Thực trạng về hoạt động cho vay tiêu dùng tại các công ty tài chính ở Việt Nam

1. Đặt vấn đề

Trong những năm vừa qua,  tại Việt Nam, hoạt động CVTD của CTTC đã góp phần quan trọng trong nền kinh tế. Bên cạnh đó, hoạt động CVTD của các CTTC còn góp phần hạn chế, đẩy lùi vấn nạn “tín dụng đen” ở nước ta.

Hoạt động CVTD là nghành quan trọng nhất trong những hoạt động giải trí kinh doanh thương mại mà những CTTC hướng đến và mong ước tăng trưởng nhằm mục đích tìm kiếm doanh thu. Tuy nhiên, hoạt động giải trí CVTD của những CTTC vẫn thể hiện nhiều hạn chế, chưa ổn, như : việc vận dụng lãi suất vay, phí trong cho vay tiêu dùng chưa tương thích ; chưa minh bạch hóa trong hoạt động giải trí CVTD so với người mua, nhiều lúc còn gian lận trong hoạt động giải trí ; hoạt động giải trí quản trị nhà nước về CVTD chưa được chăm sóc nhiều dẫn đến nhiều sai phạm. Xuất phát từ những chưa ổn trên, tác giả nghiên cứu và điều tra : ” Thực trạng về hoạt động giải trí cho vay tiêu dùng tại những công ty kinh tế tài chính ở Nước Ta “, trên cơ sở đó yêu cầu những giải pháp để hoàn thành xong những pháp luật pháp lý về hoạt động giải trí CVTD của những CTTC và triển khai pháp lý về hoạt động giải trí tín dụng thanh toán CVTD tại những CTTC ở Nước Ta .

