Ông bà cha mẹ gương mẫu yêu thương động viên – rèn luyện – VỤ GIA ĐÌNH
Trong xã hội truyền thống lịch sử, do ảnh hưởng tác động của tư tưởng đạo đức phong kiến hàng ngàn năm, mối quan hệ này thường chỉ được thừa nhận theo một chiều : con cháu phải phục tùng cha mẹ : “ tại gia tòng phụ ”, “ phu – tử ”, “ quân – thần ” là cách ứng xử được thừa nhận thoáng rộng .
Những văn minh về xã hội, pháp lý trên quốc tế cũng như ở nước ta đã làm cho mối quan hệ giữa cha mẹ và con cháu từng bước trở nên dân chủ hơn. Quan hệ cha mẹ – con cháu có sự độc lạ nhất định tùy thuộc vào từng tiến trình tăng trưởng khác nhau của con cháu .
Khi con còn nhỏ tuổi, mối quan hệ giữa cha mẹ cà con cái tương đối đơn giản. Cha mẹ lao động làm ra của cải vật chất, cho con ăn, mặc, học hành. Vì các con còn nhỏ tuổi nên sự bảo ban của cha mẹ dường như dễ tác động hơn. Cuộc sống của các em cũng đơn giản theo một nếp sống bình thường là được cha mẹ yêu thương, được chăm sóc, nuôi dưỡng đầy đủ và đến tuổi đi học thì được đến trường.
Khi con cháu bước vào tuổi vị thành niên, trong tiến trình này, sự chăm sóc của cha mẹ so với con cái không dừng lại ở cái ăn, cái mặc như khi còn nhỏ nữa mà là sự đồng cảm với con. Đây là quy trình tiến độ khó khăn vất vả của nhiều gia đình cả về phía cha mẹ và phía con cháu .
Khi con cái đã thành niên, tuy còn sống chung với cha mẹ nhưng lúc này con cháu đã trưởng thành và là một nhân cách độc lập, cha mẹ hoàn toàn có thể có quan điểm góp ý, nhưng phải tôn trọng quyền quyết định hành động của con cháu, hoàn toàn có thể khuynh hướng cho con cháu trong việc lựa chọn nghề nghiệp nhưng không ép buộc một cách cứng ngắc, chủ quan .
Mối quan hệ giữa cha mẹ với con cái còn bộc lộ ở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm giữa cha mẹ và con cháu. Những nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền hạn này xuất phát từ quyền lợi niềm tin, tình cảm thiêng liêng và thân mật giữa cha mẹ và con trên nền tảng đạo lý được pháp lý thừa nhận và bảo vệ. Theo lao lý của pháp lý nước ta, Luật Hôn nhân và gia đình, Điều 36 pháp luật : “ Cha mẹ có nghĩa vụ và trách nhiệm thương mến, nuôi dưỡng, chăm nom, bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của con, tôn trọng quan điểm của con ; chăm sóc cho việc học tập và giáo dục để giúp con tăng trưởng làmh mạnh về sức khỏe thể chất và ý thức, trở thành người con hiếu thảo của gia đình, công dân có ích cho xã hội. Ngược lại, con cháu phải có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo với cha mẹ ; chăm nom, nuôi dưỡng cha mẹ, không được có hành vi xúc phạm, ngược đãi, hành hạ cha mẹ ” .
Mối quan hệ cha mẹ – con cháu là yếu tố cơ bản trong đời sống gia đình. Cha mẹ nuôi dưỡng chăm nom, san sẻ với con cái niềm vui cũng như khó khăn vất vả mà chúng gặp phải, xu thế cho con cháu trong xu thế chọn nghề nghiệp tương lai … Ngày nay, sự lan rộng ra môi trường tự nhiên tiếp xúc với bè bạn, xã hội và quy trình xã hội hóa con người có trải qua các thiết chế xã hội khác như nhà trường, câu lạc bộ … nhưng vai trò của cha mẹ trong việc nuôi dạy con cháu nên người và thành đạt vẫn đặc biệt quan trọng quan trọng .
Quan hệ ông bà – cháu còn gọi là quan hệ thế hệ thứ nhất ( ông bà ) và thế hệ thứ ba ( cháu ). Đây là mối quan hệ thân thương, thân thiện. Ông bà dạy bảo thêm cho các cháu, trợ giúp con cháu mình trong việc làm gia đình, trông trẻ nhỏ, chăm nom nhà cửa, vườn tược, truyền thụ kinh nghiệm tay nghề sống, cách ứng xử đúng đắn … Ông, bà trong trường hợp này là người thân mật, dìu dắt cháu, chăm nom cháu khi cha mẹ vắng nhà. Đứa trẻ nào cũng được sống trong tình yêu thương ấm cúng của ông bà. Ngược lại, con cháu cũng là chỗ dựa về vật chất và tình cảm cho ông bà, để ông bà sống vui hơn, có ý nghĩa hơn .
