MÃ VẠCH LÀ GÌ ? – MA VIET TT JSC
Mã vạch là sự thể hiện thông tin trong các dạng nhìn thấy trên các bề mặt của sản phẩm, hàng hóa mà máy móc có thể đọc được. Mã vạch có thể được đọc bởi các thiết bị quét quang học gọi là máy đọc mã vạch hay được quét từ hình ảnh bằng các phần mềm chuyên biệt.
Mã vạch (Barcode) theo định nghĩa là phương pháp lưu trữ và truyền tải thông tin bằng một lọai ký hiệu gọi là ký mã vạch (Barcode symbology). Ký mã vạch hay gọi tắt cũng là mã vạch, là 1 ký hiệu tổ hợp các khoảng trắng và vạch thẳng để biểu diễn các mẫu tự, ký hiệu và các con số. Sự thay đổi trong độ rộng của vạch và khoảng trắng biểu diễn thông tin số hay chữ số dưới dạng mà máy có thể đọc được.
Mã số mã vạch được thu nhận bằng một máy quét mã vạch, là một máy thu nhận hình ảnh của mã vạch in trên các bề mặt và chuyển thông tin chứa trong mã vạch đến máy tính hay các thiết bị cần thông tin này. Nó thường có một nguồn sáng kèm theo thấu kính, để hội tụ ánh sáng lên mã vạch, rồi thu ánh sáng phản xạ về một cảm quang chuyển hóa tín hiệu ánh sáng thành tín hiệu điện. Ngoài ra, nhiều máy quét mã vạch còn có thêm mạch điện tử xử lý tín hiệu thu được từ cảm quang để chuyển thành tín hiệu phù hợp cho kết nối với máy tính.
Bạn đang đọc: MÃ VẠCH LÀ GÌ ? – MA VIET TT JSC
♦ CÓ BAO NHIÊU LOẠI MÃ VẠCH ?
Có thể nói mã vạch cũng giống như một đạo quân những ký hiệu quen thuộc, chúng Open ở khắp mọi nơi, mọi chỗ, trên hầu hết những mẫu sản phẩm lưu hành hợp pháp trên thị trường. Ai cũng đều thấy chúng nhưng ít ai hiểu được nhiều về chúng. Nhưng vì nghĩ mã vạch là “ vô thưởng vô phạt ” nên cũng chẳng ai chăm sóc đến chúng cả. Khi được hỏi về mã vạch, hầu hết người ta chỉ biết mã vạch là … mã vạch. Nó mã hóa một số lượng gì đó mà người ta không hiểu. Nói như vậy nghiễm nhiên mã vạch chỉ có một lọai duy nhất là … mã vạch và nó được sử dụng để tàng trữ 1 số lượng gì đó như giá tiền ví dụ điển hình .
Thực ra mã vạch gồm nhiều chủng loại khác nhau. Tùy theo dung tích thông tin, dạng thức thông tin được mã hóa cũng như mục tiêu sử dụng mà người ta chia ra làm rất nhiều lọai, trong đó những dạng thông dụng trên thị trường mà ta thấy gồm UPC, EAN, Code 39, Interleaved 2 of 5, Codabar và Code 128. Ngoài ra, trong 1 số loại mã vạch người ta còn tăng trưởng làm nhiều Version khác nhau, có mục tiêu sử dụng khác nhau, thí dụ UPC có những version là UPC-A, UPC-B, UPC-C, UPC-D và UPC-E ; EAN có những version EAN-8, EAN-13, EAN-14, Code 128 gồm Code 128 Auto, Code 128 – A, Code 128 – B, Code 128 – C.
* UPC (Universal Product Code)
UPC là 1 loại ký hiệu mã hóa số được ngành công nghiệp thực phẩm ứng dụng vào năm 1973. Ngành công nghiệp thực phẩm đã tăng trưởng mạng lưới hệ thống này nhằm mục đích gán mã số không trùng lặp cho từng loại sản phẩm. Người ta sử dụng UPC như “ giấy phép bằng số ” cho những loại sản phẩm riêng lẽ .
UPC gồm có 2 phần : phần mã vạch mà máy hoàn toàn có thể đọc được và phần số mà con người hoàn toàn có thể đọc được. Số của UPC gồm 12 ký số, không gồm có ký tự. Đó là những mã số dùng để nhận diện mỗi một loại sản phẩm tiêu dùng riêng không liên quan gì đến nhau .
Nhìn ký hiệu UPC như hình bên ta thấy tổng số gồm 12 ký số :
Ký số thứ 1 : Ở đây là số 0, gọi là ký số mạng lưới hệ thống số ( number system digit ) hoặc còn gọi là “ Family code ” .
