Khái niệm, nguồn gốc và phân loại công nghệ – HKT Consultant

1. Khái niệm công nghệ

Trong buổi đầu công nghiệp hóa, người ta quen dùng khái niệm kỹ thuật ( Technique ) với ý nghĩa là công cụ, giải pháp, kiến thức và kỹ năng được sử dụng trong sản xuất. Tiếp đỏ Open khái niệm công nghệ ( Technology ) với ý nghĩa bắt đầu của nó rất hẹp, chỉ là tuần tự những giải pháp kỹ thuật trong một dây chuyền sản xuất sản xuất. Từ những năm 60 trở lại đây, do yếu tố mua và bán công nghệ trở thành một hoạt động giải trí sôi động trong giới kinh doanh thương mại cùa quốc tế, nên công nghệ đã lả một yếu tố lôi cuốn sự chăm sóc của giới điều tra và nghiên cứu, ý nghĩa của khái niệm công nghệ được lan rộng ra trong nghành kinh doanh thương mại này và hoạt động giải trí mua và bán công nghệ được lao lý quốc tế xem là một đối tượng người tiêu dùng kiểm soát và điều chỉnh .
Theo tiếng Anh thì chữ công nghệ – Technology bao gồm hai chữ gốc Techno và logy .
Techno có nghĩa là công nghệ, chữ này làm gốc cho những từ có tương quan đến việc vận dụng khoa học vào công nghiệp .

Logy có nghĩa íà học, chữ này làm gốc cho những từ mang ý nghĩa nghiên cứu, học tập một vấn đề có phương pháp vả hệ thống.

Cho nên theo thuật ngữ này thì công nghệ là việc vận dụng khoa học vào công nghiệp bằng cách sử dụng những điều tra và nghiên cứu và giải quyết và xử lý một cách có mạng lưới hệ thống và giải pháp. Đây là một khái niệm theo từ ngữ, còn trong quy trình tăng trưởng của kinh tế tài chính quốc tế thì khái niệm của công nghệ được hình thành dần dẩn và những phe phái khác nhau đã có những định nghĩa khác nhau như sau :
❖ ESCAP ( Economie and Social Commission for Asia and the Pacific ) .

Công nghệ là mật hệ thống kiến thức về qui trình và kỹ thuật chế biến sản phẩm vật chất hay thông tin.

Theo định nghĩa nảy công nghệ sẽ bao gồm hai phần :

• Phèn cứng: máy móc, thiết bj.
• Phần mềm: kiến thức, công thức, bí quyết…

Tuy nhiên nói đến phần cứng và ứng dụng là nói đến những khái niệm đã được dùng trong nghành công nghệ máy tính và bảo dưỡng. Trong nghành công nghệ, chúng được sử dụng để phân biệt những kiến thức và kỹ năng đã được tư liệu hóa và không hàm chứa kỹ thuật với những mẫu sản phẩm được sản xuất bằng những kiến thức và kỹ năng đó .
❖ UNCTAD ( United Nation Conférence on Trade And Development ) .
Qua kinh nghiệm tay nghề trong hoạt động giải trí thực tiễn của mình UNTAD đã đưa ra 1 số ít hoạt động giải trí thuộc phạm trù công nghệ như sau :

• Nghiên cứu khả thi và khảo sát thị trường trước khí đầu tư.
• Thu thập thông tin về một số kỹ thuật sẵn có.
• Thiết kế kỹ thuật.
• Xây dựng nhà máy, lắp đặt thiết bị.
• Phát triển công nghệ sản xuất, nghĩa là những tri thức hiện thân trong bản thân quá trinh sản xuất.

Ngoài ra, UNTAD cũng xếp vào phạm trù công nghệ những yếu tố sau :

• Tri thức về quản lý và vận hành các phương tiện sản xuất.
• Thông tin thị trường.
• Năng lực cải tiến tại chỗ để nâng cao hiệu quả cùa quá trình sản xuất.

