Ngày Chủ nhật đẫm máu – Wikipedia tiếng Việt
Ngày Chủ Nhật đẫm máu hay Ngày Chủ Nhật đỏ[1] (tiếng Nga: Крова́вое воскресе́нье, chuyển tự. Krovávoye voskresén’e, IPA [krɐˈvavəɪ vəskrʲɪˈsʲenʲjɪ]) là tên của một loạt các sự kiện xảy ra trong Chủ Nhật, ngày 22 tháng 1 năm 1905 tại Saint Petersburg, Nga, khi những người biểu tình không được vũ trang, dẫn đầu bởi cha Georgy Gapon, bị bắn bởi binh lính của đội cận vệ hoàng gia khi họ đang tiến đến Cung điện mùa đông để đưa ra kiến nghị đối với Sa hoàng Nikolai II của Nga
Ngày chủ nhật đẫm máu đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho Quân chủ chuyên chế Sa hoàng đang quản lý nước Nga : sự kiện này ở St. Peterburg gây ra sự phẫn nộ trong công chúng và một loạt những cuộc đình công lớn lan rộng tại những TT công nghiệp của Đế quốc Nga. Thảm sát trong ngày chủ nhật đẫm máu được xem là khơi mào cho Cách mạng Nga ( 1905 ). Ngoài Cách mạng Nga 1905, sử gia như Lionel Kochan trong cuốn sách của mình ” Cách mạng Nga 1890 – 1918 ” còn xem sự kiện này như thể một trong những sự kiện chính dẫn đến cuộc Cách mạng Nga ( 1917 ) .
Sau Cải cách giải phóng 1861 bởi Sa Hoàng Aleksandr II của Nga, tại nhiều thành phố công nghiệp của Nga mở màn Open những tầng lớp lao động có nguồn gốc từ nông dân. Trước Cải cách, không có những tầng lớp lao động nào được tạo lập chính do nô lệ thao tác tại những thành phố hầu hết để kiếm thêm thu nhập trong khi vẫn bị ràng buộc với đất đai và địa chủ. Mặc dù điều kiện kèm theo thao tác tại những thành phố rất tồi tệ, họ chỉ được thuê làm trong một thời hạn ngắn và phải trở về làng quê khi việc làm triển khai xong hoặc đến thời gian quay trở lại với việc làm đồng áng .
Cải Cách giải phóng nô lệ dẫn đến việc thành lớp tầng lớp lao động dài hạn trong khu vực nội thị, tạo nên sự căng thẳng trong xã hội Nga truyền thống. Nông dân bị áp chế bởi các mối quan hệ xã hội mới, một chế độ hà khắc bởi các quy định nhà máy và điều kiện căng thẳng của cuộc sống thành thị. Tổ chức mới các công nhân có xuất thân từ nông dân này chiếm phần lớn ở các thành phố. Không có kỹ năng, nông dân thường nhận được lương thấp, làm việc trong môi trường không đảm bảo an toàn và thời gian làm việc kéo dài tới 15 tiếng một ngày. Mặc dù một vài người có quan hệ ruột thịt với chủ lao đông, chủ nhà máy thường xuất hiện thường xuyên hơn so với quý độ địa chủ. Dưới chế độ nô lệ, nông dân có ít hoặc không có quan hệ với chủ đất. Trong xã hội đô thị mới, tuy nhiên, chủ nhà máy thường sử dụng quyền lực tuyệt đối để lạm dụng sức lao động. Điều này được thể hiện rõ nết qua việc giờ làm việc dài, lương thấp và thiếu các điều kiện bảo hộ lao động, là những nguyên nhân chính dẫn đến đình công tại Nga.
