Vì sao ý thức có tính độc lập tương đối

Câu 6: Phân tích tính độc lập tương đối của ý thức xã hội so với tồn tại xã hội? cho ví dụ cụ thể về tính độc lập tương đối ý thức xã hội ?

*Các khái niệm:
-Tồn tại xã hội: là phương diện sinh hoạt vật chất và những điều kiện sinh hoạt vật chất của xã hội.

-Ý thức xã hội: là phương diện xã hội tinh thần của xã hội, nảy sinh từ tồn tại xã hội và phản ánh tồn tại xã hội tring những giai đoạn phát triển nhất định.
*Mối quan hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội:
-Tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội
+Tồn tại xã hội là nguồn gốc, cơ sở hình thành ý thức xã hội.
+Ý thức xã hội là phản ánh của tồn tại xã hội ở những giai đoạn lích sử nhất định.
+Tồn tại xã hội biến đổi thì sớm muộn ý thức xã hội cũng biến đổi theo.
*Tính độc lập tương đối của ý thức xã hội
-Ý thức xã hội thường lạc hậu hơn tồn tại xã hội bởi các nguyên nhân:
+Ý thức xã hội là cái phản ánh tồn tại xã hội nên nó có sau tồn tại xã hội.
+Do sức mạnh của phong tục, tập quán, truyền thống cũng như do tính bảo thủ của một số hình thái ý thức xã hội. Mặt khác tồn tại xã hội có tính biến đổi nhanh, ý thức xã hội không thể phán ánh kịp.
+Ý thức xã hội luôn gắn bó với lợi ích của những giai cấp nhất định. Vì vậy, những tư tưởng lạc hậu thường được các lực lượng xã hội phản động lưu giữ và truyền bá nhằm chống lại các lực lượng xã hội tiến bộ.
*Ý thức xã hội có thể vượt trước tồn tại xã hội: khoa học phát triển nhưng phong tục tập quán còn lạc hậu.
*Ý thức xã hội có tính kế thừa trong sự phát triển : ý thức xã hội kế thừa tinh hoa của thời kì trước.
*Sự tác động qua lại lẫn nhau giữa các hình thái ý thức xã hội: ý thức đạo đức quan hệ chặt chẽ ý thức pháp quyền, và hình thái ý thức chính trị ví dụ ở 1 cung hình phạt nếu cải tạo tốt sẽ được khoan hồng, giảm nhẹ.
*Sự tác động trở lại của ý thức xã hội đối với tồn tại xã hội theo 2 hướng: Nếu ý thức xã hội phản ánh kịp thời và đúng đắn tồn tại xã hội thì sẽ thúc đẩy tồn tại xã hội phát triển và ngược lại
*Ví dụ: ở dự báo khoa học thì có bảng tuần hoàn hóa học của Menledep.

Source: https://dvn.com.vn
Category: Hỏi Đáp