Nó nằm trong khoanh vùng phạm vi của 7 số lượng định rõ ý nghĩa và chủng lọai của mẫu sản phẩm như sau :
∴ 5 – Coupons : Phiếu lĩnh sản phẩm & hàng hóa .
∴ 4 – Dành cho người bán lẽ sử dụng .
∴ 3 – Thuốc và những mẫu sản phẩm có tương quan đến y tế .
∴ 2 – Các món hàng nặng tự nhiên như thịt và nông sản .
∴ 0, 6, 7 – Gán cho toàn bộ những mẫu sản phẩm khác như thể một phần nhận diện của đơn vị sản xuất .
Năm ký số thứ 2 : Trong mẫu này, tượng trưng là 12345, ám chỉ mã người bán ( Vendor Code ), mã doanh nghiệp hay mã của nhà phân phối ( Manufacturer code ). Ở Hoa kỳ, mã này được cấp bởi hiệp hội UCC ( The Uniform Code Council ) và mã được cấp cho người bán hoặc đơn vị sản xuất là độc nhất. Như vậy khi sản phẩm & hàng hóa lưu thông trên thị trường bằng mã UPC thì chỉ cần biết được 5 ký số này là hoàn toàn có thể biết được nguồn gốc của sản phẩm & hàng hóa .
Năm ký số sau đó : Dành cho người bán gán cho loại sản phẩm của họ. Người bán tự tạo ra 5 ký số này theo ý riêng của mình để mã hóa cho loại sản phẩm .
Ký số ở đầu cuối : Ở đây là số 5, là ký số kiểm tra, xác nhận tính đúng chuẩn của hàng loạt số UPC .
UPC được tăng trưởng thành nhiều phiên bản ( version ) như UPC-A, UPC-B, UPC-C, UPC-D và UPC-E trong đó UPC-A được coi như phiên bản chuẩn của UPC, những phiên bản còn lại được tăng trưởng theo những nhu yếu đặc biệt quan trọng của ngành công nghiệp .
Mã UPC vẫn còn đang sử dụng ở Hoa Kỳ và Bắc Mỹ .
* EAN (European Article Number)
EAN là bước tăng trưởng sau đó của UPC. Về cách mã hóa nó cũng giống hệt như UPC nhưng về dung tích nó gồm 13 ký số trong đó 2 hoặc 3 ký số tiên phong là ký số “ mốc ”, dùng để biểu lộ cho nước nguồn gốc. Các ký số này chính là “ mã vương quốc ” của loại sản phẩm được cấp bởi Tổ chức EAN quốc tế ( EAN International Organization ) EAN này được gọi là EAN-13 để phân biệt với phiên bản EAN-8 sau này gồm 8 ký số. Theo ký hiệu EAN-13 như hình vẽ phía trên, hoàn toàn có thể phân loại như sau :
- 893 – Mã vương quốc Nước Ta
- 123456789 – 9 ký số này được phân loại làm 2 cụm : cụm mã đơn vị sản xuất hoàn toàn có thể 4, 5 hoặc 6 ký số tùy theo được cấp, cụm còn lại là mã mẫu sản phẩm .
- 7 – Mã kiểm tra tính đúng mực của hàng loạt số EAN .
EAN có một biến thể khác của nó là JAN ( Japaneses Artical Numbering ), thực ra là EAN của người Nhật với mã vương quốc là 49 .
Vì EAN tăng trưởng với mã vương quốc nên nó được sử dụng trên những loại sản phẩm lưu thông trên tòan cầu. Các tiêu chuẩn của EAN do Tổ chức EAN quốc tế quản trị. Ở Nước Ta, những doanh nghiệp muốn sử dụng được mã EAN trên loại sản phẩm của mình, phải là thành viên của Tổ chức Mã Số Mã Vạch Nước Ta, gọi tắt là EAN Nước Ta, để được cấp mã số doanh nghiệp .
Code 39
UPC và EAN dù là 2 lọai mã vạch có đặc thù chuyên nghiệp và quốc tế nhưng khuyết điểm của nó là dung tích có số lượng giới hạn và chỉ mã hóa được số, không mã hóa được chữ .
Code 39 được tăng trưởng sau UPC và EAN là ký hiệu chữ và số thông dụng nhất. Nó không có chiều dài cố định và thắt chặt như UPC và EAN do đó hoàn toàn có thể tàng trữ nhiều lượng thông tin hơn bên trong nó. Do tính linh họat như vậy, Code 39 được ưu thích thoáng rộng trong kinh doanh bán lẻ và sản xuất. Bộ ký tự này gồm có toàn bộ những chữ hoa, những ký số từ 0 đến 9 và 7 ký tự đặc biệt quan trọng khác .