Bạn đang đọc: Ngày Chủ nhật đẫm máu – Wikipedia tiếng Việt
Mục Lục
Các cuộc đình công tiên phong[sửa|sửa mã nguồn]
Trong tiếng Nga, từ “đình công” được gọi là stachka, bắt nguồn từ một từ cổ stakat’sia– ám chỉ một hành động phạm tội. Do vậy, luật pháp Nga thường xem đình công như là các hành động phạm tội có âm mưu và châm ngòi cho việc nổi loạn. Phản ứng của chính phủ, tuy nhiên, đã hỗ trợ cho các nỗ lực của công nhân và thúc đẩy đình công được xem như là công cụ hữu hiệu mà công nhân dùng để yêu cầu cải thiện điều kiện làm việc. Chính quyền Sa Hoàng thường can thiệp với hình phạt hà khắc, nhất là đối với lãnh đạo và các nhà diễn thuyết nhưng thường những yêu cầu của cuộc đình công được xem như là bằng chứng để các chủ lao đông phải sửa lại việc lạm dụng là nguyên nhân chính dẫn đến đình công.
Những đổi khác này tuy nhiên không hề làm biến hóa một mạng lưới hệ thống rõ ràng mất cân đối mà trong đó chủ lao động là người được hưởng lợi. Điều này dẫn đến những cuộc đình công liên tục nổ ra và cuộc đình công công nghiệp lớn tiên phong ở Nga, xảy ra vào năm 1870 tại St. Petersburg. Hiện tượng mới này là chất xúc tác cho nhiều cuộc đình công khác ở Nga, số lượng đình công đã tăng lên cho đến khi chúng đạt đến đỉnh điểm vào giữa năm 1884 và 1885 khi 4.000 công nhân đình công tại nhà máy sản xuất bông của Morozov. Cuộc đình công lớn này đã khiến những quan chức xem xét lại những pháp luật để kiềm chế sự lạm dụng từ phía chủ lao động và bảo vệ bảo đảm an toàn tại nơi thao tác. Một luật đạo mới đã được trải qua vào năm 1886 nhu yếu người sử dụng lao động phải làm rõ điều kiện kèm theo thao tác trong những xí nghiệp sản xuất của họ bằng văn bản. Điều này gồm có việc đối xử với công nhân, giờ thao tác của công nhân và những giải pháp phòng ngừa bảo đảm an toàn từ phía chủ lao động. Luật mới này cũng tạo ra bộ phận thanh tra nhà máy sản xuất, những người được giao nghĩa vụ và trách nhiệm giữ gìn sự không thay đổi tại nhà máy sản xuất. Bất chấp những biến hóa này, hoạt động giải trí đình công một lần nữa đạt tỷ suất cao trong thập niên 1890, dẫn đến việc hạn chế ngày thao tác xuống còn mười một tiếng rưỡi vào năm 1897 .
Cha Georgy Gapon, một thầy tu dòng chính thống giáo Nga, đã dẫn đầu cuộc biểu tình của các công nhân để đưa ra kiến nghị tới Sa Hoàng ngày 22 tháng 1 1 năm 1905, được biết đến như Ngày chủ nhật đẫm máuNgười đóng vai trò số 1 trong những sự kiện này là linh mục Georgy Gapon. Cha Gapon là một diễn thuyết hấp dẫn và nhà tổ chức triển khai có hiệu suất cao, người có sự chăm sóc thâm thúy đến những tầng lớp lao động và thấp hơn ở những thành phố Nga .” Hội đồng công nhân xí nghiệp sản xuất Nga ở St. Petersburg “, hay còn gọi là Hội đồng, đã được chỉ huy bởi Cha Gapon từ năm 1903. Hội được bảo trợ bởi Sở Cảnh sát và St. Petersburg Okhrana ( công an bí hiểm ) ; trong năm 1904, số lượng thành viên của hội đồng đã tăng lên nhanh gọn, mặc dầu những nhóm cực đoan hơn coi đó là một ” liên minh của công an ” – dưới ảnh hưởng tác động của chính phủ nước nhà. Mục tiêu của Hội đồng là bảo vệ quyền của người lao động và nâng cao vị thế đạo đức và tôn giáo của họ. Theo lời của Cha Gapon, tổ chức triển khai này có mục tiêu
… Một nỗ lực cao quý, dưới sự hướng dẫn của những giáo dân và giáo sĩ có tri thức thực thụ của Nga, để thôi thúc giữa những công nhân một quan điểm sắc tố Kito giáo rõ ràng, thấm nhuần nguyên tắc tương hỗ, từ đó giúp cải tổ đời sống và điều kiện kèm theo thao tác của những người lao động mà không bị ngăn cản bởi đấm đá bạo lực của lao lý và trật tự trong mối quan hệ của họ với người sử dụng lao động và cơ quan chính phủ .— G.A. Gapon, trích trong Sablinsky, Con đường tới ngày chủ nhật đẫm máu, 89
Hội đồng phục vụ như một loại công đoàn cho công nhân của St. Petersburg. Được miêu tả là bảo thủ khắt khe trong sự ủng hộ của chính sách chuyên chế, Hội đồng là một giải pháp ngăn ngừa ảnh hưởng tác động cách mạng và xoa dịu người lao động bằng cách thôi thúc cho những điều kiện kèm theo thao tác, chính sách đãi ngộ và thời hạn làm việc tốt hơn. Hội đồng sẽ đóng vai trò là một trong những chất xúc tác cho sự kiện được gọi là Chủ nhật đẫm máu diễn ra sau này .
