Nghịch lý ‘nghề cao quý’
Tôi còn may mắn hơn những đồng nghiệp trẻ. Lương giáo viên mới ra trường hiện nay chỉ dao động trong ba đến bốn triệu đồng. Với thu nhập đó, giáo viên khó có thể toàn tâm toàn ý trên bục giảng. Một đồng nghiệp kể với tôi, mỗi tối cậu đăng ký chạy xe máy giao hàng để kiếm thêm,”sợ mọi người nhận ra mình nên em trùm kín từ trên xuống dưới, nhiều khi cũng tủi thân”. Mỗi tối cậu giao hàng ba đến bốn tiếng, được khoảng 200 ngàn. Cộng tiền làm thêm buổi tối có khi còn hơn cả lương chính.
Nhà giáo, nhiều năm nay, nếu thuần thu nhập từ lương, chắc như đinh cực kỳ khó khăn vất vả, nhất là sống ở đô thị. Đây là một nguyên do tế nhị mà ít có nhà giáo nào dám nói công khai minh bạch .Tôi kể chuyện thu nhập của giáo viên ở đây vì hai lẽ .Thứ nhất, nỗi lo áo cơm của số đông thầy cô lúc bấy giờ là rất thật, tất cả chúng ta không hề bàn đến giáo dục mà bỏ lỡ thực tiễn này. Thứ hai, tôi không lấy thu nhập thấp ra để biện minh cho việc dạy thêm của giáo viên mà xã hội đang bàn luận, nhưng quyết định hành động việc cấm hay quản dạy thêm mà lờ đi đời sống của giáo viên là vô cảm .Có phải giáo viên nào cũng muốn dạy thêm ngoài giờ ? Nhiều lần trong những cuộc họp của trường tôi, chủ đề này được đưa bàn luận, những bộc lộ xấu đi của đồng nghiệp trong yếu tố dạy thêm bị lên án nóng bức. Là một người tham gia dạy thêm do nhà trường tổ chức triển khai, nhiều lần tôi cảm thấy bị tổn thương. Thật sự sau giờ dạy chính khoá tôi chỉ muốn được về nhà nghỉ ngơi, tập thể dục để có sức khoẻ tốt .Có lần, tôi nhận hơn 10 cuộc gọi nhỡ từ số máy lạ. Khi tôi gọi lại, một em vui mừng xin được học thêm để luyện thi vào ĐH. Vì lúc đó đã hết học kỳ một nên tôi khước từ, phần vì gấp quá, phần vì tôi cũng bận. Em nài nỉ ” nếu thầy không dạy em sợ mình không hề đậu ĐH, chỉ còn vài tháng là thi mà kiến thức và kỹ năng của em lúc bấy giờ vẫn còn nhiều chỗ hổng “. Trước quyết tâm của em, ở đầu cuối tôi đồng ý chấp thuận. Em đã đậu vào ĐH mơ ước. Đó không chỉ là niềm vui của em mà cả tôi đến tận giờ đây, dù tôi không khi nào có nhu yếu dạy em để có thêm chút thu nhập .Nhưng tôi biết, dạy thêm, học thêm không phải khi nào cũng tích cực .Tôi nhớ mãi hình ảnh của Thành, học viên cũ của tôi khi còn công tác làm việc ở một trường trung học phổ thông tại Q. 3, TP HCM. Thành thường ngủ gục trong tiết học. Tôi hỏi nguyên do, em lý giải, do ngày nào em cũng đi học từ sáng đến chiều tối, rồi phải làm bài cho buổi học hôm sau nên luôn rất stress. Điều đáng nói, có môn Thành phải học thêm tới hai giáo viên. Trước phản ứng giật mình của tôi, em thiệt thà : ” Dạ, một giáo viên em học để không bị ‘ đì ’ trong giờ học và cô luôn cho biết trước đề kiểm tra ở lớp học thêm. Còn thầy kia, em học để nắm bài cho rõ hơn và xử lý những bài tập khó cho kỳ thi cuối cấp ” .Nếu một giáo viên khi bước vào lớp, dạy hết mình, công minh với học viên thì dạy chính hay dạy thêm đều sẽ giúp những em có lực học yếu hoàn toàn có thể nắm rõ hơn bài. Ngược lại, xấu đi là khi dạy thêm trở thành ” công cụ ” kiếm tiền của giáo viên. Hệ quả là học viên đi học chỉ vì nỗi sợ ” đì đè ” hoặc vì muốn biết trước đề kiểm tra. Theo tôi, đó là những hành vi phản giáo dục .