Nhiều tổ chức triển khai đã chọn một dạng thức Code 39 để làm chuẩn công nghiệp của mình trong đó đáng quan tâm là Bộ Quốc Phòng Mỹ đã lấy Code 39 làm bộ mã gọi là LOGMARS .
INTERLEAVED 2 OF 5
Interleaved 2 of 5 là một lọai mã vạch chỉ mã hóa ký số chứ không mã hóa ký tự. Ưu điểm của Interleaved 2 of 5 là nó có độ dài có thể thay đổi được và được nén cao nên có thể lưu trữ được nhiều lượng thông tin hơn trong một khoảng không gian không lớn lắm.
Theo 2 mẫu trên, ta thấy rằng cùng 1 tỷ suất barcode, khi lưu 20 ký số vào trong Interleaved 2 of 5, ta được 1 ký hiệu barcode nhỏ gọn bằng 50% so với khi lưu 20 ký số vào trong Code 39 .
Các lọai Barcode thông dụng khác
Codabar Code 93
Code 128-A HIBC
Các loại Barcode 2D
Người dùng mã vạch ngày càng chăm sóc đến mã vạch 2 chiều ( 2D Barcode ) vì nhận ra những đặc tính độc lạ của nó không xuất hiện trong những ký hiệu tuyến tính truyền thống lịch sử. Ký hiệu 2 chiều nhằm mục đích vào ba ứng dụng chính :
1. Sử dụng trên những món hàng nhỏ : Nếu in mã vạch tuyến tính, tức là những lọai mã vạch 1D thông dụng, trên những món hàng nhỏ thì thường gặp trở ngại về kích cỡ của mã vạch vẫn còn quá lớn so với những món hàng cực nhỏ. Với sự tăng trưởng của mã vạch 2 chiều người ta hoàn toàn có thể in mã vạch nhỏ đến mức hoàn toàn có thể đặt ngay trên món hàng có size rất nhỏ .
2. Nội dung thông tin : Công nghệ 2 chiều được cho phép mã hóa 1 lượng lớn thông tin trong một diện tích quy hoạnh nhỏ hẹp. Cả lượng thông tin lưu trong cùng một ký hiệu mã vạch 2D hoàn toàn có thể coi như là 1 file tài liệu nhỏ gọn ( trong ngành gọi là PDF – Portable Data File ). Do đó khi sử dụng lọai mã 2D, hoàn toàn có thể không cần đến CSDL bên trong máy vi tính .
3. Quét tầm xa: Khi sử dụng các ký hiệu 2D, máy in không đòi hỏi in ở độ phân giải cao mà có thể in ở độ phân giải thấp vì trong ký hiệu 2D, các mảng điểm (pixel) hoặc các vạch (bar) rất lớn. Điều này dẫn đến việc cho phép quét mã vạch 2D ở 1 khỏang cách xa lên đến 50 feet (khoảng 15m)
Các ký hiệu barcode 2D có thể được chia làm 2 loại:
1/ Loại mã xếp chồng (Stacked Codes): như Code 16K, Code 49, PDF-417
Code 16K PDF-417 Code 49
(Với 2 “chồng” lưu trữ được 14 ký số) (18 digits cho 1 kích thước rất nhỏ) (2 “chồng lưu được 15 digits)
2/ Loại mã ma trận (Matrix Codes): như Data Matrix, Maxicode,Softstrip, Vericode, …..
Với Data Matrix như thế này đây, khi giải mã các bạn sẽ được một đoạn văn như sau:
” Cac ban co tin la toi co the viet 1 quyen truyen bang ma vach khong? ”
Thật kinh khủng nếu ai đó viết 1 quyển truyện bằng mã vạch, lúc đó mỗi câu văn hoặc mỗi đoạn văn sẽ là ….. 1 mã ma trận. Với sự phát triển của mã ma trận, ta thấy rằng ngành mã vạch đã thực sự phát triển theo một hướng khác: Cơ sở dữ liệu. Một ngày nào đó, bạn sẽ có trong tay một chiếc đĩa mềm, hoặc Flashdisk trong đó chỉ toàn là các mã ma trận lưu trữ danh sách của các VIP mà không sợ bị các Hacker bẻ khoá. Vì chỉ có máy quét mới có thể “bẻ khoá” được mã vạch, hơn nữa không phải máy quét nào cũng đọc được mã ma trận.
Source: https://dvn.com.vn
Category: Cẩm Nang