Khúc dạo đầu[sửa|sửa mã nguồn]
Cuộc đụng độ Putilov[sửa|sửa mã nguồn]
Vào tháng 12 năm 1904, bốn công nhân tại nhà máy sản xuất Putilov Ironworks ở St Petersburg đã bị sa thải vì là thành viên của Hội đồng, mặc dầu người quản trị xí nghiệp sản xuất khẳng định chắc chắn rằng họ bị sa thải vì những nguyên do không tương quan. Hầu như hàng loạt lực lượng lao động của Putilov Ironworks đã đình công khi người quản trị xí nghiệp sản xuất phủ nhận tuân theo những nhu yếu của họ rằng những công nhân này phải được cho quay lại thao tác. Các cuộc đình công hưởng ứng ở những khu vực khác của thành phố đã nâng số lượng người đình công lên tới 150.000 công nhân tại 382 xí nghiệp sản xuất. Đến ngày 21 tháng 1 [ 8 tháng 1 theo lịch cũ ] năm 1905, thành phố không có điện và không có báo chí truyền thông và toàn bộ những khu vực công cộng đã bị công bố đóng cửa .
Kiến nghị và chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc Diễu hành[sửa|sửa mã nguồn]
Quyết định chuẩn bị sẵn sàng và trình diễn một bản kiến nghị được đưa ra trong quy trình luận bàn vào tối ngày 19 tháng 1 [ ngày 6 tháng 1 theo lịch cũ ] năm 1905, tại trụ sở trào lưu của Cha Gapon, ” Hội trường Gapon ” trên Shlisselburg Trakt ở Saint Petersburg. Bản kiến nghị, được soạn thảo theo những lao lý tôn trọng của chính Gapon, đã nêu rõ những yếu tố và quan điểm của người lao động và lôi kéo cải tổ điều kiện kèm theo thao tác, chính sách tiền lương công minh hơn và giảm thời hạn thao tác xuống còn tám giờ. Các nhu yếu khác gồm có chấm hết Chiến tranh Nga-Nhật và đưa vào quyền bầu cử đại trà phổ thông. Ý tưởng về một bản kiến nghị đã nhận được sự ủng hộ của hầu hết người lao động có đầu óc truyền thống cuội nguồn. Từ thế kỷ 15 đến đầu thế kỷ 18, những kiến nghị cá thể hoặc tập thể là một phương tiện đi lại được sự dụng để biểu lộ bất bình và lôi kéo sự chú ý quan tâm của chính quyền sở tại Sa hoàng. Chúng hoàn toàn có thể được đệ trình lên Petitions Prikaz ( văn phòng ) ở Moscow, hoặc trực tiếp tới Sa hoàng hoặc những cận thần khi Sa hoàng Open bên ngoài hoàng cung .
