Một số kĩ thuật dạy học tích cực ở tiểu học – Top Tài Liệu
Mục Lục
1. Kĩ thuật “ Khăn trải bàn ”
Thế nào là kĩ thuật “ khăn trải bàn ” ?
Là hình thức tổ chức hoạt động mang tính hợp tác kết hợp giữa hoạt động cá nhân và hoạt động nhóm nhằm:
– Kích thích, thôi thúc sự tham gia tích cực
– Tăng cường tính độc lập, nghĩa vụ và trách nhiệm của cá thể HS
– Phát triển quy mô có sự tương tác giữa HS với HS
Cách thực thi kĩ thuật “ Khăn trải bàn ”
– Hoạt động theo nhóm ( 4 người / nhóm ) ( hoàn toàn có thể nhiều người hơn )
– Mỗi người ngồi vào vị trí như hình vẽ minh họa ( xem sơ đồ ở file đính kèm )
– Tập trung vào câu hỏi ( hoặc chủ đề, … )
– Viết vào ô mang số của bạn câu vấn đáp hoặc quan điểm của bạn ( về chủ đề … ). Mỗi cá thể thao tác độc lập trong khoảng chừng vài phút
– Kết thúc thời hạn thao tác cá thể, những thành viên san sẻ, luận bàn và thống nhất những câu vấn đáp
– Viết những quan điểm chung của cả nhóm vào ô giữa tấm khăn trải bàn ( giấy A0 )
Một vài quan điểm cá thể với kĩ thuật “ Khăn trải bàn ”
– Kĩ thuật này giúp cho hoạt động giải trí nhóm có hiệu suất cao hơn, mỗi học viên đều phải đưa ra quan điểm của mình về chủ đề đang bàn luận, không ỷ lại vào những bạn học khá, giỏi .
– Kĩ thuật này vận dụng cho hoạt động giải trí nhóm với một chủ đề nhỏ trong tiết học, toàn thể học viên cùng nghiên cứu và điều tra một chủ đề .
– Sau khi những nhóm hoàn tất việc làm giáo viên hoàn toàn có thể gắn những mẫu giấy “ khăn trải bàn ” lên bảng để cả lớp cùng nhận xét. Có thể dùng giấy nhỏ hơn, dùng máy chiếu phóng lớn
– Có thể thay số bằng tên của học viên để sau đó giáo viên hoàn toàn có thể nhìn nhận được năng lực nhận thức của từng học viên về chủ đề được nêu .
2. Kĩ thuật “ Các mảnh ghép ”
Bài viết này tôi dựa vào kim chỉ nan đã được tập huấn tại Cửa Lò ( tháng 3/2010 ) theo dự án Bất Động Sản Việt – Bỉ do Bộ Giáo dục và giảng dạy tổ chức triển khai, tích hợp với kinh nghiệm tay nghề bản thân vận dụng tại lớp tu dưỡng chuẩn kỹ năng và kiến thức, kĩ năng cho giáo viên Vật lý tại Nha Trang ( hè 2010 )
Thế nào là kĩ thuật “ Các mảnh ghép ” ?
Là hình thức học tập hợp tác phối hợp giữa cá thể, nhóm và link giữa những nhóm nhằm mục đích :
– Giải quyết một trách nhiệm phức tạp ( có nhiều chủ đề )
– Kích thích sự tham gia tích cực của HS :
– Nâng cao vai trò của cá thể trong quy trình hợp tác ( Không chỉ triển khai xong trách nhiệm ở Vòng 1 mà còn phải truyền đạt lại tác dụng vòng 1 và triển khai xong trách nhiệm ở Vòng 2 ) .