2. Nội dung

2.1. Thực trạng về hoạt động cho vay tiêu dùng tại các công ty tài chính ở Việt Nam

Năm 2020, trong toàn cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, thu nhập của người dân chịu nhiều ảnh hưởng tác động khiến nhu yếu vay tiêu dùng cũng giảm sút. Tuy nhiên tại Nước Ta, nhờ trấn áp tốt tình hình dịch bệnh, vận tốc tăng trưởng GDP vẫn đạt 2,91 % và thuộc nhóm cao số 1 trên quốc tế. Kéo theo đó, thị trường tiêu dùng của Nước Ta liên tục tăng trưởng dương .
Trong cơ cấu tổ chức nền kinh tế tài chính Nước Ta lúc bấy giờ, ngành công nghiệp và dịch vụ ( gồm có nhu yếu tiêu dùng ) tương tự nhau. Năm 2020, trong đà tăng trưởng chung của toàn nền kinh tế tài chính, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy hải sản tăng 2,68 %, góp phần 13,5 % vào vận tốc tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế tài chính ; khu vực công nghiệp và thiết kế xây dựng tăng 3,98 %, góp phần 53 % ; khu vực dịch vụ tăng 2,34 %, góp phần 33,5 %. Động lực chính của tăng trưởng kinh tế tài chính năm nay liên tục là ngành công nghiệp chế biến, sản xuất và những ngành dịch vụ thị trường ( bán sỉ và kinh doanh nhỏ, hoạt động giải trí kinh tế tài chính, ngân hàng và bảo hiểm, … ). Như vậy, thị trường kinh tế tài chính tiêu dùng và dịch vụ tiêu dùng đã và sẽ chắc như đinh đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế tài chính. [ 1 ]
Hai nhóm chủ thể chính cung cấp dịch vụ kinh tế tài chính tiêu dùng gồm những ngân hàng thương mại và những CTTC. Thông thường, những ngân hàng sẽ có mức lãi suất vay cho vay thấp, nhưng thủ tục sách vở và thời hạn phê duyệt khoản vay phức tạp và lâu hơn CTTC. Trong khi đó, những CTTC có thủ tục vay, bộ hồ sơ sách vở đơn thuần, gọn nhẹ hơn, đi kèm là mức lãi suất vay cao hơn so với mức của những ngân hàng. Ví dụ, so với mức lãi suất vay mua hàng trả góp, trong khi những ngân hàng thương mại có mức lãi suất vay trung bình xê dịch từ 10 đến 25 % / năm thì mức lãi suất vay của CTTC từ 55 % đến trên 84 % / năm. [ 2 ]
Gần đây, những hành vi xâm phạm quyền lợi và nghĩa vụ của người vay tiêu dùng có xu thế tăng cả về quy mô và mức độ phức tạp có năng lực gây ảnh hưởng tác động, thậm chí còn là nghiêm trọng tới quyền lợi và nghĩa vụ của người vay tiêu dùng. [ 3 ]
Thông tư số 18 ngày 04 tháng 11 năm 2019 / TT-NHNN sửa đổi, bổ trợ một số ít điều của Thông tư số 43/2016 / TT-NHNN ngày 30 tháng 12 năm năm nay của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nước Ta lao lý về hoạt động giải trí CVTD của CTTC đã khắc phục những hạn chế, chưa ổn về hoạt động giải trí CVTD của Thông tư 43/2016, tuy nhiên, thực trạng hoạt động giải trí CVTD của những CTTC vẫn lúc bấy giờ còn một số ít chưa ổn như :
Thứ nhất, tranh chấp về những nội dung trong hợp đồng CVTD như lãi suất vay, phí, thời hạn trả nợ, … trong hoạt động giải trí CVTD tại những CTTC .
Nhiều khiếu nại của người vay tiêu dùng cho rằng, tại thời gian ký kết hợp đồng vay tiêu dùng, nhân viên cấp dưới của những CTTC thường viện những nguyên do về thời hạn, sếp gọi có việc nên ký gấp, tận dụng khung thời hạn gần cuối ngày để tranh thủ giải ngân cho vay … để hối thúc người tiêu dùng nhanh gọn ký mà ít để người vay tiêu dùng đọc, nghiên cứu và điều tra kỹ nội dung hợp đồng nên những nội dung về lãi suất vay vay, những khoản phí và phạt trả nợ trước hạn không đúng với tư vấn của nhân viên cấp dưới khi tư vấn cho người mua .
Sau khi ký kết hợp đồng CVTD, nhân viên cấp dưới phủ nhận giao bản hợp đồng gốc để người tiêu dùng lưu giữ hoặc không được cho phép người vay tiêu dùng sao chụp hợp đồng. Trong những trường hợp này, nhân viên cấp dưới tư vấn thường lấy nguyên do phải chuyển hợp đồng về công ty để lấy dấu, hẹn sẽ chuyển theo đường bưu điện cho người tiêu dùng sau. Khi người vay không có hợp đồng thì không có cơ sở để thực thi và buộc theo ý của những CTTC .
Thứ hai, CTTC không ghi nhận, không xử lý, lê dài thời hạn xử lý nhu yếu của người mua vay tiêu dùng .
Khi có tranh chấp phát sinh, người vay tiêu dùng gặp nhiều khó khăn vất vả trong quy trình phản ánh và thao tác với những CTTC. Ví dụ, việc gọi điện tới tổng đài điện thoại thông minh của công ty thường tốn nhiều tiền cước, vấn đáp của nhân viên cấp dưới dài dòng, khó hiểu ; nhân viên cấp dưới tổng đài không ghi nhận nội dung khiếu nại, dẫn tới, khi lần sau gọi lại, người vay tiêu dùng mất thêm thời hạn để trình diễn vấn đề, … Nhiều trường hợp người tiêu dùng không hề chứng tỏ được thời gian gửi khiếu nại tới công ty kinh tế tài chính do hình thức liên lạc qua điện thoại cảm ứng không được ghi nhận vừa đủ .
Thứ ba, có những hành vi rình rập đe dọa, quấy rối người tiêu dùng khi nhắc, tịch thu nợ .
Tại thị trường kinh tế tài chính tiêu dùng Nước Ta trong những năm gần đây cũng đang ghi nhận số lượng lớn khiếu nại của người vay tiêu dùng tương quan đến hành vi tịch thu nợ của những bên tương quan, phổ cập là việc người đi vay, bạn hữu, người thân trong gia đình của người đi vay liên tục nhận được những cuộc gọi, tin nhắn có nội dung rình rập đe dọa, quấy rối, làm phiền để buộc người vay tiêu dùng phải trả nợ. Các hành vi nêu trên đều được xem là có tín hiệu vi phạm pháp lý về bảo vệ quyền hạn người vay tiêu dùng .
Thứ tư, trải qua những gói lãi suất vay khuyễn mãi thêm, thậm chí còn gói dịch vụ cho vay tiêu dùng 0 % lãi suất vay .
Thời gian gần đây, những đơn vị chức năng cho vay phối hợp với những đơn vị chức năng bán hàng tiến hành mô hình cho vay mới, trong đó, có nhiều ưu điểm CVTD, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng tiếc nếu như người tiêu dùng không được cảnh báo nhắc nhở, cung ứng khá đầy đủ thông tin. Cụ thể, khi có nhu yếu shopping sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ, người tiêu dùng sẽ được nhân viên cấp dưới trình làng gói kinh tế tài chính tương hỗ 0 % lãi suất vay, người tiêu dùng chỉ phải trả góp tiền gốc hàng tháng .
Trong trường hợp đó, nếu người tiêu dùng không đánh giá và nhận định vừa đủ về tổng giá trị khoản vay, về những điều kiện kèm theo đi kèm khi vay và chỉ tập trung chuyên sâu vào mức tiền trả góp hàng tháng ( thường là không lớn ) thì rất dễ đi đến quyết định hành động vay tiền để shopping. Với những trường hợp này, thường chỉ khi xảy ra tranh chấp, người tiêu dùng mới nhận thấy những chưa ổn hoặc sự không tương thích của khoản vay với năng lượng kinh tế tài chính của bản thân. Thực tế cho thấy, thanh toán giao dịch kinh tế tài chính là một hoạt động giải trí gồm có nhiều nội dung phức tạp, có tính trình độ cao. Để giám sát và quản trị thanh toán giao dịch này, hợp đồng cho vay là tài liệu quan trọng để xác lập nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên, cũng như là dẫn chứng để bảo vệ quyền hạn người vay tiêu dùng .