Cuộc tuần hành ở Cung điện Mùa đông không phải là một hành động cách mạng hay nổi loạn. Các phe nhóm chính trị, chẳng hạn như những người Bolshevik, Menshevik và các nhà cách mạng xã hội không chấp nhận cuộc diễu hành do thiếu các yêu cầu chính trị. Cha Gapon thậm chí còn khuyến khích những người theo ông xé tờ rơi ủng hộ các mục tiêu cách mạng. Phần lớn công nhân Nga vẫn giữ các giá trị bảo thủ truyền thống của họ về Chính thống giáo, niềm tin vào chế độ chuyên chế và thờ ơ với đời sống chính trị. Các công nhân ở St. Petersburg mong muốn nhận được sự đối xử công bằng và điều kiện làm việc tốt hơn; do đó, họ đã quyết định kiến nghị Sa hoàng với hy vọng ông sẽ hành động. Trong mắt họ, Sa hoàng là đại diện của họ, người sẽ giúp đỡ họ nếu ngài biết được tình hình của họ. Chúa trời đã chỉ định Sa hoàng, do đó Sa hoàng có nghĩa vụ bảo vệ người dân và làm những gì tốt nhất cho họ. Kiến nghị của họ đã được viết bằng các điều khoản phụ thuộc và kết thúc bằng một lời nhắc nhở với Sa hoàng về nghĩa vụ của ông đối với người dân Nga và quyết tâm của họ để làm những gì cần thiết nhằm đảm bảo những lời cầu xin của họ được đáp ứng. Trong đó kết luận: “Và nếu Ngài không ra lệnh và không đáp lại lời cầu xin của chúng tôi, chúng tôi sẽ chết ở đây trong quảng trường này trước cung điện của Ngài”. Gapon, người có mối quan hệ không rõ ràng với chính quyền Sa hoàng, đã gửi một bản sao đơn thỉnh cầu tới Bộ trưởng Bộ Nội vụ cùng với một thông báo về ý định dẫn đầu một đám rước của các thành viên trong phong trào công nhân của ông ta đến Cung điện Mùa đông vào Chủ nhật tuần kế tiếp
Quân đội đã được tiến hành xung quanh Cung điện Mùa đông và tại những điểm quan trọng khác. Bất chấp sự thúc giục của nhiều thành viên trong mái ấm gia đình hoàng gia ở lại St. Petersburg, Sa hoàng đã rời đi vào thứ Bảy ngày 21 tháng 1 [ 8 tháng 1 theo lịch cũ ] năm 1905 đến Tsarskoye Selo. Một cuộc họp nội các đã được tổ chức triển khai mà không có bất kể nhận định và đánh giá nào về sự khẩn cấp đặc biệt quan trọng vào tối hôm đó, Kết luận rằng công an sẽ công khai minh bạch sự vắng mặt của Sa hoàng và những công nhân theo đó hoàn toàn có thể sẽ từ bỏ kế hoạch diễu hành của họ .
Sự kiện ngày chủ nhật 22 tháng 1[sửa|sửa mã nguồn]
Bắt đầu diễu hành[sửa|sửa mã nguồn]
Biện pháp của cơ quan chính phủ[sửa|sửa mã nguồn]
Tranh Xô Viết về thảm sát ngày chủ nhật đẫm máu tại St PetersburgMột báo cáo giải trình đã được gửi tới Sa hoàng tại Tsarskoe Selo vào tối thứ Bảy về những giải pháp được thực thi để ngăn ngừa những người tuần hành. Một lực lượng quân sự chiến lược đáng kể đã được tiến hành trong và xung quanh vòng ngoài của Cung điện Mùa đông. Những đơn vị chức năng này gồm có Lực lượng Vệ binh Hoàng gia, đơn vị chức năng đồn trú vĩnh viễn của Saint Peterburg và Cossack, cộng với những trung đoàn bộ binh được chuyển đến bằng đường tàu vào sáng sớm ngày 9 tháng 1 từ Revel và Pskov. Quân đội, hiện có số lượng khoảng chừng 10.000 người, đã được lệnh dừng những nhóm người diễu hành trước khi họ đến trung tâm vui chơi quảng trường hoàng cung nhưng phản ứng của những lực lượng chính phủ nước nhà không đồng nhất và xung đột. Các công an đã nghênh đón những biểu ngữ tôn giáo và chân dung của Sa hoàng do đám đông mang theo hoặc tham gia đám rước. Các sĩ quan quân đội khác nói với những người tuần hành rằng họ hoàn toàn có thể triển khai theo những nhóm nhỏ hơn, lôi kéo họ giải tán hoặc ra lệnh cho quân đội của họ bắn vào những người tuần hành mà không cần cảnh báo nhắc nhở. Khi đám đông liên tục tiến về phía trước, người Cossack và kỵ binh thường trú đã buộc tội họ bằng cách sử dụng kiếm hoặc chà đạp người dân .