Cách triển khai kĩ thuật “ Các mảnh ghép ”
VÒNG 1: Nhóm chuyên gia
• Hoạt động theo nhóm 3 đến 8 người [ số nhóm được chia = số chủ đề x n ( n = 1,2, … ) ]
• Mỗi nhóm được giao một trách nhiệm [ Ví dụ : nhóm 1 : trách nhiệm A ; nhóm 2 : trách nhiệm B, nhóm 3 : trách nhiệm C, … ( hoàn toàn có thể có nhóm cùng trách nhiệm ) ]
• Mỗi cá thể thao tác độc lập trong khoảng chừng vài phút, tâm lý về thắc mắc, chủ đề và ghi lại những quan điểm của mình
• Khi tranh luận nhóm phải bảo vệ mỗi thành viên trong từng nhóm đều vấn đáp được tổng thể những câu hỏi trong trách nhiệm được giao và trở thành “ chuyên viên ” của nghành nghề dịch vụ đã khám phá và có năng lực trình diễn lại câu vấn đáp của nhóm ở vòng 2
VÒNG 2: Nhóm các mảnh ghép
• Hình thành nhóm 3 đến 6 người mới (1 – 2 người từ nhóm 1, 1 – 2 người từ nhóm 2, 1 – 2 người từ nhóm 3…)
• Các câu vấn đáp và thông tin của vòng 1 được những thành viên trong nhóm mới san sẻ khá đầy đủ với nhau
• Khi mọi thành viên trong nhóm mới đều hiểu được toàn bộ nội dung ở vòng 1 thì trách nhiệm mới sẽ được giao cho những nhóm để xử lý
• Các nhóm mới thực thi trách nhiệm, trình diễn và san sẻ tác dụng
Một vài ý kiến cá nhân với kĩ thuật “Các mảnh ghép”
– Kĩ thuật này vận dụng cho hoạt động giải trí nhóm với nhiều chủ đề nhỏ trong tiết học, học viên được chia nhóm ở vòng 1 ( chuyên viên ) cùng nghiên cứu và điều tra một chủ đề .
– Phiếu học tập mỗi chủ đề nên sử dụng trên giấy cùng màu có đánh số 1,2, …, n ( nếu không có giấy màu hoàn toàn có thể đánh thêm kí tự A, B, C, …. Ví dụ A1, A2, … An, B1, B2, …, Bn, C1, C2, …, Cn )
– Sau khi những nhóm ở vòng 1 hoàn tất việc làm giáo viên hình thành nhóm mới ( mảnh ghép ) theo số đã đánh, hoàn toàn có thể có nhiều số trong 1 nhóm mới. Bước này phải thực thi một cách cẩn trọng tránh làm cho học viên ghép nhầm nhóm
– Trong điều kiện kèm theo phòng học lúc bấy giờ việc ghép nhóm vòng 2 sẽ gây mất trật tự .
Ví dụ : Bài học tiếng Việt
– Vòng 1
Chủ đề A : Thế nào là câu đơn ? Nêu ví dụ minh họa và nghiên cứu và phân tích. ( màu đỏ )
Chủ đề B : Thế nào là câu ghép ? Nêu ví dụ minh họa và nghiên cứu và phân tích. ( màu xanh )
Chủ đề C : Thế nào là câu phức ? Nêu ví dụ minh họa và nghiên cứu và phân tích. ( màu vàng )
Lớp có 45 học viên, có 12 bàn học .
Giáo viên hoàn toàn có thể chia thành 6 nhóm : mỗi nhóm gồm học viên 2 bàn ghép lại ( mỗi nhóm có 7 hoặc 8 học viên ) .
Giao trách nhiệm : nhóm 1,2 nhận chủ đề A, nhóm 3,4 nhận chủ đề B, nhóm 5,6 nhận chủ đề C .
