Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu: Cơ hội và thách thức

Cùng với sự tăng trưởng của khoa học kỹ thuật và xu thế hội nhập kinh tế tài chính quốc tế, đặc biệt quan trọng là hiệp định EVFTA được Nghị viện châu Âu bỏ phiếu phê chuẩn ngày 12/2/2020, Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội, thử thách để tham gia ngày càng sâu, rộng và trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu .

 
EVFTA mở ra cơ hội vàng tăng cấp Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu

Ngày 12/2/2020, Hiệp định thương mại tự do EVFTA đã được Nghị viện châu Âu ( EP ) phê chuẩn và dự kiến có hiệu lực thực thi hiện hành vào nửa cuối năm 2020. Theo những chuyên viên kinh tế tài chính, giữa lúc đại dịch COVID-19 đang lan rộng và diễn biến phức tạp, thử thách tính vững chắc của những chuỗi giá trị toàn cầu mà nền kinh tế tài chính Việt Nam là một trong chuỗi mắt xích này, thì việc EVFTA được Nghị viện châu Âu phê chuẩn kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội vàng, thôi thúc sự vận động và di chuyển những chuỗi giá trị này .

EU là một trong những đối tác chiến lược thương mại quan trọng nhất của Việt Nam. Thị trường EU gồm có 27 vương quốc với hơn 500 triệu dân, thu nhập người dân cao nhất quốc tế, gần 40.000 USD. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2019, Việt Nam xuất khẩu sang thị trường EU 41,7 tỷ USD, ngang bằng với kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc. Đặc điểm điển hình nổi bật trong cơ cấu tổ chức xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và EU là tính bổ trợ cao, tương hỗ lẫn nhau nên ít có cạnh tranh đối đầu hay cạnh tranh đối đầu trực tiếp. Vì vậy, sẽ tạo ra những ngành hàng Việt Nam có lợi thế và là cơ hội vàng cho nền kinh tế tài chính Việt Nam trong toàn cảnh đại dịch COVID-19 dự báo sẽ có những tác động ảnh hưởng khó lường đến nền kinh tế tài chính toàn cầu .

Ảnh minh họa, nguồn Internet

Là một Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, EVFTA được ví là “ con đường cao tốc hướng Tây ”, liên kết Việt Nam tới một khoảng trống thị trường to lớn và có tiềm năng số 1 trên quốc tế cả về kinh tế tài chính, công nghệ tiên tiến và thị trường … Những quyền lợi của EVFTA đem lại là rất lớn. Các lao lý của Hiệp định EVFTA cho thấy, ngay khi châu Âu dỡ bỏ 85,6 % số dòng thuế, sẽ giúp tăng năng lượng cạnh tranh đối đầu cho 70,3 % kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này ; Việt Nam xóa bỏ 48,5 %, tương tự với 64,5 % kim ngạch nhập khẩu vào Việt Nam, sẽ giúp giảm ngân sách nguồn vào cho những ngành sản xuất ; giảm giá sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ ; khơi thông một dòng chảy mới về thương mại giữa Việt Nam với một thị trường có nhu cầu mua sắm lớn thứ hai trên quốc tế ( chỉ sau Hoa Kỳ ), tạo điều kiện kèm theo cho cả dân cư Việt Nam và Châu Âu hoàn toàn có thể tiếp cận những sản phẩm & hàng hóa và dịch vụchất lượng cao và giá rẻ. Việc giảm thuế sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh đối đầu cho những mẫu sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt quan trọng là những loại sản phẩm dệt may, thủy hải sản, rau quả, đồ gỗ, hàng điện tử, điện thoại cảm ứng và những mẫu sản phẩm đặc trưng vùng nhiệt đới gió mùa … ; Đồng thời thôi thúc xu thế vận động và di chuyển những xí nghiệp sản xuất sản xuất từ nơi khác sang Việt Nam để tận dụng lợi thế về thuế quan theo một số ít hiệp định FTA, gồm có EVFTA. Đây là cơ hội cho những doanh nghiệp Việt tăng cường tăng trưởng sản xuất, có thêm nhiều đơn hàng sang châu Âu, kéo những ngành khác như kinh tế tài chính – ngân hàng nhà nước, du lịch, luân chuyển hàng không … tăng trưởng theo. Các chuyên viên kinh tế tài chính cho rằng, đây chính là nền tảng giúp những doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, tránh thực trạng phụ thuộc vào vào 1 số ít thị trường xuất khẩu nhất định .

