Khái quát ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 ngắn gọn, hay nhất.
Câu hỏi: Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở con lai F1 vì:
A. Tỉ lệ thể dị hợp tử ở F1 cao nhất .
B. Con F1 chọn được nhiều những đặc tính tốt của cha mẹ .
C. Con F1 có điều kiện dinh dưỡng tốt hơn các thế hệ sau nó.
D. Con F1 không chịu ảnh hưởng tác động về di truyền của cha mẹ .
Lời giải:
Đáp án đúng: A. Tỉ lệ thể dị hợp tử ở F1 cao nhất.
Giải thích:
Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở con lai F1 vì tỉ lệ thể dị hợp tử ở F1 cao nhất, Vì theo giả thuyết siêu trội, ở trạng thái dị hợp về nhiều cặp gen khác nhau, con lai có kiểu hình tiêu biểu vượt trội so với những dạng cha mẹ thuần chủng .
1. Nguyên nhân của hiện tượng kỳ lạ ưu thế lai
– Ưu thế lai thấy rõ nhất khi lai giữa những dòng thuần chủng khác nhau kiểu gen vì ở hầu hết những loài alen trội có lợi, alen lặn có hại. Khi sống sót ở trạng thái đồng hợp trội cho tính trạng tốt, sống sót ở trạng thái đồng hợp lặn cho tính trạng xấu. Khi lai hai dòng thuần chủng tương phản với nhau thu được kiểu gen dị hợp ( chỉ có alen trội được biểu hiện ) → con lai ở F1 có tính trạng tốt hơn so với cha mẹ .
– Ví dụ : Một dòng mang 2 gen trội x một dòng mang 1 gen trội → con lai F1 mang 3 gen trội .
P. : AABBdd x aabbDD
F1 : AaBbDd ( mang 3 gen trội )
– Lưu ý : ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở đời lai F1 sau đó giảm dần qua những thế hệ vì khi tự thụ phấn tỷ suất kiểu gen dị hợp tử giảm, kiểu gen đồng hợp tử tăng qua những thế hệ → tỷ suất kiểu gen đồng hợp tử lặn tăng gây hại .
– Muốn duy trì được ưu thế lai, người ta thường dùng những biện pháp nhân giống vô tính như giâm cành, chiết cành, nuôi cấy mô, …
2. Hiện tượng ưu thế lai
a. Khái niệm: ưu thế lai là hiện tượng cơ thể lai F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ.
Ví dụ cụ thể ưu thế lai
Khi triển khai lai 1 dòng thuần mang 1 gen trội với 2 dòng thuần mang một gen trội sẽ tạo ra con lai F1 mang 3 gen trội .
Đối với vật nuôi để tạo ra ưu thế lai người ta hầu hết dựa trên chiêu thức lai kinh tế nhằm mục đích tạo ra giống thương phẩm. Đối với thực vật người ta tạo ra ưu thế lai trải qua quá trình tự thụ phấn và cho chúng giao với nhau. Thông thường chiêu thức này được ứng dụng thoáng rộng cho những loại thực vật như ngô, lúa, …
Ưu thế lai có được trải qua giả thiết siêu trội. Cụ thể hơn thể dị hợp về nhiều cặp gen khác nhau sẽ sinh ra con lai tiêu biểu vượt trội hơn. Các dòng con lai sẽ có hiệu suất và vận tốc sinh trưởng cao hơn cha mẹ rất nhiều. Thông thường những nhà chọn giống sẽ duy trì những dòng cha mẹ và sử dụng ưu thế lai nhằm mục đích tạo ra những giống lai thương phẩm .
– Hiện tượng ưu thế lai rõ nhất trong trường hợp lai giữa những dòng thuần có kiểu gen khác nhau .
– Ví dụ : cây ngô, cây cà chua, gà, vịt, …
b. Cơ sở di truyền của ưu thế lai
Cơ sở di truyền của ưu thế lai là gì ? – Cơ sở di truyền của ưu thế lai : Về phương diện di truyền sẽ do tính trạng do gen trội lao lý về số lượng. Khi thực thi lai giữa hai dòng thuần có kiểu gen khác nhau sẽ tạo ra con lai F1 .
Mà đơn cử hơn những dòng gen lặn có 1 số ít biểu hiện với những đặc thù xấu sẽ bị ép chế bởi những đặc tính tốt của gen trội. Ở con lai F1 chỉ có những gen trội mới được biểu hiện còn những đặc tính xấu sẽ không được biểu hiện. Cũng chính vì thế mà con lai F1 mới mang đến nhiều đặc thù tốt như mong ước
3. Các giải pháp tạo ưu thế lai
a. Phương pháp tạo ưu thế lai cây trồng
– Lai khác dòng : tạo hai dòng thuần chủng ( bằng cách cho tự thụ phấn ) → cho giao phấn với nhau .
– Lai khác thứ: để kết hợp giữa tạo ưu thế lai và tạo giống mới (được sử dụng phổ biến hơn).
b. Phương pháp tạo ưu thế lai ở vật nuôi
– Lai kinh tế : là phép lai giữa cặp vật nuôi cha mẹ thuộc hai dòng thuần khác nhau rồi dùng khung hình lai F1 làm mẫu sản phẩm, không dùng nó làm giống ( vì ưu thế lai giảm dần ở những thế hệ sau ) .
– Ví dụ : ở lợn, con cháu Ỉ Móng Cái x con đực Đại Bạch. F1 : Lợn con mới đẻ nặng 0.8 kg, tăng trọng nhanh, tỉ lệ thịt nạc cao .
Source: https://dvn.com.vn
Category: Hỏi Đáp