Phát phiếu học tập cho học viên. Trên phiếu học tập theo màu có đánh số từ 1 đến 15. Thông báo cho học viên thời hạn thao tác cá thể và theo nhóm
– Vòng 2
Giáo viên thông báo chia thành 12 nhóm mới : mỗi nhóm 1 bàn (mỗi nhóm có từ 3 đến 6 học sinh): nhóm 1 gồm các học sinh có phiếu học tập mang số 1,2; nhóm 2 gồm các học sinh có phiếu học tập mang số 3,4; nhóm 3 gồm các học sinh có phiếu học tập mang số 5; nhóm 4 gồm các học sinh có phiếu học tập mang số 6; … nhóm 12 gồm các học sinh có phiếu học tập mang số 14,15. Giáo viên thông báo thời gian làm việc nhóm mới
Các chuyên gia sẽ trình bày ý kiến của của nhóm mình ở vòng 1
Giao trách nhiệm mới : Câu đơn, câu phức và câu ghép khác nhau ở điểm nào ? Phân tích ví dụ minh hoạ
3. Dạy học theo sơ đồ KWL và map tư duy
KWL do Donna Ogle ra mắt năm 1986, vốn là một hình thức tổ chức triển khai dạy học hoạt động giải trí đọc hiểu. Học sinh khởi đầu bằng việc động não toàn bộ những gì những em đã biết về chủ đề bài đọc. Thông tin này sẽ được ghi nhận vào cột K của biểu đồ. Sau đó học viên nêu lên list những câu hỏi về những điều những em muốn biết thêm trong chủ đề này. Những câu hỏi đó sẽ được ghi nhận vào cột W của biểu đồ. Trong quy trình đọc hoặc sau khi đọc xong, những em sẽ tự vấn đáp cho những câu hỏi ở cột W. Những thông tin này sẽ được ghi nhận vào cột L .
( Trích từ Ogle, D.M. ( 1986 ). K-W-L : A teaching Model that develops active reading of expository text. Reading Teacher, 39, 564 – 570 )
Mục đích sử dụng biểu đồ KWL
Biểu đồ KWL ship hàng cho những mục tiêu sau
• Tìm hiểu kiến thức và kỹ năng có sẵn của học viên về bài đọc
• Đặt ra tiềm năng cho hoạt động giải trí đọc
• Giúp học viên tự giám sát quy trình đọc hiểu của những em
• Cho phép học viên nhìn nhận quy trình đọc hiểu của những em .
• Tạo thời cơ cho học viên miêu tả sáng tạo độc đáo của những em vượt ra ngoài khuôn khổ bài đọc .
Sử dụng biểu đồ KWL như thế nào
1. Chọn bài đọc. Phương pháp này đặc biệt quan trọng có hiệu suất cao với những bài đọc mang ý nghĩa gợi mở, tìm hiểu và khám phá, lý giải .
2. Tạo bảng KWL. Giáo viên vẽ một bảng lên bảng, ngoài những, mỗi học viên cũng có một mẫu bảng của những em. Có thể sử dụng mẫu sau .
3. Đề nghị học viên động não nhanh và nêu ra những từ, cụm từ có tương quan đến chủ đề. Cả giáo viên và học viên cùng ghi nhận hoạt động giải trí này vào cột K. Hoạt động này kết thúc khi học viên đã nêu ra toàn bộ những ý tưởng sáng tạo. Tổ chức cho học viên luận bàn về những gì những em đã ghi nhận .
Một số lưu ý tại cột K
Chuẩn bị những câu hỏi để giúp học sinh động não. Đôi khi để khởi động, học sinh cần nhiều hơn là chỉ đơn giản nói với các em : “Hãy nói những gì các em đã biết về……”
Khuyến khích học sinh giải thích. Điều này rất quan trọng vì đôi khi những điều các em nêu ra có thể là mơ hồ hoặc không bình thường.
4. Hỏi học sinh xem các em muốn biết thêm điều gì về chủ đề. Cả giáo viên và học sinh ghi nhận câu hỏi vào cột W. Hoạt động này kết thúc khi học sinh đã nêu ra tất cả các ý tưởng. Nếu học sinh trả lời bằng một câu phát biểu bình thường, hãy biến nó thành câu hỏi trước khi ghi nhận vào cột W.
Một số lưu ý tại cột W
Hỏi những câu hỏi tiếp nối và gợi mở. Nếu chỉ hỏi những em : “ Các em muốn biết thêm điều gì về chủ đề này ? ” Đôi khi học viên vấn đáp đơn thuần “ không biết ”, vì những em chưa có ý tưởng sáng tạo. Hãy thử sử dụng 1 số ít câu hỏi sau :
“ Em nghĩ mình sẽ biết thêm được điều gì sau khi em đọc chủ đề này ? ”
Chọn một ý tưởng từ cột K và hỏi, “Em có muốn tìm hiểu thêm điều gì có liên quan đến ý tưởng này không?”