Trong trường hợp ông bà và cháu không sống chung, mối quan hệ ông bà – cháu không phải mối quan hệ trực tiếp, hằng ngày, ông bà và các cháu chỉ gặp nhau trong những dịp lễ, tết hoặc qua thư từ … Mối quan hệ đó tuy không thâm thúy như mối quan hệ ông bà – cháu sống chung trong gia đình ba thế hệ nhưng tình cảm giữa ông bà và các cháu vẫn là tình cảm thân mật, thân thương, và là những kỷ niệm đẹp không thể nào quên .
Ngày nay, khi xã hội tăng trưởng, cùng với các mối quan hệ xã hội khác, quan hệ ông bà – cháu trở nên phức tạp hơn. Sự độc lạ về ý niệm sống, về cách ứng xử giữa các thế hệ hoàn toàn có thể là nguyên do gây nên những xích míc khó dung hòa, tạo không khí stress trong gia đình, thậm chí còn dẫn đến những bất hòa, xung đột .
Quan hệ họ hàng rất quan trọng trong đời sống gia đình vì nó ảnh hưởng tác động trực tiếp tới ông bà, cha mẹ. Quá trình hạt nhân hóa gia đình chưa kết thúc cả ở nông thôn và thành thị, sự phục sinh vị trí và các công dụng của dòng họ cũng với các thủ tục và phong tục mới làm cho các mối quan hệ của gia dình với họ hàng, bạn bè hai bên nội ngoại … ngày càng trở nên phong phú và đa dạng và phong phú hơn .
Gương mẫu, yêu thương là năng lực thiết yếu, quan trọng chi phối mọi hành vi của ông bà, cha mẹ, con cháu trong nhà. Ông bà, cha mẹ là đấng sinh thành nuôi dưỡng các thành viên nhỏ tuổi là con cháu tới khôn lớn. Ông bà, cha mẹ là người từng trải, có kinh nghiệm tay nghề vốn sống, kiến thức và kỹ năng sống rất phong phú và đa dạng, phong phú. Vốn quý này hoàn toàn có thể truyền nối truyền dạy cho lớp trẻ trong gia đình nhất là tuổi nhỏ và lứa tuổi mới lớn. Để truyền dạy được tới lớp trẻ yếu tố đặt ra là sự nêu gương cùng với lòng yêu thương con cháu của ông bà, cha mẹ trong gia đình .
Trong gia đình ông bà cha mẹ trước hết phải là người mẫu mực nói như trong xã hội truyền thống cuội nguồn là khuôn vàng thước ngọc để con cháu học tập đáng tin cậy và noi theo. Tấm gương sáng ông bà, cha mẹ có tác động ảnh hưởng thâm thúy tới nhận thức, hành vi, tâm lý và tình cảm của con cháu .
Trong gia đình hòa thuận, đầm ấm yên vui, mọi cử chỉ lời nói của ông bà, cha mẹ dịu hiền, ấm cúng thân thiện sẽ có tác động ảnh hưởng tốt trong sự hình thành tính cách, nếp sống con trẻ. Bác Hồ trong một câu thơ về chăm nom trẻ nhỏ đã nói :
Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ biết học hành là ngoan.
Xem thêm: Hướng dẫn chọn mua nồi cơm điện
Cái búp non tơ đó luôn lấy lá cành làm tấm gương sáng làm hình mẫu để bắt chước, để làm theo để được lớn lên trong tán cây xanh góp thêm phần tỏa bóng xanh rợp mát .
Gương mẫu yêu thương con biểu lộ ở chỗ hiểu biết phương pháp kiến thức và kỹ năng nuôi dạy con cháu. Hiểu biết tâm ý tình cảm nhận thức của con cháu để có những tác động ảnh hưởng tích cực. Xử lý kịp thời đúng mức những thiếu sót xô lệch của con trẻ tương thích với điều kiện kèm theo thực trạng và lứa tuổi .
Câu ca xưa thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi về cách nuôi nấng, dạy dỗ con cháu đã không còn tương thích. Trừng phạt đòn roi không còn là phương cách hữu hiệu mà đó chính là đấm đá bạo lực. Làm cho trẻ dạn đòn, lì đòn không có sức thuyết phục không có công dụng giáo dục. Đẩy trẻ đến thái độ phản ứng đối phó, lẩn tránh người lớn, che giấu khuyết điểm, lợi chưa ổn hại .
Trước những thói hư tật xấu của trẻ con nếu xẩy ra, các bậc ông bà cha mẹ cũng cần phải bình tĩnh, khôn khéo giải quyết và xử lý tương thích. Ông bà ta thường nói “ Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng ”. Sự gương mẫu thương mến của ông bà cha mẹ là tấm gương sáng để con cháu soi vào, noi theo, vượt ra khỏi nỗi ám ảnh của những thói hư tật xấu .
