số giảm dần. Một vài ví dụ :
- III hay iii cho 3
- VIII hay viii cho 8
- XXXII hay xxxii cho 32
- XLV hay xlv cho 45
I chỉ hoàn toàn có thể đứng trước V hoặc X, X chỉ hoàn toàn có thể đứng trước L hoặc C, C chỉ hoàn toàn có thể đứng trước D hoặc M .Đối với những số lớn hơn ( 4000 trở lên ), một dấu gạch ngang được đặt trên đầu số gốc để chỉ phép nhân cho 1000 :
- V cho 5000
-
X
Xem thêm: Ronald Reagan – Wikipedia tiếng Việt
cho 10.000
- L cho 50.000
- C cho 100.000
- D cho 500.000
- M cho 1.000.000
Đối với những số rất lớn thường không có dạng thống nhất, mặc dù đôi khi hai gạch trên hay một gạch dưới được sử dụng để chỉ phép nhân cho 1.000.000. Điều này có nghĩa là X gạch dưới (X) là mười triệu.
Xem thêm: Cristiano Ronaldo – Wikipedia tiếng Việt
Số La Mã[sửa|sửa mã nguồn]
Chữ số La Mã vẫn liên tục được sử dụng cho đến khi đế chế La Mã suy tàn và cho đến thế kỉ 14 thì nó đã không còn được sử dụng thoáng đãng bởi tính tiện lợi của chữ số Ả Rập ( được tạo thành bởi những số từ 0 đến 9 ), tuy nhiên nó vẫn còn được sử dụng trong việc đánh số trên mặt đồng hồ đeo tay, âm nhạc, những sự kiện lớn và lưu lại thứ tự những người chỉ huy chính trị .
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Source: https://dvn.com.vn
Category : Romal