Chuẩn bị sẵn một số câu hỏi của riêng bạn để bổ sung vào cột W. Có thể bạn mong muốn học sinh tập trung vào những ý tưởng nào đó, trong khi các câu hỏi của học sinh lại không mấy liên quan đến ý tưởng chủ đạo của bài đọc. Chú ý là không được thêm quá nhiều câu hỏi của bạn. Thành phần chính trong cột W vẫn là những câu hỏi của học sinh.
5. Yêu cầu học viên đọc và tự điền câu vấn đáp mà những em tìm được vào cột L. Trong quy trình đọc, học viên cũng đồng thời tìm ra câu vấn đáp của những em và ghi nhận vào cột W .
Học sinh hoàn toàn có thể điền vào cột L trong khi đọc hoặc sau khi đã đọc xong .
Một số lưu ý tại cột L
Ngoài việc bổ sung câu trả lời, khuyến khích học sinh ghi vào cột L những điều các em cảm thấy thích. Để phân biệt, có thể đề nghị các em đánh dấu những ý tưởng của các em. Ví dụ các em có thể đánh dấu tích vào những ý tưởng trả lời cho câu hỏi ở cột W, với các ý tưởng các em thích, có thể đánh dấu sao.
Đề nghị học sinh tìm kiếm từ các tài liệu khác để trả lời cho những câu hỏi ở cột W mà bài đọc không cung cấp câu trả lời. (Không phải tất cả các câu hỏi ở cột W đều được bài đọc trả lời hoàn chỉnh)
6. Thảo luận những thông tin được học viên ghi nhận ở cột L
7. Khuyến khích học viên nghiên cứu và điều tra thêm về những câu hỏi mà những em đã nêu ở cột W nhưng chưa tìm được câu vấn đáp từ bài đọc .
Một ví dụ về biểu đồ KWL :
Chủ đề bài đọc : Trọng lực
Câu hỏi của học viên về Newton ở cột W không có câu vấn đáp trong bài đọc, học viên sẽ được khuyến khích tìm kiếm câu vấn đáp từ những tài nguyên khác .
Biểu đồ KWLH
Xuất phát từ biểu đồ KWL, Ogle bổ sung thêm cột H ở sau cùng, với nội dung khuyến khích học sinh định hướng nghiên cứu. Sau khi học sinh đã hoàn tất nội dung ở cột L, các em có thể muốn tìm hiểu thêm về một thông tin. Các em sẽ nêu biện pháp để tìm thông tin mở rộng. Những biện pháp này sẽ được ghi nhận ở cột H.
Một ví dụ về biểu đồ K-W-L-H
Chủ đề : Khủng long
4. Kỹ thuật “ Động não ”
Động não là một kỹ thuật nhằm mục đích kêu gọi những tư tưởng mới mẻ và lạ mắt, độc lạ về một chủ đề của những thành viên trong tranh luận nhóm. Các thành viên được cổ vũ tham gia một cách tích cực, không hạn chế những ý tưởng sáng tạo ( nhằm mục đích tạo ra “ cơn lốc ” những sáng tạo độc đáo ) .
Quy tắc của động não : Không nhìn nhận và phê phán trong quy trình tích lũy sáng tạo độc đáo của những thành viên ; liên hệ với những ý tưởng sáng tạo đã được trình diễn ; khuyến khích số lượng những sáng tạo độc đáo ; được cho phép sự tưởng tượng và liên tưởng .
5. Kỹ thuật XYZ
Là một kỹ thuật nhằm mục đích phát huy tính tích cực trong tranh luận nhóm. X là số người trong nhóm, Y là số quan điểm của mỗi người cần đưa ra, Z là số phút dành cho mỗi người. Ví dụ kỹ thuật 635 thực thi như sau : Mỗi nhóm 6 người, mỗi người viết 3 quan điểm trên một tờ giấy trong vòng 5 phút về cách xử lý một yếu tố và tiếp tục truyền cho người bên cạnh. Tiếp tục như vậy cho đến khi tổng thể mọi người đều viết quan điểm của mình. Con số XYZ hoàn toàn có thể biến hóa .