Dạy dỗ cho con cháu kiến thức và kỹ năng, năng lực lao động, niềm mê hồn lao động phát minh sáng tạo từ những việc làm từ dễ đến khó, từ đơn thuần đến phức tạp yên cầu công phu tỉ mẩn là biểu lộ sôi động của sự liên kết gương mẫu yêu thương. Cuộc sống gia đình gắn liền với hơi thở và trào lưu của xã hội. Lao động là môi trường tự nhiên rèn luyện rất tốt cho việc hình thành tính cách và năng lực thích ứng với đời sống tương lai của con trẻ. Hướng con cháu tham gia cùng với mình trong lao động gia đình và lao động ngoài xã hội trong đỉều kiện tương thích là biểu lộ của sự gương mẫu, yêu thương để con trẻ khôn lớn trưởng thành thích ứng với đời sống nay mai .
Gương mẫu và yêu thương con trẻ của cha mẹ, ông bà đã truyền thống cuội nguồn truyền kiếp. Ngay trong cảnh khốn khó bần hàn túp lều rơm ướt mưa đêm thì chỗ ướt cha mẹ nằm, chỗ ráo dành con. Ca dao xưa đã có những câu ứa nước mắt về tình mẫu tử, phụ tử :
Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo nuôi chồng nước mắt nỉ non
Nàng về nuôi cái cùng con
Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng .
Ngày nay xã hội đã có những bước tiến đáng kể về vật chất, ý thức và tri thức. Lòng yêu thương và sự gương mẫu của cha mẹ, ông bà với con cháu không những được coi trọng mà còn phát huy tăng trưởng thêm nhiều góc nhìn. Yêu thương gương mẫu của ông bà, cha mẹ không chỉ trong khoảng trống gia đình nhỏ hẹp và khi cháu con còn tấm bé. Trách nhiệm của bâc sinh thành còn vượt khoảng trống khoảng cách, vượt qua lứa tuổi bảo trợ. Con cháu đi làm xa, đi học xa dù đã lớn khôn hơn nhưng vẫn không vượt ra ngoài tầm chăm sóc lo ngại, kiểm tra, trấn áp tương hỗ giúp sức của ông bà, cha mẹ .
Đó còn là những việc làm thiết thực hơn của ông bà. Cha mẹ chăm sóc đến sức khỏe thể chất, trí tuệ con cháu trong duy trì nòi giống với việc phát huy lợi thế tính trội của tinh lọc tự nhiên : Lấy vợ xem tông, lấy chồng xem giống ; Con chim có tổ, con người có tông, Con hơn cha là nhà có phúc ; Có phúc đẻ con biết lội, có tội để con biết trèo …
Những thói hư tật xấu mà ông bà cha mẹ lỡ làng vấp phải làm lu mờ hoen ố tấm gương sáng của các bậc sinh thành cũng được phê phán lên án: Rau nào sâu nấy, Đời cha ăn mặn đời con khát nước… thật là chí lí để răn đời.
Ông bà, cha mẹ là người cổ vũ động viên con cháu, tạo thiên nhiên và môi trường tốt để con cháu rèn luyện trưởng thành, khôn lớn. Nguồn động viên khuyến khích từ đấng sinh thành là động lực cho con trẻ phấn đấu vươn lên, không ỉ lại gia đình, không tự cao, tự mãn, để tự tin học tập, tu dưỡng, rèn luyện vượt qua mọi thử thách. Sự cổ vũ động viên kịp thời và thiên nhiên và môi trường phấn đấu rèn luyện tốt còn quý giá gấp ngàn lần những thứ của cải vật chất mà con cháu được thừa kế thừa kế. Bởi những thành quả về sức khỏe thể chất tâm hồn của trẻ nhờ sự động viên của ông bà cha mẹ sẽ là hành trang để con cháu tự tin vững bước vào đời .
Gương mẫu yêu thương động viên rèn luyện vừa là tình cảm vừa là nghĩa vụ và trách nhiệm, nghĩa vụ và trách nhiệm đơn giản và giản dị hàng ngày nhưng rất thiêng liêng và cao quý của ông bà, cha mẹ so với con cháu. Đó là những tiêu chuẩn ứng xử gia đình không hề thiếu được trong bất kỳ điều kiện kèm theo, thực trạng nào nó là sợi dây bảo hiểm cho sự vĩnh cửu vững chãi của quy mô gia đình mọi thời đại đó là dòng máu nóng, ngọn lửa thiêng của niềm hạnh phúc gia đình .
Nhà văn Ngô Quang Hưng
Source: https://dvn.com.vn
Category: Cảm Nang