❖ ẠỊX ( Asian Institute of Technology ) .
Công nghệ là nguồn vào nguyên thủy để sản xuất sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ, những cái này được mua và bán trên thị trường quốc tế như sản phẩm & hàng hóa theo một trong những dạng sau :

• Tư liệu sản xuất và đôi khi là các sản phẩm trung gian là đối tượng của những giao dịch thương mại đặc biệt có liên quan đến những quyết định đầu tư.
• Sức lao động thường lả có chất lượng và đôi khỉ có chất lượng cao, đòi hỏi khả năng sử dụng máy móc và kỹ thuật, điều chỉnh cách giải quyết vấn đề và hợp lý hóa thông tin đề sản xuất ra hàng hóa cần thiết.
• Thông tin kỹ thuật hay thương mại được cung cấp trên thị trường hay được giữ bí mật.

Vậy hoàn toàn có thể nói công nghệ là nguồn vào cho việc sản xuất sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ, là kỹ năng và kiến thức về quy trình chế biến vật chất hay thông tin, kỹ năng và kiến thức ấy hàm chứa những thông tin về quy trình chế biến, trong những phương tiện đi lại, thiết bị và con người tham gia vào quy trình ché biến vật chất hay thông tin .

Mô tả cụ thể công nghệ được kết hợp bời bốn thành phần cơ bản sau:

• Trang thiết bi (Technoware)
• Thông tin (lnforware).
• Kỹ năng (Humanvvare).
• Tổ chức (Orgavvare).

Bốn thành phần này có công dụng qua lại với nhau để triển khai bất kể một sự bỉến đổi nguồn vật chất nào trong quy trình sản xuất. Sự đổi khác những yếu tố này diễn ra từ đơn thuần đến phức tạp, nhất là mức độ phức tạp của thành phần công nghệ mới so với công nghệ cũ gọi là hàm lượng tăng thêm của công nghệ nâng cấp cải tiến .
Theo Luật Chuyển giao Công nghệ của Nước Ta “ Công nghệ là giàỉ pháp, quá trình, tuyệt kỹ kỹ thuật có kèm hoặc không kèm công cụ, phương tiện đi lại dùng đề đổi khác nguồn lực thành loại sản phẩm ” .
Từ những định nghĩa trên về công nghệ, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể hiểu được những sai lầm đáng tiếc thường gặp từ trước tới nay ở 1 số ít người, thường hiểu mua và bán công nghệ giống hệt với việc mua và bán thiết bị ( lẻ hoặc hàng loạt ). Cách hiểu này trên trong thực tiễn đã mang lại một số ít hậu quả gây tiêu tốn lãng phí cho sản xuất .
VI du : Có xí nghiệp sản xuất đã nhập 1 số ít thiết bị của nước bạn. Nước bạn đến lắp ráp xong, cho chạy thử và chuyển giao. Sau đó một thời hạn, thiết bị ngừng hoạt động giải trí, xí nghiệp sản xuất không hồi sinh được vì không có hồ sơ, không được hướng dẫn. Khi hỏi bạn, được bạn chó biết việc đó không có trong hợp đồng mua thiết bị. Việc thương lượng không có hiệu quả phải để máy ngừng hoạt động giải trí trong hàng chục năm. Sau này nhà máy sản xuất phải ký hợp đồng với một trường ĐH ở trong nước để phục sinh hoạt động giải trí của máy và lập hồ sơ hướng dẫn qui trình sừ dụng, trùng tu, bào dưỡng .
Đối với phần cứng như máy móc, thiết bị thì trên thị trường đã có Chi tiêu ấn định. Người ta mua và bán nó như mua và bán sản phẩm & hàng hóa thường thì ( Xem lại chương 7 ) .
Vấn đề gây nhiều rắc rối thường nằm trong khoanh vùng phạm vi mua và bán ứng dụng của công nghệ, bởi nỏ không có Ngân sách chi tiêu ấn định, nó trừu tượng nhiều khi đến mức tưởng như vô lý không hề gật đầu được. Một ví dụ đã thành tầm cỡ trong lịch sử dân tộc mua và bán công nghệ quốc tế là câu truyện “ Một câu nói giá hai tạ vàng ” : do nhu yếu cấp thiết về thủy tinh quang học Giao hàng cuộc chiến tranh, người Nga đã mua tuyệt kỹ nấu thủy tinh quang học với giá hai tạ vàng. Bí quyết chỉ gói gọn trong một câu “ Khi nấu phải khuấy ’ ’, kèm theo hướng dẫn khuấy khi nào và khuấy bằng cái gì .