6. Kỹ thuật “ bể cá ”
Là kỹ thuật dùng cho bàn luận nhóm, trong đó một nhóm HS ngồi trước lớp hoặc giữa lớp và đàm đạo với nhau, còn những HS khác trong lớp theo dõi cuộc luận bàn đó và sau khi kết thúc cuộc đàm đạo thì đưa ra những nhận xét về cách ứng xử của những HS đàm đạo .
Đây gọi là giải pháp tranh luận “ bể cá ”, vì những người ngồi vòng ngoài hoàn toàn có thể quan sát những người đàm đạo tương tự như như xem những con cá bơi trong một bể cá. Trong quy trình đàm đạo, những người quan sát và những người đàm đạo sẽ đổi khác vai trò cho nhau .
Câu hỏi dành cho những người quan sát : Người nói có nhìn vào những người đang nói với mình không ? Họ có nói một cách dễ hiểu không ? Họ có để những người khác nói hay không ? Họ có đưa ra được những vấn đề đáng thuyết phục hay không ? Họ có đề cập đến vấn đề của người nói trước mình không ? Họ có lệch hướng khỏi đề tài hay không ? Họ có tôn trọng những quan điểm khác hay không ?
7. Kỹ thuật “ ổ bi ”
Là một kỹ thuật dùng trong luận bàn nhóm, trong đó học viên chia thành hai nhóm ngồi theo hai vòng tròn đồng tâm như hai vòng của một ổ bi và đối lập nhau để tạo điều kiện kèm theo cho mỗi học viên hoàn toàn có thể trò chuyện lần lượt với những học viên ở nhóm khác .
Cách triển khai : Khi đàm đạo, mỗi học viên ở vòng trong sẽ trao đổi với học viên đối lập ở vòng ngoài, đây là dạng đặc biệt quan trọng của giải pháp rèn luyện đối tác chiến lược. Sau một chút ít phút thì học viên vòng ngoài ngồi yên, học viên vòng trong chuyển chỗ theo chiều kim đồng hồ đeo tay, tựa như như vòng bi quay, để luôn hình thành những nhóm đối tác chiến lược mới .
8. Kỹ thuật tia chớp
Là một kỹ thuật kêu gọi sự tham gia của những thành viên so với một câu hỏi nào đó, hoặc nhằm mục đích thu thông tin phản hồi nhằm mục đích cải tổ thực trạng tiếp xúc và không khí học tập trong lớp, trải qua việc những thành viên lần lượt nêu ngắn gọn và nhanh gọn ( nhanh như tia chớp ) quan điểm của mình về một câu hỏi hoặc thực trạng yếu tố .
Quy tắc thực thi : Có thể vận dụng bất kể thời gian nào ; lần lượt từng người nói tâm lý của mình về một câu hỏi đã thoả thuận. Ví dụ : bạn có hứng thú với chủ đề này không ? ; mỗi người chỉ nói ngắn gọn 1-2 câu quan điểm của mình ; chỉ tranh luận khi toàn bộ đã nói xong quan điểm .
9. Kỹ thuật “ 3 lần 3 ”
Là một kỹ thuật lấy thông tin phản hồi nhằm mục đích kêu gọi sự tham gia tích cực của học viên .
Cách làm như sau : Học sinh được nhu yếu cho quan điểm phản hồi về một yếu tố nào đó ( Nội dung bàn luận, giải pháp triển khai đàm đạo … ) ; mỗi người cần viết ra : 3 điều tốt, 3 điều chưa tốt, 3 ý kiến đề nghị nâng cấp cải tiến. Sau khi tích lũy quan điểm thì giải quyết và xử lý và tranh luận về những quan điểm phản hồi .