Ngoài ra, EU là nhà cung cấp hàng hóa lớn thứ tư của Việt Nam. Xuất khẩu của EU sang Việt Nam chủ yếu bao gồm máy móc, hóa chất và thiết bị vận tải, đều là những mặt hàng cần thiết cho sự chuyển đổi mô hình phát triển và hiện đại hóa của nền kinh tế Việt Nam. EVFTA được thực thi giúp Việt Nam có cơ hội đón dòng vốn đầu tư và công nghệ hiện đại từ châu Âu, góp phần nâng cấp các khâu “made in Viet Nam” hay “made by Viet Nam” trong các chuỗi giá trị toàn cầu mà Việt Nam đang nỗ lực tham gia. Với sự tham gia của các đối tác châu Âu, giá trị gia tăng và hàm lượng công nghệ của những công đoạn sản xuất tại Việt Nam cũng sẽ tăng lên…

Nỗ lực vươn tới những chuẩn mực quốc tế về quản trị vương quốc và quản trị doanh nghiệp, về lao động, môi trường tự nhiên … cũng sẽ tạo ra nguồn nguồn năng lượng mới cho kế hoạch tăng trưởng vững chắc của Việt Nam. Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam ( VCCI ), tác động ảnh hưởng kép của dịch COVID-19 và EVFTA chắc như đinh sẽ tạo động lực và sức ép nhằm mục đích thôi thúc tái cấu trúc nền kinh tế tài chính, tái cấu trúc khoảng trống thị trường của nền kinh tế tài chính Việt Nam theo hướng tăng cường tính tự chủ ; tăng cấp Việt Nam trong những chuỗi giá trị toàn cầu. Ngoài ra, EVFTA cũng có ảnh hưởng tác động tích cực tới lao động ; trong đó những ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày dự báo sẽ được hưởng lợi nhiều nhất … EVFTA còn hoàn toàn có thể tạo sức ép cải tổ thể chế và môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại, do đó kỳ vọng tạo ra những tác động ảnh hưởng tích cực trong trung và dài hạn như : Mở rộng cơ hội tăng trưởng xuất khẩu, cân đối cán cân thương mại ; lôi cuốn góp vốn đầu tư ; đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và giảm chịu ràng buộc vào một số ít thị trường như lúc bấy giờ .

Theo những chuyên viên kinh tế tài chính, EVFTA là bệ phóng đưa Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi đáp ứng toàn cầu, hoàn toàn có thể giúp xuất khẩu của Việt Nam vào EU tăng thêm 15 tỷ Euro. Nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ tăng thêm khoảng chừng 42,7 % vào năm 2025 và 44,37 % vào năm 2030 so với khi không có Hiệp định. Đồng thời, kim ngạch nhập khẩu từ EU cũng tăng nhưng với vận tốc thấp hơn xuất khẩu, đơn cử : 33,06 % năm 2025 và 36,7 % năm 2030. Về mặt vĩ mô, EVFTA góp thêm phần làm GDP của Việt Nam tăng thêm ở mức trung bình từ 2,18 – 3,25 % ( trong tiến trình 2019 – 2023 ) ; từ 4,57 – 5,30 % ( quá trình 2024 – 2028 ) và từ 7,07 – 7,72 % ( quy trình tiến độ 2029 – 2033 ) .

Có thể nói, trong toàn cảnh hội nhập, đặc biệt quan trọng là khi nhiều hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và những nước đối tác chiến lược được ký kết, đã đem lại nhiều cơ hội lớn để doanh nghiệp Việt có bước chuyển mình và thử sức trong môi trường tự nhiên mới, tăng cấp mình trong vòng link của chuỗi giá trị toàn cầu .

Thách thức chồng thử thách

EVFTA mở ra cơ hội để Việt Nam tăng cấp trong chuỗi đáp ứng toàn cầu, nhưng cũng đặt ra nhiều thử thách không nhỏ, đặc biệt quan trọng là trong toàn cảnh đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn đáng kể đến chuỗi đáp ứng toàn cầu .

Theo những chuyên viên kinh tế tài chính, khi Việt Nam thông thương với một trong những thị trường lớn và có năng lượng cạnh tranh đối đầu cao như EU, một số ít ngành kinh tế tài chính sẽ gặp khó khi phải cạnh tranh đối đầu trên cơ sở bình đẳng. Ngoài ra, EU là thị trường có nhu yếu rất cao về chất lượng mẫu sản phẩm, yên cầu về cả quy trình tiến độ sản xuất sản phẩm & hàng hóa và nguồn gốc, nguồn gốc … cũng là những thử thách cho những doanh nghiệp Việt khi tham gia chuỗi đáp ứng toàn cầu .

Theo VCCI, lúc bấy giờ, nguyên vật liệu sản xuất sản phẩm & hàng hóa của Việt Nam phần đông là từ Trung Quốc và ASEAN chứ không phải là từ Việt Nam và EU. Vì vậy, những doanh nghiệp Việt gặp khó khăn vất vả trong việc cung ứng nhu yếu về nguồn gốc, nguồn gốc. Bên cạnh đó, hàng rào về kỹ thuật và lao lý về vệ sinh dịch tễ của EU cũng rất cao mà không phải doanh nghiệp nào của Việt Nam cũng hoàn toàn có thể cung ứng được. Cùng với đó, những giải pháp phòng vệ thương mại của EU rất nặng nề, vượt qua được cũng không hề đơn thuần. Đây là những rào cản khiến những doanh nghiệp Việt gặp khó khi tham gia vào chuỗi đáp ứng cho EU nói riêng và toàn cầu nói chung .