2.2. Giải pháp hoàn thiện hoạt động cho vay tiêu dùng tại các công ty tài chính ở Việt Nam

Theo quy luật, khi kinh tế phát triển, tiêu dùng tăng, hoạt động đi vay để phục vụ tiêu dùng của người dân cũng tăng, phù hợp với xu thế chuyển dịch từ mô hình tăng trưởng dựa vào chi tiêu Chính phủ và đầu tư sang dựa vào tiêu dùng tư nhân. Trong những năm qua, hoạt động CVTD tại Việt Nam phát triển khá mạnh, với sự tham gia tích cực của nhiều tổ chức tín dụng, đặc biệt là các CTTC. Để hoạt động CVTD tại các CTTC đạt hiệu quả cao hơn nữa, cần có những giải pháp sau đây:

Thứ nhất, hoàn thành xong pháp luật pháp lý về CVTD tại những CTTC .
Với sự sinh ra của Thông tư số 43/2016 / TT-NHNN, được sửa đổi, bổ trợ bằng Thông tư số 18 ngày 04 tháng 11 năm 2019 / TT-NHNN về hoạt động giải trí CVTD của những CTTC hiện đã có một khung pháp lý riêng, tạo môi trường tự nhiên tăng trưởng lành mạnh cho thị trường kinh tế tài chính tiêu dùng ở Nước Ta. Tuy nhiên, hành lang pháp lý về CVTD vẫn chưa đủ vì thị trường vẫn đang trong tiến trình tăng trưởng và hoàn toàn có thể sẽ còn liên tục phát sinh yếu tố mới, pháp lý Nước Ta cần bổ trợ dần và khắc phục dần những sống sót ấy để thôi thúc nền kinh tế tài chính Nước Ta tăng trưởng vững chắc hơn .
Đặc biệt, về lâu về dài cần xem xét loại CTTC ra khỏi Luật Các tổ chức triển khai tín dụng thanh toán, để không phải vận dụng những điều kiện kèm theo, chế tài ngặt nghèo như so với những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán. Từ đó, những CTTC có “ đất ” riêng để tăng trưởng, bảo vệ quyền tự chủ trong kinh doanh thương mại .
Ngoài ra, so với ngân hàng thương mại, CTTC bị hạn chế một số ít dịch vụ và điều kiện kèm theo nên phải cạnh tranh đối đầu với ngân hàng thương mại quyết liệt hơn. Bên cạnh đó, trong cơ cấu tổ chức kêu gọi vốn của CTTC có sự sống sót của những nguồn vốn có kỳ hạn khác nhau. Quy định này tạo ra khe hở khi triển khai hoạt động giải trí cấp tín dụng thanh toán CTTC hoàn toàn có thể sử dụng những khoản vốn kêu gọi thời gian ngắn để cho vay trung và dài hạn, dẫn tới sự thiếu bảo đảm an toàn và vững chắc trong hoạt động giải trí kinh doanh thương mại của CTTC, tác động ảnh hưởng xấu tới hàng loạt mạng lưới hệ thống những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán. Pháp luật cần có những pháp luật đồng điệu để khắc phục vướng mắc trên, tạo ra sự thống nhất cho những CTTC khi thực thi .
Thứ hai, hoàn thành xong pháp luật pháp lý về lãi suất vay trong hoạt động giải trí CVTD tại những CTTC .
Lãi suất tiêu dùng của tất cả chúng ta đang ở mức khá cao. Đặc biệt là lãi suất vay tiêu dùng của CTTC đang ở mức khá cao so với ngân hàng thương mại. Theo thông lệ chung của tổng thể những nền kinh tế tài chính, cho vay tiêu dùng khi nào cũng có nhiều rủi ro đáng tiếc hơn tổng thể những nghành nghề dịch vụ cho vay khác cho nên vì thế lãi suất vay cao hơn là điều thông thường .
Theo pháp luật của Luật Các Tổ chức tín dụng thanh toán và những pháp luật có tương quan của Ngân hàng Nhà nước Nước Ta đã phát hành pháp luật về hoạt động giải trí cho vay của tổ chức triển khai tín dụng thanh toán, Trụ sở ngân hàng quốc tế so với người mua ( Thông tư số 39/2016 / TT-NHNN ngày 30/12/2016 ) và lao lý cho vay tiêu dùng của công ty kinh tế tài chính ( Thông tư số 43/2016 / TT-NHNN ngày 30/12/2016 ), trong đó có những pháp luật tại Khoản 1, Điều 13 Thông tư số 39/2016 / TT-NHNN tổ chức triển khai tín dụng thanh toán và người mua thỏa thuận hợp tác về lãi suất vay cho vay theo cung và cầu vốn thị trường, nhu yếu vay vốn và mức độ tin tưởng của người mua, trừ trường hợp Ngân hàng Nhà nước Nước Ta có pháp luật về lãi suất vay .