Nhưng rõ ràng nhu cầu dạy thêm, học thêm từ học sinh, phụ huynh và giáo viên là có. Giá trị của việc học thêm mang lại cho các em cũng là điều không thể phủ nhận. Do vậy, vấn đề là tổ chức, quản lý việc dạy và học thêm như thế nào để triệt tiêu tiêu cực của nó.
Ở ngôi trường tôi đang công tác làm việc, thầy hiệu trưởng đã nhìn thấy khó khăn vất vả vì thu nhập trung bình của giáo viên trong trường chỉ xấp xỉ năm triệu đồng mỗi tháng. Cộng thêm nhiều đề xuất của cha mẹ, học viên về nhu yếu bổ túc kiến thức và kỹ năng, thầy đã xin phép mở một TT văn hóa truyền thống ngoài giờ tại trường. Trung tâm hoạt động giải trí với pháp luật, giáo viên nào muốn tham gia dạy thêm thì ĐK lịch dạy và học viên được ĐK học với bất kể giáo viên nào những em thích trải qua ban quản trị TT .Để hạn chế xấu đi, trường có quy định, tổng thể bài kiểm tra một tiết tổ chức triển khai thành bài kiểm tra tập trung chuyên sâu. Khi đó, mỗi giáo viên dạy đều phải nộp đề và BGH sẽ đảm nhiệm chọn từ mỗi giáo viên một câu để thiết kế xây dựng đề kiểm tra chung. Cách làm này đã hạn chế tối đa việc giáo viên lộ đề kiểm tra hoặc dùng điểm số để ép học viên học thêm .Bên cạnh đó, trường tôi còn tạo kênh tiếp đón thông tin mở để ghi nhận quan điểm của học viên, cha mẹ. Niềm vui trong suốt hơn tám năm thao tác tại đây của tôi là trường gần như không ghi nhận phản ánh xấu đi tương quan tới dạy và học thêm .Nếu dạy thêm bị cấm triệt để trong toàn cảnh lúc bấy giờ, sẽ có giáo viên tổ chức triển khai dạy lén lút, mất đi hình ảnh nhà giáo. Nền giáo dục sẽ thế nào khi đôi lúc lại có những người thầy và trò bị nêu tên, bắt quả tang vì dạy chui, học chui .Nhưng nếu để dạy thêm liên tục ngoài vòng trấn áp, ta vẫn sẽ thấy những TT mọc lên như nấm, thu tiền vô tội vạ. Nhiều giáo viên luyện thi giàu hơn nhiều so với số đông đồng nghiệp mà chưa chắc đã vì năng lượng và đạo đức .Theo tôi, việc có đưa dạy thêm thành một nghề kinh doanh thương mại có điều kiện kèm theo hay không không quan trọng bằng việc nó được nhìn nhận thế nào .Nhiều nhà giáo, chuyên viên đã hiến không ít kế sách để quản trị dạy thêm mà tôi không cần lặp lại ở đây. Là một giáo viên, tôi chỉ cho rằng, thứ nhất, những quy tắc quản trị hãy cho chúng tôi cảm thấy được tôn trọng, được muốn góp sức nhiều hơn, cho học viên được niềm hạnh phúc và những cha mẹ không cảm thấy khoản chi cho học thêm, nếu có, là một áp lực đè nén .
Thứ hai, việc quản lý dạy thêm cần được nhìn nhận trong bức tranh rộng lớn, gồm các giải pháp và nhu cầu cải tổ toàn diện nền giáo dục. Nếu coi dạy thêm là “ngành kinh doanh có điều kiện”, tôi mong các quy định sẽ không thuần túy coi đó là một món hàng như xăng dầu hay điện, nước mà được soi chiếu trên những câu hỏi lâu nay chưa có lời đáp rõ ràng: Khối lượng kiến thức bao nhiêu là vừa đủ với người dạy và học, nhà quản lý giáo dục có thể tạo ra thay đổi gì để đời sống của những người làm nghề tốt hơn, đích đến cuối cùng của giáo dục chúng ta đang đặt ra là gì?
Từ thâm tâm mình, tôi mong một ngày giáo viên chúng tôi không còn phải dạy thêm mà vẫn yên tâm về việc làm, đời sống và việc học của những trò .Tôi tâm đắc quan điểm cho rằng thầy cô niềm hạnh phúc sẽ đổi khác quốc tế. Nhưng để được niềm hạnh phúc, tiên phong tâm lý của nhà giáo phải không bị nhiều cuộc tranh luận nóng bức của xã hội về nghề dạy học ép chế khi bước lên bục giảng. Sau đó, nhà giáo cần được tôn trọng bằng cả thái độ và chính sách chủ trương để không còn nghịch lý của ” nghề cao quý ” .
Lê Văn Hiến
Source: https://dvn.com.vn
Category: Công Nghệ