Bên cạnh những khó khăn vất vả từ những lao lý ngặt nghèo của EVFTA, “ cơn bão ” dịch COVID-19 đang rình rập đe dọa gây đứt gãy những chuỗi đáp ứng, khiến những doanh nghiệp Việt gặp khó khăn vất vả lại càng thêm khó khăn vất vả. Do công nghiệp tương hỗ của Việt Nam chưa tăng trưởng, một phần rất quan trọng của những nguyên vật liệu, phụ tùng, linh phụ kiện đều xuất phát từ Trung Quốc, gây tác động ảnh hưởng rất lớn đến những doanh nghiệp sản xuất trong nước khi nước này tạm dừng những nhà máy sản xuất sản xuất và đóng cửa biên giới do dịch bệnh. Chuỗi đáp ứng bị gián đoạn khiến nhiều doanh nghiệp chỉ hoạt động giải trí cầm chừng, thậm chí còn, nếu không có chủ trương tương hỗ kịp thời, không ít doanh nghiệp nhỏ và vừa có rủi ro tiềm ẩn buộc phải dừng sản xuất và phá sản khi bị đứt nguồn cung nguyên vật liệu .

Những ngành bị tác động ảnh hưởng bất lợi khi chuỗi đáp ứng bị gián đoạn đa phần là những ngành xuất khẩu nòng cốt của Việt Nam như : Dệt may, da giày, điện tử … Theo Bộ Công Thương, nhiều ngành công nghiệp chế biến, sản xuất của Việt Nam lúc bấy giờ đang nhờ vào rất lớn vào nguồn phân phối nguyên phụ liệu, linh phụ kiện đầu vào nhập khẩu từ Trung Quốc và những vương quốc khác đang chịu tác động ảnh hưởng bởi dịch bệnh như Nước Hàn, Nhật Bản. Trong đó, ngành điện tử của Việt Nam là một trong những ngành chịu tác động ảnh hưởng nhiều nhất, bởi do đặc trưng của ngành này là phân chia theo chuỗi sản xuất toàn cầu và xác định đa phần từ Trung Quốc. Năm 2019, Việt Nam nhập khẩu khoảng chừng 40 tỷ USD những mẫu sản phẩm linh phụ kiện điện tử từ Nước Hàn, Trung Quốc và Nhật Bản. Tuy nhiên, hiện những doanh nghiệp điện tử chỉ còn đủ nguyên vật liệu Giao hàng cho sản xuất đến cuối quý I / 2020 .

Ngành sản xuất lắp ráp xe hơi năm 2019 nhập khẩu gần 4 tỷ USD phụ tùng linh phụ kiện xe hơi, trong đó nhập khẩu từ Trung Quốc là 7 tỷ USD, Nước Hàn là 1,14 tỷ USD. Dự kiến, đến cuối quý I / 2020, những doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe hơi sẽ chịu ảnh hưởng tác động lớn từ việc thiếu vắng nguồn linh phụ kiện Giao hàng sản xuất .

Ngành dệt may mặc dù xuất khẩu nhiều mẫu sản phẩm sang những thị trường lớn như EU, Mỹ, tuy nhiên hầu hết nguyên, vật tư dệt may lại được nhập khẩu từ Trung Quốc. Sự thiếu vắng nguồn cung, nhất là những nguyên phụ liệu đang là một trong những yếu tố trọng điểm khi những doanh nghiệp Việt tham gia chuỗi đáp ứng trong và ngoài nước .

Trước những yên cầu trong toàn cảnh mới, việc tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu được xem là động lực để những ngành sản xuất ở Việt Nam tái cấu trúc hàng loạt mạng lưới hệ thống và mạng lưới hoạt động giải trí của mình. Dù thử thách là khó tránh khỏi, nhưng những cơ hội đem lại cũng sẽ không ít. Vì vậy, để đứng vững và duy trì mắt xích đã có trong chuỗi đáp ứng toàn cầu yên cầu sự hoạt động tích cực hơn thế nữa từ phía doanh nghiệp và toàn nền kinh tế tài chính, nhằm mục đích hướng tới thay đổi quy mô tăng trưởng, chuyển dời cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính theo hướng nâng cao giá trị, chất lượng và hiệu suất cao. Đây chính là điều kiện kèm theo tiên quyết để Việt Nam hoàn toàn có thể tăng cấp và tiến sâu vào chuỗi đáp ứng toàn cầu. / .

Trường Đại học Thương mại

Source: https://dvn.com.vn
Category: Kinh Doanh