Trường hợp tiên phong của vụ nổ súng xảy ra trong khoảng chừng từ 10 đến 11 giờ sáng. Không có cuộc chạm trán trực tiếp nào trước Cung điện Mùa đông, như thường lệ được miêu tả, mà là một loạt những vụ va chạm riêng không liên quan gì đến nhau tại những cây cầu hoặc những nút giao dẫn đến TT thành phố. Nhóm do Gapon đứng vị trí số 1 đã bị bắn gần Cổng Narva. Khoảng bốn mươi người đã bị giết hoặc bị thương ở đó, mặc dầu bản thân Gapon không bị thương .Vào lúc 2 giờ chiều, những nhóm mái ấm gia đình đang đi dạo trên Nevsky Prospekt như thường lệ vào những buổi chiều Chủ nhật, phần đông không biết về mức độ đấm đá bạo lực ở những nơi khác trong thành phố. Trong số đó có những nhóm công nhân vẫn đang hướng đến Cung điện Mùa đông như dự tính bắt đầu của Gapon. Một đội biệt kích của đội Cảnh vệ Preobrazhensky trước đây đóng tại Quảng trường Cung điện nơi có khoảng chừng 2.300 binh sĩ dự bị, giờ đã tiến đến Nevsky và tạo thành hai hàng ngũ đứng đối lập với Vườn Alexander. Sau một tiếng cảnh báo nhắc nhở duy nhất, một tiếng rít vang lên và bốn quả bom được bắn vào đám đông hoảng sợ, nhiều người trong số họ không tham gia vào những cuộc tuần hành có tổ chức triển khai .
Tổng số người thiệt mạng trong những cuộc đụng độ trong ngày không xác lập được. Các quan chức của Sa hoàng đã ghi nhận 96 người chết và 333 người bị thương ; nguồn tin chống cơ quan chính phủ công bố hơn 4.000 người chết ; ước tính trung bình khoảng chừng 1.000 người chết hoặc bị thương, cả từ bị bắn và bị chà đạp trong lúc hoảng sợ. Một nguồn khác chú ý quan tâm rằng ước tính chính thức là 132 người thiệt mạng. Leon Trotsky không đưa ra một số lượng đúng chuẩn nhưng công bố rằng hàng trăm người đã thiệt mạng và nhiều thương vong đã bị chính quyền sở tại chôn giấu bí hiểm .Nicholas II miêu tả ngày hôm đó như thể một ngày ” đau thương và buồn bã “. Theo những báo cáo giải trình ở khắp thành phố, rối loạn và cướp bóc nổ ra. Hội đồng của Gapon đã bị đóng cửa vào ngày hôm đó và Gapon nhanh gọn rời khỏi Nga .