Lãi suất cho vay tiêu dùng của CTTC thực thi theo pháp luật của Ngân hàng Nhà nước Nước Ta về hoạt động giải trí cho vay của tổ chức triển khai tín dụng thanh toán, Trụ sở ngân hàng quốc tế so với người mua được pháp luật tại Khoản 1, Điều 9 Thông tư số 43/2016 / TT-NHNN. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước Nước Ta nên pháp luật mức lãi suất vay tối đa và phí trong hoạt động giải trí cho vay tiêu dùng tại những CTTC, tránh việc CTTC tùy tiện lao lý lãi suất vay và phí khi CVTD. Ban hành lao lý về khung lãi suất vay CVTD vận dụng thống nhất trong toàn mạng lưới hệ thống, trong từng thời kỳ, gồm có mức lãi suất vay cho vay cao nhất, mức lãi suất vay cho vay thấp nhất so với từng mẫu sản phẩm CVTD và được quyền thỏa thuận hợp tác lãi suất vay với từng đối tượng người dùng người mua .
Thứ ba, cần có sự quản trị nhà nước ngặt nghèo hơn nữa so với hoạt động giải trí CVTD của những CTTC .
Song song với việc hoàn thành xong những pháp luật pháp lý về hoạt động giải trí CVTD tại những CTTC, cần nâng cao hơn nữa vai trò quản trị của nhà nước trong hoạt động giải trí CVTD nói chung và tại những CTTC nói riêng trải qua hoạt động giải trí cấp phép xây dựng và hoạt động giải trí, hoạt động giải trí thanh tra, kiểm tra nhằm mục đích kiểm soát và chấn chỉnh hoạt động giải trí của những công ty kinh tế tài chính. Cùng với đó, cần có những lao lý về chế tài nghiêm khắc để giải quyết và xử lý so với những CTTC vi phạm về hoạt động giải trí CVTD nhằm mục đích bảo vệ hài hòa lợi ích những bên trong hoạt động giải trí CVTD .
Thứ tư, hoàn thành xong những lao lý pháp lý cần theo xu thế bảo vệ quyền hạn của những bên trong quan hệ CVTD .
Để nâng cao hiệu suất cao hoạt động giải trí và bảo vệ bảo đảm an toàn minh bạch trong quy trình kinh doanh thương mại, đồng thời tương thích với thông lệ quốc tế thì pháp lý về hoạt động giải trí CVTD trong hoạt động giải trí cho vay của CTTC ở Nước Ta cần được sửa đổi, bổ trợ và triển khai xong theo những tiêu chuẩn cơ bản sau :
Một là, pháp lý cần tôn vinh tính độc lập, tự chủ, tự do thỏa thuận hợp tác và tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về những quyết định hành động của mỗi chủ thể khi tham gia giao kết hợp đồng tín dụng thanh toán. Pháp luật về hoạt động giải trí CVTD trong hoạt động giải trí cho vay của CTTC phải bảo vệ tính đồng nhất với những văn bản pháp lý khác tương quan và phải được đặt trong tính hệ thống hóa của mạng lưới hệ thống pháp lý trên nền tảng chung là Bộ luật Dân sự và những lao lý pháp lý ngân hàng .
Hai là, pháp lý về hoạt động giải trí CVTD cần sửa đổi theo hướng tương thích với thông lệ quốc tế về CVTD. Việc sửa đổi pháp lý về hoạt động giải trí CVTD theo thông lệ quốc tế là yếu tố tất yếu để bảo vệ nhu yếu hội nhập, cạnh tranh đối đầu, tránh rủi ro tiềm ẩn tụt hậu .
Ba là, triển khai xong pháp lý về hợp đồng cho vay tiêu dùng tại Nước Ta nhằm mục đích tạo cơ sở pháp lý bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của bên vay và cả bên cho vay, nâng cao ý thức của những bên chủ thể trong việc tôn trọng quyền và quyền lợi hợp pháp của nhau và thực thi đúng nghĩa vụ và trách nhiệm của mình. Từ đó, thôi thúc tăng trưởng vững chãi hoạt động giải trí CVTD, hạn chế những rủi ro đáng tiếc không đáng có trong hoạt động giải trí CVTD .