2. Phân loại công nghệ

Để phân loại công nghệ người ta dựa vào nhiều tiêu thức khác nhau :

a. Nếu xét theo bản chất của quá trình chế biến sản phẩm vật chất hay thông tin, ta có:

• Công nghệ sinh học.
• Công nghệ hóa học.
• Công nghệ laser…
• Công nghệ điện tử…
• Công nghệ tin học…

b. Nếu xét theo trình độ công nghệ, ta có:

• Công nghệ lạc hậu: công nghệ đã lỗi thời về nguyên lý.
• Công nghệ tiên tiến: là công nghệ có tiến bộ so với công nghệ đã sử dụng trên địa bàn.

Để nhìn nhận mức độ tiên tiến và phát triển của công nghệ, ta dựa vào những khuynh hướng sau :

• • Năng lượng tiêu hao -> 0
  • Nguyên vật liệu sử dụng -> 0
  • Nhân lực 0
  • Hiệu suát “> 1
  • Hàm lượng phần mềm/ phần cứng co
• Công nghệ cao (Hightech) lả công nghệ mới về nguyên lý.
• Công nghệ trung gian hay công nghệ thích hợp là công nghệ nằm giữa công nghệ lạc hậu và công nghệ tiên tiến…

c. Nếu xét theo mức độ sạch của công nghệ có:

• Công nghệ sạch.
• Công nghệ không sạch.

d. Nếu xét theo phạm vi địa lý, có:

• Công nghệ trong nước.
• Công nghệ quốc tế.

e. Nếu xét theo tính chất, có:

• Công nghệ chế tạo.
• Công nghệ thiết kế.
• Công nghệ quản lý…

3. Nguồn gốc công nghệ

Đối với một vương quốc công nghệ được hình thành từ hai nguồn :

• Tự nghiên cửu.
• Mua lại của nước ngoài.

4. Thị trường và các luồng công nghệ

Hoạt động chuyển giao công nghệ đang diễn ra sôi động trên toàn quốc tế .

Để hình thành một công nghệ mới cần phải trải qua 4 giai đoạn có liên quan mật thiết với nhau:

Bốn tiến trình này hoàn toàn có thể diễn ra trong nội bộ một vương quốc và cũng có thẻ diễn ra giữa những vương quốc với nhau .
Các luồng công nghệ :

• Chuyển giao dọc: Chuyền gỉao khi công nghệ còn ỉà mục tiêu, bí quyết, công nghệ được thực hiện chuyển giao dọc từ nghiên cứu đến sản xuất. Chuyển giao dọc thường thấy ở các nước phát triển, có điều kiện và tiềm lực để tiến hảnh nghiên cứu, triển khai. Chuyển giao dọc có ưu điểm là mang đến cho người sản xuất một công nghệ hoàn toàn mới, có khả năng cạnh tranh và “thắng đậm” trên thị trường, nhưng cũng phải chấp nhận một mức độ mạo hiểm tương đối cao.

• Chuyển giao ngang: là sự chuyền giao một công nghệ hoàn thiện từ một xí nghiệp này sang một xí nghiệp khác. Đây là những công nghệ đã được thử thách bằng những sản phẩm có uy tín trên thị trường. Chuyển giao ngang có ưu điểm là độ tin cậy cao, ít mạo hiểm, nhưng đòi hỏi bên nhận công nghệ phải có trình độ tiếp nhận cao đề tránh những sai lầm trong chuyền giao và phải nhận một công nghệ dưới tầm người khác.
• Chuyển giao công nghệ Bắc – Nam: là chuyển giao công nghệ từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển.
• Chuyển giao công nghệ Nam – Nam: là hình thức chuyển giao công nghệ giữa các nước đang phát triển với nhau.

Source: https://dvn.com.vn
Category: Công Nghệ