Mặc dù Sa hoàng không ở Cung điện Mùa đông và không ra lệnh cho quân đội nổ súng, ông vẫn bị đổ lỗi vì sự quản trị yếu kém và nhẫn tâm trong cách mà cuộc khủng hoảng cục bộ được giải quyết và xử lý. Mặc dù sẽ là phi trong thực tiễn khi những người tuần hành mong đợi Nicholas đi ra Quảng trường Cung điện để gặp họ, nhưng sự vắng mặt của Sa hoàng trong thành phố, chí ít là 1 số ít lời khuyên, phản ánh sự thiếu tưởng tượng và nhận thức mà Sa hoàng biểu lộ trong những sự kiện khác. Việc hạ sát người dân trong khi nhiều người vẫn coi Sa hoàng là ” Người cha nhỏ bé ” của họ, dẫn đến sự cay đắng dâng trào so với Nicholas và chính sách quản lý chuyên chế. Một phản ứng được trích dẫn thoáng rộng là ” tất cả chúng ta không còn có Sa hoàng nữa ” .Sự kiện này được Đại sứ Anh xem là nguồn cơn gây ra những hoạt động giải trí cách mạng ở Nga và góp thêm phần vào Cách mạng Nga ( 1905 ). Giới tiếp thị quảng cáo ở Anh và Hoa Kỳ đã phản hồi rằng đây là một hành vi cực kỳ xấu đi so với một chính sách đã không được ủng hộ. Nhà văn Lev Nikolayevich Tolstoy bị tác động ảnh hưởng về mặt xúc cảm bởi sự kiện này, cho thấy sự nổi dậy của quan điểm tự do, xã hội chủ nghĩa và trí tuệ trong chính nước Nga .
Hậu quả tức thời của ngày Chủ nhật đẫm máu là phong trào đình công lan rộng khắp cả nước. Các cuộc đình công bắt đầu nổ ra bên ngoài St. Petersburg như là Moskva, Riga, Warszawa, Vilna, Kovno, Tiflis, Baku, Batum và khu vực Baltic. Tổng cộng, khoảng 414.000 người đã ngừng làm việc trong tháng 1 năm 1905. Sa hoàng Nicholas II đã cố gắng xoa dịu người dân với việc thành lập hội đồng lập pháp Duma Quốc gia (Đế quốc Nga); tuy nhiên, chế độ chuyên chế cuối cùng đã dùng đến lực lượng vũ trang vào gần cuối năm 1905 để ngăn chặn phong trào đình công đang tiếp tục lan rộng. Từ tháng 10 năm 1905 đến tháng 4 năm 1906, ước tính khoảng 15.000 nông dân và công nhân đã bị treo cổ hoặc bị bắn; 20.000 người bị thương và 45.000 người bị lưu đày.
Có lẽ tác động ảnh hưởng đáng kể nhất của sự kiện ngày Chủ nhật đẫm máu là sự đổi khác can đảm và mạnh mẽ trong thái độ của nông dân và công nhân Nga. Trước đây, Sa hoàng từng được coi là người có thế lực tối cao so với nhân dân : trong những trường hợp thảm khốc, quần chúng sẽ lôi kéo Sa hoàng, theo truyền thống cuội nguồn trải qua một kiến nghị, và Sa hoàng sẽ đáp lại người dân của ông và hứa sẽ làm cho mọi việc đúng đắn. Các những tầng lớp thấp hơn đặt niềm tin của họ vào Sa hoàng. Bất kỳ yếu tố nào mà những tầng lớp thấp hơn phải đương đầu đều tương quan đến Boyar ; tuy nhiên, sau ngày Chủ nhật đẫm máu, Sa hoàng không còn được phân biệt với những quan chức và phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm cá thể về thảm kịch xảy ra. Khế ước xã hội giữa Sa hoàng và người dân đã bị phá vỡ, trong đó có vị trí được ủy thác cho Sa hoàng và quyền quản lý thiêng liêng của ông. Mặc dù ngày Chủ nhật đẫm máu không được khởi xướng như một trào lưu cách mạng hay làm mưa làm gió, nhưng hậu quả từ phản ứng của chính phủ nước nhà đã đặt nền móng cho cách mạng bằng cách đưa ra câu hỏi về sự chuyên quyền và tính hợp pháp của Sa hoàng .
- ^
A History of Modern Europe 1789–1968 by Herbert L. Peacock m.a.
Source: https://dvn.com.vn
Category: Hỏi Đáp