3. Kết luận

Trong những năm qua, hoạt động giải trí CVTD tại Nước Ta tăng trưởng khá mạnh, với sự tham gia tích cực của nhiều tổ chức triển khai tín dụng thanh toán trong đó có sự tham gia của những CTTC ngày càng nhiều. Dù còn ở mức nhã nhặn, nhưng tổng dư nợ tín dụng thanh toán tiêu dùng và tỷ trọng tín dụng thanh toán CVTD so với tổng tín dụng thanh toán so với nền kinh tế tài chính tăng mạnh trong những năm qua. Hoạt động cho vay tiêu dùng của những CTTC về cơ bản đã cung ứng tốt nhu yếu của người dân, làm tăng năng lực tiếp cận kinh tế tài chính, góp thêm phần kích thích tiêu dùng, từ đó tương hỗ tăng trưởng kinh tế tài chính .
CVTD là một nghành nghề dịch vụ đầy tiềm năng mà những ngân hàng, cũng như những CTTC đang hướng đến. Tuy nhiên, do thời hạn tăng trưởng chưa được lâu, hoạt động giải trí CVTD tại Nước Ta thời hạn qua đã thể hiện một số ít yếu tố cần phải kiểm soát và điều chỉnh, khắc phục. Vì vậy, pháp lý – với vai trò kiểm soát và điều chỉnh những quan hệ xã hội và mang tính dự báo trước, cần có những lao lý tạo hành lang pháp lý bảo đảm an toàn cho thị trường CVTD ở Nước Ta .

TÀI LIỆU TRÍCH DẪN:

[1] Môi trường đô thị (2021). Cho vay tiêu dùng – Xu hướng tất yếu trong năm 2021.

[2] Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng.

[ 3 ] Bộ Công Thương ( 2017 ). Báo cáo từ Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Quốc hội (2010). Luật Các tổ chức tín dụng.
2. Quốc hội (2010). Luật Các tổ chức tín dụng được sửa đổi, bổ sung năm 2017.
3. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2016). Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
4. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2016). Thông tư số 43/2016/TT-NHNN quy định cho vay tiêu dùng của Công ty tài chính do Ngân hàng nhà nước Việt Nam ban hành ngày 30/12/2016.
5. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2019). Thông tư số 18/2019/TT-NHNN quy định cho vay tiêu dùng của Công ty tài chính do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành ngày 04/11/2019.
6. Môi trường đô thị (2021). Cho vay tiêu dùng – Xu hướng tất yếu trong năm 2021. https://www.moitruongvadothi.vn/kinh-te-moi-truong/tai-chinh-thi-truong/cho-vay-tieu-dung-xu-huong-tat-yeu-trong-nam-2021-a81231.html
7. Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (2021). https://vcca.gov.vn
8. Nguyễn Thị Phương Thảo (2020). Cho vay tiêu dùng tại Việt Nam: Thị trường tiềm năng và đầy cạnh tranh. Tạp chí Công Thương, Số 10, tháng 5/2020.
9. Nhuệ Mẫn (2017). Nguồn vốn của công ty tài chính tiêu dùng từ đâu? https://vietnamfinance.vn.
10. Bộ Công Thương (2017). Báo cáo từ Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng.

Source: https://dvn.com.vn
Category: Tiêu Dùng