10. Lược đồ tư duy
1. Khái niệm
Lược đồ tư duy ( còn được gọi là map khái niệm ) là một sơ đồ nhằm mục đích trình diễn một cách rõ ràng những sáng tạo độc đáo mang tính kế hoạch hay hiệu quả thao tác của cá thể hay nhóm về một chủ đề. Lược đồ tư duy hoàn toàn có thể được viết trên giấy, trên bản trong, trên bảng hay triển khai trên máy tính .
2. Cách làm
• Viết tên chủ đề ở TT, hay vẽ một hình ảnh phản ánh chủ đề .
• Từ chủ đề TT, vẽ những nhánh chính. Trên mỗi nhánh chính viết một khái niệm, phản ánh một nội dung lớn của chủ đề, viết bằng CHỮ IN HOA. Nhánh và chữ viết trên đó được vẽ và viết cùng một màu. Nhánh chính đó được nối với chủ đề TT. Chỉ sử dụng những thuật ngữ quan trọng để viết trên những nhánh .
• Từ mỗi nhánh chính vẽ tiếp những nhánh phụ để viết tiếp những nội dung thuộc nhánh chính đó. Các chữ trên nhánh phụ được viết bằng chữ in thường .
• Tiếp tục như vậy ở những tầng phụ tiếp theo .
3. Ứng dụng của lược đồ tư duy
Lược đồ tư duy hoàn toàn có thể ứng dụng trong nhiều trường hợp khác nhau như :
• Tóm tắt nội dung, ôn tập một chủ đề ;
• Trình bày tổng quan một chủ đề ;
• Chuẩn bị sáng tạo độc đáo cho một báo cáo giải trình hay buổi chuyện trò, bài giảng ;
• Thu thập, sắp xếp những ý tưởng sáng tạo ;
• Ghi chép khi nghe bài giảng .
4. Ưu điểm của lược đồ tư duy
• Các hướng tư duy được để mở ngay từ đầu ;
• Các mối quan hệ của những nội dung trong chủ đề trở nên rõ ràng ;
• Nội dung luôn hoàn toàn có thể bổ trợ, tăng trưởng, sắp xếp lại ;
• Học sinh được rèn luyện tăng trưởng, sắp xếp những sáng tạo độc đáo .
11. Thông tin phản hồi trong quy trình dạy học
tin tức phản hồi trong quy trình dạy học là GV và HS cùng nhận xét, nhìn nhận, đưa ra quan điểm so với những yếu tố đơn cử có ảnh hưởng tác động tới quy trình học tập nhằm mục đích mục tiêu là kiểm soát và điều chỉnh, hợp lí hoá quy trình dạy và học .
Những đặc thù của việc đưa ra thông tin phản hồi tích cực là :
• Có sự cảm thông ;
• Có trấn áp ;
• Được người nghe chờ đón ;
• Cụ thể ;
• Không nhận xét về giá trị ;
• Đúng lúc ;
• Có thể biến thành hành vi ;
• Cùng bàn luận, khách quan .
Sau đây là những quy tắc trong việc đưa thông tin phản hồi :
• Diễn đạt quan điểm của Ông / Bà một cách đơn thuần và có trình tự ( không nói quá nhiều ) ;
• Cố gắng hiểu được những suy tư, tình cảm ( không vội vã ) ;
• Tìm hiểu những yếu tố cũng như nguyên do của chúng ;
• Giải thích những quan điểm không giống hệt ;
• Chấp nhận phương pháp nhìn nhận của người khác ;
• Chỉ tập trung vào những vấn đề có thể giải quyết được trong thời điểm thực tế;
• Coi cuộc trao đổi là thời cơ để liên tục nâng cấp cải tiến ;
• Chỉ ra những năng lực để lựa chọn. Có nhiều kỹ thuật khác nhau trong việc thu nhận thông tin phản hồi trong dạy học. Ngoài việc sử dụng những phiếu nhìn nhận, sau đây là 1 số ít kỹ thuật hoàn toàn có thể vận dụng trong dạy học nói chung và trong thu nhận thông tin phản hồi .
Nguồn : “ Đổi mới chiêu thức dạy học trung học phổ thông ”, Dự án PTGD THPT, Thành Phố Hà Nội, 2006 )
Source: https://dvn.com.vn
Category: Cảm Nang
